Το πρώτο και σημαντικότερο εμπόδιο για να φτάσει στα τραπέζια των Αμερικανών ξεπέρασε ένα καινούργιο προϊόν κρέατος πουλερικών, το οποίο εγκρίθηκε για πρώτη φορά ως ασφαλές προς κατανάλωση από την Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA). Πρόκειται για κρέας κοτόπουλου που έχει καλλιεργηθεί εργαστηριακά, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη κύτταρα από ζωντανά ζώα, και η εταιρεία παραγωγής του είναι η καλιφορνέζικη startup Upside Foods.
«Τα βήματα προόδου στην τεχνολογία κυτταρικής καλλιέργειας δίνουν τη δυνατητα σε εταιρείες ανάπτυξης τροφίμων να χρησιμοποιήσουν κύτταρα που έχουν ληφθεί από εκτρεφόμενα ζώα, πουλερικά και θαλασσινά για την παραγωγή φαγητού, και τα προϊόντα αυτά αναμένεται να είναι έτοιμα για την αμερικανική αγορά στο κοντινό μέλλον» ανέφερε στη δήλωσή της η FDA. Πρόσθεσε μάλιστα ότι προτίθεται να συνεργαστεί και με άλλες εταιρείες ανάπτυξης συνθετικών προϊόντων κρέατος, για να διασφαλίσει ότι τα είδη αυτά παράγονται «νόμιμα και με ασφάλεια».
«Ο κόσμος γνωρίζει μια διατροφική επανάσταση και η FDA δεσμεύεται να υποστηρίξει την καινοτομία στην προμήθεια τροφής», συμπληρώνει η σχετική ανακοίνωση της εποπτικής αρχής. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι, για να βγει στην αγορά το εργαστηριακό κρέας απαιτούνται ακόμα ορισμένα βήματα, όπως το «πράσινο φως» από την υπηρεσία Food Service and Inspection Service του υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με το Bloomberg, σε ορισμένες περιοχές του κόσμου είναι ήδη εφικτό να αγοράσει κανείς κρέας που έχει καλλιεργηθεί σε εργαστήριο. Πριν από δύο χρόνια, η Σιγκαπούρη έγινε η πρώτη χώρα που ενέκρινε την πώληση ενός προϊόντος συνθετικού κρέατος, των κοτομπουκιών που παράγει η εταιρεία Eat Just Inc.
Αναμφίβολα , σε αυτό το στάδιο υπάρχουν ακόμη αρκετά εμπόδια προκειμένου το συνθετικό κρέας να εξελιχθεί σε προϊόν μαζικής κατανάλωσης. Η τεχνολογία κυτταρικής καλλιέργειας συνεχίζει να εξελίσσεται και να τελειοποιείται, ενώ το κόστος παραμένει αρκετά υψηλό. Ωστόσο, πολλές startup, όπως η ισραηλινή Aleph Farms και η Shiok Meats της Σιγκαπούρης, κάνουν ό,τι μπορούν προκειμένου τα προϊόντα τους να φτάσουν γρήγορα στην αγορά. Η ζήτηση, εξάλλου, είναι πολύ μεγάλη, με όλο και περισσότερους καταναλωτές να αναζητούν εναλλακτικής πηγές πρωτεϊνης, είτε λόγω υγείας είτε για εξαιτίας της ανησυχίας τους για το περιβάλλον.
Τι γεύση έχει το συνθετικό κοτόπουλο;
Η εταιρεία Upside Foods, η πρώτη που κατάφερε να πάρει την πολυπόθητη έγκριση στις ΗΠΑ, παράγει κρέας μέσα σε δεξαμενές βιοαντιδραστήρων από ανοξείδωτο χάλυβα, χρησιμοποιώντας ζωικά κύτταρα. Η εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2015 με έδρα το Μπέρκλεϊ και έχει ήδη κάνει επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στην παραγωγή αυτών των καινοτόμων ειδών.
«Δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένο ο τρόπος που τρεφόμαστε σήμερα είναι ο ιδανικός. Αλλάζουμε τους κανόνες. Αποσυνδέουμε το κρέας από το ζώο» εξήγησε ο Δρ. Ούμα Βαλέτι, συνιδρυτής της εταιρείας και καρδιολόγος, στη δημοσιογράφο των New York Times Κιμ Σέβερσον, η οποία επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις της Upside Foods νωρίτερα φέτος για να δοκιμάσει το συνθετικό κοτόπουλο.
