Ο Ryan Gingeras, σε άρθρο του για το warontherocks.com αναφέρει τα εξής:
Κατά τη διάρκεια του 2022, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διατήρησε έναν σταθερό ρυθμό προκλήσεων με στόχο την Ελλάδα. Η χρονιά ξεκίνησε με το Υπουργείο Εξωτερικών του να εξέδωσε μια δήλωση που απειλούσε να κηρύξει την κυριαρχία της Ελλάδας ως «συζητήσιμη» εάν συνεχίσει να «στρατιωτικοποιεί» τα νησιά της στο Αιγαίο. Από τότε που απείλησε να κινηθεί εναντίον των ελληνικών εδαφών του Αιγαίου τον Σεπτέμβριο, ο πρόεδρος της Τουρκίας εκμεταλλεύτηκε την αποκάλυψη μιας νέας σειράς βαλλιστικών πυραύλων ως ευκαιρία για να ανεβάσει τα ηνία. Καυχιόταν ότι οι νέοι πύραυλοι Tayfun της χώρας είχαν «τρελάνει τους Έλληνες» και σημείωσε ότι η Αθήνα μπορεί πλέον να στοχοποιηθεί άνετα.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, επανέλαβε αυτά τα συναισθήματα και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα «δεν πρέπει να μείνει άνετη». Εάν η Αθήνα επιχειρούσε να στείλει αμερικανικά όπλα στα νησιά της στο Αιγαίο, «μια χώρα όπως η Τουρκία», προειδοποίησε αινιγματικά, «μάλλον δεν θα μαζέψει αχλάδια». Οι Αμερικανοί εκπρόσωποι απάντησαν σε αυτές τις απειλές με δημόσιες παραινέσεις. Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις επανέλαβε πρόσφατα τη «λύπη» της Ουάσινγκτον για τις προκλήσεις του Ερντογάν. «Το μόνο που θα κάνει μια κλιμάκωση της ρητορικής», τόνισε, «είναι να αυξήσει τις εντάσεις και να μας αποσπάσει από την ενότητα του σκοπού… που χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε οποιεσδήποτε προκλήσεις, δηλαδή τους κινδύνους μιας πιο επιθετικής Ρωσίας.
Αυτό που θα έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες ως απάντηση σε μια τουρκική επίθεση κατά της Ελλάδας είναι ακόμη πιο αδιαφανές. Ξανά και ξανά, οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ ήταν σταθεροί στο να τονίσουν την ανάγκη για αλληλεγγύη και συντονισμό μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ ενόψει του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η δημόσια περιγραφή των συνεπειών μιας τουρκικής επίθεσης στην Ελλάδα αναμφίβολα θα ερμηνευόταν ως παραδοχή ότι η συμμαχία είναι πιο αδύναμη και πιο διχασμένη από όσο φαίνεται.
Υπάρχει επίσης η πιθανότητα πολλοί ειδικοί να πιστεύουν ότι έχουν δει αυτή την ταινία στο παρελθόν. Η εχθρότητα που προέρχεται από μια μακρά σειρά πολέμων και φρικαλεοτήτων βρίσκεται στο επίκεντρο των τουρκοελληνικών σχέσεων. Από την πρώτη δεκαετία του Ψυχρού Πολέμου, η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν διαφωνήσει για ζητήματα κυριαρχίας και ασφάλειας. Οι δύο χώρες έχουν απειλήσει να πάνε σε πόλεμο σε πολλές περιπτώσεις στην πρόσφατη μνήμη, μόνο για να αποσυρθούν από το χείλος του γκρεμού. Σε πολλές συγκυρίες, οι Ηνωμένες Πολιτείες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην κατευναστική των εντάσεων. Δεδομένης αυτής της ιστορίας, μπορεί κανείς να πιστέψει ότι και αυτός ο σημερινός πυρετός θα σπάσει. Εάν συμβεί μια κρίση, η ιστορία φαίνεται να δίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες την αξιοπιστία να λειτουργήσουν ως δυνητικός μεσίτης. Ίσως, λοιπόν, δεν χρειάζεται η κυβέρνηση Μπάιντεν να είναι μπροστά από την καμπύλη.
