Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός (ΘΧΣ) δεν είναι απλά ένα ακόμη τεχνοκρατικό εργαλείο. Είναι το «πλάνο μάχης» για το πώς θα αξιοποιήσουμε τις θάλασσές μας — και για μια χώρα όπως η Ελλάδα, με 16.000 χλμ. ακτογραμμή και 6.000 νησιά και νησίδες, είναι ζήτημα εθνικής στρατηγικής.
Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης παρακολουθούν στενά την προσπάθεια της Ελλάδας να θέσει «τάξη» στο Αιγαίο και το Ιόνιο, με στόχο την αειφορία, την ανάπτυξη της μπλε οικονομίας, αλλά και την αποφυγή συγκρούσεων. Όμως, όπως θα δούμε, η Τουρκία έχει τις δικές της – αρκετά έντονες – ενστάσεις.
Τι είναι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός και γιατί όλοι μιλούν γι’ αυτόν
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός είναι μια διαδικασία που οργανώνει την ανθρώπινη δραστηριότητα στη θάλασσα:
ποιοι χώροι θα χρησιμοποιούνται για αλιεία,
ποιοι για τουρισμό,
πού θα τοποθετηθούν υποδομές ΑΠΕ (π.χ. θαλάσσια αιολικά πάρκα),
και πώς θα προστατευτούν οι ευαίσθητες περιοχές.
Η Ελλάδα, βάσει της ευρωπαϊκής οδηγίας 2014/89/ΕΕ, καλείται να καταρτίσει και να υλοποιήσει θαλάσσια χωροταξικά σχέδια για όλη την επικράτειά της έως το 2030.
Όπως εύστοχα σημειώνει το Politico, η Ελλάδα έχει μπροστά της ένα δύσκολο έργο: να ισορροπήσει μεταξύ ανάπτυξης και προστασίας, σε μια γεωγραφία που μοιάζει περισσότερο με… περίπλοκο παζλ παρά με οργανωμένο χώρο.
Τι γράφουν τα Διεθνή Μέσα για την ελληνική στρατηγική
Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης αναφέρουν τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή, λόγω των αντικρουόμενων διεκδικήσεων και της εκμετάλλευσης των ενεργειακών πόρων. Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης αναφέρονται στις δυνατότητες αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων της Ελλάδας, καθώς και στην ανάπτυξη της «γαλάζιας οικονομίας».
Politico: “Η Ελλάδα παίζει σκάκι στο Αιγαίο”
Σύμφωνα με το Politico, ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός στην Ελλάδα δεν αφορά μόνο την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και την εδραίωση της εθνικής κυριαρχίας σε περιοχές που η Άγκυρα αμφισβητεί εδώ και δεκαετίες. Το άρθρο τονίζει ότι η χωροθέτηση δραστηριοτήτων, όπως π.χ. τα θαλάσσια αιολικά πάρκα, μπορεί να ενισχύσει την ελληνική θέση σε αμφισβητούμενα ύδατα.
Χιουμοριστική σημείωση: Όπως λέει και η γιαγιά μας, “όποιος χτίζει φούρνο, δύσκολα τον ξεσπιτώνουν”. Και στη θάλασσα, όποιος χτίζει… αιολικά πάρκα, δύσκολα τον αμφισβητούν!
Financial Times: “Η μπλε οικονομία είναι το νέο χρυσάφι της Μεσογείου”
Οι Financial Times σημειώνουν ότι η Ελλάδα βλέπει στη θάλασσα μια ευκαιρία για βιώσιμη ανάπτυξη, μέσω επενδύσεων σε ΑΠΕ, τουρισμό ήπιας μορφής και βιώσιμη αλιεία. Το ρεπορτάζ επισημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη εγκρίνει χρηματοδοτικά προγράμματα που υποστηρίζουν τον ελληνικό ΘΧΣ, βλέποντάς τον ως πρότυπο για άλλες χώρες.
Πώς αντιδρά η Τουρκία
Η Τουρκία αντιδρά έντονα στον ελληνικό ΘΧΣ, αμφισβητώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η “γαλάζια πατρίδα” και οι ενστάσεις
Στην Τουρκία, μέσα όπως η Yeni Şafak και η Sabah εκφράζουν ανησυχίες ότι ο ελληνικός σχεδιασμός “αγνοεί τα τουρκικά δικαιώματα” στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Η θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας» παραμένει στο επίκεντρο της ρητορικής, ενώ το τουρκικό ΥΠΕΞ τονίζει ότι «μονομερείς ενέργειες» δε συμβάλλουν στη σταθερότητα.
Πρακτικά, η Τουρκία βλέπει το θαλάσσιο χωροταξικό σχέδιο της Ελλάδας ως μια ακόμη κίνηση εδραίωσης κυριαρχικών δικαιωμάτων σε περιοχές που θεωρεί “διαφιλονικούμενες”.
Αναλυτές στην Τουρκία: “Η Ελλάδα κερδίζει έδαφος στο παιχνίδι της νομιμοποίησης”
Σε αναλύσεις που δημοσιεύθηκαν στα τουρκικά ΜΜΕ, επισημαίνεται ότι η διεθνής αναγνώριση του ελληνικού σχεδίου, μέσω της Ε.Ε. και διεθνών θεσμών, δυσκολεύει την τουρκική διπλωματία. Κοινώς, το αφήγημα είναι: “Η Ελλάδα γράφει κανόνες και εμείς τρέχουμε πίσω από τα γεγονότα“.