«Μάθαμε τη γλώσσα, όπως μας την έλεγαν οι παππούδες μας. Δεν έχουμε γραμματική. Έχουμε μόνο την γλώσσα την προφορική»…
Αυτά είναι από τα πρώτα λόγια που μας είπε κατά το οδοιπορικό του ethnos.gr και του OPEN στα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας, o Mastroilia Gaitano, που τον συναντήσαμε στην έναρξη του ταξιδιού μας με αφετηρία το χωριό Στερνατία.
Μαζί μας και ο πατέρας του, Domenico Tundo -ο γηραιότερος της παρέας-, αλλά και η πρόεδρος του ελληνικού συλλόγου «Η χώρα μας», Elisabetta Indino, ο Gianpierro Kyriako και ο Antonio Marti.
Μας υποδέχτηκαν μία ζεστή ημέρα του Ιουλίου στο χωριό τους, που αποτελεί κομμάτι της Γκρετσία Σαλεντίνα και βρίσκεται στο «τακούνι» της γειτονικής μας χώρας, αν υποθέσουμε ότι η Ιταλία μοιάζει με μπότα.
Εδώ η γλώσσα γκρίκο ομιλείται ακόμα από κάποιους πεισματάρηδες που αγωνίζονται να εξουδετερώσουν τη φθορά, όπως ωραία θα μπορούσε να αποτυπωθεί με τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη…
Σήμερα, όμως, αυτή η γλώσσα κινδυνεύει να χαθεί, αφού πια την μιλούν πολύ λίγοι.
«Έχει 1.000 χρόνια που ήρθαν αγρότες εδώ από την Ελλάδα, για να δουλέψουν και έκαναν 15-20 χωριά που είναι αυτά που λέμε τα ελληνικά. Τώρα είναι 9, αλλά σήμερα μείναμε λίγοι που μιλάμε ελληνικά. Το χωριό που μιλάνε πιο πολύ τα ελληνικά είναι αυτό εδώ», μας λέει ο Antonio Marti.
Όλοι τους, όμως, τονίζουν: «Οι Έλληνες για εμάς είναι σαν αδέρφια. Όλα τα κάνουμε με την καρδιά μας. Μας δίνουν δύναμη να πάμε μπροστά με τη δουλειά που κάνουμε…».
Τι ζητούν από την Ελλάδα; Να στείλουν ξανά, όπως ίσχυε μέχρι πριν από λίγα χρόνια έναν δάσκαλο, για να μάθουν σωστά τα νέα ελληνικά οι παλιοί, να διδαχθούν τον ελληνικό πολιτισμό οι νέοι και να μην σβήσει το ελληνικό στοιχείο από την περιοχή τους…
Δείτε το βίντεο από την Στερνατία, τον πρώτο σταθμό του οδοιπορικού μας στα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας: