Ύποπτα δοχεία και λευκές σακούλες που μπορεί να υποδηλώνουν την παρουσία χημικών ουσιών κοντά στο σημείο της έκρηξης ενισχύουν τη σύνδεση με τις ασυνήθιστες αποστολές από την Κίνα • Η τελευταία αποστολή έφτασε στο λιμάνι τις τελευταίες ημέρες • Πίσω από τις αποστολές: ένας ανώτερος αξιωματικός των Φρουρών της Επανάστασης σε μία από τις μεγαλύτερες και πιο σημαντικές μονάδες του Ιράν – η οποία είναι υπεύθυνη για τις αποστολές στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και στο εξωτερικό
Το λιμάνι Shahid Rajaee, που βρίσκεται περίπου 15 χιλιόμετρα (10 μίλια) νοτιοδυτικά του Μπαντάρ Αμπάς στη βόρεια όχθη του Πορθμού του Ορμούζ, έχει κρίσιμη στρατηγική σημασία. Περίπου το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου διέρχεται από το στενό. Το Shahid Rajaee είναι το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι του Ιράν, που διαχειρίζεται το 70% των αγαθών της χώρας, περίπου 80 εκατομμύρια τόνους ετησίως και περιλαμβάνει εγκαταστάσεις πετρελαίου και πετροχημικών.
Το 2020, το λιμάνι έκλεισε μετά από κυβερνοεπίθεση που, σύμφωνα με την Washington Post, φέρεται να πραγματοποιήθηκε από το Ισραήλ. Αυτή η κυβερνοεπίθεση διέκοψε τις λειτουργίες για τρεις ημέρες και προκάλεσε σημαντική οικονομική ζημία, σύμφωνα με πληροφορίες σε αντίποινα για μια ιρανική προσπάθεια να στοχεύσει τα ισραηλινά συστήματα αφαλάτωσης και αποχέτευσης. Το Μπαντάρ Αμπάς στεγάζει επίσης μια σημαντική ναυτική βάση του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, από την οποία οι δυνάμεις του IRGC έχουν εξαπολύσει στο παρελθόν κατασχέσεις πλοίων στο Πορθμό του Ορμούζ.
Οι ιρανικές αρχές δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει ποια εμπορευματοκιβώτια εξερράγησαν κατά τη διάρκεια της τεράστιας έκρηξης στο λιμάνι του Μπαντάρ Αμπάς. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, αναφορές ανέφεραν ότι δύο κινεζικά πλοία έδεσαν στο λιμάνι μεταφέροντας υπερχλωρικό νάτριο, μια χημική ουσία που παράγεται στην Κίνα και αναφέρεται ευρέως ότι αποτελεί βασικό συστατικό του στερεού πυραυλικού καυσίμου που χρησιμοποιείται από τους βαλλιστικούς πυραύλους του Ιράν.
Ένα πλοίο, το Golbon, έφτασε στο Μπαντάρ Αμπάς τον Φεβρουάριο, ακολουθούμενο από ένα άλλο, το Jeyran, στα τέλη Μαρτίου. Πηγές πληροφοριών δήλωσαν στο CNN τον Φεβρουάριο ότι το Golbon παρέδωσε περίπου 1.000 τόνους υπερχλωρικού νατρίου, μιας χημικής ουσίας που θεωρείται απαραίτητη για το πρόγραμμα πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς του Ιράν.
Σύμφωνα με το CNN, η χημική ουσία προμηθεύτηκε από το τμήμα προμηθειών του Οργανισμού Αυτονομίας Τζιχάντ (SSJO) του Ιράν, ενός από τους φορείς που είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη των βαλλιστικών πυραύλων της χώρας. Το Jeyran φέρεται να παρέδωσε επιπλέον 1.000 τόνους της ίδιας χημικής ουσίας.
Παρόλο που οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν επιβάλει κυρώσεις και στα δύο πλοία, έφτασαν με επιτυχία στο Μπαντάρ Αμπάς. Το CNN ανέφερε ότι η χημική ουσία έχει πολύ περιορισμένες χρήσεις εκτός της παραγωγής πυραυλικού καυσίμου. Είναι ζωτικής σημασίας για την κατασκευή στερεών καυσίμων από το Ιράν για πυραύλους όπως οι Kheibar Shekan και Haj Qassem. Ο πύραυλος Kheibar Shekan έχει βεληνεκές περίπου 1.450 χιλιομέτρων (900 μίλια), ενώ ο Haj Qassem μπορεί να φτάσει περίπου 1.400 χιλιόμετρα (870 μίλια). Το Ιράν εκτόξευσε αρκετούς πυραύλους Kheibar Shekan προς το Ισραήλ κατά τη διάρκεια επίθεσης τον Απρίλιο του 2024, και υπολείμματα τουλάχιστον ενός τέτοιου πυραύλου εντοπίστηκαν επίσης μετά από μια δεύτερη επίθεση τον Οκτώβριο του 2024.
