Η Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) βρίσκεται σε τελικό στάδιο διαπραγματεύσεων για τον εκσυγχρονισμό των 38 μαχητικών F-16C/D Block 50 σε F-16 Viper, ένα πρόγραμμα που θα ενισχύσει την επιχειρησιακή της ικανότητα και θα επεκτείνει την αξιοποίηση των αεροσκαφών κάπου μέχρι το 2050. Το νέο εδώ είναι πως η τελευταία πρόταση της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας (USAF), είναι σημαντικά μειωμένη οικονομικά σε σχέση με την αρχική των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, καθώς έχει αφαιρεθεί το υπέρογκο κόστος των 700 εκατομμυρίων ευρώ που αφορούσε το “project risk” (ρίσκο διαχείρισης και υλοποίησης έργου).
Πάντως η τρέχουσα προσφορά απέχει περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΠΑ, ο οποίος έχει καθοριστεί στο 1 δισεκατομμύριο ευρώ, με πηγές να αναφέρουν ότι μια τελική τιμή κοντά στα 1,2 δις θα οδηγήσει σε συμφωνία. H Πολεμική Αεροπορία πάντως κάνει ότι μπορεί για να κατεβάσει την τιμή κι άλλο.
Από όσο γνωρίζουμε, το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί τελικά στις εγκαταστάσεις της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ), αντί για νέες υποδομές στον Αλμυρό Βόλου ή στην 111 Πτέρυγα Μάχης, γεγονός αξιοποιεί την υπάρχουσα τεχνογνωσία της εταιρείας που ήδη εκτελεί την αναβάθμιση των F-16 Block 52+/52Adv. Tο project είναι τέτοιας έκτασης που θα μπορεί να διεκδικήσει και αντίστοιχα από το εξωτερικό.
Ο εκσυγχρονισμός των Block 50 σε F-16V περιλαμβάνει εκτεταμένες αναβαθμίσεις που θα εξισώσουν τα 38 μαχητικά με τα 83 F-16V του στόλου της ΠΑ, με την κύρια διαφορά να εντοπίζεται στον κινητήρα. Ο πυρήνας παραμένει στην εγκατάσταση του ραντάρ AESA APG-83 SABR (Scalable Agile Beam Radar) της Northrop Grumman, το οποίο προσφέρει ανώτερες δυνατότητες εντοπισμού και παρακολούθησης στόχων σε μεγάλες αποστάσεις, ακόμη και σε περιβάλλοντα με έντονο ηλεκτρονικό πόλεμο. Το APG-83 μπορεί να ανιχνεύει στόχους χαμηλής υπογραφής (stealth), να διαχειρίζεται πολλούς ταυτόχρονα και να παρέχει ακριβή δεδομένα για εμπλοκές αέρος-αέρος και αέρος-εδάφους. Επιπλέον, περιλαμβάνει προηγμένες λειτουργίες χαρτογράφησης εδάφους (SAR) για αποστολές κρούσης.
Πέρα από το ραντάρ, τα μαχητικά θα εξοπλιστούν με τον Modular Mission Computer (MMC) 7000AH, ο οποίος βελτιώνει την επεξεργασία δεδομένων και την ενσωμάτωση όπλων, όπως οι πύραυλοι AIM-120D AMRAAM, οι βόμβες GBU-39 SDB και οι JDAM. Το cockpit θα αναβαθμιστεί με τρεις νέες οθόνες πολλαπλών λειτουργιών (MFDs) υψηλής ανάλυσης 6×8 ιντσών, συμβατές με συστήματα νυχτερινής όρασης, και ένα αναβαθμισμένο Head-Up Display (HUD) που υποστηρίζει προηγμένα σκοπευτικά, όπως το JHMCS II (Joint Helmet-Mounted Cueing System), επιτρέποντας στους πιλότους να στοχεύουν όπλα με την κίνηση του κεφαλιού. Το σύστημα επικοινωνιών θα αναβαθμιστεί με το Link 16, εξασφαλίζοντας διαλειτουργικότητα με συμμαχικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ, ενώ το σύστημα IFF (Identification Friend or Foe) θα αναβαθμιστεί σε Mode 5 για καλύτερη αναγνώριση.
