Πολύ μεγάλη αποδεικνύεται η ομπρέλα των συμφωνιών μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας, έπειτα από τη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι δεν απαίτησε άμεσα από την Τουρκία να σταματήσει να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο κατά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Ερντογάν και ότι πίστευε ότι η Τουρκία θα σταματούσε να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο επειδή είχε πολλές επιλογές σε αυτό το θέμα.
Ωστόσο ήδη όπως φαίνεται η ενεργειακή πολιτική της Άγκυρας αλλάζει ρότα.
Ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, μετά την συνάντηση των δύο ηγετών, προέβη σε σχετική ανάρτηση στα social media:
Συμμετείχαμε στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Λευκό Οίκο μεταξύ του Προέδρου μας, του Εντιμότατου @RTErdogan, και του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, του Εντιμότατου Ντόναλντ Τραμπ.
Ξεκινήσαμε μια νέα διαδικασία για την περαιτέρω εμβάθυνση της μακροχρόνιας και πολυδιάστατης συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας.
Μετά τη συνάντηση, μαζί με τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, τον αξιότιμο Marco Rubio, υπογράψαμε το Μνημόνιο Συνεργασίας για τη Στρατηγική Πολιτική Πυρηνική Συνεργασία, παρουσία των ηγετών.
Ελπίζω ότι το έργο που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας θα αποφέρει αμοιβαία οφέλη και για τις δύο χώρες στην προσεχή περίοδο.
Αναδιαμόρφωση της τουρκικής ενεργειακής της πολιτικής
Όπως αναφέρει το Nordicmonitor, η Τουρκία προχώρησε στην αναδιαμόρφωση της ενεργειακής της πολιτικής με μια σειρά μακροπρόθεσμων συμφωνιών για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία και το Ιράν, ενισχύοντας παράλληλα τους δεσμούς της με την Ουάσιγκτον κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ.
Οι ανακοινώσεις έγιναν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του υπουργού Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ στη Νέα Υόρκη αυτή την εβδομάδα για την 80ή σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Υπογραμμίζουν την πρόθεση της Άγκυρας να διαφοροποιήσει τις πηγές ενέργειας της μετά από δεκαετίες έντονης εξάρτησης από τις εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών από τη Ρωσία και το Ιράν, μια εξάρτηση που έχει καταστήσει τη χώρα ευάλωτη σε γεωπολιτικές κρίσεις.
Παρά το γεγονός ότι είναι μέλος του ΝΑΤΟ, η Τουρκία αρνήθηκε να συμμετάσχει στις αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία το 2022, επικαλούμενη τη μεγάλη ενεργειακή της εξάρτηση και τη σημασία του ρωσικού τουρισμού για την οικονομία της. Τούρκοι αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι η διακοπή των σχέσεων θα έβλαπτε την εσωτερική σταθερότητα. Αντί αυτού, η Άγκυρα τοποθετήθηκε ως μεσολαβητής μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, συνεχίζοντας παράλληλα να εισάγει ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο.
Η Τουρκία εισάγει σήμερα περίπου το 99% των αναγκών της σε φυσικό αέριο. Σύμφωνα με στοιχεία της Τουρκικής Αρχής Ρύθμισης της Αγοράς Ενέργειας, το 2023 η Ρωσία κάλυπτε περίπου το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Τουρκίας, ακολουθούμενη από το Ιράν με περίπου 17%. Το Αζερμπαϊτζάν παρείχε σχεδόν το 16%, ενώ το υπόλοιπο προήλθε από αποστολές υγροποιημένου φυσικού αερίου, κυρίως από τις ΗΠΑ, το Κατάρ, την Αλγερία και τη Νιγηρία.
