Τα καμένα συντρίμμια ενός ρωσικού τεθωρακισμένου βρίσκονται στο χώμα, ενώ σε μια συνοδευτική φωτογραφία δίπλα του, ένας Ουκρανός στρατιώτης μεταφέρει τον οπλισμό που λέγεται ότι προκάλεσε την καταστροφή.
Οι εικόνες που αναρτήθηκαν στο Twitter από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις φέρουν θριαμβευτική λεζάντα, δηλώνοντας ότι αυτό ήταν το αποτέλεσμα «χτυπημάτων από Javelins σε [ρωσικό] στρατιωτικό εξοπλισμό».
Το Javelin, ένα αντιαρματικό όπλο που κρατείται στον ώμο και εκτοξεύει πυραύλους που αναζητούν θερμότητα και εκτοξεύονται προς στόχους που βρίσκονται σε απόσταση έως και 4 χιλιομέτρων, μπορεί να ελεγχθεί από μια φορητή μονάδα που δεν διαφέρει πολύ από μια κονσόλα βιντεοπαιχνιδιών – αλλά μπορεί να στείλει ένα βλήμα μήκους ενός μέτρου κατευθείαν μέσα από την πλευρά ή την οροφή ενός τεθωρακισμένου άρματος.
Η ίδια η παρουσία των αμερικανικής κατασκευής όπλων «προκαλεί πανικό» στα ρωσικά στρατεύματα, υποστηρίζει ο ουκρανικός στρατός – και πρόκειται να αποκτήσει άλλα 2.000 από αυτά.
Οι πύραυλοι Javelin συγκαταλέγονται μεταξύ των όπλων που υποσχέθηκαν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία σε ένα νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 800 εκατ. δολαρίων που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν την Τετάρτη. Άλλοι εξοπλισμοί περιλαμβάνουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη που μπορούν να μετατραπούν σε ιπτάμενες βόμβες και αντιαεροπορικά όπλα που μπορούν να καταρρίψουν ελικόπτερα.
Αλλά θα βοηθήσουν αυτές οι αποστολές την Ουκρανία να ξεπεράσει την πολυπληθέστερη -και καλύτερα εξοπλισμένη- στρατιωτική δύναμη της Ρωσίας;
Τι θα στείλουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία;
Η νέα αμερικανική βοήθεια προς την Ουκρανία περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα στρατιωτικού εξοπλισμού, που κυμαίνεται από 25.000 σετ θωρακισμένων σωμάτων και κρανών το καθένα έως τυφέκια και εκτοξευτές χειροβομβίδων, χιλιάδες άλλα αντιαρματικά όπλα και περισσότερα από 20 εκατ. φυσίγγια.
Εκτός από τους πυραύλους Javelin, τα πιο ισχυρά όπλα περιλαμβάνουν 800 αντιαεροπορικά συστήματα Stinger, που κάποτε χρησιμοποιήθηκαν ως γνωστόν για την κατάρριψη σοβιετικών αεροσκαφών στο Αφγανιστάν. Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν επίσης να στείλουν 100 «τακτικά μη επανδρωμένα εναέρια συστήματα» – μικρά μη επανδρωμένα αεροσκάφη – τα οποία συχνά εκτοξεύονται με το χέρι και είναι αρκετά μικρά ώστε να χωράνε σε σακίδια.
Οι στρατιώτες μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν για να εξετάσουν το πεδίο της μάχης ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, για να επιτεθούν, δημιουργώντας ουσιαστικά ιπτάμενες βόμβες που μπορούν να πετάξουν σε στόχους από απόσταση.
Η ανακοίνωση του κ. Μπάιντεν την Τετάρτη ανεβάζει το συνολικό ποσό της στρατιωτικής βοήθειας που έχουν υποσχεθεί οι ΗΠΑ για την Ουκρανία σε 1 δισ. δολάρια μόνο την περασμένη εβδομάδα – μια τεράστια επιτάχυνση σε σύγκριση με τα 2,7 δισ. δολάρια που δόθηκαν από το 2014 έως τις αρχές του 2022.
Πρόκειται για μια «σημαντική εξέλιξη» και αντιμετωπίζει προηγούμενες ελλείψεις, σύμφωνα με τον John Herbst, πρώην πρεσβευτή των ΗΠΑ στο Κίεβο, τον οποίο επικαλείται το BBC. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι [ο Μπάιντεν] και η ομάδα του ήταν πολύ άτολμοι στην παροχή στήριξης στην Ουκρανία», δήλωσε ο κ. Herbst. «Και ανταποκρίθηκαν σε αυτή την πίεση».
