Λίγο πριν αναχωρήσει από την Αθήνα για την Ιερουσαλήμ, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ, ο ισραηλινός πρέσβης στην Αθήνα, Noam Katz ανοίγει τα χαρτιά του στην «Η». Ξεκαθαρίζει πως το έργο του ηλεκτρικού καλωδίου Great Sea Interconnector «μπορεί και πρέπει να υλοποιηθεί», καθώς «είναι σημαντικό και βιώσιμο».
Ο Ισραηλινός πρέσβης χαρακτηρίζει το έργο του ηλεκτρικού καλωδίου Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ ως «έργο στρατηγικής σημασίας» για το Ισραήλ, καθώς η σύνδεση με την Ελλάδα και την Κύπρο ανοίγει μια πύλη προς την Ευρώπη και ένα πέρασμα για την ευρύτερη Μέση Ανατολή και τον Ινδο-Ειρηνικό.
Δεν παραλείπει, μάλιστα, να σημειώσει πως καθώς Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρος έχουν μια στρατηγική εταιρική σχέση βασισμένη σε κοινές αξίες και συμφέροντα, «οι ιδέες της συνδεσιμότητας που προάγουν την ανάπτυξη και τη σταθερότητα υποστηρίζονται επίσης από τις ΗΠΑ».
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε πως η Ελλάδα, που θέλει να επανεκκινήσει τις έρευνες βυθού εντός Απριλίου, ποντάρει στη σχέση Νετανιάχου – Τραμπ, ώστε οι ΗΠΑ να στηρίξουν το έργο του ηλεκτρικού καλωδίου.
Υπενθυμίζεται πως το αμερικανικό κρατικό αναπτυξιακό ταμείο, Development Finance Corporation (DFC) είχε εκφράσει τον Μάιο του 2024 το έμπρακτο ενδιαφέρον του να συμμετάσχει στη διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, μέσω επιστολής προθέσεως (Letter Of Intent), που απηύθυνε τότε στη Διοίκηση του ΑΔΜΗΕ.
Αυτό το έργο έχει στρατηγική σημασία ως μέρος της συνδεσιμότητας Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου – Ο διάδρομος αυτός είναι μια πύλη προς την Ευρώπη και ένα πέρασμα για την ευρύτερη Μέση Ανατολή και τον Ινδο-Ειρηνικό
«Μας ενδιαφέρει ο κλάδος της ενέργειας»
Εν όψει και της συμμετοχής του στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που θα διεξαχθεί από τις 9 έως τις 12 Απριλίου 2025 στην πόλη των Δελφών, ο ισραηλινός πρέσβης μιλά και για την ενίσχυση των διμερών οικονομικών συναλλαγών Ελλάδας και Ισραήλ, μετά και την επίσκεψη στην Ελλάδα πολυπληθούς αντιπροσωπείας εταιρειών υπό τον υπουργό Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ, κ. David Amsalem.
Εκτιμά πως οι συναλλαγές ανάμεσα στις δυο χώρες θα ενταθούν, επιβεβαιώνοντας μάλιστα – λόγω και των πληροφοριών που έχουν δει το φως της δημοσιότητας περί ισραηλινού ενδιαφέροντος για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας – πως ο κλάδος της ενέργειας είναι κάτι που δεν περνά κάτω από τα ισραηλινά ραντάρ… «Η ενέργεια, είτε αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή την παραγωγή και μεταφορά φυσικού αερίου και οι σχετικές τεχνολογίες, είναι συναφείς με τις σχέσεις μας».
Για την Τουρκία
Για την Τουρκία λέει πως, δυστυχώς, ο ρόλος της δεν είναι εποικοδομητικός στην περιοχή, αφού «υποστηρίζει ριζοσπαστικά στοιχεία, ξεκινώντας από τη Χαμάς», ενώ καθιερώνεται ως ο κύριος υποστηρικτής της de facto κυβέρνησης στη Συρία, της οποίας η προέλευση και οι άνθρωποι προέρχονται από τα χειρότερα στοιχεία του κινήματος των Τζιχαντιστών. «Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, ώστε το καθεστώς Άσαντ να μην αντικατασταθεί από μια άλλη ριζοσπαστική τυραννία», εξηγεί.
