Χάος προκλήθηκε χθες στη Βραζιλία όταν χιλιάδες υποστηρικτές του πρώην προέδρου της χώρας, Ζαΐχ Μπολσονάρου, τυλιγμένοι με βραζιλιάνικες σημαίες ή φορώντας κίτρινα μπλουζάκια, έσπασαν τον αστυνομικό κλοιό και εισέβαλαν στο Κογκρέσο και σε κτίρια υπουργείων στην Μπραζίλια. Οι διαδηλωτές κατέκλυσαν επίσης τον χώρο στάθμευσης του προεδρικού μεγάρου Πλανάλτο, ενώ άλλοι μπήκαν στο κτίριο του Ανωτάτου Δικαστηρίου προκαλώντας σημαντικές ζημιές, θυμίζοντας την 6η Ιανουαρίου του 2021 στις ΗΠΑ όταν οπαδοί του Ντόναλντ Τραμπ είχαν εισβάλει στο αμερικανικό Καπιτώλιο.
Δύο χρόνια μετά, την 8η Ιανουαρίου του 2023, στη Βραζιλία οπαδοί της ακροδεξιάς που δεν αποδέχθηκαν την αλλαγή ηγεσίας στη χώρα τους επιδόθηκαν σε ένα κρεσέντο βίας, αρνούμενοι να σεβαστούν δημοκρατικές διαδικασίες και βεβηλώνοντας κυβερνητικά κτίρια που αποτελούν μνημεία της παγκόσμιας ιστορίας.
Η εισβολή των μπολσοναριστών στα τρία κτίρια εξουσίας της χώρας οδήγησε το Κόμμα των Εργατών του προέδρου Λούλα να ζητήσει από το γραφείο του γενικού εισαγγελέα να δώσει εντολή στις δυνάμεις ασφαλείας να περιορίσουν τους διαδηλωτές. Οι ριζοσπαστικοποιημένοι μπολσοναριστές έφτασαν μαζικά έξω από το Κογκρέσο και αιφνιδίασαν τις δυνάμεις ασφαλείας, μία εβδομάδα μετά την ορκωμοσία του νέου προέδρου Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, τη νίκη του οποίου δεν αναγνωρίζουν. Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης υπολόγισαν ότι στις ταραχές συμμετείχαν περίπου 3.000 άνθρωποι.
Λίγες ώρες αργότερα οι άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας έθεσαν ξανά υπό τον έλεγχό τους το Κογκρέσο, το Ανώτατο Δικαστήριο και το προεδρικό μέγαρο στην Μπραζίλια, ενώ νωρίτερα ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα εἰχε κηρύξει «ομοσπονδιακή παρέμβαση» μέχρι τις 31 Ιανουαρίου, κάτι που σημαίνει ότι οι δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες συνήθως ελέγχονται από τις πολιτειακές και τοπικές αρχές, θα τεθούν υπό ομοσπονδιακή διοίκηση.
Με το διάταγμα, όλες οι δυνάμεις ασφαλείας της Μπραζίλια τίθενται υπό τον έλεγχο ενός προσώπου που όρισε ο Λούλα, του Ρικάρντο Γκαρσία Καπέλι. Ο τελευταίος λογοδοτεί απευθείας στον πρόεδρο και μπορεί να χρησιμοποιήσει «κάθε όργανο, πολιτικό ή στρατιωτικό» για τη διατήρηση της τάξης.
Η επέμβαση των αρχών μετά την εισβολή και τις εκτεταμένες καταστροφές που προκάλεσαν στις έδρες των τριών εξουσιών χθες Κυριακή στην πρωτεύουσα Μπραζίλια είχε ως αποτέλεσμα να συλληφθούν τουλάχιστον 150 οπαδοί του Μπολσονάρου.
