Την επιθυμία της Τουρκίας να γίνει μέλος της ομάδας των BRICS, δηλαδή του διεθνούς πολιτικού οργανισμού του οποίου ηγούνται η Κίνα και η Ρωσία και στον οποίο συμμετέχουν μεταξύ άλλων η Βραζιλία, η Ινδία, η Νότια Αφρική. Πρόσφατα στους BRICS εντάχθηκε και η Σαουδική Αραβία, αλλά και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αίγυπτος και το Ιράν.
Την πρόθεση της Άγκυρας να ενταχθεί στον «μπλοκ», που εκλαμβάνεται διεθνώς ως ο αντίπαλος πόλος της Δύσης με επίκεντρο τον σινορωσικό άξονα, εξέφρασε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ο οποίος πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη, για συναντήσεις σε ανώτατο επίπεδο, στο Πεκίνο.
Ερωτηθείς εάν η Τουρκία θα ήθελε να ενταχθεί στους BRICS, ο Φιντάν είναι σαφής: «Θα θέλαμε φυσικά, γιατί όχι;». Σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο Anadolu, υπογράμμισε ακόμη πως η Άγκυρα εξετάζει μια σειρά από συνεργασίες με τα μέλη των BRICS και πως θα παρευρεθεί σε προγραμματισμένη συνάντηση της ομάδας την επόμενη εβδομάδα, η οποία θα πραγματοποιηθεί στη Ρωσία.
Τα «καρφιά» για ΕΕ και Δύση
Όπως τόνισε ο Φιντάν, ένας από τους σημαντικούς πυλώνες της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας είναι η δημιουργία ισχυρών οικονομικών δεσμών σε θεσμική μορφή. Και σε αυτό το σημείο άφησε αιχμές για τη στάση ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών απέναντι στην Άγκυρα.
Λόγω της «πολιτικής της ταυτότητας», είπε, ορισμένα ισχυρά κράτη μέλη της ΕΕ δεν επέτρεψαν στην Τουρκία να γίνει πλήρες μέλος του ευρωπαϊκού μπλοκ, αν και προσπαθούσε να ενταχθεί εδώ και πολύ καιρό. «Έτσι έπρεπε να αναζητήσουμε άλλες εναλλακτικές λύσεις», σημείωσε ο Φιντάν και υπογράμμισε πως «δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι οι BRICS είναι μια σημαντική πλατφόρμα συνεργασίας και προσφέρει σε ορισμένες άλλες χώρες μια καλή εναλλακτική λύση». «Βλέπουμε δυνατότητες στους BRICS», πρόσθεσε.
Ο Ερντογάν είχε εκφραστεί θετικά για τους BRICS για πρώτη φορά πριν από έξι χρόνια, στη σύνοδο κορυφής στο Γιοχάνεσμπουργκ. Αν και από τότε δεν έχει σημειωθεί ιδιαίτερη πρόοδος, τα δεδομένα διεθνώς έχουν πλέον αλλάξει ριζικά.
Ακούστε επίσης: BRICS, μια συμμαχία για το τέλος της κυριαρχίας των ΗΠΑ και της Δύσης
«Καλωσορίσματα…» από Ρωσία και Κίνα
Μετά τις δηλώσεις του Φιντάν, η Μόσχα έσπευσε να χαιρετίσει την επιθυμία της Τουρκίας να γίνει μέλος των BRICS. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε μάλιστα πως το θέμα θα είναι στην ημερήσια διάταξη της επόμενης συνόδου κορυφής του οργανισμού.
Αναφερόμενος γενικά στη δυναμική των BRICS, ο Πεσκόφ τόνισε πως υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για ένταξη στον οργανισμό και από άλλα κράτη, σημειώνοντας ωστόσο πως είναι απίθανο να ικανοποιηθούν τα αιτήματα ένταξης όλων των ενδιαφερομένων.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι οι πόρτες των BRICS είναι «ανοιχτές στους εκπροσώπους των πιο διαφορετικών οικονομικών και πολιτικών συστημάτων και μακροπεριφερειών». «Η μόνη προϋπόθεση είναι ότι πρέπει να συμφωνήσουν να εργαστούν από κοινού με βάση τη βασική αρχή της κυρίαρχης ισότητας των κρατών», είπε.
