Ο πολυμήχανος και τρομερός «Οδυσσέας», αφού ξεπέρασε πολλά εμπόδια όπως προστάζει και το όνομά του, κατάφερε να προσσεληνωθεί ολοκληρώνοντας με επιτυχία την πρώτη αποστολή στο Φεγγάρι, ύστερα από μισό αιώνα, προκαλώντας μεγάλο ενθουσιασμό στον κόσμο και κερδίζοντας ένα στοίχημα χρόνων.
Επρόκειτο για το γνωστό αεροσκάφος που κατάφερε να πατήσει στη Σελήνη, 52 χρόνια μετά την αποστολή του «Apollo 17», αλλά και για την πρώτη αποστολή της NASA, σε συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς όπως τη SpaceX του Έλον Μασκ και την Intuitive Machines του Στιβ Αλτεμους, με σκοπό όχι μόνο την αποστολή, αλλά και τη μετέπειτα κατάκτηση της Σελήνης. Και παρότι το σκάφος έχασε λόγω της κλίσης κατά την προσεδάφιση δύο πόδια του συστήματός του, κατάφερε να αποκτήσει επαφή και να αρχίσει να αντλεί πολύτιμα στοιχεία που θα χρησιμεύσουν για τις επόμενες αποστολές στο μέλλον.
Οι πρώτες φωτογραφίες που καταφθάνουν από τη Σελήνη είναι όντως εντυπωσιακές δείχνοντας την αμερικάνικη σημαία να δεσπόζει στη βάση του σκάφους και στο φόντο να ξεχωρίζει η εικόνα του απρόσιτου, μέχρι σήμερα, νότιου πόλου της Σελήνης. Για την ακρίβεια, ο «Οδυσσέας» κατάφερε να αποκτήσει επαφή με τον κρατήρα Malpaert A, που βρίσκεται 300 περίπου χιλιόμετρα από τον νότιο πόλο, αποκτώντας, ωστόσο, κάποια κλίση κατά την προσεδάφιση, η οποία δεν θα ακυρώσει την τρομερή αυτή επιτυχία. Επρόκειτο για ένα μεγάλο στοίχημα, το οποίο η NASA έχει βάλει εδώ και καιρό, προετοιμάζοντας με κάθε προσοχή την αποστολή με σκοπό να ακολουθήσει, μετά τον «Οδυσσέα, και η πρώτη επανδρωμένη αποστολή με την επιχείρηση «Artemis» μέσα στο 2024.
Πενήντα δυο χρόνια μετά την τελευταία αποστολή του «Apollo 17» οι Αμερικάνοι επιστρέφουν για τα καλά στη Σελήνη τραβώντας εικόνες σε live χρόνο μέσα από κάμερα στενού πεδίου θέασης και δηλώνοντας ότι είναι παρόντες και σε αυτή τη μάχη του Διαστήματος. Μετά την πετυχημένη μετάδοση της εικόνας οι ελεγκτές της πτήσης έλαβαν, μάλιστα, πρόσθετες πληροφορίες για την ακριβή θέση του «Οδυσσέα» στη Σελήνη αρχίζοντας αμέσως να συλλέγουν πολύτιμα στοιχεία. Και αυτό το κατάφεραν παρά τα προβλήματα που προκάλεσε η απότομη προσγείωση, κάτι που οφείλεται στο ότι το σκάφος κατέβηκε πιο γρήγορα σε ένα σημείο με μεγαλύτερο υψόμετρο από τη ζώνη προσγείωσης. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά η εταιρεία Intuitive Machines με ανάρτησή της στην πλατφόρμα X, λίγες ώρες μετά την προσσελήνωση: «Ο “Οδυσσέας” εξακολουθεί να συλλέγει ηλιακή ενέργεια στη Σελήνη επιτρέποντας στους ελεγκτές πτήσης να λαμβάνουν δεδομένα από την περιοχή του νότιου πόλου».
Οσο για τον τρόπο συλλογής της ενέργειας, αυτή επιτυγχάνεται με τα ηλιακά πάνελ που διαθέτει ο «Οδυσσέας», τα οποία, αν και δεν κατάφεραν να εκτεθούν απευθείας στο φως του ήλιου εξαιτίας της κλίσης που απέκτησε το αεροσκάφος, λειτούργησαν, σε μεγάλο βαθμό, ικανοποιητικά. Μάλιστα σε ανακοίνωσή της η εταιρεία είπε ότι κατάφεραν να κρατήσουν ενέργεια για παραπάνω από 12 ώρες και γι’ αυτό, όπως δήλωσε ο Μπιλ Νέλσον, επικεφαλής της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας NASA, η αποστολή θεωρείται, παρά τις ατυχίες, επιτυχημένη.