Πλάνα που μετέδωσε το CNN Brasil εικονίζουν μπολσοναριστές, πολλοί από τους οποίους φορούν τα κίτρινα και πράσινα μπλουζάκια της εθνικής ποδοσφαίρου, να βαδίζουν ο ένας πίσω από τον άλλο με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα στη ράμπα που οδηγεί προς και από το προεδρικό μέγαρο Πλανάλτου, φρουρούμενοι από αστυνομικούς.
Σε άλλες εικόνες διακρίνεται λεωφορείο γεμάτο συλληφθέντες διαδηλωτές να αναχωρεί, προφανώς προς την κατεύθυνση αστυνομικού τμήματος.
Η μονάδα της αστυνομίας που είναι αρμόδια για την ασφάλεια της Γερουσίας ανακοίνωσε πως συνέλαβε περίπου τριάντα ανθρώπους μέσα στην αίθουσα, που είχαν καταλάβει εξ εφόδου νωρίτερα μπολσοναριστές, όπως και τη Βουλή, το προεδρικό μέγαρο και το Ανώτατο Δικαστήριο.
Καθώς έπεφτε η νύχτα στην πρωτεύουσα της Βραζιλίας, οι δυνάμεις επιβολής της τάξης έμοιαζαν να ανακτούν προοδευτικά τον έλεγχο της κατάστασης, χρησιμοποιώντας εκτοξευτήρες νερού υπό πίεση για να διατηρούν τους διαδηλωτές σε απόσταση, ωστόσο δεκάδες μπολσοναριστές παρέμεναν επιτόπου και συνέχιζε να επικρατεί σύγχυση.
Η αστυνομία αδειάζει το Κογκρέσο
Η αστυνομία άδειασε το βραζιλιάνικο Κογκρέσο, ώρες αφού καταλήφθηκε εξ εφόδου χθες Κυριακή από εκατοντάδες οπαδούς του ακροδεξιού πρώην προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου, διαπίστωσε μια δημοσιογράφος της τηλεοπτικής υπηρεσίας του Γαλλικού Πρακτορείου.
Η κατάσταση έμοιαζε λιγότερο σαφής, αλλά πάντως πλέον ελεγχόμενη, στο προεδρικό μέγαρο Πλανάλτου όσο και στην έδρα του Ανώτατου Δικαστηρίου· ωστόσο, μεγάλος αριθμός μπολσοναριστών διαδηλωτών παρέμενε στα περίχωρα της περιοχής όπου εδρεύουν οι τρεις εξουσίες στη βραζιλιάνικη πρωτεύουσα Μπραζίλια.
Ο Λούλα επέρριψε ευθύνες για την εισβολή στον Μπολσονάρου
Ο Λούλα καταδίκασε την εισβολή των «βανδάλων φασιστών» τονίζοντας ότι «θα τους βρούμε όλους και θα τιμωρηθούν όλοι».
«Η δημοκρατία εγγυάται την ελευθερία της έκφρασης αλλά απαιτεί επίσης να γίνονται σεβαστοί οι θεσμοί. Αυτό που έκαναν αυτοί οι βάνδαλοι, αυτοί οι φανατικοί φασίστες (…) δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία της χώρας μας. Αυτoί που χρηματοδότησαν (τις διαδηλώσεις) θα πληρώσουν για αυτές τις ανεύθυνες και αντιδημοκρατικές ενέργειες», επέμεινε.
Αμέσως μετά τις αναταραχές ο Σίλβα, που ορκίστηκε την περασμένη βδομάδα κι έχει ανακοινώσει μια δέσμη μέτρων που στοχεύουν στη βελτίωση των δημοκρατικών θεσμών και τη μείωση της εγκληματικότητας, εκφώνησε μια βαθιά συναισθηματική ομιλία.
Σε τηλεοπτικό μήνυμά του, μίλησε για σκηνές βαρβαρότητας που εκτυλίχθηκαν στη χώρα του ενώ προειδοποίησε πως όσοι έχουν εμπλακεί στα επεισόδια θα βρεθούν και θα τιμωρηθούν.
