Τη χορήγηση επιδόματος ύψους 250 ευρώ στις ευάλωτες ομάδες, την επιδότηση εισφορών για πλήρη απασχόληση, την επέκταση της άδειας μητρότητας , την κατάργηση του 1% για τους δημοσίους υπαλλήλους και τη μάχιμη 5ετία των ένστολων θα περιλαμβάνει το μίνι ασφαλιστικό που αναμένεται να κατατεθεί σήμερα στη Βουλή.
Βασικοί άξονες του σχεδίου νόμου είναι η νέα ρύθμιση οφειλών προς τα ταμεία και η δεκαετής παραγραφή.
Με τροπολογία αναμένεται να ενσωματωθεί η πρόβλεψη για τις αυξήσεις στις συντάξεις από 1/1/2023. Η διάταξη θα προβλέπει ότι οι αυξήσεις θα υπολογιστούν με βάση τα οικονομικά μεγέθη που θα εμπεριέχονται στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού ο οποίος θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που έχουν γνωστοποιηθεί , η εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών ( 9.8% πληθωρισμός, 6% ΑΕΠ για το τρέχον έτος) δείχνει ότι η αύξηση θα ανέλθει στο 8% καθώς οι αυξήσεις υπολογίζονται με βάση το άθροισμα του 50% της μεταβολής του ΑΕΠ και του 50% της μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (τιμάριθμος).
Επομένως η μέση σύνταξη του ΕΦΚΑ που ανέρχεται σε 750 ευρώ, από την 1/1/2023 θα διαμορφωθεί στα 810 ευρώ ( + 60 ευρώ)
Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης 7.5% θα καταβληθεί στο τέλος Ιανουαρίου με τις συντάξεις του Φεβρουαρίου ενώ η όποια απόκλιση, 0,5% εν προκειμένω θα οριστικοποιηθεί το φθινόπωρο όταν η ΕΛΣΤΑΤ δημοσιοποιήσει τα επίσημα στοιχεία για τον πληθωρισμό και το ΑΕΠ και θα καταβληθεί στο τέλος Ιανουαρίου 2024.
Αναλυτικά, οι νέες διατάξεις προβλέπουν:
- Από τώρα (π.χ. 12/9/2022) και έως τέλη του 2023 οι επιχειρήσεις με ποσοστό εργαζομένων άνω του 50% με μερική απασχόληση κερδίζουν έκπτωση 40% για 1 έτος από το πακέτο των ασφαλιστικών εισφορών για τον εν λόγω εργαζόμενο , αν μετατρέψουν τη σύμβασή του από μερική σε πλήρους απασχόλησης. Σύμφωνα με το υπουργείο οικονομικών το εν λόγω κίνητρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί δυνητικά από περίπου 290.000 επιχειρήσεις, που απασχολούν 2,2 εκατ. εργαζόμενους.
Από το μέτρο εξαιρούνται οι εργαζόμενοι με συμβάσεις μερικής απασχόλησης που έχουν συναφθεί πριν τις 10 Σεπτεμβρίου (την ημέρα της εξαγγελίας, ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο εργοδότες να μετατρέψουν θέσεις πλήρους απασχόλησης σήμερα σε μερικής και στη συνέχεια να τους μετατρέψουν ξανά σε πλήρους απασχόλησης για να καρπωθούν την επιδότηση).
- Η επιταγή ακρίβειας των 250 ευρώ θα καταβληθεί κοντά στις 20 Δεκεμβρίου σε χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες, άτομα με αναπηρία και μακροχρόνια ανέργους. Επίσης οι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα εισπράξουν μία ακόμη μηναία δόση και οι δικαιούχοι του επιδόματος παιδιών θα εισπράξουν μιάμιση δόση.
- Στις ένοπλες δυνάμεις ,προβλέπεται η μισθολογική εξέλιξη των Εθελοντών Μακράς Διάρκειας και των Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης. Επίσης επεκτείνεται η μάχιμη 5ετία και η νυχτερινή αποζημίωση ενώ θεσπίζεται πρόσθετη αμοιβή στα πληρώματα των πολεμικών πλοίων που βρίσκονται σε αποστολή.
- Μονιμοποιείται η μείωση των 3 μονάδων των ασφαλιστικών εισφορών. Το μέτρο που αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα 2.200.000 εργαζομένων, μειώνοντας ταυτόχρονα και το μισθολογικό βάρος για τις επιχειρήσεις.
- Εξισώνονται οι όροι για την συνταξιοδότηση των ασφαλισμένων ως συνάρτηση του ποσοστού αναπηρίας. Δηλαδή οι παλαιοί ασφαλισμένοι του πρώην ΟΑΕΕ θα μπορούν να συνταξιοδοτούνται με ποσοστό αναπηρίας 50% όπως και οι παλαιοί ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ.
- Επεκτείνεται κατά τρεις μήνες, από 6 σε 9, η άδεια μητρότητας ( με επίδομα επίδομα που καταβάλλεται από τον ΟΑΕΔ) και για τις εργαζόμενες του ιδιωτικού τομέα.
- Καταργείται η κράτηση 1% από τους μισθούς του δημοσίου, που πηγαίνει στο Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων με αποτέλεσμα να αυξηθεί κατά τι το καθαρό εισόδημα των υπαλλήλων.
- Προβλέπονται ενιαίοι όροι για την αίτηση διαδοχικής σύνταξης μεταξύ του ΕΦΚΑ και των φορέων εκτός αυτού, όπως είναι η ΤτΕΕΛΛ , ο ΕΔΟΕΑΠ, τα 4 ταμεία υποχρεωτικής επαγγελματικής ασφάλισης και τα ταμεία αλληλοβοήθειας. Δηλαδή θα ορίζεται ότι για την υποβολή της αίτησης, θα πρέπει να υπάρχουν 1000 ένσημα στον τελευταίο φορέα, εκ των οποίων τα 500 στα 2 τελευταία χρόνια αντί 1500 και 600 αντίστοιχα.
