*Του Κώστα Σαρικά
Δεν υπάρχει γνώστης του ναυτικού πολέμου, ο οποίος πλέον να μην τονίζει ότι η χρήση των θαλάσσιων drones όχι μόνο φέρνει νέα δεδομένα στις αμφίβιες επιχειρήσεις, αλλά δίνει μεγάλο πλεονέκτημα ειδικά σε κλειστές θάλασσες, όπως το Αιγαίο.
Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για οπλισμένα μη επανδρωμένα USV (Unmanned Surface Vehicles), τα οποία μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά πλήγματα σε εχθρικές Μονάδες Επιφανείας, αλλά ακόμα και σε εγκαταστάσεις ναυστάθμων και ναυτικών βάσεων.
Στην πρόσφατη αμυντική έκθεση «DEFEA 25», όπου κυριάρχησαν τα μη επανδρωμένα, τις εντυπώσεις έκλεψε μεταξύ άλλων το USV «INTERCEPTIGON N» της ελληνικής ταχύτατα αναπτυσσόμενης στις νέες τεχνολογίας και στην καινοτομία εταιρείας Delian.
Η θαλάσσια «σφήνα» με την πρωτοποριακή σχεδίαση αποτελεί ένα εξαιρετικά φιλόδοξο project, το οποίο ήδη βρίσκεται σε στάδιο προχωρημένων δοκιμών και έχει προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον του Ναυτικού Επιτελείου.
Το χαμηλό του κόστος σε συνδυασμό με τις δυνατότητες που έχει, με κύριο χαρακτηριστικό το μικρό μέγεθος και την μεγάλη ταχύτητα, το χαρακτηρίζουν ως τον εν δυνάμει «πυρπολητή» του 21ου αιώνα.
Με μέγιστη ταχύτητα που αγγίζει τους 45 κόμβους, εμβέλεια που φτάνει τα 30 χιλιόμετρα και δυνατότητα μεταφοράς φορτίου 70 κιλών, το οποίο μπορεί να είναι εκρηκτική ύλη υψηλής αποτελεσματικότητας, μπορεί να αποτελέσει τον «εφιάλτη» ακόμα και για Μονάδες μεγάλου εκτοπίσματος με αυξημένες δυνατότητες εγγύς αυτοπροστασίας. Ειδικά όταν θα έχουν να αντιμετωπίσουν «σμήνος» οπλισμένων USV, τα οποία θα κινούνται από διαφορετικές κατευθύνσεις σε επιθέσεις κορεσμού.
Το «INTERCEPTIGON N», σύμφωνα με τους κατασκευαστές του, λόγω μεγέθους διαθέτει stealth χαρακτηριστικά με αποτέλεσμα να εντοπίζεται δύσκολα, ενώ η δυνατότητα ελιγμών σε συνδυασμό με την μεγάλη ταχύτητα που αναπτύσσει το μετατρέπουν σε ένα εξαιρετικά δύσκολο στόχο.
To drone «σφήνα» μπορεί να έχει ως ορμητήριο εγκαταστάσεις σε νησιά ή νησίδες, ενώ ο σχεδιασμός και η κατασκευή του επιτρέπει να παραμένει ακόμα και στο βυθό χωρίς να μπορεί να εντοπιστεί και με την ενεργοποίηση του με πολλαπλούς τρόπους, είτε ενσύρματους είτε ασύρματους ακόμα και μέσω δορυφόρου, να ανεβαίνει στην επιφάνεια και να κατευθύνεται προς τον στόχο.
Τα «INTERCEPTIGON N» μπορούν να λειτουργούν αυτόνομα ή συντονισμένα ως σμήνος και να στοχεύουν μεγαλύτερους και πιο εξελιγμένους αντιπάλους μέσω κορεσμού, συντονισμού και ακρίβειας κρούσης. Ενεργοποιούνται κατόπιν εντοπισμού απειλής, αναπτύσσονται γρήγορα και εκτελούν αποστολές με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση. Λαμβάνουν τη βασική περιγραφή του στόχου και κινούνται αυτόνομα για να τον εμπλέξουν, γεγονός που επιτρέπει την κλιμακούμενη ανάπτυξή τους και την πρόκληση κορεσμού σε μεγάλες εχθρικές πλατφόρμες. Επιπλέον, πέρα από αποστολές κρούσης αποτελεί ιδανικό σύστημα για προστασία παράκτιων περιοχών, λιμένων και θαλάσσιων περασμάτων, όπου ο αιφνιδιασμός και ο συγχρονισμός αποτελούν τους κρίσιμους παράγοντες.