Μια πιο προσεκτική ματιά στο ιστορικό αρχείο και στις σημερινές τάσεις υποδηλώνει ότι τα πράγματα μπορεί να αλλάζουν. Αν συγκρίνει κανείς το παρελθόν με το παρόν, οι τριμερείς σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Αθήνα και την Άγκυρα έχουν εξελιχθεί σημαντικά. Αυτή η διακοπή της συνέχειας έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία. Ίσως το πιο σημαντικό, οι σύγχρονες τουρκικές απόψεις τόσο για το παρελθόν όσο και για το παρόν τείνουν να δίνουν τη συμμαχία της με τις Ηνωμένες Πολιτείες με εντελώς αρνητικούς όρους. Η επιθυμία να αναιρεθεί η αντιληπτή ζημιά της εμπλοκής των ΗΠΑ στην περιοχή είναι μεταξύ των παραγόντων που εμπνέουν τις πρόσφατες απειλές του Ερντογάν. Το να πιστεύουμε, επομένως, ότι το προηγούμενο προηγούμενο θα βοηθούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να μεσολαβήσουν με επιτυχία σε μια σημερινή ελληνοτουρκική κρίση μπορεί να είναι αβάσιμο. Πιο συγκεκριμένα, εάν τα γεγονότα έρθουν σε έξαρση μεταξύ της Άγκυρας και της Αθήνας, η Ουάσιγκτον μπορεί να αφεθεί να κάνει μια σειρά από μη αξιοζήλευτες επιλογές.
Για πολλούς Τούρκους, συμπεριλαμβανομένου του Ερντογάν, τα γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας επιβεβαίωσαν την ευρύτερη εκτίμηση του Νταβούτογλου. Η απόφαση της Κύπρου το 2011 να ξεκινήσει γεωτρήσεις για φυσικό αέριο στα ανοικτά της νότιας ακτής της αναζωπύρωσε μακροχρόνιους ανταγωνισμούς για τα τουρκικά, ελληνικά και κυπριακά θαλάσσια δικαιώματα στη Μεσόγειο και το Αιγαίο. Παρά τη διαρκή δέσμευση της Άγκυρας για «μηδενικά προβλήματα» με τους γείτονές της, ο Ερντογάν υποσχέθηκε να αντισταθεί στη διεθνή πίεση όταν πρόκειται για τουρκικά συμφέροντα στη θάλασσα. «Από εδώ και πέρα», δήλωσε το 2011, «θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε ό,τι απαιτούν τα εθνικά μας συμφέροντα χωρίς δισταγμό». Ήταν στον απόηχο αυτής της δήλωσης που ο όρος «Γαλάζια Πατρίδα (Mavi Vatan)» άρχισε να παίρνει τη θέση του στο τουρκικό λεξικό ως ένας τρόπος να περιγράψει τη μαξιμαλιστική ερμηνεία της Άγκυρας για τα θαλάσσια δικαιώματα της. Η πολεμική εχθρότητα του Ερντογάν καλλιεργήθηκε περαιτέρω ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης ρήξης της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Καθώς η Ουάσιγκτον πλησίαζε πιο κοντά στους Κούρδους μαχητές της Συρίας μετά το 2014, οι ενισχυτές της πολιτικής της Γαλάζιας Πατρίδας άρχισαν να κατηγορούν τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι σχεδίαζαν να αποκλείσουν την Τουρκία από τη θάλασσα με τη βοήθεια της Ελλάδας, της Κύπρου και των Κούρδων της Συρίας. Αν και οι Τούρκοι αξιωματούχοι αρχικά δίσταζαν να υποστηρίξουν τις κατηγορίες δημοσίως, αυτό το συναίσθημα απηχούσε τη δήλωση του Ερντογάν το 2017 ότι υπήρχε ένα «έργο πολιορκίας της χώρας μας» με επικεφαλής τους ξένους και εσωτερικούς της Τουρκίας.