- Επίσης θα προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής ηλεκτρονικής Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) από τους ξεναγούς, οι οποίοι έως σήμερα, ως ελεύθεροι επαγγελματίες – αυτοαπασχολούμενοι δεν υπάγονταν σε αυτή τη διαδικασία.
- Oρια ηλικίας στο δημόσιο: Αν και εφόσον η διάταξη ενταχθεί στο μίνι -ασφαλιστικό ,θα προβλέπει τη συνταξιοδότηση σε δύο ταχύτητες των υποψηφίων συνταξιούχων του δημοσίου των οποίων η σύνταξη έχει « παγώσει » στο ΓΛΚ μετά τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), σύμφωνα με την οποία οι δημόσιοι υπάλληλοι δε μπορούν να βγουν με μειωμένη σύνταξη πριν από την ηλικία των 62 ετών.
Ειδικότερα οι υπάλληλοι που θεμελίωσαν φέτος δικαίωμα συνταξιοδότησης μπορούν να αποχωρήσουν έως το τέλος του χρόνου πριν από το 62ο έτος ηλικίας, με μειωμένη σύνταξη. Από το 2023 και εφεξής καταργείται αυτό το δικαίωμα.
- Ακόμη περιλαμβάνεται διάταξη με την οποία θα θεσπίζεται πλαφόν και στις επικουρικές συντάξεις. Να σημειωθεί ότι έχει ήδη θεσπιστεί (με το Ν. 4623/2019) ανώτατο όριο του συνολικού ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας κύριας σύνταξης. Με τη νέα ρύθμιση, θεσπίζεται αντίστοιχο όριο και για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, που ανέρχεται στα 6/20 του πλαφόν της κύριας σύνταξης, ήτοι, στα 1.382,40 ευρώ τον μήνα.
- Δεκαετής παραγραφή :Η νέα ρύθμιση θα ορίζει τη 10ετία ως χρονικό όριο παραγραφής των απαιτήσεων του ΕΦΚΑ ( από 20 χρόνια που είναι σήμερα στα περισσότερα πρώην ταμεία) κυρίως για την περίοδο 2006 – 2011 με 2012. Δηλαδή από τη στιγμή που ένα χρέος παράγεται και έως ότου ο ΕΦΚΑ βγάλει πράξη βεβαίωσης της οφειλής αυτής παρέλθει διάστημα μεγαλύτερο των 10 ετών, ο επιπλέον της 10ετίας χρόνος παραγράφεται.
Το «κλειδί» είναι να έχει παρέλθει 10ετία πριν την βεβαίωση της οφειλής ή στη συνέχεια μέχρι την ενεργοποίηση των αναγκαστικών μέτρων. Η 10ετία παραγραφής ξαναρχίζει και μετρά μετά από κάθε διακοπτική κίνηση της Διοίκησης (βεβαίωση, αναγκαστικά μέτρα κλπ).
Για παράδειγμα ,μια οφειλή ύψους 5.000 ευρώ μπορεί να δημιουργήθηκε το 2006 αλλά δεν έχει βεβαιωθεί έως το 2012 ,οπότε και διαγράφεται.
Η διάταξη έρχεται σε συνέχεια απόφασης του ΣτΕ, που έκρινε πως ο κανόνας της 20ετούς παραγραφής, όπως όριζε ο νόμος Κατρούγκαλου, είναι αντισυνταγματικός. Μάλιστα, από το 2027 και εφεξής, εξετάζεται, η παραγραφή να προκύπτει μετά την 5ετία.
Η διαδικασία αντανακλά τις καθυστερήσεις των περασμένων ετών καθώς σήμερα ο καταλογισμός των οφειλών στα περισσότερα πρώην Ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ γίνεται μέσα σε λίγους μήνες από τη δημιουργία τους και σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνά τη 10ετία.
13.Ρύθμιση οφειλών σε 24 δόσεις:
Με στόχο την εναρμόνιση των όσων ισχύουν στο ΚΕΑΟ με αυτά που εφαρμόζονται από την ΑΑΔΕ, στο νομοσχέδιο θα υπάρχει επίσης διάταξη με την οποία οι 12 δόσεις της πάγιας ρύθμισης οφειλών θα γίνονται 24.
Εκτός από τις 24 δόσεις θα προβλέπονται και 48 δόσεις μόνο στην περίπτωση που η οφειλή -πρόστιμο καταλογίστηκε από τη διοίκηση μετά από καταγγελία η επιτόπιο έλεγχο.
Ο διπλασιασμός των δόσεων θα ωφελήσει α) περίπου 95.000 οφειλέτες, οι οποίοι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΑΟ στο α’ τρίμηνο του 2022, ήταν ενταγμένοι στις 12 δόσεις καθώς θα τους μειώσει το ποσό της μηνιαίας δόσης. β) περίπου 90.000 οι οποίοι έχασαν την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων το α΄τρίμηνο του 2022.
Για παράδειγμα , ένας ελεύθερος επαγγελματίας που έχει χρέη ύψους 10.000 ευρώ, με την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων θα πρέπει να πληρώνει μηνιαίως 833 ευρώ, επιβάρυνση που θεωρείται μεγάλη αν αναλογιστεί κανείς ότι για να παραμείνει ενεργή η ρύθμιση του θα πρέπει να καταβάλλει ανελλιπώς και την τρέχουσα μηνιαία εισφορά.