Η επαναφορά του “ζητήματος” των Τσάμηδων, από τον πρόεδρο, τον πρωθυπουργό και τα πολιτικά κόμματα στην Αλβανία, με την εκδήλωση στο Κοινοβούλιο (!) των Τιράνων προκαλεί για δύο λόγους:
Πρώτον για το θράσος των συνεργατών των Γερμανών Ναζί και Ιταλών κατακτητών που προκαλούν ιστορικά και εθνικά και δεύτερο για την ελλαδική αμηχανία και αφωνία.η οποία παρακολουθεί τη στενή συνεργάτιδα
της κατοχικής Τουρκίας να προκαλεί συνεχώς.
Μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας, ο αλβανικός εθνικισμός έφερε στην επικαιρότητα το ζήτημα των συνεργατών στην κατοχή Τσάμηδων της Θεσπρωτίας.
Αυτών που ως συνεργάτες των κατακτητών βαρυνονται με εγκλήματα όπως αυτό στην Παραμυθιά το 1943 και από τα Δικαστήρια Δοσίλογων τους αφαιρέθηκε μεταπολεμικά η ιθαγένεια, έχοντας καταφύγει στην Αλβανία.
Το Μάρτιο του 1991 ιδρύθηκε στα Τίρανα ο «Πολιτικός-Πατριωτικός Σύλλογος «Τσαμουριά», με κύριο σκοπό την αναγνώριση και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Τσάμηδων.
Οι Τσάμηδες έχουν ιδρύσει κόμματα το ένα συμμετέχει στη σημερινή κυβέρνηση- ενώ ο «Σύνδεσμος της Τσαμουριάς» δημιούργησε 100μελή “εξόριστη” βουλή, η οποία έγινε μέλος της «οργάνωσης υπο-αντιπροσωπευμένων λαών» του ΟΗΕ το 1995. Διατείνονται επίσης ότι έχουν δημιουργήσει τον απελευθερωτικό στρατό της Τσαμουριάς «με σκοπό την απελευθέρωση των εδαφών που τους ανήκουν», δηλαδή της Ηπείρου!
Το 1994 η αλβανική βουλή καθιέρωσε ομόφωνα την 27η Ιουνίου κάθε έτους ως «ημέρα Γενοκτονίας των Τσάμηδων»! Σε ότι αφορά το ζήτημα των περιουσιών, η αξία τους σύμφωνα με τους Αλβανούς φτάνει περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια, ενώ με βάση το σύλλογο «Τσαμουριά» η συνολική αξία των περιουσιών στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν 340 εκατομμύρια δολάρια, η οποία με την σημερινή αξία υπολογίζεται στα 2,5 δις. δολάρια.
Είναι γεγονός ότι το “ζήτημα” των Τσάμηδων αποτελεί για την αλβανική πλευρά θέμα που ξεπερνά τις εσωτερικές του διαστάσεις και συνδέεται άμεσα με την αλβανική εξωτερική πολιτική (παραστάσεις στους Έλληνες προέδρους της Δημοκρατίας το 2000 και το 2005, κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψής τους στην Αλβανία, με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Ράμα και τις διαδηλώσεις κατά την επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, το βέτο για την εκταφή των Ελλήνων στρατιωτών πεσόντων στο έπος 1940-1941 και με την παρουσία του πρώην Προέδρου Μέτα στην έκθεση για τους Τσάμηδες, όπου αναφέρεται η Ήπειρος ως Αλβανική , εκδηλώσεις στο Κοινοβούλιο, εκδόσεις της Αλβανικής Ακαδημίας, σχολικά βιβλία που αναφέρονται στην αλβανική Γαλάζια Πατρίδα, κ.ά).
Η στάση των κατά καιρούς αλβανικών κυβερνήσεων οι οποίες θέτουν το “ζήτημα” στην ελληνική πλευρά θεωρώντας ότι υφίστανται σε όλες τις διαστάσεις του, περιουσίες, αποζημίωση, απόδοση ιθαγένειας, επιστροφή των Τσάμηδων και των απογόνων τους στην Ελλάδα, δεν αποτελεί απλώς διαχείριση ενός θέματος για εσωτερικούς λόγους συνοχής, την ώρα μάλιστα που συζητείται το μέλλον των αλβανικών πληθυσμών στο Κοσσυφοπέδιο, στην πΓΔΜ, στη Σερβία, στο Μαυροβούνιο, στην Ελλάδα.
Από την άλλη η πρόκληση των Τσάμηδων και του αλβανικού εθνικισμού και βεβαίως της καταπάτησης των δικαιωμάτων των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου, έφερε στην επιφάνεια για ακόμη μια φορά την αμηχανία και την αφωνία του ελλαδικού συστήματος. Πολιτικού, κομματικού, διανοητικού.
Απέναντι στους Ναζί και τους απογόνους τους, απέναντι στους συνεργάτες του Ερντογάν, το πολιτικό και πνευματικό σύστημα ή σιωπά ή ψελλίζει. Θλίψη και απογοήτευση από την Ελλάδα που δεν τολμά να μιλήσει ούτε για το δίκαιο και την ιστορία, ούτε για τη δολοφονία των προγόνων μας από τους Ναζί και τους συνεργάτες τους Τσάμηδες που τώρα μας εγκαλούν, ούτε για τους Έλληνες της Βορείου Ηπείρου που διώκονται, φυλακιζονται, δολοφονούνται….
Υ. Γ. Η προκλητική εθνικιστική ρήση του Ράμα στην ομιλία του στην Αθήνα, “η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες όσο ανήκει και στους Αλβανούς”(!) είναι γνωστή. Απάντηση γιατί δεν υπήρξε;
- Ο Θεοφάνης Μαλκίδης είναι διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου και συγγραφέας του βιβλίου «Σφαγές και Ολοκαυτώματα στην Επανάσταση του 1821». Θεσσαλονίκη- Αλεξανδρούπολη: εκδόσεις Περιοδικό Ενδοχώρα 2023.