Διέταξε, μάλιστα, με το μήνυμά του να γίνει lockdown 24 ωρών στην κεντρική Μπραζίλια, όπου βρίσκονται κυβερνητικά κτίρια, και επιστράτευσε την Εθνοφρουρά.
Την ίδια στιγμή, άσκησε δριμεία κριτική στην αστυνομία για έλλειψη έγκαιρης δράσης.
Ο θυμός του για τις πρωτόγνωρες σκηνές αποτυπώθηκε στις κάμερες.
Έκανε, δε, λόγο για φανατικούς φασίστες και για αποτρόπαιες καταστάσεις που αμαυρώνουν την πολιτική.
Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα επέστρεψε στην Μπραζίλια και πήγε να διαπιστώσει την έκταση των ζημιών στο προεδρικό μέγαρο και κατόπιν στο Ανώτατο Δικαστήριο μετά την εισβολή οπαδών του Μπολσονάρου, που προκάλεσαν επίσης εκτεταμένες φθορές στα κτίρια των σωμάτων του Κογκρέσου.
Ο κεντροαριστερός πρόεδρος, που ανέλαβε τα καθήκοντά του πριν από μόλις μια εβδομάδα, είπε νωρίτερα σε ομιλία του στην πολιτεία Σαο Πάολο ότι ο ακροδεξιός προκάτοχός του «ενεθάρρυνε» τους «φανατικούς φασίστες βάνδαλους» να εισβάλουν στις έδρες των τριών εξουσιών —εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής— στην Μπραζίλια.
Ο Μπολσονάρου και το κόμμα του καταδικάζουν τις εισβολές στις έδρες των τριών εξουσιών
Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου, οπαδοί του οποίου εισέβαλαν χθες Κυριακή και προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές στο Κογκρέσο, στο προεδρικό μέγαρο και στο Ανώτατο Δικαστήριο, έκρινε μέσω Twitter πως «το πλιάτσικο και οι εισβολές σε δημόσια κτίρια (…) αντίκεινται στον κανόνα» των «ειρηνικών διαδηλώσεων».
Σε άλλη ανάρτησή του στο ίδιο νήμα, ο κ. Μπολσονάρου, που βρίσκεται στις ΗΠΑ, απέρριψε «τις κατηγορίες χωρίς απόδειξη» του κεντροαριστερού διαδόχου του Λούλα, που κατήγγειλε ότι ο «λόγος» του ακροδεξιού πρώην αρχηγού του κράτους «ενεθάρρυνε» τους «φασίστες βάνδαλους» να εισβάλουν στις έδρες των τριών εξουσιών.
Το Φιλελεύθερο Κόμμα (Partido Liberal, PL) του Ζαΐχ Μπολσονάρου καταδίκασε χθες την έφοδο οπαδών του ακροδεξιού πρώην προέδρου της Βραζιλίας στο Κογκρέσο, το προεδρικό μέγαρο και το Ανώτατο Δικαστήριο στην ομοσπονδιακή πρωτεύουσα Μπραζίλια.
Ο Βαλντεμάρ ντα Κόστα Νέτου έκρινε πως χθες ήταν «μια λυπηρή ημέρα για το βραζιλιάνικο έθνος», καθώς «τα γεγονότα στην Μπραζίλια (…) είναι ντροπή για όλους μας, δεν αντιπροσωπεύουν το κόμμα μας, δεν αντιπροσωπεύουν τον (πρώην πρόεδρο) Μπολσονάρου».
«Υποστηρίζουμε τις ειρηνικές διαδηλώσεις. Οι σημερινές (χθεσινές) ενέργειες είναι ντροπή».