Αυτή η θεωρία συνωμοσίας έγινε πιο κυρίαρχη ως αποτέλεσμα της εμβάθυνσης των σχέσεων ΗΠΑ-Ελλάδας. Το φθινόπωρο του 2017, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ καλωσόρισε τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα στην Ουάσιγκτον με την ελπίδα να επεκτείνει τις στρατιωτικές και πολιτικές σχέσεις με την Αθήνα. Μια σειρά από κίνητρα ωθούν τους Αμερικανούς αξιωματούχους προς αυτή την κατεύθυνση.
Με την Ελλάδα να έχει μόλις αρχίσει να βγαίνει από μια ύφεση σχεδόν δεκαετίας, τόσο ο Τσίπρας όσο και ο Λευκός Οίκος Τραμπ είδαν αμοιβαία οικονομικά οφέλη από την επέκταση των αμερικανικών ενεργειακών και εμπορικών συμφερόντων. Ίσως το πιο σημαντικό, οι αυξημένες εντάσεις με την Άγκυρα μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 ενθάρρυναν πολλούς στην Ουάσιγκτον να δουν την Ελλάδα ως έναν δυνητικά πιο σταθερό εταίρο ασφαλείας στην ανατολική Μεσόγειο. Για τους σχολιαστές στην Ελλάδα, η οικοδόμηση ισχυρότερων δεσμών με τις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν μια ειρωνική αλλά απαραίτητη στροφή. Βαθιές ιστορικές αμφιβολίες σχετικά με τα αμερικανικά συμφέροντα εξακολουθούσαν να διαπερνούν την ελληνική κοινωνία (ιδιαίτερα ως αποτέλεσμα της υποστήριξης των ΗΠΑ στην ελληνική δικτατορία της εποχής του Ψυχρού Πολέμου).
Ωστόσο, το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον στην περιοχή, ιδιαίτερα ως αποτέλεσμα μιας πιο επιθετικής Ρωσίας, ανάγκασε την κυβέρνηση Τσίπρα να αναζητήσει «τη γνώριμη, ζεστή «αγκαλιά» του παραδοσιακού ιστορικού συμμάχου πέρα από τον Ατλαντικό». Με αυτό το πνεύμα η Αθήνα και η Ουάσιγκτον κατέληξαν σε συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας το φθινόπωρο του 2019. Η συμφωνία, η οποία περιελάμβανε διευρυμένες ευκαιρίες εκπαίδευσης και δικαιώματα βάσης για τις δυνάμεις των ΗΠΑ στην Ελλάδα, χαιρετίστηκε ως μια σημαντική ανακάλυψη που βοήθησε και τις δύο χώρες. Οι Έλληνες αξιωματούχοι, ωστόσο, παρέμειναν προσεκτικοί να μην προωθήσουν τη συμφωνία ως ρητή αντιτουρκική ρύθμιση. Οι Αμερικανοί, παρατήρησε ένας Έλληνας αρθρογράφος το 2018, «δεν επιθυμούν να «χάσουν την Τουρκία» και σε αυτό φαίνεται ότι η Αθήνα και η Ουάσιγκτον συμφωνούν. Λίγοι σοβαροί υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στην ελληνική πρωτεύουσα θα επιθυμούσαν μια οικονομική κατάρρευση του γείτονα ή την προσκόλλησή του στη ρωσική σφαίρα, στοιχείο που θα μετέτρεπε αυτόματα τη χώρα μας σε σύνορο μεταξύ Δύσης και Μέσης Ανατολής».
