Έρευνα σε 6 ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα και Ολλανδία) διεξήγαγε το δίκτυο εταιρειών μέτρησης της κοινής γνώμης Euroskopia.
Τα αποτελέσματα της έρευνας αποτυπώνουν μια πανευρωπαϊκή τάση απόρριψης της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία, η οποία είτε έχει συντριπτικό χαρακτήρα (Ολλανδία, Ισπανία), είτε όχι (Ελλάδα, Ιταλία). Παράλληλα, ανιχνεύεται πλειοψηφική προτίμηση ως προς την ικανοποίηση του αιτήματος της Ουκρανίας για είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία είναι ιδιαίτερα ισχυρή μεταξύ της ισπανικής κοινωνίας και όχι ιδιαίτερα ισχυρή μεταξύ της ελληνικής κοινωνίας που σε ποσοστό 39% δεν επιθυμεί την είσοδο της χώρας στην Ε.Ε, ούτε άμεσα αλλά ούτε και σε χρόνο μελλοντικό.
Ο σχετικός φόβος ή άρνηση ευθείας αντιπαράθεσης της Ελλάδας με την Ρωσία αποτυπώνεται, ωστόσο και ως προς τη διατήρηση των κυρώσεων έναντι της τελευταίας μετά τον τερματισμό του πολέμου: Η ελληνική κοινή γνώμη απορρίπτει τη διατήρηση του συνόλου σχεδόν των κυρώσεων προς όσους δρώντες συνδέονται έμμεσα ή άμεσα με τη Μόσχα. Ενδεικτικά, εκτός από τις κυρώσεις προς όσους επενδυτές και επιχειρήσεις συνδέονται ευθέως με τον Πούτιν, οι περισσότεροι Έλληνες και Ελληνίδες είναι αρνητικοί/ες απέναντι σε γενικευμένες κυρώσεις σε εταιρείες, επενδυτές, αθλητικές ομοσπονδίες και συλλόγους, καθώς και παραστάσεις καλλιτεχνών. Στην μεγάλη εικόνα, ωστόσο, οι ευρωπαίοι συνολικά προκρίνουν κυρώσεις οικονομικού χαρακτήρα προς τη Ρωσία, απορρίπτοντας σε μεγάλο βαθμό άλλες που σχετίζονται με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό. Μοναδική εξαίρεση, η ισπανική κοινή γνώμη, σύμφωνα με την οποία ένα συνολικό και πολύπλευρο πακέτο κυρώσεων θα πρέπει να διατηρηθεί και μετά τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής.
Ποιες, ωστόσο, είναι οι στάσεις των Ευρωπαίων ως προς την υποδοχή των προσφύγων πολέμου αλλά και ως προς το ενδεχόμενο δημιουργίας κοινού ευρωπαϊκού στρατού; Οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι σαφώς πιο ανεκτικοί ως προς το ενδεχόμενο υποδοχής προσφύγων συγκριτικά με την περίοδο πριν τον πόλεμο, αφού σήμερα το 38% θεωρεί ότι πρέπει να γίνονται δεκτοί περισσότεροι πρόσφυγες στις χώρες της Ένωσης, ποσοστό το οποίο αυξήθηκε κατά 10% συγκριτικά με την αντίστοιχη έρευνα του δικτύου τον Φεβρουάριο του 2022. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι διατηρούνται ισχυρά μπλοκ απόρριψης των προσφύγων πολέμου, κυρίως σε Γερμανία και Ελλάδα με το ποσοστό όσων ακόμα και σήμερα θεωρούν πως οι χώρες τους πρέπει να υποδέχονται λιγότερους απ’ ότι σήμερα να κυμαίνεται μεταξύ 21% στην περίπτωση της πρώτης και 25% στην περίπτωση της χώρας μας.
Σε σχέση με το ενδεχόμενο δημιουργίας Ευρωπαϊκού στρατού η μεγαλύτερη μερίδα των Ευρωπαίων (42%) παρουσιάζεται θετική, με το 30% να θεωρεί ότι οι εθνικοί στρατοί και το ΝΑΤΟ αρκούν και το 12% να συντάσσεται γενικότερα απέναντι σε εθνικούς ή περιφερειακούς στρατούς. Οι κάτοικοι των χωρών, δε, που με μεγαλύτερη ένταση επιθυμούν τη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού είναι αυτοί της Ελλάδας, ενώ αυτοί που με διαφωνούν με συντριπτικούς ποσοτικά όρους είναι αυτοί της Ολλανδίας.
Τέλος, παρατηρείται μια τάση απόρριψης του αναθεωρητισμού της ιστορίας εντός των ευρωπαϊκών κοινωνιών, με τη μεγαλύτερη μερίδα των Ευρωπαίων που συμμετείχαν στην έρευνα να διαφωνεί με την άποψη ότι υπάρχουν τμήματα γειτονικών χωρών που στην πραγματικότητα ανήκουν στη δική τους χώρα. Μοναδική εξαίρεση η περίπτωση της Ισπανίας, η οποία παραδοσιακά ταλανίζεται από τέτοιου τύπου ζητήματα, με το 54% των Ισπανών να εκτιμάει ότι τμήματα γειτονικών χωρών στην πραγματικότητα τους ανήκουν.
Τέλος να σημειωθεί ότι το Euroskopia είναι ένα ανεξάρτητο ερευνητικό δίκτυο που οικοδομήθηκε στη βάση της πεποίθησης ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν στις μέρες μας εξαιρετικά ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση των θεμάτων της δημόσιας ατζέντας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και τη δύναμη να παρεμβαίνουν στα θέματα που τους αφορούν, ορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις. Το θέμα που επιλέχθηκε να διερευνηθεί σε αυτό το ερευνητικό κύμα αφορούσε αντιλήψεις και στάσεις σχετικά με τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο και τις επιπτώσεις του.
Ταυτότητα της έρευνας: