Με δύο πολέμους στην ευρύτερη γειτονιά της χώρας να μαίνονται είναι πολλά τα διδάγματα που έχουν αποκομίσει οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και ένα από αυτά είναι η ανάγκη αναπροσαρμογής του υπάρχοντος συστήματος αεράμυνας στα νέα δεδομένα απειλών – τεχνολογιας – τακτικής και φυσικά συνεργασίας με τα νέα συστήματα που αποκτά η χώρα, (φρεγάτες και αεροπλάνα). Άλλωστε στα μέτωπα της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής το πολεμικό σκηνικό έχει δείξει ότι πλέον οι εναέριες απειλές είναι πλέον περισσότερες και κυρίως πιο σύνθετες.
Η εξαγγελία λοιπόν από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Δένδια για τη δημιουργία ενός ελληνικού θόλου στα πρότυπα του Ισραήλ φαντάζει ως η πιο επιβεβλημένη με σκοπό την δημιουργία μιας σύγχρονης ελληνικής αεράμυνας ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά κάθε απειλή από αέρος.
Και για να γίνει πιο κατανοητό ο ορισμός «θόλος» πολύ απλά προβλέπει ένα πολυεπίπεδο σύστημα οπλικών συστημάτων με διαλειτουργικότητα και το κυριότερο με κεντρικό σύστημα πληροφοριών και διοίκησης.
Σε αυτό το σύστημα θα συμμετέχουν και θα διαλειτουργούν με ότι διαθέτουν και οι τρεις κλάδοι των Ενόπλων Δυνάμεων σε επίπεδο όπλων, ραντάρ, πληροφοριών και θα καθοδηγούνται από ένα ενιαίο κέντρο διοίκησης. Αυτό είναι ουσιαστικά που εξέλιξαν οι Ισραηλινοί ώστε να μπορούν σε περίπτωση επίθεσης να λειτουργούν τα συστήματά τους αυτόματα ως ένα, δημιουργώντας τον περίφημο «θόλο».
Ζητήθηκαν προσφορές
Το ΓΕΕΘΑ, σύμφωνα με πληροφορίες, ζήτησε πρόσφατα με επιστολή προς τη SIBAT τη διεύθυνση Αμυντικής Συνεργασίας του υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ – η αντίστοιχη ελληνική ΓΔΑΕΕ – να της δοθούν προσφορές για την προμήθεια συστημάτων αντιαεροπορικής αντιπυραυλικής άμυνας μέσω διακρατικής συμφωνίας.
Ουσιαστικά η ελληνική πλευρά έχει προκρίνει τα ισραηλινά οπλικά συστήματα των δύο εταιρειών της IAI (Israel Aerospace industries) και της Rafael, με το κόστος όπως ο ίδιος ο Νίκος Δένδιας έχει δηλώσει να αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ. Η απάντηση πάντως από την ισραηλινή πλευρά αναμένεται σύντομα καθώς σε λίγες ημέρες ο Ν. Δένδιας θα ανακοινώσει το συνολικό εξοπλιστικό πακέτο για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων για τα επόμενα τουλάχιστον 10 χρόνια την «Ατζέντα 2030» στην αρμόδια για τα εξοπλιστικά επιτροπή της Βουλής.
Να σημειωθεί πάντως ότι σύμφωνα με πληροφορίες του newmoney.gr ήδη εδώ και πολύ καιρό πριν η IAI η οποία να σημειωθεί έχει εξαγοράσει από το 2023 την Intracom Defense είχε καταθέσει συνολική πρόταση για την αντιαεροπορική κάλυψη της χώρας.
Τι υπάρχει σήμερα
Θα πρέπει να τονιστεί πάντως ότι στη χώρα φυσικά και υφίσταται σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας, με σκοπό την παροχή προστασίας και την εξουδετέρωση, αναχαίτιση αεροπλάνων, βλημάτων Cruise και πυραύλων εδάφους – εδάφους (βαλιστικούς) και αέρος – εδάφους. Δεν είναι άλλο από τα μαχητικά αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας, τα οποία ενισχύθηκαν με τα νέα Rafale, τα αναβαθμισμένα F-16V ενώ έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για την απόκτηση των game changer, F-35.
Εκτός όμως από τα μαχητικά υπάρχουν και τα αντιαεροπορικά συστήματα του Στρατού Ξηράς, του Πολεμικού Ναυτικού μας και της Αεροπορίας που συνδράμουν στο παραπάνω σύστημα με δυνατότητα hard kill, αλλά χρήζουν ανανέωσης ή εκσυγχρονισμού, μηδέ εξαιρουμένου και του PATRIOT.
Παράλληλα έχει αναπτυχθεί και ένα άλλο σύστημα σε διάφορες περιοχές της ελληνικής επικράτειας, που αντιμετωπίζει τα διάφορα drones.
Το πρότυπο του Ισραήλ, το ζήτημα της ομοιοτυπίας και το effective cost
Οι απειλές από αέρος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο θόλος αφορούν τρείς συγκεκριμένους τομείς:
• Τα drones
• Τα εχθρικά μαχητικά
• Τους βαλλιστικούς και άλλους μικρότερης ισχύς πυραύλους και ρουκέτες
Στόχος όμως δεν είναι μόνο η αντικατάσταση με τα ισραηλινά οπλικά συστήματα όπως το David’s Sling και το Spyder της Rafael ή το BARAK της IAI αλλά και ο σύγχρονος και έξυπνος τρόπος λειτουργίας για την αντιμετώπιση των απειλών από βλήματα ή drones που θα εξαπολυθούν.