Για την Γάζα και το Ιράν
Για τη Γάζα ξεκαθαρίζει πως οι συγκρούσεις και οι εχθροπραξίες θα πάψουν όταν η Γάζα αποστρατικοποιηθεί. «Ο πόλεμος θα τελειώσει όταν η Χαμάς δεν θα έχει πλέον τον έλεγχο», δηλώνει.
Για το Ιράν μάλιστα, επισημαίνει πως η πιο ανησυχητική απειλή είναι η προσπάθειά του να επιτύχει στρατιωτικές πυρηνικές δυνατότητες. «Για να αποφευχθεί ένα ζοφερό μέλλον, όλες οι επιλογές πρέπει να είναι στο τραπέζι», σημειώνει χαρακτηριστικά…
Μετά την Ιερουσαλήμ, ο ισραηλινός πρέσβης θα μεταβεί στους Δελφούς για το 10ο Οικονομικό Φόρουμ, που συμπληρώνει φέτος 10 χρόνια παρουσίας και αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς για το δημόσιο διάλογο και την ανταλλαγή ιδεών, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Ο πρέσβης του Ισραήλ στην Αθήνα, Noam Katz
Ένα από τα μεγάλα ενεργειακά έργα που προωθεί η Ελλάδα είναι το Great Sea Interconnector, το ηλεκτρικό καλώδιο διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Πόσο σημαντικό είναι αυτό το έργο για το Ισραήλ;
Το Ισραήλ η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν μια στρατηγική εταιρική σχέση βασισμένη σε κοινές αξίες και συμφέροντα ως τρεις αληθινές δημοκρατίες στην περιοχή που ενδιαφέρονται για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Οι ιδέες της συνδεσιμότητας που προάγουν την ανάπτυξη και τη σταθερότητα υποστηρίζονται επίσης από τις ΗΠΑ
Αυτη η στρατηγική σχέση τονίστηκε και κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Υπουργού Εξωτερικών του Ισραήλ, Gideon Sa’ar στην Ελλάδα την περασμένη εβδομάδα. Οι ιδέες της συνδεσιμότητας που προάγουν την ανάπτυξη και τη σταθερότητα υποστηρίζονται επίσης από τις ΗΠΑ.
Όπως γνωρίζετε, στο Ισραήλ επιβλήθηκε ένας πόλεμος από μια άγρια, γενοκτονική επίθεση της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς με τη βοήθεια του Ιράν και όλων των πληρεξουσίων του στη Μέση Ανατολή.
Το Ισραήλ όχι μόνο αμύνθηκε αλλά οι ενέργειές του άλλαξαν τη στρατηγική πραγματικότητα στη Μέση Ανατολή. Με αυτό, το Ισραήλ γίνεται μια σημαντική δύναμη σταθερότητας στην περιοχή.
Το Great Sea Interconnector είναι προς το συμφέρον του Ισραήλ ως μέρος της ενεργειακής του ασφάλειας ενώ ταυτόχρονα είναι ένα βιώσιμο έργο
Η κατάσταση είναι ακόμη εύθραυστη, αλλά η πρόβλεψη είναι ότι θα υπάρξει μια νέα Μέση Ανατολή με τη δυνατότητα να αυξηθούν οι σχέσεις ειρήνης στην περιοχή.
Το Great Sea Interconnector έχει διπλή σημασία. Το πρώτο και προφανές είναι ότι είναι προς το συμφέρον του Ισραήλ ως μέρος της ενεργειακής του ασφάλειας ενώ ταυτόχρονα είναι ένα βιώσιμο έργο.
Όμως αυτό το έργο έχει στρατηγική σημασία ως μέρος της συνδεσιμότητας Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου. Ο διάδρομος αυτός είναι μια πύλη προς την Ευρώπη και ένα πέρασμα για την ευρύτερη Μέση Ανατολή και τον Ινδο-Ειρηνικό κάτι που αντικατοπτρίζεται επίσης στο όραμα του IMEC.