Διεθνής καταδίκη για την εισβολή στα κρατικά κτίρια
Οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Γαλλία και άλλες χώρες καταδίκασαν σήμερα την εισβολή των υποστηρικτών του Ζαΐχ Μπολσονάρου στο Κογκρέσο, το Ανώτατο Δικαστήριο και άλλα κυβερνητικά κτίρια στην Βραζιλία.
Με τις σοκαριστικές εικόνες να κάνουν τον γύρο του κόσμου και ενώ ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λούλα, επιστρατεύει την εθνοφρουρά για να αποκαταστήσει την τάξη στην πρωτεύουσα, χώρες και οργανισμοί σπεύδουν να καταδικάσουν τα επεισόδια.
«Εξωφρενική» η κατάσταση στην Μπραζίλια για τον πρόεδρο των ΗΠΑ
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν χαρακτήρισε χθες Κυριακή «εξωφρενικά» τα βίαια επεισόδια μπολσοναριστών διαδηλωτών στην Μπραζίλια, την εισβολή τους στις έδρες των τριών εξουσιών.
Πρόκειται για την πρώτη αντίδραση του Δημοκρατικού στα γεγονότα στη βραζιλιάνικη πρωτεύουσα, που παραπέμπουν απευθείας σε εκείνα της 6ης Ιανουαρίου 2021 στο ομοσπονδιακό Καπιτώλιο στην Ουάσιγκτον.
Καταδικάζουν οι ΗΠΑ
«Καταδικάζουμε τις σημερινές επιθέσεις κατά της Προεδρίας, του Κογκρέσου και του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βραζιλίας. Η χρήση βίας για την επίθεση σε δημοκρατικούς θεσμούς είναι πάντα απαράδεκτη. Ενώνουμε τη φωνή μας με τον @lulaoficial και ζητάμε τον άμεσο τερματισμό αυτών των ενεργειών», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν.
«Η βία δεν έχει θέση στη δημοκρατία», έγραψε στο Twitter ο επιτετραμμένος των ΗΠΑ στην Μπραζίλια Ντάγκλας Κόνεφ. «Καταδικάζουμε σθεναρά τις επιθέσεις στους θεσμούς της εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας στην Μπραζίλια, που είναι επίσης επίθεση εναντίον της δημοκρατίας. Δεν υπάρχει δικαιολογία για τέτοιες ενέργειες», πρόσθεσε.
Η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Μπραζίλια κάλεσε τους Αμερικανούς πολίτες να αποφεύγουν την περιοχή «μέχρι νεωτέρας».
Καταδίκη και από ΕΕ
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, με ανάρτησή του στο Twitter, καταδίκασε επίσης την επίθεση. Δήλωσε την πλήρη στήριξή του στον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας
«Καταδικάζω απόλυτα την επίθεση στους δημοκρατικούς θεσμούς της Βραζιλίας. Πλήρης υποστήριξη στον Πρόεδρο @LulaOficial Da Silva, που εξελέγη δημοκρατικά από εκατομμύρια Βραζιλιάνους μέσω δίκαιων και ελεύθερων εκλογών», είπε ο Μισέλ.
Kαταδικάζει και ο Μακρόν
«Η βούληση του λαού της Βραζιλίας και οι δημοκρατικοί θεσμοί πρέπει να γίνουν σεβαστοί! Ο πρόεδρος @LulaOficial μπορεί να υπολογίζει στην άνευ όρων υποστήριξη της Γαλλίας», είπε ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν.
Γάλλοι βουλευτές του κόμματος του προέδρου Μακρόν και της αριστεράς κατήγγειλαν τις «επιθέσεις της ακροδεξιάς» στη Βραζιλία, εκφράζοντας την υποστήριξή τους στον πρόεδρο Λούλα, μετά την εισβολή χιλιάδων μπολσοναριστών σε κυβερνητικά κτίρια της Μπραζίλια.
