Ένα εύλογο ερώτημα το οποίο υπάρχει στον δημόσιο διάλογο και έθεσε και ο έγκριτος δημοσιογράφος Παντελής Σαββίδης είναι το εξής:
«Γιατί επιδεικνύουν οι ΗΠΑ τέτοια ανοχή προς την Τουρκία είναι ένα ερώτημα. Με τόσες δεξαμενές σκέψεις είναι αδύνατον να μην έχουν αντιληφθεί πως η Τουρκία είναι χαμένη για τη Δύση…»
Δεν υπάρχει αμφιβολία για το αν οι ΗΠΑ έχουν αντιληφθεί την ειλημμένη απόφαση της Τουρκίας να στρέψει το τιμόνι προς την Ευρασία για να αναλάβει ρόλο αυτόνομης περιφερειακής δύναμης στο κομβική σημασίας σύνορο Ανατολής και Δύσης. Το ερώτημα είναι: ποιά είναι η στρατηγική των ΗΠΑ η οποία επιτάσσει την ποντιοπιλατική στάση που διατηρούν; Είναι μόνο το προφανές το οποίο πολλοί -δικαίως- υποστηρίζουν: Η θυσία δηλαδή του Ελληνισμού ως άλλη «Ιφιγένεια» για να παραμείνει η Τουρκία στο άρμα της Δύσης, ή μήπως υπάρχει συγκεκριμένο στρατηγικό σχέδιο το οποίο βαθμηδόν υλοποιείται;
Ακριβώς λοιπόν επειδή οι Αμερικανοί έχουν αποδεχτεί την στροφή της Τουρκίας, αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ίσως και να επιτρέπουν την στροφή της εν γνώση τους, εφόσον εξυπηρετεί την στρατηγική τους στην ευρύτερη περιοχή, την οποία ήδη αναλύσαμε σε προηγούμενο άρθρο μας (01/09/2022). Εκεί αναφερθήκαμε στην έκθεση υπό τον τίτλο «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΑΤΛΑΝΤΑΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ» η οποία δημοσιεύτηκε από το Μεσογειακό Κέντρο Στρατηγικών Σπουδών της Γαλλίας (FMES) και περιείχε τον παρακάτω χάρτη που αποτυπώνει την νέα Υψηλή Στρατηγική των ΗΠΑ.
Ένα από τα κύρια στοιχεία αυτού του χάρτη είναι η γραμμή υπεράσπισης των κρίσιμων αμερικανικών συμφερόντων (μωβ χρώμα) που επαναχαράσσεται για να διασφαλιστεί η άμυνα των σημαντικότερων αμερικανικών συμμάχων (Ευρώπη, Ιαπωνία, Ινδία, Αραβική Χερσόνησος) οι οποίοι βρίσκονται στο επίμαχο τμήμα του Rimland (κίτρινο χρώμα). Αυτή η νέα γραμμή άμυνας προστατεύει τις κύριες θαλάσσιες διαδρομές που εγγυώνται Αμερικανική στρατηγική υπεροχή, αλλά ταυτόχρονα συνεπάγεται την απόσυρση από περιοχές όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν εμπλακεί για αρκετές δεκαετίες (βόρειο τμήμα της Μέσης Ανατολής, Πακιστάν κα) και που τώρα επιτρέπουν στη Heartland (Κίνα-Ρωσία) να επεκταθεί. Στην ουσία πρόκειται περί στρατηγικής απομείωσης του Rimland (κόκκινα βέλη).
Στην προαναφερθείσα ανάλυσή μας εστιάσαμε στην ευρύτερη περιοχή μας και παρουσιάσαμε τον παρακάτω χάρτη ο οποίος αποτυπώνει την γραμμή υπεράσπισης των κρίσιμων αμερικανικών συμφερόντων (μωβ χρώμα) σε σχέση με την αμερικανονατοϊκή «Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών» (Three Seas Initiative ή 3SI) η οποία εξηγήσαμε ότι δημιουργεί μια ζώνη σταθερότητας/ανάχωμα μεταξύ Βαλτικής, Μαύρης και Αδριατικής Θάλασσας.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η όδευση της γραμμής υπεράσπισης των κρίσιμων αμερικανικών συμφερόντων στην Τουρκία (σχεδιάστηκε ενδεικτικά από το iEpikaira βάσει του χάρτη του FMES) η οποία φαίνεται να διχοτομείται στον νοητό άξονα που ξεκινά από την Μαρμαρίδα και διέρχεται του δυτικού άκρου της Νοτιοανατολικής Ανατολίας.
Προς επίρρωση του χάρτη διχοτόμησης της Τουρκίας έρχεται και ο περιβόητος χάρτης που ανέβασε στο Twitter ο π. Αμερικανός ΥΠΕΞ Μ. Πομπέο τον Φεβρουάριο του 2019 με σαφές υπονοούμενο…
Την άποψη ότι η Τουρκία πρόκειται να διχοτομηθεί εξέφρασε ανοικτά και ο πρώην γερουσιαστής Κρις Σπύρου ο οποίος δήλωσε ότι η Τουρκία πρόκειται να διαμελιστεί.
Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή μας τότε θέσαμε το ερώτημα: Τί ακριβώς σημαίνει η διχοτόμηση της Τουρκίας για την Ελλάδα;
Επιχειρώντας εδώ να δώσουμε μια απάντηση, θα ανατρέξουμε σε έναν ακόμη γνωστό χάρτη, τον οποίο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατασκεύασε πιθανότατα το 2014, αν όχι νωρίτερα (1, 2). Δεν είναι άλλος από τον χάρτη Μπάιντεν, την μετεξέλιξη του «σχεδίου Άτσεσον», στον οποίο έχουμε αναφερθεί εκτενώς από το παρόν βήμα. Ο χάρτης αυτός για έναν φαινομενικά ανεξήγητο λόγο καταστρατηγεί κατάφορα το Δίκαιο της Θάλασσας και μεταξύ των πολλών παραδοξοτήτων που παρουσιάζει, εκχωρεί και την ελληνική ΑΟΖ ανατολικά του 28ου Μεσημβρινού (ο οποίος τέμνει την Ρόδο) στην Τουρκία, ενώ εξαφανίζει το Σύμπλεγμα Μεγίστης, το οποίο είτε εμφανίζει ως τουρκική κυριαρχία είτε ως θύλακα εντός των τουρκικών θαλασσίων ζωνών.
Το ερώτημα που ανακύπτει εδώ είναι: Για ποιό λόγο η αμερικανική γραφειοκρατία θέλει να εκχωρήσει την Αν. Μεσόγειο στην Τουρκία, ακόμη και τώρα που αντιλαμβάνεται ότι αυτή έχει αλλάξει ρότα προς την Ευρασία; Αυτό εκ πρώτης όψεως φαίνεται αντιφατικό…
Η απάντηση κρύβεται στην υψηλή στρατηγική των ΗΠΑ η οποία στοχεύει στη διχοτόμηση της Τουρκίας όπου το δυτικό/«ευρωπαϊκό» τμήμα παραμένει υπό την επιρροή της. Το «ευρωπαϊκό» κομμάτι λοιπόν θα πρέπει αφ’ ενός να έχει καθαρή πρόσβαση στη Μεσόγειο συγχρόνως με επαυξημένα δικαιώματα σε θάλασσα και αέρα στο Αιγαίο, και αφ’ ετέρου να έχει στη διάθεσή του τον ορυκτό πλούτο -σσ. κοιτάσματα Ανατολικής Μεσόγειο- ο οποίος θα το κάνει αυθύπαρκτο ισχυρό κράτος για να μπορεί να εξισορροπεί την ελληνική παρουσία.
Διευκρινίζεται ότι αυτός ο σχεδιασμός δεν έχει απαραίτητα ανθελληνικά ελατήρια, αντιθέτως πηγάζει από κριτήρια τα οποία ενέχουν ψυχρούς γεωπολιτικούς υπολογισμούς. Για να γίνει πιο κατανοητό υπενθυμίζουμε την τοποθέτηση του Ναύαρχου ε.α Χρήστου Λυμπέρη ο οποίος έχει δηλώσει δημοσίως ότι:
«Αυτό που το εβίωσα τόσο τον Νοέμβριο 1994 [όταν τέθηκε σε ισχύ η διεθνής σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας που επιτρέπει την επέκταση της χωρικής θάλασσας στα 12ν.μ.] όσο και τον Ιανουάριο 1996 [σσ. Ίμια] ήταν η φορτική πίεση εκ μέρους των ΗΠΑ για μη άσκηση του δικαιώματος επέκτασης της Αιγιαλίτιδας Ζώνης».
Ο Ναύαρχος -τότε αρχηγός ΓΕΕΘΑ-, στην ενημέρωσή του προς το ελληνικό ΥΠΕΞ ανέφερε ότι:
«Οι Αμερικανοί προβάλλουν το επιχείρημα ότι η επέκταση των χωρικών μας υδάτων θα επηρεάσει αρνητικά τις αμερικανικές ναυτικές επιχειρήσεις, διότι η Ελλάδα αρνείται να δεχθεί όλα τα σχηματιζόμενα στενά ως υπαγόμενα στο καθεστώς Free Transit Passage και θα διατηρηθεί σε ισχύ το καθεστώς της αβλαβούς διελεύσεως. Τι θα σημαίνει αυτό για τους Αμερικανούς; Πρώτον, τα αμερικανικά υποβρύχια θα πλέουν εν επιφάνεια στα στενά που δεν χαρακτηρίζονται ως διεθνή. Δεύτερον, στα αμερικανικά αεροσκάφη θα απαγορεύεται υπερπτήση πάνω από τα στενά αυτά και έτσι θα υποχρεώνονται να ζητούν τη συγκατάθεση της Αθήνας… έλαβα γνώση αμερικανικών οδηγιών προς τα υποβρύχιά τους, με τις οποίες προσδιόριζαν συγκεκριμένα πέντε στενά στο Αιγαίο ως «στενά ελεύθερης διέλευσης»».