Τα Μη Επανδρωμένα Σκάφη Επιφανείας (USV) αποτελούν συστήματα τα οποία ήδη βρίσκονται στον εξοπλιστικό σχεδιασμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Ήδη το ΕΛΚΑΚ έχει προχωρήσει σε προκήρυξη για δύο σκάφη διαφορετικών προδιαγραφών, τα οποία θα έχουν ως αποστολή τους την επιτήρηση και τον έλεγχο θαλάσσιων περιοχών αλλά και με δυνατότητα κρούσης.
Το γεωγραφικό ανάγλυφο του Αρχιπελάγους με τα εκατοντάδες νησιά και βράχους, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις βρίσκονται μια ανάσα από τα τουρκικά παράλια, αλλά και σε κομβικά θαλάσσια περάσματα, δίνουν τεράστιο πλεονέκτημα. Τα σκάφη θα έχουν μήκος 30 και 50 πόδια και θα αναπτύσσουν ταχύτητα που φτάνει τους 40 και 50 κόμβους αντίστοιχα, με πλήρη φορτίο και εμβέλεια 200 και 400 ναυτικά μίλια.
Στόχος είναι να επιχειρούν με ορμητήριο τα νησιά του Κεντρικού και Ανατολικού Αιγαίο, καλύπτοντας μια πολύ μεγάλη ακτίνα και να μεταφέρουν εικόνα σε πραγματικό χρόνο από παντού, χωρίς να απαιτείται η κινητοποίηση Μονάδας Επιφανείας ή Εναέριου Μέσου, όπως ελικόπτερο ή αεροσκάφος. Οι αποστολές που θα αναλαμβάνουν αφορούν:
- Επιτήρηση θαλασσίων ζωνών, παράκτιων περιοχών και ποταμών.
- Επιτήρηση, αναγνώριση στόχων (ISR) ανεξαρτήτως συνθηκών φωτισμού.
- Προστασία λιμένων / όρμων / ναυτικών βάσεων / θαλάσσιων υποδομών / ναυτικών μονάδων και θαλάσσιων περιοχών ενδιαφέροντος.
- Έρευνα – Διάσωση (SAR).
- Συμμετοχή σε μορφές πολέμου (Επιφανείας, Ανθυποβρυχιακή, ΑΑ).
Στην πρόσφατη διακλαδική πολυεθνική άσκηση Ειδικών Επιχειρήσεων «ORION 24» χρησιμοποιήθηκε ταχύπλοο VTR, διαμορφωμένο σε θαλάσσιο drone από Στελέχη της ΔΕΠ και τεχνικούς του νεοσύστατου Κέντρου Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΚΕΤΑΚ) του ΓΕΕΘΑ.
Το γνωστό στις Αμφίβιες Μονάδες VTR, διασκευάστηκε με υλικά χαμηλού κόστους. Πρόκειται για ταχύπλοο πνευστό σκάφος κατηγορίας RIB, με μήκος 6,3 μέτρα, ωφέλιμο φορτίο 1600 κιλά και 2 εξωλέμβιους κινητήρες πρόωσης MERCURY 80hp.
Στο σκάφος τοποθετήθηκε τριπλό σύστημα επικοινωνίας και ένα «πακέτο» ηλεκτρο-οπτικών μέσων επιτήρησης (θερμική κάμερα, FLIR, ραντάρ και κάμερες παρατήρησης – χειρισμού). Δίνει τη δυνατότητα σε πολύ γρήγορο χρόνο και χωρίς καμία προετοιμασία να κινηθεί έως και τον τελευταίο βράχο του Αρχιπελάγους προκειμένου να εκτελέσει αποστολές έρευνας, αλλά και να εντοπίσει σχεδόν απαρατήρητο εχθρικές Μονάδες Επιφανείας, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τον έλεγχο της παράνομης μετανάστευσης.
Επιπλέον, η δυνατότητα μεταφοράς εκρηκτικής ύλης μπορεί να τα μετατρέψει σε drone – καμικάζι, στα σύγχρονα δηλαδή «πυρπολικά». Μια μαζική επίθεση κορεσμού από μεγάλο αριθμό οπλισμένων USV θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστεί ακόμα και από σύγχρονες Μονάδες Επιφανείας, ειδικά σε περιβάλλον πολλαπλών απειλών. Η ΔΕΠ προσανατολίζεται στην απόκτηση USV προκειμένου να εξοπλιστούν οι αμφίβιες Μονάδες των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου αλλά και η αμφίβια Ζ’ ΜΑΚ.