«Αλληλεγγύη με τον βραζιλιάνικο λαό, οι θεσμοί του οποίου δέχονται επίθεση από τους ακροδεξιούς. Ιδού που οδηγούν η συνωμοσιολογία, η απονομιμοποίηση ενός δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου και η αμφισβήτηση της καθολικής ψηφοφορίας», έγραψε στο Twitter ο βουλευτής Στεφάν Σεζουρνέ, ο επικεφαλής του κόμματος «Αναγέννηση» του Εμανουέλ Μακρόν.
«Κάθε πράξη βίας εναντίον των δημοκρατικών θεσμών πρέπει να καταδικάζεται», λέει η Ιταλία
«Παρακολουθώ με ανησυχία όσα συμβαίνουν στην Βραζιλία. Κάθε πράξη βίας κατά των δημοκρατικών θεσμών πρέπει να καταδικάζεται με μεγάλη αποφασιστικότητα», ανέφερε μέσω Twitter ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Αντόνιο Ταγιάνι και πρόσθεσε: «Τα εκλογικά αποτελέσματα πρέπει να τυγχάνουν πάντοτε σεβασμού».
Στήριξη από Χιλή και Κολομβία
Ο αριστερός πρόεδρος της Κολομβίας Γκουστάβο Πέτρο εξέφρασε την αλληλεγγύη του στον Βραζιλιάνο ομόλογό του Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα. «Ο φασισμός αποφάσισε πραξικόπημα», σχολίασε.
Την πλήρη υποστήριξή της κυβέρνησής του στον Λούλα εξέφρασε και ο πρόεδρος της Χιλής Γκαμπριέλ Μπόριτς κάνοντας λόγο για «θρασύδειλη επίθεση στη δημοκρατία».
Η Πορτογαλία καταδικάζει τις «πράξεις βίας» των μπολσοναριστών
Ο Πορτογάλος πρόεδρος Μαρσέλου Χεμπέλου ντε Σόουζα καταδίκασε την εισβολή οπαδών του ακροδεξιού πρώην προέδρου της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου στις έδρες των τριών εξουσιών στην Μπραζίλια.
Ο αρχηγός του πορτογαλικού κράτους εξέφρασε την αλληλεγγύη στον νέο, «νόμιμο» βραζιλιάνο πρόεδρο, τον Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, ο οποίος ορκίστηκε και ανέλαβε την εξουσία την 1η Ιανουαρίου μετά τη νίκη του στις εκλογές του Οκτωβρίου του 2022, μπροστά στις «πράξεις βίας» αυτές.
Ο Καναδάς καταδικάζει τις επιθέσεις, υποστηρίζει τον πρόεδρο Λούλα
Η κυβέρνηση του Καναδά καταδίκασε «σθεναρά» την εισβολή στις έδρες των τριών εξουσιών στην Μπραζίλια οπαδών του ακροδεξιού πρώην προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου υπογραμμίζοντας την «υποστήριξή της» στον πρόεδρο Λούλα «και στους δημοκρατικούς θεσμούς της Βραζιλίας».
«Ο σεβασμός της δημοκρατικής βούλησης του λαού είναι πρωταρχικός σε κάθε δημοκρατία — συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας», τόνισε μέσω Twitter ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό. «Επαναβεβαιώνουμε την υποστήριξή μας στον πρόεδρο Λούλα» και «καταδικάζουμε σθεναρά τη βίαιη συμπεριφορά» των μπολσοναριστών χθες Κυριακή, πρόσθεσε.
Παράλληλα, μέσω του ίδιου ιστότοπου κοινωνικής δικτύωσης, το καναδικό υπουργείο Εξωτερικών κατήγγειλε τις «επιθέσεις που αποπειρώνται να υπονομεύσουν τη δημοκρατία» στη Βραζιλία.
Ο Καναδάς «στέκεται στο πλευρό του βραζιλιάνικου λαού και της κυβέρνησης (του προέδρου) Λούλα. Οι δημοκρατικοί θεσμοί βρίσκονται στην καρδιά των κοινωνιών μας και πρέπει να προστατευθούν», πρόσθεσε το καναδικό ΥΠΕΞ.