Οι τουρκικές απαντήσεις στην υπογραφή της αμυντικής συμφωνίας ΗΠΑ-Ελλάδας ήταν ομοιόμορφα αρνητικές και ύποπτες. Από το φθινόπωρο του 2019, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν τακτικά τη συμφωνία ως ελληνοαμερικανικό σύμφωνο με στόχο τον πόλεμο με την Τουρκία. Τα στοιχεία για αυτές τις αμφιβολίες κυμαίνονται από προκλητικές ειδήσεις για μεταφορές όπλων των ΗΠΑ στην Ελλάδα, κατηγορίες για κοινές ελληνοαμερικανικές αρχές. υποστήριξη για κουρδικές τρομοκρατικές δραστηριότητες και παραπλανητικούς χάρτες που απεικονίζουν μια δυσοίωνη σειρά «Η.Π.Α. βάσεις» που καλύπτουν την Ελλάδα, την Κύπρο και τη βόρεια Συρία. Με το νόμισμα της χώρας να υποχωρεί και τις ελπίδες του για επανεκλογή αμφίβολες, ο Ερντογάν έχει υποστηρίξει αυτές τις συνωμοτικές απόψεις. Παρερμηνεύει συνεχώς το καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου υποστηρίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα για να υπονομεύσουν την Τουρκία. «Η Αμερική έχει αυτή τη στιγμή [εννέα] βάσεις στην Ελλάδα», δήλωσε τον περασμένο Μάιο. «Ενάντια σε ποιον στήνονται αυτές οι βάσεις; … «Εναντίον της Ρωσίας» είναι αυτό που λένε… Είναι ψέμα, δεν είναι ειλικρινείς. Μπροστά σε όλα αυτά, η στάση τους απέναντι στην Τουρκία είναι προφανής».
Οι προκλητικοί ισχυρισμοί του Ερντογάν δεν είναι καθαρά προϊόν εγχώριων ανησυχιών ή προσωπικής παράνοιας. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι οι απόψεις του αντιπροσωπεύουν μια ευρεία συναίνεση για την ιστορία της σχέσης της Αμερικής με την Τουρκία. Πιστεύεται ευρέως, ακόμη και μεταξύ των αντιπάλων του Ερντογάν, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν σταθερά να χαλιναγωγήσουν ή να υποτιμήσουν την Τουρκία από τα πρώτα στάδια του Ψυχρού Πολέμου. Όταν η κυβέρνηση Τραμπ απείλησε δημόσια ότι θα εκδιώξει την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35, ειδήμονες στην Τουρκία παρομοίασαν το τελεσίγραφο με την αμηχανία που προκάλεσε η επιστολή του Τζόνσον το 1964 που προειδοποιούσε την Άγκυρα να μην εισβάλει στην Κύπρο. Οι ευρέως διαδεδομένες υποψίες για συνενοχή των ΗΠΑ στην απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου 2016 απηχούν μια κοινή πεποίθηση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βοήθησαν τον σχηματισμό στρατιωτικής χούντας το 1980. Δεν είναι ασυνήθιστο για ειδικούς και πρώην αξιωματούχους να υποδηλώνουν ότι η καταστροφή της Τουρκίας ήταν πάντα μέρος ενός δυτικού σχεδίου υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Αυτή η υπόθεση είναι αναμφισβήτητα κεντρική στο πώς βλέπει ο ίδιος ο Ερντογάν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας. Η «νέα Τουρκία» του, όπως συχνά περιγράφεται, διαφέρει από την παλιά ακριβώς επειδή έχει αποσυνδέσει με επιτυχία τη χώρα από οποιονδήποτε προστάτη ή μεσίτη. «Η Τουρκία δεν είναι η παλιά Τουρκία», δήλωσε ο διευθυντής επικοινωνίας του Ερντογάν. «Τώρα υπάρχει μια Τουρκία που προστατεύει τα συμφέροντά της με κάθε κόστος και απαιτεί ομοιόμορφες σχέσεις με κάθε συνομιλητή και σε κάθε σκηνή».