Odysseus moon lander may have tipped over, NASA partner says
Συνολικά, η αποστολή επρόκειτο να διαρκέσει οκτώ ημέρες με το σκάφος να συλλέγει διαρκώς πολύτιμα στοιχεία με στόχο την εξερεύνηση της περιοχής πριν από την αποστολή του επανδρωμένου σκάφους: σημαντικό είναι, φερ’ ειπείν, να γνωρίζει κανείς αν θα μπορούσε ο πάγος που υπάρχει στην περιοχή να χρησιμεύσει για να καλυφθούν οι επιτόπιες ανάγκες των αστροναυτών ή να χρησιμεύσει ως καύσιμο στο μέλλον. «Καθώς πλησιάζουμε στην ημερομηνία εκτόξευσης της επανδρωμένης αποστολής “Artemis”, είναι σημαντικό να διατηρήσουμε τους αστροναύτες, τον εξοπλισμό και τις υποδομές μας όσο γίνεται πιο ασφαλείς», δήλωσαν χαρακτηριστικά οι εκπρόσωποι της NASA. Συνολικότερα, το κόστος της αποστολής που χρηματοδοτήθηκε στον μεγαλύτερο βαθμό από τη NASA ξεπέρασε τα 118 εκατ. δολάρια.
Το ιδιωτικό διαστημόπλοιο εκτοξεύτηκε σε πύραυλο «Falcon 9» από τη βάση του Έλον Μασκ Space X, καθώς η NASA έχει ήδη καταβάλει αρκετά δισ. στο τρομερό αφεντικό της TESLA για την παροχή υπηρεσιών μεταφοράς προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) αναθέτοντας στη SpaceX διαφορετικές αποστολές πληρώματος μέσω του CctCap (Commerical Crew Transportation Capability) προγράμματος που δίνει τη δυνατότητα σε ιδιωτικές εταιρείες να αναπτύξουν ένα σύστημα μεταφοράς πληρώματος σε συνεργασία με τη NASA, κάτι που η εταιρεία του Μασκ έχει αποδείξει ότι μπορεί να κάνει λόγω της ανάπτυξης της κάψουλας Dragon.
Εκτός των άλλων, έχοντας πραγματοποιήσει ήδη διαφορετικές εκτοξεύσεις, η SpaceX έχει εξοικονομήσει για τη NASA τα έξοδα που θα απαιτούσαν τέτοιου είδους εγχειρήματα ενώ κάτι αντίστοιχο έχει συμβεί και με τους πυραύλους Falcon, των οποίων οι αρχικά αποτυχημένες εκτοξεύσεις, είχαν κοντέψει να τινάξουν οικονομικά στον αέρα τον Μασκ. Βελτιώνοντας όμως όλα τα ελαττώματα, το αφεντικό της Tesla κατάφερε στο διάστημα των τελευταίων δεκαετιών να εξασφαλίσει τις πολύτιμες πιστοποιήσεις και όχι τυχαία, αφού μπόρεσε να ξαναφέρει κυριολεκτικά τη NASA και την Αμερική, που είχε μείνει για χρόνια, έξω από τον «πόλεμο του Διαστήματος», στο Φεγγάρι, μειώνοντας σημαντικά το κόστος τέτοιων αποστολών.
Το συμβόλαιο με τη NASA και το σπασμένο δόντι του Μασκ
Παρότι σήμερα εμπλέκονται πλέον πολλοί ιδιώτες στην κατάκτηση της Σελήνης και συνολικότερα του Διαστήματος από τη NASA, μεταξύ αυτών και ο μεγάλος ανταγωνιστής του Έλον Μασκ, Τζεφ Μπέζος, όταν εκείνος οραματιζόταν τις αποστολές στο Διάστημα, δεν υπήρχε ακόμα κανείς στο προσκήνιο, ούτε καν η σκέψη συνεργασίας της αμερικάνικης κυβέρνησης με ιδιώτες. Αλλά ήταν εκείνο το κρίσιμο ραντεβού με τη NASA, 21 χρόνια πριν, που σήμανε την αρχή μιας μακροχρόνιας στενής σχέσης και συνεργασίας ανάμεσα στη NASA και το ισχυρό αφεντικό της Tesla με μια ευρεία γκάμα ως προς τη διάθεση των προσφερόμενων υπηρεσιών. «Λίγους μήνες μετά την πρόσληψη της στη Space X το 2003, η Σότγουελ και ο Μασκ ταξίδεψαν στην Ουάσινγκτον.