Το χρονικό των επεισοδίων
Βίντεο δείχνουν κατεστραμμένα γραφεία βουλευτών και διαδηλωτές όρθιους πάνω στα έδρανα της Γερουσίας.
Οι ζημιές φαίνεται ότι είναι σημαντικές, σε αυτά τα κτίρια που θεωρούνται θησαυροί της σύγχρονης αρχιτεκτονικής και φιλοξενούν πολλά έργα τέχνης.
Την Κυριακή υποστηρικτές του Μπολσονάρου εισέβαλαν στο προεδρικό μέγαρο, σε κτίρια υπουργείων, στο Κογκρέσο και στο Ανώτατο Δικαστήριο στην Μπραζίλια, μεταδίδουν τα διεθνή πρακτορεία.
Εκατοντάδες μπολσοναριστές, τυλιγμένοι με βραζιλιάνικες σημαίες ή φορώντας κίτρινα μπλουζάκια, έσπασαν τον αστυνομικό κλοιό και εισέβαλαν στο Κογκρέσο και σε κτίρια υπουργείων στην Μπραζίλια.
Το CNN Brasil μετέδωσε ότι οι διαδηλωτές κατέκλυσαν επίσης τον χώρο στάθμευσης του προεδρικού μεγάρου Πλανάλτο. Άλλοι μπήκαν στο κτίριο του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Οι διαδηλωτές διαμαρτύρονται για την επιστροφή στην εξουσία, την περασμένη εβδομάδα, του αριστερού Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο οποίος αναδείχθηκε νικητής στις προεδρικές εκλογές της 30ής Οκτωβρίου.
Εν τω μεταξύ, ο Σίλβα βρίσκεται στο Σάο Πάολο.
«Αυτή η παράλογη απόπειρα να επιβληθεί δια της βίας η βούλησή τους δεν θα περάσει» προειδοποίησε ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης Φλάβο Ντίνο με ανάρτησή του στο Twitter. «Θα σταλούν ενισχύσεις», πρόσθεσε.
Το Κόμμα των Εργατών του προέδρου Λούλα ζήτησε από το γραφείο του γενικού εισαγγελέα να δώσει εντολή στις δυνάμεις ασφαλείας να περιορίσουν τους διαδηλωτές.
Κάνοντας χρήση δακρυγόνων η αστυνομία της Μπραζίλια προσπαθούσε να απωθήσει τους εκατοντάδες υποστηρικτές του ακροδεξιού πρώην προέδρου της Βραζιλίας που κατέκλυσαν την περιοχή γύρω από το Κογκρέσο και σκαρφάλωσαν στο κτίριο, μία εβδομάδα μετά την ορκωμοσία του αριστερού προέδρου Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα.
Η ζώνη γύρω από το Κογκρέσο είχε αποκλειστεί από ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας. Ωστόσο, οι υποστηρικτές του Μπολσονάρου κατάφεραν να διασπάσουν τον κλοιό. Δεκάδες από αυτούς σκαρφάλωσαν στη ράμπα του κτιρίου και ανέβηκαν μέχρι τη στέγη.
Τα εντυπωσιακά πλάνα, που θυμίζουν την εισβολή στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ, δείχνουν ένα πλήθος ανθρώπων να κατευθύνεται στο Κογκρέσο.
Στο κτίριο του Κογκρέσου στεγάζονται η Βουλή και η Γερουσία της Βραζιλίας.
Διαδηλωτές κατέλαβαν επίσης την πρασιά γειτονικών κτιρίων, συμπεριλαμβανομένου και του προεδρικού μεγάρου Πλανάλτο.
Ο Μπολσονάρου, που ηττήθηκε από τον Λούλα στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, έφυγε από τη χώρα στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας και βρίσκεται στις ΗΠΑ.