Η Τουρκία αντιτίθεται συστηματικά στο έργο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις. Πρόσφατα τέθηκε σε αναμονή η πληρωμή της δόσης που έπρεπε να καταβάλει ο ΑΔΜΗΕ στη γαλλική NEXANS. Μπορεί να ξεπεραστεί ο γεωπολιτικός κίνδυνος για να προχωρήσει το έργο και πώς; Υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο για επανέναρξη των ερευνών;
Δεν θα εισέλθω σε λεπτομέρειες του έργου. Αλλά είναι σημαντικό και βιώσιμο. Μπορεί και πρέπει να υλοποιηθεί.
Πρόσφατα, διευρυμένη αντιπροσωπεία από το Ισραήλ με κυβερνητικούς αξιωματούχους και επιχειρηματίες επισκέφτηκε το Υπουργείο Ενέργειας και το Υπερταμείο. Υπάρχει όντως ενδιαφέρον από ισραηλινά κεφάλαια για ελληνικά περιουσιακά στοιχεία όπως λιμάνια και εταιρείες ενέργειας;
Ο Υπουργός Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ, κ. David Amsalem επισκέφθηκε την Ελλάδα με πολυπληθή αντιπροσωπεία εταιρειών που επιδιώκουν να δημιουργήσουν συνέργειες και αμοιβαία επωφελείς κοινοπραξίες.
Τους τελευταίους μήνες εργαστήκαμε ακούραστα για να επεκτείνομε τις σχέσεις δημιουργώντας ευκαιρίες για περαιτέρω συνεργασίες.
Ο ρόλος μας ως πρεσβεία είναι να εδραιώσουμε, να επεκτείνουμε και να αυξήσουμε τις σχέσεις μεταξύ των επιχειρηματικών μας κοινοτήτων και των κοινωνιών των πολιτών. Πιστεύουμε ότι οι σχέσεις μας έχουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν και είναι επωφελείς και για τις δύο πλευρές.
Η ενέργεια, είτε αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή την παραγωγή και μεταφορά φυσικού αερίου και οι σχετικές τεχνολογίες, είναι συναφείς με τις σχέσεις μας
Τους τελευταίους μήνες εργαστήκαμε ακούραστα για να επεκτείνομε τις σχέσεις δημιουργώντας ευκαιρίες για περαιτέρω συνεργασίες. Έχουμε κάποια καλά σημάδια. Ελπίζω ότι τα επόμενα χρόνια αυτό θα αντικατοπτρίζεται στα διμερή οικονομικά μεγέθη και δεδομένα μας.
Φυσικά η ενέργεια, είτε αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή την παραγωγή και μεταφορά φυσικού αερίου και οι σχετικές τεχνολογίες, είναι συναφείς με τις σχέσεις μας.
Πώς αξιολογείτε τον ρόλο της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και ιδιαίτερα στη Συρία;
Η Τουρκία είναι μια σημαντική και ισχυρή χώρα στη γειτονιά μας. Εκμεταλλεύεται την ευκαιρία που δημιουργείται από την αποδυνάμωση του ιρανικού σιιτικού άξονα και των πληρεξούσιών του για να επεκτείνει τη δική της επιρροή και εμπλοκή στη Μέση Ανατολή.
Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, ώστε το καθεστώς Άσαντ να μην αντικατασταθεί από μια άλλη ριζοσπαστική τυραννία.
Δυστυχώς, ο ρόλος της Τουρκίας δεν είναι εποικοδομητικός. Υποστηρίζει ριζοσπαστικά στοιχεία, ξεκινώντας από τη Χαμάς, και καθιερώνεται ως ο κύριος υποστηρικτής της de facto κυβέρνησης στη Συρία, της οποίας η προέλευση και οι άνθρωποι προέρχονται από τα χειρότερα στοιχεία του κινήματος των Τζιχαντιστών. Αυτό φαίνεται και από την πρόσφατη φρικτή σφαγή των Αλαουιτών και άλλων μειονοτήτων στη Δυτική Συρία πριν από μερικές εβδομάδες.
Δυστυχώς, ο ρόλος της Τουρκίας δεν είναι εποικοδομητικός.
Όταν πρόκειται για τη Συρία, εμείς -και εννοώ ολόκληρη η διεθνής κοινότητα και ιδιαίτερα η Ευρώπη- πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι μειονότητες, οι Κούρδοι, οι Δρούζοι, οι Αλαουίτες και οι Χριστιανοί στη Συρία θα προστατεύονται. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, ώστε το καθεστώς Άσαντ να μην αντικατασταθεί από μια άλλη ριζοσπαστική τυραννία.