Τον Ιανουάριο, οι Financial Times ανέφεραν ότι δύο φορτηγά πλοία από την Κίνα αναμενόταν να σαλπάρουν για το Ιράν με υπερχλωρικό νάτριο, πιθανώς για την παραγωγή καυσίμου πυραύλων, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι ζημιές που προκλήθηκαν από την ισραηλινή επίθεση στο Ιράν στα τέλη Οκτωβρίου. Τα δύο πλοία μετέφεραν φορτίο περίπου 1.000 τόνων της χημικής ουσίας, ποσότητα που θα μπορούσε να είναι αρκετή για την ανάπτυξη περίπου 270 βαλλιστικών πυραύλων. Ο προορισμός των πλοίων ήταν το λιμάνι Μπαντάρ Αμπάς.
Σύμφωνα με πληροφορίες που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα από πηγές της ιρανικής αντιπολίτευσης, ο Μπεχάναμ Σίρι είναι βασικό πρόσωπο στον υλικοτεχνικό άξονα των Φρουρών της Επανάστασης και κατέχει ένα δίκτυο εικονικών εταιρειών στην Κίνα, το Χονγκ Κονγκ, το Ομάν, το Σουδάν και άλλες χώρες κατά μήκος των διαδρομών λαθρεμπορίου. Ο Σίρι περιγράφεται ως υπεύθυνος για τη μεταφορά όπλων στη Χεζμπολάχ και σε άλλα παρακλάδια της Δύναμης Κουντς, καθώς και για το λαθρεμπόριο πετρελαίου, χρήματος και υλικών διπλής χρήσης στο πλαίσιο των προσπαθειών του Ιράν να παράγει και να λαθρεμπορεύσει όπλα. Ο Σόλομον σημειώνει ότι ο Σίρι είναι πολύ πιο εκτεθειμένος και γνωστός στο κοινό από άλλες ανώνυμες προσωπικότητες των Φρουρών της Επανάστασης που προσπαθούν να παραμείνουν στη σκιά.
Τις τελευταίες εβδομάδες, το όνομα της Μονάδας 190 των Φρουρών της Επανάστασης έχει επανασυνδεθεί με το λαθρεμπόριο από το Ιράν στη Χεζμπολάχ στον Λίβανο δια θαλάσσης, μετά το μπλοκάρισμα της χερσαίας διαδρομής τους με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στο Al-Arabiya και το Al-Hadath, οι Μονάδες 190 και 700 των Φρουρών της Επανάστασης, που είναι υπεύθυνες για τη υλικοτεχνική υποστήριξη της οργάνωσης, ηγούνται των αποστολών.
Όσον αφορά τις αποστολές από την Κίνα, προκύπτει η πιθανότητα τα χημικά υλικά που εξερράγησαν στο Μπαντάρ Αμπάς να ήταν μέρος αυτών των αποστολών που προορίζονταν για την παραγωγή καυσίμων πυραύλων. Ο Σόλομον επισημαίνει ένα άλλο φορτηγό πλοίο, το τρίτο σε αριθμό, που έδεσε στο λιμάνι του Μπαντάρ Αμπάς τις τελευταίες ημέρες, και τα αρχεία αποστολής του δείχνουν ότι έδεσε καθ’ οδόν προς το ίδιο λιμάνι στην Κίνα από το οποίο αναχώρησαν τα δύο άλλα πλοία που παρέδωσαν υπερχλωρικό νάτριο στο Ιράν.
Η τεράστια έκρηξη στο λιμάνι του Μπαντάρ Αμπάς εγείρει πολλά ερωτήματα. Ενώ οι ιρανικές αρχές μιλούν για ατύχημα που προκλήθηκε από ακατάλληλη αποθήκευση χημικών ουσιών, οι αναφορές για αποστολές χημικών υλικών από την Κίνα, που προορίζονται για την παραγωγή καυσίμων πυραύλων και συνδέονται με τη Μονάδα 190 των Φρουρών της Επανάστασης υπό τη διοίκηση του Μπεχάναμ Σάρι, προσθέτουν ένα σημαντικό επίπεδο στην ιστορία. Η Μονάδα 190 είναι γνωστό ότι αποτελεί βασικό παράγοντα στη μεταφορά όπλων και υλικών διπλής χρήσης για τους Φρουρούς της Επανάστασης, και το Μπαντάρ Αμπάς χρησιμεύει ως κεντρικό σημείο υποδοχής αυτών των αποστολών. Σε αυτό το στάδιο, η σύνδεση μεταξύ των αποστολών από την Κίνα και της έκρηξης είναι ακόμη αβέβαιη, αλλά οι περιστάσεις και τα στοιχεία που αποκαλύπτονται κάθε στιγμή ενισχύουν την ύποπτη σύνδεση.