Στόχος τους ήταν να εξασφαλίσουν σύμβαση με το υπουργείο Αμυνας για την εκτόξευση μιας νέας γενιάς μικρών στρατιωτικών επικοινωνιακών δορυφόρων με το όνομα TacSat, που θα επέτρεπαν στους διοικητές των δυνάμεων εδάφους να έχουν γρήγορη πρόσβαση σε εικόνες και άλλα δεδομένα», γράφει χαρακτηριστικά στη βιογραφία του Έλον Μασκ ο Βάλτερ Αϊζακσον.
«Πήγαν σε ένα κινέζικο εστιατόριο κοντά στο Πεντάγωνο και ο Μασκ έσπασε το δόντι του. Από ντροπή έβαζε συνεχώς το χέρι μπροστά στο στόμα του μέχρι που η Σότγουελ άρχισε να γελάει μαζί του. “Ηταν ο,τι πιο αστείο να τον βλέπεις να προσπαθεί να το κρύψει”, λέει.Κατάφεραν να βρουν ένα οδοντίατρο αργά τη νύχτα, ο οποίος του έβαλε προσωρινή θήκη ώστε να είναι ευπαρουσίαστος στη συνάντηση στο Πεντάγωνο το επόμενο πρωί. Εκεί έκλεισαν και το συμβόλαιο, το πρώτο της SpaceX, για 3, 5 εκατομμύρια δολάρια. Για να γνωρίσει το κοινό τη SpaceX, τον Δεκέμβριο του 2003 ο Μασκ έφερε στην Ουάσινγκτον έναν πύραυλο Falcon 1, με αφορμή μια δημόσια εκδήλωση εξω από το Εθνικό Μουσείο Αεροπορίας και Διαστήματος. Η SpaceX κατασκεύασε ένα ειδικό τρέιλερ σε έντονο μπλε χρώμα για να μεταφέρει τον πύραυλο ύψους εφτά ορόφων από το Λος Αντζελες, και ο Μασκ έδωσε εντολή να εργαστούν όλοι εντατικά για να προλάβουν την τρελή του προθεσμία και να ετοιμάσουν το πρωτότυπο του πυραύλου για την εκδήλωση. Σε πολλούς μηχανικούς της εταιρείας, η κίνηση αυτή φαινόταν σαν γιγάντιος περισπασμός, αλλά όταν ο πύραυλος ανέβηκε τη Λεωφόρο Ανεξαρτησίας με αστυνομική συνοδεία, ο Σον Ο’Κιφ, ο διοικητής της NASA, εντυπωσιάστηκε. Εστειλε έναν από τους υφιστάμενους του, τον Λίαμ Σάρσφιλντ, στην Καλιφόρνια για να αξιολογήσει την τολμηρή αυτή νέα επιχείρηση. “Η SpaceX παρουσιάζει καλά προϊόντα και ισχυρές προοπτικές”, έλεγε η αναφορά του Σάρσφιλντ. “Δικαιολογείται απολύτως μια επένδυση της NASA”».
Και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα, με την SpaceX να εξακολουθεί να προσφέρει τις υπηρεσίες της αλλά και τις πλατφόρμες εκτόξευσης, τους πυραύλους, τους δορυφόρους, τα στοιχεία καθώς και το σχέδιο για την κατάκτηση της Σελήνης στο μέλλον. Στόχος τόσο του Μασκ όσο και της NASA είναι να καταφέρουν μέχρι το 2040 να χτίζουν σπίτια στη Σελήνη, τα οποία φυσικά να μην κατοικούνται μόνο από αστροναύτες αλλά και από απλούς πολίτες.
space-2
Η μάχη της Σελήνης: πρώτη η Ινδία!
Ο Ψυχρός Πόλεμος μπορεί να είχε φέρει στην πρώτη γραμμή του Διαστήματος τις δύο τότε υπερδυνάμεις, Αμερική και Ρωσία, σήμερα όμως τη μάχη φαίνεται να κερδίζουν άλλοι ισχυροί παίκτες, όπως η Ινδία και η Κίνα. Ειδικά μετά την αποτυχημένη, πρόσφατη αποστολή του ρωσικού σκάφους «Luna-25», το οποίο συνετρίβη λίγο μετά την εκτόξευσή του, προκαλώντας την απογοήτευση των Ρώσων, τη χρονική πρωτιά δείχνει να κατακτά η Ινδία αφού ήταν αυτή που πρόλαβε τους Αμερικανούς και προσγείωσε πρώτη σκάφος στη Σελήνη.