Η διαφωτιστική εμπειρία του Ναύαρχου σε συνδυασμό με τις παρακάτω πληροφορίες του καλά ενημερωμένου Μανώλη Κοττάκη (αναδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Εστία» τον Μάρτιο του 2022) είναι ενδεικτικές των πιέσεων που δέχεται η χώρα για τη μη επέκταση στα 12νμ -ειδικά στο Αιγαίο- αλλά και του σχεδίου που φαίνεται να υπάρχει για την περιοχή μας:
«[…] Έγκυρη πηγή μου από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού με ενημέρωσε σε χρόνο ανύποπτο, δεν είχε καν υπογραφεί η Συμφωνία τμηματικής οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος-Αιγύπτου, για την εμπιστευτική συνομιλία της με υψηλόβαθμο μέλος του Κογκρέσου των ΗΠΑ. Η δοκιμασμένη για την αξιοπιστία της πηγή μου ανέφερε ότι ο Congressman συνομιλητής της μετέφερε την εκτίμηση, πως κυοφορείται μια Συμφωνία Ειρήνης μεταξύ Ελλάδος Τουρκίας με την οποία η Ελλάς θα κληθεί:
- Να εγκαταλείψει ρητώς με διεθνή συνθήκη το δικαίωμά της για επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 μίλια στο Αιγαίο. Η διακήρυξη της Μαδρίτης που οδήγησε στην αδρανοποίηση της άσκησης του ελληνικού κυριαρχικού δικαιώματος επί 23 χρόνια, δεν αρκεί πλέον. Ζητείται η θεσμοποίησή της. Οι Αμερικανοί υποστηρίζουν μάλιστα πως και να ήταν δυνατή η επέκτασή μας στα 12 μίλια η Ελλάς δεν διαθέτει ικανό αριθμό δυνάμεων για να πραγματοποιεί νηοψίες είτε σε πολεμικά είτε σε εμπορικά πλοία (υποβρύχια, πολεμικά πλοία). Άρα ας συμβιβαστεί με την «επιλεκτική επέκταση» κατά Σημίτη. Αλλού 10, αλλού 8, αλλού 6.
- Θα κληθεί με διμερή συμφωνία ή διαιτησία να αποσύρει τα στρατεύματά της από τα νησιά του Αιγαίου με ταυτόχρονη υποχώρηση και της Τέταρτης Στρατιάς από την Σμύρνη στα εγγύτερα της τουρκικής ενδοχώρας.
Στόχος μιας τέτοιας συμφωνίας θα είναι σύμφωνα με το μέλος του Κογκρέσου η δημιουργία μιας «ουδέτερης ζώνης» δυτικά των 28 αφοπλισμένων, υποτίθεται, νησιών μας. Ουδέτερης για την εξυπηρέτηση της διεθνούς ναυσιπλοΐας μεταξύ Σουέζ και Δαρδανελίων. […]».
Υπενθυμίζεται επίσης και η παλιότερη δήλωση του Αμερικανού πρώην ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο στον γαλλικό ραδιοσταθμό France Inter:
«Πρέπει να μειωθεί το στρατιωτικό αποτύπωμα παντού και να γίνεται προσφυγή σε διπλωματικά και όχι στρατιωτικά μέσα».
Επομένως, οι παραπάνω πληροφορίες σε συνδυασμό με τις θέσεις -δήλωση και ανάρτηση χάρτη- του Αμερικανού πρώην ΥΠΕΞ και πρώην επικεφαλής της CIA -έχει την σημασία της και αυτή η λεπτομέρεια-, συντείνουν στην άποψη ότι τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ επιτάσσουν την διχοτόμηση της Τουρκίας παράλληλα με την απώλεια κυριαρχικών δικαιωμάτων -ίσως και κυριαρχίας- της Ελλάδας. Δηλαδή, ο χάρτης Μπάιντεν, η ιδιότυπη «συνδιαχείριση» στο εν μέρει αποστρατιωτικοποιημένο Αιγαίο, και ο χάρτης της νέας Υψηλής Στρατηγικής των ΗΠΑ, συναποτελούν επιμέρους στοιχεία του ίδιου γεωστρατηγικού σχεδιασμού που αποσκοπεί στο να προκύψει μια διαμελισμένη «ευρωπαϊκή» Τουρκία, ενταγμένη στο δυτικό σύστημα ασφαλείας. Αυτή θα ανταγωνίζεται επί ίσοις όροις την «κουτσουρεμένη» Ελλάδα σε μια ισορροπία τρόμου η οποία δεν θα επιτρέπει να αναδειχθεί μια ισχυρή περιφερειακή δύναμη με αυτόνομο ρόλο στο ελληνοτουρκικό υποσύστημα.