Πώς βλέπετε τον ρόλο του Ιράν στην περιοχή;
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια που πηγάζει από τη Μέση Ανατολή είναι το πολεμοχαρές και αποσταθεροποιητικό καθεστώς του Ιράν. Είναι ένα καθεστώς που εμποδίζει τις αλυσίδες εφοδιασμού, αποσταθεροποιεί κυβερνήσεις, δημιουργεί μη κρατικούς στρατούς που ελέγχει, όπως οι Χούθι στην Υεμένη και η Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Για να αποφευχθεί ένα ζοφερό μέλλον λόγω του καθεστώτος του Ιράν, όλες οι επιλογές πρέπει να είναι στο τραπέζι
Το Ιράν εμπλέκεται επίσης σε παγκόσμιες τρομοκρατικές δραστηριότητες σε περιοχές από τις ΗΠΑ έως τη Δύση και την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Αλλά δεν πρέπει να αποσπάται η προσοχή μας από το σημαντικότερο. Η πιο ανησυχητική απειλή του Ιράν που θα υποστηρίξει τις ηγεμονικές του φιλοδοξίες και την επιθετικότητά του είναι η προσπάθειά του να επιτύχει στρατιωτικές πυρηνικές δυνατότητες. Για να αποφευχθεί ένα ζοφερό μέλλον, όλες οι επιλογές πρέπει να είναι στο τραπέζι.
Πότε το Ισραήλ θα έχει πετύχει τον στρατηγικό του στόχο στον πόλεμο με τη Χαμάς; Ποιο είναι το σχέδιο του Ισραήλ για τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη;
Όλοι γνωρίζουμε για την κατάρρευση της εκεχειρίας εξ αιτίας της άρνησης της Χαμάς να απελευθερώσει τους υπόλοιπους 59 ομήρους μας. Αυτός ο πόλεμος επιβλήθηκε στο Ισραήλ από τη βάναυση εισβολή και τη σφαγή της Χαμάς. Έχουμε ξεκάθαρους στόχους: Να επιτύχουμε την απελευθέρωση όλων των ομήρων μας. Να εξαρθρώσουμε τις στρατιωτικές και κυβερνητικές ικανότητες της Χαμάς.
Δυστυχώς, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, η παλαιστινιακή κοινωνία υποστηρίζει σθεναρά τη Χαμάς. Στη Γάζα, η μόνη λύση είναι να μη βρίσκεται εκεί η Χαμάς. Η Γάζα πρέπει να αποστρατικοποιηθεί. Ο πόλεμος θα τελειώσει όταν η Χαμάς δεν θα έχει πλέον τον έλεγχο. Για ένα καλύτερο μέλλον για το Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους, η Χαμάς δεν μπορεί να βρίσκεται εκεί.
Όσον αφορά τη Γάζα, ακούμε φωνές που μιλούν για την ανθρωπιστική πτυχή της σύγκρουσης και για την ανάγκη επίτευξης κατάπαυσης του πυρός και διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας. Όμως αυτή η ανθρωπιστική βοήθεια δεν μπορεί να καταλήξει στα χέρια της Χαμάς.
Στη Γάζα, η μόνη λύση είναι να μη βρίσκεται εκεί η Χαμάς. Η Γάζα πρέπει να αποστρατικοποιηθεί.
Αυτή η σύγκρουση ήταν μια σημαντική οπισθοδρόμηση. Η παλαιστινιακή κοινωνία πρέπει να αποριζοσπαστικοποιηθεί, ώστε να επιστρέψουμε σε ένα σημείο όπου μπορούμε να κάνουμε συζητήσεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να λύσουμε τις διαφορές μας.
Ένα στοιχείο πρέπει να είναι ξεκάθαρο. Μετά την 7η Οκτωβρίου και μετά το γεγονός ότι το Ισραήλ αναγκάστηκε να πολεμήσει σε επτά διαφορετικά μέτωπα, θα αμυνθούμε όσο χρειάζεται.»