Ο Άαρον Στάιν ανέφερε πρόσφατα ότι «δεν υπάρχει ευρεία προσέγγιση για τις σχέσεις Τουρκίας-Δύσης». Με την Άγκυρα να είναι έτοιμη να επεκτείνει τη συνεργασία της με τη Ρωσία και ίσως να διευρύνει το αποτύπωμά της στη βόρεια Συρία, υπάρχουν, όπως υποστηρίζει, «λίγο – αν μη τι άλλο – που μπορεί να γίνει για να διαχειριστεί την Τουρκία και τις φιλοδοξίες της στην εξωτερική πολιτική».
Η απειλή μιας τουρκικής επίθεσης στην Ελλάδα αναγκάζει την Ουάσιγκτον να αντιμετωπίσει διάφορα ανεπιθύμητα σενάρια. Εάν ο Ερντογάν σκοπεύει να διεξαγάγει πόλεμο, η πρόσοψη της ισορροπίας μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας μπορεί να καταστεί αδύνατο να διατηρηθεί. Για την Ουάσιγκτον, η διατήρηση της ειρήνης μπορεί να καταλήγει σε δύο δυσμενείς επιλογές. Οι αμερικανοί αξιωματούχοι θα μπορούσαν να πιέσουν την Αθήνα να παραχωρήσει πτυχές της κυριαρχίας της. Επιπλέον, η κυβέρνηση Μπάιντεν θα μπορούσε να εγκαταλείψει ξαφνικά τη συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας με την Ελλάδα. Διαφορετικά, είναι πιο πιθανό οι ΗΠΑ να μην έχουν άλλη εναλλακτική από το να ενεργήσουν ως de facto εγγυητής της εδαφικής κυριαρχίας της Ελλάδας. Η υιοθέτηση αυτού του ρόλου, ακόμη κι αν αποτρέπει την Άγκυρα βραχυπρόθεσμα, θέτει τους Αμερικανούς πολιτικούς στην αντιφατική θέση να πρέπει να σχεδιάσουν μια πιθανή στρατιωτική σύγκρουση με ένα συμμαχικό κράτος. Η απλή υπόδειξη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουν μια σύγκρουση με τον τουρκικό στρατό αναμφίβολα θα εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ακεραιότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ — πόσο μάλλον το μέλλον της Τουρκίας ως εταίρου των ΗΠΑ.
Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες υποχρεωθούν να υπερασπιστούν την Ελλάδα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Ουάσιγκτον μπορεί να αναγκαστούν να κάνουν κάτι ακόμη πιο βαθύ: Να φανταστούν ξανά την Τουρκία ως άμεσο ανταγωνιστή ή αντίπαλο. Η προσαρμογή σε μια τέτοια πραγματικότητα θα ήταν σίγουρα μια σημαντική πρόκληση για τους Αμερικανούς πολιτικούς.
Ο σχεδιασμός ασφαλείας των ΗΠΑ, καθώς και η αμυντική στρατηγική του ΝΑΤΟ στο σύνολό της, εξαρτάται από την υποστήριξη της Τουρκίας ως συμμάχου τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Μέση Ανατολή. Επομένως, η επανασύλληψη της Τουρκίας με ανταγωνιστικούς όρους θα είχε ως αποτέλεσμα μια ευρύτερη γεωστρατηγική επαναξιολόγηση για τους Αμερικανούς σχεδιαστές. Όπως μια επιθετική Ρωσία, μια πολεμική Τουρκία δυνητικά θέτει σε κίνδυνο την ελεύθερη ροή της κυκλοφορίας μέσω της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου. Η αντιμετώπιση αυτής της πιθανής απειλής θα οδηγούσε σε νέες αμυντικές δεσμεύσεις, όπως η επέκταση των δεσμών ασφαλείας με την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο. Ενώ λίγοι στις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να επιθυμούν να δουν αυτές τις αλλαγές να πραγματοποιούνται, οι περιστάσεις μπορεί να απαιτήσουν από την Ουάσιγκτον να αναγνωρίσει τις τουρκικές εχθροπραξίες ως αποσταθεροποιητική δύναμη στον κόσμο.