Πίσω από έναν άσπρο φιόγκο αναζητούν οι ηγέτες της Δύσης και οι πολιτικοί αναλυτές το σχέδιο διακυβέρνησης και μαζί τον γεωπολιτικό προσανατολισμό του Ηνωμένου Βασιλείου, την επομένη της ανάδειξης της Υπουργού Εξωτερικών, Λιζ Τρας ως επικεφαλής του Συντηρητικού κόμματος, το οποίο έχει αλλάξει τέσσερις αρχηγούς σε διάστημα μικρότερο των δεκαπέντε ετών.
Αν και ο λευκός φιόγκος στο πουκάμισο της νέας, βρετανίδας Πρωθυπουργού παρέπεμπε ευθέως στην Μάργκαρετ Θάτσερ, γνωστή για την προτίμησή της στις κλασικές γραμμές, στην περίπτωση της Λιζ Τρας, ωστόσο, μείζον ζητούμενο παραμένει αν η ίδια θα ακολουθήσει κατά γράμμα την παράδοση -και όχι μόνο ενδυματολογική- του «Θατσερισμού» ή αν θα προτιμήσει τελικά μια μεγαλοπρεπή κωλοτούμπα, τακτική με την οποία η νέα ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ 10 είναι αρκετά εξοικειωμένη.
Επιδεικνύοντας ζωηρό πολιτικό ενδιαφέρον, η Λιζ Τρας ενεπλάκη από τα φοιτητικά της χρόνια στην πολιτική και με ριζοσπαστικό προσανατολισμό, ακολουθώντας δηλαδή τα χνάρια των αριστερών γονιών της, μέσα από την ένταξή της στους φιλελεύθερους Δημοκράτες, παράταξη με αιτήματα, μεταξύ άλλων, όπως η αποποινικοποίηση της κάνναβης, αλλά και η κατάργηση της μοναρχίας. Στα επόμενα χρόνια, ωστόσο, αρχίζει να περιστρέφεται γύρω από τους Συντηρητικούς, χρησιμοποιώντας ως πλατφόρμα πολιτικής της εκτόξευσης την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Φιλόδοξη και επίμονη στον υπερθετικό βαθμό, όπως την περιγράφουν όσοι τη γνωρίζουν, η νέα Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου είχε ήδη διατελέσει έξι φορές Υπουργός, πριν λάβει τα ηνία των Τόρις, μολονότι η κυβερνητική εμπειρία και η πολυετής παρουσία της στη κεντρική πολιτική σκηνή ήταν μάλλον άνευρη και σίγουρα δεν της εξασφάλισε ικανή δημοφιλία και επιρροή, ώστε να υπερβεί αρχικά το εκτόπισμα του χειμαρρώδους, Μπόρις Τζόνσον.
Την ίδια ώρα, το ερωτηματικό των αναλυτών για την μελλοντική πολιτική της Λιζ Τρας απέναντι στην ΕΕ και τους αναδυόμενους συσχετισμούς ισχύος παγκοσμίως επιτείνει η οβιδιακή της μεταμόρφωση, δηλαδή το γεγονός ότι επί του προκατόχου της, Ντέιβιντ Κάμερον, το 2016, η νυν Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου έδινε σκληρό αγώνα για την παραμονή της χώρας της στην ευρωπαϊκή οικογένεια, για να μετεξελιχθεί τα επόμενα χρόνια σε φανατική οπαδό του Brexit. Αν επιμένει ακόμη στην ευρωσκεπτικιστική της οπτική (χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις ότι μετέβαλε άποψη στο μεσοδιάστημα), η Λιζ Τρας θα κληθεί να διαχειριστεί απομονωμένη την ισχυρότερη μεταπολεμικά οικονομική κρίση στο νησί, δηλαδή έναν εκρηκτικό συνδυασμό αύξησης του κόστους ζωής, ανόδου του πληθωρισμού (άνω του 10% από τον Ιούλιο), κοινωνικών αναταράξεων και απεργιών, επισιτιστικής ασφάλειας και δυσβάσταχτου ενεργειακού κόστους (με τους λογαριασμούς αυξημένους κατά 54%), αντιπροτείνοντας… φορολογικές περικοπές.