Οι δομικές ενισχύσεις περιλαμβάνουν την αντικατάσταση κρίσιμων τμημάτων του σκελετού, την ενίσχυση των πτερύγων και την εφαρμογή νέων υλικών, εξασφαλίζοντας αντοχή για δεκαετίες. Επιπρόσθετα, τα συστήματα αυτοπροστασίας, όπως τα αντίμετρα chaff/flares, θα εκσυγχρονιστούν, ενώ τα μαχητικά θα μπορούν να ενσωματώνουν προηγμένα όπλα, όπως πυραύλους AGM-88 HARM για αποστολές καταστολής αεράμυνας (Suppression of Enemy Air Defenses, SEAD).
Ηλεκτρονικός πόλεμος
Και εδώ βέβαια (όπως και σε όλα τα προς αναβάθμιση F-16) ένα νέο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου (EW) αποτελεί ξεχωριστό πρόγραμμα, με την ΠΑ να εξετάζει πολλαπλές επιλογές για να εξασφαλίσει τη μέγιστη προστασία σε σύγχρονα πεδία μάχης. Οι τρεις αμερικανικές προτάσεις περιλαμβάνουν το Storm EW της BAΕ Systems, το Viper Shield της L3Harris και το IVEWS της Northrop Grumman. Το Storm EW, βασισμένο στη σουίτα του F-35A, προσφέρει προηγμένες δυνατότητες παρεμβολών (jamming) έναντι ραντάρ και πυραύλων. Το Viper Shield, ήδη πιστοποιημένο για τα F-16, είναι μια αξιόπιστη λύση με χαμηλότερο κόστος. Το IVEWS, που προορίζεται για τα τουρκικά F-16V, είναι ένα εξελιγμένο σύστημα που ενσωματώνει προηγμένες τεχνολογίες ανίχνευσης και παρεμβολών. Ωστόσο, η χρήση του IVEWS από την Τουρκία εγείρει επιφυλάξεις στην ΠΑ.
Παράλληλα, η Αεροπορία έχει προσεγγίσει το Ισραήλ για τον ίδιο λόγο, με τις προτάσεις από εκεί να εντυπωσιάζουν λόγω του πολύ καλού λόγου απόδοσης/κόστους και με πρόσφατες “επιδόσεις” στις επιθέσεις κατά του Ιράν. Στις ισραηλινές σουίτες, πιθανότατα βασισμένες σε εκείνες που χρησιμοποιούνται στο F-16I Sufa, περιλαμβάνεται και η ενσωμάτωση με το ραντάρ APG-83, αλλλά προδιαγράφεται και χαμηλότερο κόστος συντήρησης σε σύγκριση με τις αμερικανικές λύσεις. Η κίνηση αυτή όχι μόνο διευρύνει τις επιλογές της ΠΑ, αλλά ασκεί πίεση στην USAF να μειώσει το κόστος του προγράμματος Foreign Military Sales (FMS) για τα συστήματα EW.
Συνολικά, ο εκσυγχρονισμός των 38 F-16C/D Block 50 σε Viper παραμένει στρατηγική προτεραιότητα για την ΠΑ, καθώς εξασφαλίζει ομοιοτυπία του στόλου, μειωμένο κόστος συντήρησης και ενίσχυση της μαχητικής ικανότητας. Το πρόγραμμα -εκ των υστερών όπως διαπιστώνουμε- έπρεπε να είχε κλείσει ως “πακέτο” με τα υπόλοιπα 83 F-16, καθώς η αρχική αμερικανική έγκριση του 2017 περιελάμβανε 123 αεροσκάφη, άρα θα είχε δρομολογηθεί από τότε όλο το πρόγραμμα και σε χαμηλότερο κόστος. Έστω και έτσι με τρέχουσα πιθανότητα συμφωνίας κάπου στα 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ, η ΠΑ είναι κοντά στην επίτευξη ενός σημαντικού στόχου της.