Η πετυχημένη διαστημική αποστολή της Ινδίας αποτελεί την πρόσφατη εκδήλωση του γενικευμένου ενδιαφέροντος για την κατάκτηση της Σελήνης που εκδηλώνουν διαφορετικές χώρες όπως η Ινδία, η Κίνα, η Νότιος Κορέα, η Ιαπωνία, το Ισραήλ και φυσικά η Αμερική. Μπορεί, μεταξύ άλλων, η Αμερική να διαθέτει την τεχνογνωσία και την εμπειρία χρόνων έχοντας αποκομίσει πολύτιμα συμπεράσματα από προηγούμενες αποστολές στο Φεγγάρι, αλλά οι υπόλοιπες υπερδυνάμεις είναι εξίσου αποφασισμένες να επενδύσουν χρήματα και χρόνο για την κατάκτηση της Σελήνης.
Ακολουθώντας μάλιστα το παράδειγμα της SpaceX, που ήταν η πρώτη που πρότεινε την εναλλακτική λύση των προσφορών ιδιωτικών εταιρειών για σχετικές αποστολές στο Φεγγάρι, αποφάσισαν να συνεργαστούν με ιδιώτες για να καταφέρουν το ανέφικτο. Ηδη το ινδικό «Chandrayaan-3» ήταν το πρώτο που τα κατάφερε, με τον ίδιο τον πρόεδρο του Ινδικού Οργανισμού Διαστημικής Ερευνας να δηλώνει στα media όλου του κόσμου ότι «Η Ινδία είναι στο Φεγγάρι! Μάλιστα η προσσελήνωση πραγματοποιήθηκε στον ανεξερεύνητο μέχρι σήμερα νότιο πόλο, στον οποίο έχει κατευθυνθεί και ο αμερικανικός “Οδυσσέας”».
Ακολουθώντας το παράδειγμά της στον χορό μπαίνει η Ιαπωνία, η οποία αναμένεται να στείλει αυτές τις μέρες τη δική της αποστολή με σκοπό την προσεδάφιση στη Σελήνη, με την Κίνα να είναι αντίστοιχα αποφασισμένη να επενδύσει μεγάλα ποσά για να καταφέρει και αυτή όχι μόνο να στείλει ερευνητικό σκάφος, αλλά και επανδρωμένη αποστολή, μέχρι το 2030. Εξηγώντας αυτό το τεράστιο ενδιαφέρον των χωρών, που πλέον έχουν εμπλακεί σε έναν άτυπο Πόλεμο του Διαστήματος και της Σελήνης, ο διευθυντής προγραμμάτων στο Secure World Foundation Μπράιαν Γουίντεν έλεγε χαρακτηριστικά πως «ένας λόγος είναι ότι έχει μειωθεί κατά πολύ το κόστος, όσον αφορά την τεχνολογία του Διαστήματος και γι’ αυτό έχει εμπορευματοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό.
Αυτός είναι και ο λόγος που πολλές χώρες κατασκευάζουν σε συνεργασία με ιδιώτες τα δικά τους οχήματα εκτόξευσης και τις δικές τους πλατφόρμες». Σημαντική ήταν, στο σημείο αυτό, και πάλι η συμβολή της SpaceX καθώς ο «Falcon 9» μείωσε το κόστος -ανά κιλό ωφέλιμου φορτίου- της εκτόξευσης στη λεγόμενη τροχιά χαμηλής Γης κατά 95%, ενώ κάτι αντίστοιχο φαίνεται να καταφέρνουν και οι ιδιώτες που συνεργάζονται με την κυβέρνηση της Ινδίας κατεβάζοντας το κόστος στα μόλις 73 εκατ. δολάρια – μικρότερο δηλαδή και από κόστος της υποστήριξης της Starlink, της εταιρείας του Μασκ στην Ουκρανία. Να θυμίσουμε ότι η Starlink μπλέχτηκε ενεργά βοηθώντας με τις υπηρεσίες της τον πόλεμο στην Ουκρανία στέλνοντας πάνω από 100.000 δορυφορικά πιάτα μόνο την περασμένη χρονιά.
Επιπλέον, μέσω της νέας της εταιρείας Starshield η SpaceX πουλούσε δορυφόρους και διάφορες υπηρεσίες στον στρατό και αλλού, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να ορίσει πώς θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν και δημιουργώντας μία ακόμα άμεση εξάρτηση της αμερικάνικης κυβέρνησης από τον παντοδύναμο Έλον, ο οποίος, όπως όλα δείχνουν, παρά τα προβλήματα που προέκυψαν στη συνεργασία με την κυβέρνηση Μπάιντεν, θα συνεχίσει να οδηγεί τη NASA στο διαστημικό της μέλλον.
protothema