Ενόψει της επίσημης πρώτης στα νέα της καθήκοντα σήμερα, η Λιζ Τρας δεσμεύτηκε ότι θα θέσει σε απόλυτη προτεραιότητα την αντιμετώπιση των υπέρογκων λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος (ακόμη και με τη λήψη έκτακτων μέτρων), καθώς η χώρα παραμένει ύφεση για δεύτερο τρίμηνο, ενώ χθες η βρετανική λίρα υποχώρησε 0,3%, στο χαμηλότερο επίπεδό της έναντι του δολαρίου ΗΠΑ από το 1985.
Παρά την προγραμματική δέσμευσή της, η νέα Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου δεν κατάφερε να εμπνεύσει ενθουσιασμό, αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση στους βρετανούς πολίτες. Συγκεκριμένα, το 27% των Βρετανών εκτιμά ότι θα εξελιχθεί σε χειρότερη Πρωθυπουργό από τον Μπόρις Τζόνσον, ενόσω δε η πίεση από την ακρίβεια, τον πληθωρισμό και τις προγραμματισμένες (για το Λονδίνο) διακοπές ρεύματος θα αυξάνονται, συμβαδίζοντας με τη συσσωρευμένη πλέον λαϊκή δυσαρέσκεια.
Στον αντίποδα, το «δυνατό χαρτί» της νέας βρετανίδας Πρωθυπουργού υπήρξε η απόλυτη στήριξή της στην Ουκρανία μετά την ρωσική εισβολή, κίνηση η οποία την έφερε πιο κοντά στην «καρδιά των Βρυξελλών», μετά την ψύχρανση των διμερών τους σχέσεων, λόγω του Brexit. Ο δρόμος της επιστροφής, ωστόσο, στην ΕΕ παραμένει αδύνατος προσώρας για το Ηνωμένο Βασίλειο, δεδομένου ότι η άπλετη στήριξη των ευρωσκεπτικιστών Συντηρητικών βουλευτών υπέρ της νέας Πρωθυπουργού, αίρει κάθε σκέψη εγκατάλειψης από πλευράς της, της «κληρονομιάς» Τζόνσον.
Θερμό καλωσόρισμα
Παρά την τρικυμιώδη σχέση Βρυξελλών – Λονδίνου, βροχή συγχαρητηρίων κάλυψε το προφίλ της Λιζ Τρας χθες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως από δεκάδες μηνύματα ξένων ηγετών, που έσπευσαν να συγχαρούν την νέα «σιδηρά κυρία» της Μεγάλης Βρετανίας. Συγκεκριμένα, «η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι εταίροι. Αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις μαζί, από την κλιματική αλλαγή μέχρι την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» τόνισε στο συγχαρητήριο μήνυμά της η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και κατέληξε, λέγοντας πως «προσβλέπω σε μια εποικοδομητική σχέση, με πλήρη σεβασμό των συμφωνιών μας».
«Χρειαζόμαστε φίλους»
Συγχαρητήρια για την εκλογή σας, (σ.σ. Λιζ Τρας). «Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι… φίλοι. Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε» ήταν το λακωνικό καλωσόρισμα εκ μέρους του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σάρλ Μισέλ, ενώ η έκκληση για φίλους καλείται να συγκεραστεί με την πρωτοβουλία της νέας βρετανίδας Πρωθυπουργού, η οποία προώθησε τον νόμο βάσει του οποίου το Λονδίνο σκοπεύει να μην τηρήσει το πρωτόκολλο για τη Βόρεια Ιρλανδία, πυροδοτώντας πιθανά έναν εμπορικό πόλεμο με την ΕΕ.
Τζέντλεμαν ο Μακρόν
Από τα ευχετήρια μηνύματα προς τη Λιζ Τρας δεν θα μπορούσε να απουσιάσει αυτό του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν. «Συγχαρητήρια στη Liz Truss για την εκλογή της. Ο βρετανικός λαός είναι φίλοι μας, το βρετανικό έθνος είναι σύμμαχός μας. Ας συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί για να υπερασπιστούμε τα κοινά μας συμφέροντα» τιτίβισε στο twitter ο Γάλλος Πρόεδρος, αφήνοντας στην άκρη τη «χαριτωμένη» υπεκφυγή της Λιζ Τρας να απαντήσει δημόσια -αν τον θεωρεί «φίλο ή εχθρό»- ότι ο Γάλλος Πρόεδρος θα κριθεί «από τις πράξεις του», αυξάνοντας τα ερωτηματικά για τις μελλοντικές κινήσεις της.