Οι εταιρικές συμφωνίες
Στη Νέα Υόρκη, ο Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ παρακολούθησε την υπογραφή μιας 20ετούς συμφωνίας προμήθειας ΥΦΑ μεταξύ της κρατικής εταιρείας αγωγών της Τουρκίας BOTAŞ και της Mercuria, ενός από τους κορυφαίους ανεξάρτητους ομίλους ενέργειας και εμπορευμάτων στον κόσμο, με έδρα τη Γενεύη. Σύμφωνα με τη συμφωνία, η BOTAŞ θα εισάγει περίπου 4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου-ισοδύναμου ΥΦΑ ετησίως, ξεκινώντας από το 2026. Οι παραδόσεις θα προέρχονται από λιμάνια φόρτωσης των ΗΠΑ, καθώς και από τερματικούς σταθμούς επαναεριοποίησης στην Τουρκία, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική, με τον συνολικό όγκο εφοδιασμού να αναμένεται να φθάσει τα 70 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα σε δύο δεκαετίες.
Ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας δήλωσε ότι η συμφωνία αποτελεί ορόσημο για την ενεργειακή ασφάλεια της Τουρκίας και θα υποστηρίξει τη στρατηγική της Άγκυρας να γίνει σημαντικός έμπορος LNG. «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η συνεργασία με την Mercuria στο πλαίσιο μιας τέτοιας συμφωνίας θα επιτρέψει στην BOTAŞ να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου», δήλωσε. Πρόσθεσε ότι η συμφωνία σηματοδοτεί ένα άλλο σημαντικό βήμα στο εμπόριο φυσικού αερίου.
Σε μια ξεχωριστή εξέλιξη, η BOTAŞ υπέγραψε επίσης μια μακροπρόθεσμη συμφωνία με την αυστραλιανή εταιρεία Woodside Energy. Η συμφωνία προβλέπει την παράδοση περίπου 5,8 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ισοδύναμου LNG σε διάστημα εννέα ετών, ξεκινώντας από το 2030, κυρίως από το έργο LNG της Λουιζιάνα. Ο Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ ο οποίος παρευρέθηκε επίσης στην υπογραφή, δήλωσε ότι η συνεργασία θα ανοίξει το δρόμο για ευρύτερη συνεργασία στην περιοχή.
Οι αμερικανικές εξαγωγές LNG έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, ωθούμενες από την παραγωγή σχιστολιθικού φυσικού αερίου και τους νέους τερματικούς σταθμούς εξαγωγής. Η Τουρκία, που βρίσκεται στο σταυροδρόμι της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, έχει τοποθετηθεί ως σημαντικός καταναλωτής και πιθανός κόμβος διαμετακόμισης για το LNG και το αέριο αγωγών. Για την Ουάσιγκτον, οι βαθύτεροι ενεργειακοί δεσμοί με την Άγκυρα θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα στρατηγικό αντίβαρο στην επιρροή της Ρωσίας στην περιοχή.
Οι ανακοινώσεις στη Νέα Υόρκη περιελάμβαναν επίσης συζητήσεις μεταξύ του Bayraktar και της αμερικανικής Westinghouse Electric Company σχετικά με πιθανή συνεργασία στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Οι συνομιλίες κάλυψαν τόσο τους συμβατικούς αντιδραστήρες όσο και την τεχνολογία μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων, σηματοδοτώντας το ενδιαφέρον της Άγκυρας να εξισορροπήσει τη ρωσική συμμετοχή στον πυρηνικό τομέα της με αμερικανικές συνεργασίες.
Προς το παρόν, οι συμφωνίες LNG με τη Mercuria και τη Woodside ξεχωρίζουν ως συγκεκριμένα βήματα για τον αναπροσανατολισμό της ενεργειακής στρατηγικής της Τουρκίας. Παρέχουν μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις εφοδιασμού από μη ρωσική πηγή, κατανεμημένες σε πολλαπλές περιοχές και τερματικούς σταθμούς, οι οποίες, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους, θα ενισχύσουν τη σταθερότητα των τιμών και την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Ο Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ τόνισε ότι οι συμφωνίες αντανακλούν επίσης τον στόχο της Τουρκίας να γίνει πιο ενεργή στο διεθνές εμπόριο ΥΦΑ. Σημείωσε ότι θα αυξήσουν την παρουσία της BOTAŞ στις παγκόσμιες αγορές, δίνοντας στην Άγκυρα μεγαλύτερη ευελιξία.