Σύμφωνα με την ίδια, ένα από τα προϊόντα που δοκίμασε δημιουργήθηκε από ιστό που είχε αναπτύξει κοντές ίνες κρέατος και στη συνέχεια είχε συμπιεστεί σε πλαστικά καλούπια για να μοιάζει στο μέγεθος και στο σχήμα με μικρό στήθος κοτόπουλου. Η υφή του ήταν αρκετά πιο μαλακή από το κανονικό στήθος κοτόπουλου και διέφερε αρκετά ο τρόπος με τον οποίο «αντιδρούσε» στο ψήσιμο. Όσο για τη γεύση του, λέει ότι ήταν αρκετά πιο έντονη από εκείνη του συνηθισμένου στήθους κοτόπουλου που αγοράζει κανείς στο σούπερ μάρκετ.
Αυτό που ώθησε τον Βαλέτι να ιδρύσει την startup ήταν η πεποίθησή του ότι η ίδια ιατρική τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια βλαστοκυττάρων στην καρδιοχειρουργική, μπορεί επίσης να αξιοποιηθεί και στην παραγωγή φαγητού! Το συνθετικό κοτόπουλο είναι απλώς το πρώτο βήμα για την φιλόδοξη εταιρεία, που ελπίζει σύντομα να διευρύνει την γκάμα των προϊόντων της και με άλλα είδη εργαστηρίου, όπως βοδινό, πάπια και αστακός.
Η αγορά κρέατος κυτταροκαλλιέργειας ανά την υφήλιο έχει ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον μεγάλων εταιρειών, κρατικών υπηρεσιών αλλά και σελέμπριτις με οικολογική συνείδηση, όπως ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο, που σπεύδουν να επενδύσουν σε αυτή. Το ύψος αυτών των επενδύσεων μπορεί να αγγίξει τα 25 δισ. δολάρια το 2030, σύμφωνα με τους New York Times. Ο αριθμός μοιάζει πολύ μικρός συγκριτικά με την πρόβλεψη για τα 1,4 τρισεκατομμύρια της παγκόσμιας αγοράς κρέατος, όμως οι εταιρείες παραγωγής τροφίμων ξέρουν καλά ότι πρόκειται για μια αναπτυσσόμενη υποκατηγορία.
Τα υπέρ και τα κατά
Κανείς δεν γνωρίζει ακόμα πότε και πώς αυτές οι εταιρείες θα αποκτήσουν την τεχνολογία και τα εργοστάσια που θα επιτρέπουν την παραγωγή εμπορικά βιώσιμων ποσοτήτων κρέατος, σε τιμές προσιτές για τον μέσο καταναλωτή. Καθώς όμως η θεωρία πλησιάζει περισσότερο να γίνει την πραγματικότητα, περίεργοι σεφ και περιπετειώδες καλοφαγάδες αρχίζουν να δείχνουν περισσότερη προσοχή στα συγκεκριμένα προϊόντα. «Δεν είμαι ενθουσιασμένος με την ιδέα, αλλά ούτε και είμαι τελείως κατά» λέει ο Αμερικανός εστιάτορας Ντάνι Μέγιερ, που θα ήθελε να δει αποδείξεις ότι αυτό το εναλλακτικό κρέας είναι όντως υγιεινότερο και καλύτερο για τον πλανήτη, αντί απλώς για μια επιλογή της ελίτ των καταναλωτών. «Θέλω να αγοράζω τρόφιμα για δείπνο, όχι για επιστημονικό πείραμα» λέει χαρακτηριστικά.
Οι υποστηρικτές των συνθετικών προϊόντων πρωτεΐνης είναι πεπεισμένοι ότι πρόκειται για μια εξαιρετική εναλλακτική λύση σε σχέση με το κρέας της κτηνοτροφίας, το οποίο επιβαρύνει σημαντικά την κλιματική αλλαγή, λόγω των πολλών εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου» που εκλύονται στην παραγωγική αλυσίδα. Επίσης πιστεύουν ότι υπάρχουν και άλλα πλεονεκτήματα, όμως ο περιορισμός ασθενειών που μεταδίδονται από τα ζώα, και – μελλοντικά – η δυνατότητα παραγωγή επαρκών ποσοτήτων τροφής για τις ανάγκες όλης της υφηλίου.
Υπάρχουν όμως και πολλοί που αντιτίθενται στη συγκεκριμένη μέθοδο παραγωγής, προειδοποιώντας ότι κρύβει πολλούς κινδύνους για την υγεία, όπως η ακούσια δημιουργία αλλεργιογόνων, και ότι παρακάμπτει τις βιώσιμες πρακτικές κτηνοτροφίας που έχουν δοκιμαστεί στον χρόνο, για χάρη αβάσιμων ισχυρισμών για περιβαλλοντικά οφέλη.