Από την πλευρά του, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Ουάνγκ Γι, απευθυνόμενος στον Τούρκο ομόλογό του κατά τη συνάντησή τους, δήλωσε πως το Πεκίνο είναι έτοιμο να ενισχύσει τη στρατηγική συνεργασία με την Τουρκία για να αντιμετωπίσει την «πολιτική εξουσίας» στη διεθνή σκηνή.
«Οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην ανάγκη στενής στρατηγικής επικοινωνίας… για τη διασφάλιση των κοινών συμφερόντων των αναπτυσσόμενων χωρών», τόνισε και πρόσθεσε πως το Πεκίνο είναι πρόθυμο να επεκτείνει συνεχώς τις σχέσεις με την Άγκυρα σε οικονομικό, εμπορικό και ενεργειακό επίπεδο, αλλά και σε τομείς όπως οι υποδομές και η υψηλή τεχνολογία.
Σε «διπλό ταμπλό»
Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ, έχει επικριθεί επανειλημμένα από τους δυτικούς συμμάχους για τους στενούς δεσμούς με τη Ρωσία, που οδήγησαν ακόμη και σε κυρώσεις από τις ΗΠΑ τα προηγούμενα χρόνια.
Υπό το φόβο να χαθεί οριστικά ένας στρατηγικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ έχουν ξεκινήσει διαδικασίες αναθέρμανσης των σχέσεων τους και μάλιστα η Τζόρτζια Μελόνι, πρωθυπουργός της Ιταλίας που έχει αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία της G7, προσκάλεσε τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη επόμενη σύνοδο κορυφής των ισχυρότερων χωρών της Δύσης.
Η Άγκυρα έχει απορρίψει επανειλημμένα τις επικρίσεις για τις σχέσεις της με τη Μόσχα, υπογραμμίζοντας πως παραμένει αφοσιωμένο μέλος του ΝΑΤΟ, ωστόσο συνεχίζει τη στρατηγική της πολύπλευρης εξωτερικής πολιτικής.
Ο Ερντογάν επιχειρεί τη συνεργασία με κάθε πλευρά που κατά την αξιολόγησή του προωθεί τα συμφέροντά του στο πλαίσιο του μεγαλεπήβολου «οράματος» του για τη ανάδειξη της Τουρκίας ως παγκόσμιας δύναμης και ηγέτιδας όλου του μουσουλμανικού κόσμου.
Γιατί ο Ερντογάν θέλει να ενταχθεί στους BRICS
Η ένταξη της Τουρκίας στους BRICS, εάν δεν προκαλέσει μια ανοιχτή σύγκρουση με τη Δύση, θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τις φιλοδοξίες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για μια πιο ανεξάρτητη πολιτική και για μια πλεονεκτικότερη θέση στην παγκόσμια οικονομική και πολιτική σκηνή.
Ο οργανισμός προσφέρει οικονομικές δυνατότητες για ανάπτυξη, ιδιαίτερα λόγω των επενδύσεων από την Κίνα και την Ινδία. Επίσης μέσω αυτής της κίνησης επιτυγχάνεται η μείωση της εξάρτησης από τη Δύση, ειδικά μετά από αρκετές τεταμένες στιγμές στις σχέσεις με την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
Το άνοιγμα νέων αγορών και συνεργασιών μέσω των BRICS είναι ένα ακόμη όφελος που αξιολογεί θετικά η Άγκυρα για την ενίσχυση των εξαγωγών της αλλά και την προσέλκυση κεφαλαίων σε βασικούς τομείς, όπως η ενέργεια, οι μεταφορές και η τεχνολογία.
Τελευταίος αλλά όχι έσχατος παράγοντας, τον οποίο υπολογίζει σημαντικά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι και η πολιτική υποστήριξη που θα μπορούσε να λάβει – κατά περίπτωση – από τις χώρες των BRICS. Η συνεργασία με Κίνα και Ρωσία αναμφίβολα θα ενισχύσει την επιρροή και τη θέση της Τουρκίας στη διεθνή σκηνή.