Αν και Αύγουστος, μόνο … «νεκρή περίοδος» δεν θεωρείται η κατάσταση στις διεθνείς αγορές. Τουλάχιστον όχι για την Ελλάδα, αφού μόλις εχθές ο ιαπωνικός οίκος Rating and Investment Information (R&I) αναβάθμισε το αξιόχρεο του Ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική βαθμίδα (BBB- με σταθερές προοπτικές από ΒΒ+ με σταθερή προοπτική προηγουμένως). Και όπως τονίζουν στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας «παρά το γεγονός ότι η R&I δεν περιλαμβάνεται στους οίκους που αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η σημερινή αναβάθμιση αποτελεί προάγγελο των αναβαθμίσεων που αναμένονται το επόμενο διάστημα».
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν αναγνωρίζει ούτε την γερμανική Scope, της οποίας η κρίση αναμένεται την ερχόμενη Παρασκευή 4 Αυγούστου. Αλλά αυτό έχει σημασία μόνο για τις εσωτερικές διαδικασίες της ΕΚΤ και, κυρίως, για το αν κάνει αποδεκτά τα κρατικά ομόλογα μιας χώρας. Κατ’έξαίρεσιν κάνει ήδη αποδεκτά τα ελληνικά όμως, ακόμα και χωρίς επενδυτική βαθμίδα από «αναγνωρισμένους» Οίκους. Άρα δεν αλλάζει κάτι ως προς αυτό.
Αλλάζουν όλα όμως, σε όρους της αγοράς, αφού κάθε αναβάθμιση από ξένο Οίκο έχει τη σημασία της και προσμετράται στο «παζλ» που συμπληρώνουν οι ξένοι επενδυτές, όταν επενδύουν τα λεφτά τους. Και όταν κατέρρεε ακόμα η Ελλάδα το 2009 και 2010, όλοι οι Οίκοι την υποβάθμιζαν, η μία μετά από την άλλη. Και τώρα που γίνεται το ακριβώς αντίθετο όμως -πριν καν την απόφανση της Scope ή άλλων Οίκων- τα επιτόκια που δανείζεται η Ελλάδα σημειώνουν «βουτιά» (-2,6% χτές μέσα σε μία ημέρα) και η διαφορά επιτοκίου που χωρίζει το ελληνικό από το «βαρύ» γερμανικό δεκαετές ομόλογο (spread) έχει πλέον μικρύνει σε μόλις 1,123%: στο ελληνικό μειώθηκε σε 3,674%, πλησιάζοντας στο 2,461% του γερμανικού, ελάχιστα πιο πάνω από το Ισπανικό (3,506%) και πολύ πιο κάτω όμως από το Ιταλικό (4,083%).
Τι λένε τώρα στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, μετά τα «σαλπίσματα» των Οίκων Ιούλιο και Αύγουστο; «Ραντεβού τον Σεπτέμβρη» και μετά την θερινή «ραστώνη» των αγορών, με την ανακοίνωση που αναμένεται από τον Καναδικό Οίκο DBRS – και ο οποίος προστέθηκε τα πολύ τελευταία χρόνια στους Οίκους που αναγνωρίζει η ΕΚΤ. Αν και θα ακολουθήσουν και άλλοι (αναγνωρισμένοι) Οίκοι μέσα στο 2023, η ανακοίνωση από τον συγκεκριμένο θα γίνει λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 8 Σεπτεμβρίου και ενώ ο Πρωθυπουργός θα βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για την ΔΕΘ. Τυχόν αναβάθμιση, θα σημάνει την ημέρα εκείνη -αυτομάτως και επισήμως- την ανάκτηση μετά από 13 χρόνια της πολυπόθητης επενδυτικής βαθμίδας, που χάθηκε την Άνοιξη του 2010, με τις γνωστές συνέπειες και επιπτώσεις για τη χώρα.
Τι είδε… ο R&I
Στην έκθεση αξιολόγησης από τον μεγαλύτερο Οίκο αξιολόγησης της Ιαπωνίας, η οποία δόθηκε χτες στη δημοσιότητα(https://www.r-i.co.jp/en/news_release_cfp/2023/07/news_release_cfp_20230731_20573_eng.pdf) επισημαίνονται έξι θετικές εξελίξεις που οδήγησαν στην αναβάθμιση. Kαι συγκεκριμένα:
- η ευρεία νίκη του κυβερνώντος κόμματος με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στα εκλογές του Ιουνίου, αποτέλεσμα που εδραιώνει την συνέχιση των πολιτικών με στόχο την αναζωογόνηση της ελληνικής οικονομίας και τη δημοσιονομική εξυγίανση και αυξάνει τ δυναμική ανάπτυξης με κινητήρια δύναμη τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις, καθώς και για συνεχή βελτίωση του λόγου του δημόσιου χρέους.
- η ισχυρή ανάπτυξη (5,9 %) της ελληνικής οικονομίας το 2022, πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και οι προβλέψεις της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ανάπτυξη 2,3% και 2,4% αντίστοιχα, το 2023.
- η πρόοδος στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE) με τη χρήση τιτλοποιήσεων που οδήγησαν τον δείκτη NPE των τραπεζών σε μονοψήφια επίπεδα.
- η βελτίωση του δημοσιονομικού ισοζυγίου μετά το μεγάλο έλλειμμα που καταγράφηκε λόγω της πανδημίας COVID-19. Το 2022 καταγράφηκε μικρό πρωτογενές πλεόνασμα, παρά τις επιδοτήσεις προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά για την αντιμετώπιση της αύξησης του πληθωρισμού και των τιμών της ενέργειας. Η κυβέρνηση για το 2023 προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 1,1 % του ΑΕΠ (και μειωμένο δημοσιονομικό έλλειμμα 1,8 % του ΑΕΠ) ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ακόμη μεγαλύτερο πλεόνασμα.
«Υπό τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη, ο οποίος εξασφάλισε τη δεύτερη θητεία του, η κυβέρνηση αναμένεται να διατηρήσει την πειθαρχημένη δημοσιονομική πολιτική της. Ο Οίκος πιστεύει ότι η αύξηση των κρατικών δαπανών θα ελεγχθεί και ότι το πρωτογενές ισοζύγιο θα παραμείνει σε θετικό πρόσημο από το 2024 και μετά», τονίζεται στην έκθεση.
- η μείωση του χρέους της γενικής κυβέρνησης κάτω από τα προ της πανδημίας επίπεδα, στο 171,3% του ΑΕΠ το 2022, ενώ ήταν πάνω από 200% το 2020. Η κυβέρνηση προβλέπει ότι ο δείκτης δημόσιου χρέους για το 2023 θα διαμορφωθεί στο 162,6%. Ο λόγος του δημόσιου χρέους πιθανότατα θα ακολουθήσει μια σταθερή πτωτική πορεία υποστηριζόμενος από το πρωτογενές πλεόνασμα.
- η διεκδίκηση πρόσθετης χρηματοδότησης από το REPowerEU Plan, επιπλέον των κεφαλαίων που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ με την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε τομείς όπως το επιχειρηματικό περιβάλλον, η αγορά εργασίας και η δημόσια διοίκηση.