Σύμφωνα με την εφημερίδα Handelsblatt, η απερχόμενη γερμανική κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών (SPD) και Πρασίνων μπλόκαρε την πώληση 36-40 μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter στην Τουρκία, λόγω της σύλληψης του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου.
Η σύλληψη αυτή, που συνέβη τον προηγούμενο μήνα με κατηγορίες για διαφθορά—τις οποίες η τουρκική αντιπολίτευση θεωρεί «κατασκευασμένες»—χαρακτηρίστηκε από το Βερολίνο ως «επίθεση στην τουρκική δημοκρατία».
Η απόφαση αυτή αποτελεί βέτο, καθώς η πώληση των Eurofighter απαιτεί την έγκριση όλων των εταίρων της κοινοπραξίας (Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία).
Η Handelsblatt ανέφερε, επικαλούμενη πηγές με γνώση των παρασκηνιακών διαβουλεύσεων, ότι ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς είχε προηγουμένως σημειώσει πρόοδο σε εμπιστευτικές συνομιλίες με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τη διαδικασία έγκρισης να βρίσκεται σε καλό δρόμο.
Κατά την επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη στις 19 Οκτωβρίου 2024, ο Σολτς είχε δηλώσει ότι «η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ, είναι αυτονόητο ότι θα λάβει γερμανικά όπλα».
Παρά τις προσπάθειες του Σολτς και την αρχική έγκριση ακόμα και από το Υπουργείο Εξωτερικών και το Υπουργείο Οικονομίας (που διοικούνται από τους Πράσινους και είχαν επιφυλάξεις), η στάση του Ερντογάν έναντι του Ιμάμογλου ανέτρεψε τις διαπραγματεύσεις.
Το βέτο αυτό αποτελεί πλήγμα για την Τουρκία, που επιθυμεί να εκσυγχρονίσει την Πολεμική της Αεροπορία μετά τον αποκλεισμό της από το πρόγραμμα F-35 λόγω της αγοράς των ρωσικών S-400.
Η νέα κυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών, που αναμένεται να αναλάβει υπό τον Φρίντριχ Μερτς στις 6 Μαΐου 2025, ίσως επανεξετάσει την απόφαση, με το SPD να προτείνει τη χρήση του θέματος ως μοχλό πίεσης για την αποφυλάκιση του Ιμάμογλου.
Αυτά συμβαίνουν ενώ η Τουρκία φαίνεται να απομακρύνεται οριστικά από το πρόγραμμα προμήθειας των 40 F-16 Viper.
Ήδη, είχε προηγηθεί η απόφασή της να μην προχωρήσει στην αγορά των κιτ αναβάθμισης που ήθελε για 80 μαχητικά της. Ωστόσο, οι πιέσεις που έχουν ασκηθεί στο παρασκήνιο προς τις ΗΠΑ να μην παραχωρηθούν ούτε τα Viper, παρότι έχει αποστείλει υπογεγραμμένη τη σχετική LOA.
Η Ελλάδα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. Η Πολεμική Αεροπορία έχει ενισχυθεί με τα μαχητικά Rafale και εκσυγχρονίζει τα F-16 σε επίπεδο Viper. Επιπλέον, η χώρα έχει αιτηθεί την προμήθεια F-35, ενώ παράλληλα εισάγει UAV από Ισραήλ και ΗΠΑ. Το στρατηγικό στοίχημα, ωστόσο, είναι η ανάπτυξη εγχώριων drones μέσω των προγραμμάτων “Αρχύτας” και “Γρύπας”, που φιλοδοξούν να καλύψουν το κενό στην αυτόχθονη τεχνογνωσία.
Το “Αρχύτας” αφορά ένα τακτικό VTOL UAV με δυνατότητα επιτήρησης και ελαφρύ φορτίο, ενώ το “Γρύπας” στοχεύει στην ανάπτυξη ενός μεγάλου μαχητικού UAV κατηγορίας MALE, με αυτονομία άνω των 30 ωρών και δυνατότητα οπλισμού. Η ΕΑΒ προχωρά με τεχνική ωρίμανση, όμως η επιχειρησιακή ένταξη αργεί. Παράλληλα, εξετάζεται η προμήθεια οπλισμένων ισραηλινών drones καθώς και η δημιουργία αντι-drone συστημάτων.