Γράφει ο Γιώργος Μενεσιάν*
Η κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ και η αδράνεια/ανικανότητα των Ρώσων και των Ιρανών έχουν οδηγήσει σε ριζικές αλλαγές στον χάρτη.
Αυτές τις αλλαγές θα συνεχίσουμε να τις βλέπουμε μέχρι την πιθανή κατάληψη ή εγκατάλειψη της Δαμασκού, την πτώση του καθεστώτος και την έναρξη μιας μεταβατικής περιόδου όπου θα δούμε να γίνονται συνομιλίες* (πιθανώς με την συμμετοχή της Τουρκίας) για το ποιος/ποιοι θα αναλάβουν την διακυβέρνηση της χώρας.
Εξαίρεση θα αποτελέσει η υπό κουρδικό έλεγχο βορειοανατολική Συρία. Εκεί οι εξελίξεις δεν σχετίζονται με το ποια θα είναι η μοίρα του καθεστώτος Άσαντ, αλλά με τα σχέδια της Τουρκίας για την διάλυση της κουρδο-αραβικής αυτόνομης πολιτικής οντότητας – της AANES – τον αφοπλισμό των υπό κουρδικό έλεγχο Συριακών Δημορκατικών Δυνάμεων (SDF) και, πιο συγκεκριμένα, των κουρδικών οργανώσεων (κυρίως των YPG/YPJ), καθώς και την απομάκρυνση των κουρδικών πληθυσμών από το τουρκοσυριακά σύνορα.
Ενδιαφέρον θα έχει να δούμε και ποια στάση θα κρατήσει η Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) στα σχέδια της Τουρκίας και των αντιπροσώπων της στην Συρία (δηλαδή του «Συριακού Εθνικού Στρατού» – SNA) να καταστρέψουν τις SDF ή τουλάχιστον να περιορίσουν την παρουσία τους στην ανατολική Συρία.
⇒Δεν αποκλείεται οι συνομιλίες αυτές να ναυαγήσουν και να δούμε συγκρούσεις μεταξύ όσων θα διεκδικήσουν την εξουσία. Είναι κάτι το οποίο το έχουμε δει να συμβαίνει στην Λιβύη και την Υεμένη.
Ποιός θα φτάσει πρώτος στη Δαμασκό;
Υπάρχει μια πιθανότητα να μην είναι η ισλαμιστική Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) αυτή που θα εισέλθει πρώτη στην Δαμασκό.
Η HTS είναι έτοιμη να θέση υπό τον έλεγχό της την πόλη Χομς, και ετοιμάζεται να ξεκινήσει την άμεση προέλαση προς την Δαμασκό.
Από την άλλη, οι αντάρτες του Νότου (Southern Operations Room – SOR) βρίσκονται μια ανάσα από την συριακή πρωτεύουσα, σε απόσταση 5-10 χιλιομέτρων. Οι αντάρτες της SOR δεν είναι εξτρεμιστές και δεν ανήκουν στην HTS, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι αντίπαλοι μεταξύ τους ή ότι δεν υπάρχει συντονισμός των δράσεων εναντίον του καθεστώτος.
Χωρίς την κατάληψη του Χαλεπίου και την προέλαση προς νότον, η SOR δεν θα είχε δράσει ούτε καν ιδρυθεί (ιδρύθηκε χθες από τους αντάρτες της Southern Front, άλλες αντιπολιτευτικές ομάδες και κάποιες δρουζικές φυλές).
Παράλληλα, οι εκπαιδευμένοι από τους Αμερικανούς Syrian Free Army (FSA) έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους σημαντικά τμήματα της νοτιοανατολικής και κεντρικής Συρίας (σήμερα κατέλαβαν την ιστορική Παλμύρα) και φαίνεται να κατευθύνονται και αυτοί προς την Δαμασκό.
Από εκεί και πέρα δεν γνωρίζουμε εάν οι καθεστωτικές δυνάμεις θα πολεμήσουν για να κρατήσουν την Δαμασκό ή αν θα εκκενώσουν την πόλη.
*Ο Γιώργος Μενεσιάν, Διεθνολόγος, Σύμβουλος Διεθνών Θεμάτων, Επικεφαλής της Ομάδας Μέσης Ανατολής, στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (Ι.ΔΙ.Σ) και Ερευνητής στο Washington Institute for Defence & Security
geopolitico