Τα επόμενα 25 χρόνια αυτό το σύστημα θα πρέπει να καλύψει αποτελεσματικά όλα τα ζωτικά σημεία της επικράτειας τα χώρας η οποία βέβαια έχει μεγάλες διαφορές από το Ισραήλ, με διαφορετικά γεωγραφικά δεδομένα, με πλήθος νησιών και ικανότητες του αντιπάλου, για παράδειγμα την Τουρκία, με προχωρημένη αμυντική βιομηχανία.
Το ζητούμενο γενικότερα είναι ότι θα πρέπει να συνδυάζει τέσσερα κοινά στοιχεία:
- Μεγάλο απόθεμα βλημάτων
- μεγάλη αξιοπιστία,
- χαμηλό κόστος και
- δυνατότητα εγχώριας παραγωγής.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο κατευθύνεται στο να συγκροτήσει τον Ελληνικό θόλο με συνδυασμό οπλικών συστημάτων από τις δύο Ισραηλινές εταιρείες.
Έμπειροι αξιωματικοί όμως θέτουν με σοβαρά επιχειρήματα το ζήτημα της ομοιοτυπίας των οπλικών συστημάτων γενικότερα και την προκρίνουν ως καλύτερη λύση σε κρίσιμες στιγμές.
Ένα ενοποιημένο σύστημα όπως σημειώνουν προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα πέρα από την εξοικονόμηση παρέχει πλήρη επιχειρησιακή και υλικοτεχνική ευελιξία, η οποία είναι απαραίτητη στα σημερινά δυναμικά πεδία μάχης. Αυτή η ευελιξία πρέπει να υπάρχει σε όλα τα επίπεδα, από τους μεμονωμένους εκτοξευτές έως τις δικτυοκεντρικές υλοποιήσεις.
Το BARAK MX της IAI
Ένα τέτοιο ολοκληρωμένο σύστημα σύμφωνα με πληροφορίες έχει προτείνει εδώ και αρκετό διάστημα η IAI και συγκεκριμένα το BARAK MX, το οποίο ήδη διαθέτει η Αεροπορία και το Ναυτικό του Ισραήλ και άλλες χώρες ενώ σύντομα θα ανακοινωθεί και η απόκτησή του από φίλη με την Ελλάδα χώρα.
Σχεδιασμένο ως μία κοινή λύση για την αντιμετώπιση ενός ευρέος φάσματος εναέριων απειλών – από μικρού έως μεγάλου βεληνεκούς (2 km έως 150 km) – χρησιμοποιώντας μια ποικιλία ισχυρών αναχαιτιστικών συστημάτων κοινής τεχνολογίας BARAK.
Το σύστημα αυτό έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά της Ελληνικής Αεράμυνας και Πυραυλικής Άμυνας.
Σύμφωνα με έμπειρους αξιολογητές ένα σύστημα Αεράμυνας και Πυραυλικής Άμυνας, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη βασικούς παράγοντες και συγκεκριμένα:
1. Πιθανότητα αναχαίτισης
2. Τεχνολογική πρόοδος και ικανότητα που έχει αποδειχθεί στη μάχη
3. Ευελιξία και ευελιξία
4. Οικονομική αποδοτικότητα
5. Διαλειτουργικότητα
6. Δυνατότητα μελλοντικής ανάπτυξη
7. Αυτοδυναμία και ασφάλεια εφοδιασμού
Το σύστημα BARAK MX αντιμετωπίζει αποτελεσματικά όλα αυτά τα στοιχεία και το σημαντικότερο, υπόσχεται αυτοδυναμία και ασφάλεια εφοδιασμού.
Αυτό καθώς εδώ και δύο χρόνια η IAI ήδη βρίσκεται στην Ελλάδα έχοντας εξαγοράσει τη Intracom Defense (IDE) ενώ σε περίπτωση που αποκτηθεί το BARAK έχει δεσμευτεί ότι θα αναπτύξει σύμφωνα με πληροφορίες συνεργασίες και με άλλες Ελληνικές αμυντικές εταιρείες όπως την ΕΑΒ, τα ΕΑΣ (τήνοντας γραμμή παραγωγής στο Λαύριο) αλλά και την Miltech, με στόχο να προωθήσει την αυτοδυναμία και την τοπική παραγωγή.
Ειδικότερα, τα σχέδια περιλαμβάνουν τη συναρμολόγηση των πυραύλων BARAK στην Ελλάδα και ενδεχομένως την ανάπτυξη εξατομικευμένων λύσεων, όπως η διαμόρφωση «Όλα-σε-ένα» για τον Ελληνικό Στρατό. Η συνεργασία αυτή θα μπορούσε επίσης να επεκταθεί και σε άλλες διεθνείς αγορές δίνοντας βήμα στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία να αναπτυχθεί σε παγκόσμιο περιβάλλον.
Το σύστημα BARAK MX όπως εκτιμούν από την εταιρεία ευθυγραμμίζεται απόλυτα με τις στρατηγικές αμυντικές ανάγκες της Ελλάδας, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη, ευέλικτη και οικονομικά αποδοτική λύση για την αντιμετώπιση τόσο των σημερινών όσο και των μελλοντικών αεροπορικών και πυραυλικών απειλών. Το BARAK MX έχει τη δυνατότητα να αντικαταστήσει συστήματα όπως τα TOR, SA-8, Hawk και S-300, προσφέροντας σημαντικά πλεονεκτήματα μέσω μιας ενοποιημένης και προηγμένης λύσης αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας.
Επιπλέον, με τη σημαντική συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας, το BARAK MX όχι μόνο θα ενισχύσει τις αμυντικές δυνατότητες της Ελλάδας, αλλά και θα προσφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη των ελληνικών αμυντικών εταιρειών.