Τι θα σημαίνει αυτό απέναντι στις ρωσικές χερσαίες και αεροπορικές επιθέσεις;
Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι τα αντιαρματικά όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ είναι πιθανό να έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην Ουκρανία.
Ο Ρωσικός στρατός απαρτίζεται «κυρίως από μηχανοκίνητες δυνάμεις» – δηλαδή τεθωρακισμένες φάλαγγες – οπότε «το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να τις εξουδετερώσεις [τα οχήματα]», δήλωσε ο πρώην συνταγματάρχης του αμερικανικού στρατού Κρίστοφερ Μάγιερ.
Η Ουκρανία έχει λάβει μια ποικιλία αντιαρματικών συστημάτων από διάφορες χώρες, γεγονός που συμβάλλει στην αύξηση της «φονικότητας» των δυνάμεων της Ουκρανίας έναντι των ρωσικών οχημάτων, δήλωσε ο κ. Μάγιερ.
«Αν τους δώσεις μια ποικιλία αντιαρματικών συστημάτων, τους παρέχει πολλαπλές ευκαιρίες να διαπεράσουν τα όποια συγκεκριμένα συστήματα αμυντικής θωράκισης προστασίας έχει το άρμα», είπε. Και ενώ οι ισχυρισμοί τους δεν μπορούν να επαληθευτούν ανεξάρτητα, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι λένε ότι χρησιμοποιούν τα όπλα για καλό σκοπό. Από τις 16 Μαρτίου, ισχυρίζονται ότι έχουν καταστρέψει περισσότερα από 400 άρματα μάχης και πάνω από 2.000 άλλα ρωσικά οχήματα.
Τα αντιαρματικά όπλα, ωστόσο, δεν βοηθούν σε τίποτα την Ουκρανία να καταπολεμήσει την πολεμική αεροπορία της Ρωσίας, η οποία εδώ και τρεις εβδομάδες πλήττει στόχους σε όλη τη χώρα. Το φορητό σύστημα Stinger που εκτοξεύεται από τον ώμο είναι το μόνο αντιαεροπορικό όπλο που περιλαμβάνεται στο πακέτο βοήθειας των ΗΠΑ.
Το σύστημα έχει εμφανιστεί σε συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο από το 1981. Χρησιμοποιήθηκε κυρίως στο Αφγανιστάν, όπου τα Stinger που προμήθευσαν οι ΗΠΑ συνέβαλαν στην κατάρριψη εκατοντάδων ρωσικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων κατά τη διάρκεια της σοβιετικής κατοχής.
Είναι αποτελεσματικό κατά χαμηλά ιπτάμενων ελικοπτέρων ή αεροσκαφών σε ύψος έως περίπου 3.800 μέτρα, καθιστώντας το σχετικά άχρηστο κατά των ρωσικών βομβαρδιστικών που πετούν ψηλότερα.
Ο κ. Herbst δήλωσε ότι η αναφορά της κυβέρνησης στα Stingers ως μέρος του πακέτου βοήθειας προς την Ουκρανία αποτελεί «σημάδι αδυναμίας». «Χρειάζονται περισσότερα Stingers, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό», είπε. «Αλλά χρειάζονται και αντιαεροπορικά όπλα μεγαλύτερου ύψους… αυτό είναι μια σοβαρή παράλειψη».
Τι δεν έστειλαν οι ΗΠΑ;
Ενώ ο Λευκός Οίκος έχει αφήσει να εννοηθεί ότι όπλα μεγαλύτερου ύψους – όπως ο αντιαεροπορικός πύραυλος S-300 της σοβιετικής εποχής – μπορεί να κατευθυνθούν στην Ουκρανία μέσω τρίτων χωρών, δεν έχει γίνει καμία επίσημη ανακοίνωση.
Αξιωματούχοι στη Σλοβακία έχουν εκφράσει την προθυμία να στείλουν τα συστήματα στην Ουκρανία, υπό την προϋπόθεση ότι θα λάβουν αντικαταστάσεις. Δύο άλλοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ – η Ελλάδα και η Βουλγαρία – φέρονται επίσης να διαθέτουν τα συστήματα. Ωστόσο η Ρωσία έχει αντιδράσει με οργισμένο τρόπο σε αυτό το ενδεχόμενο, όπως προκύπτει από δηλώσεις του Σεργκέι Λαβρόφ.
Οι ΗΠΑ έχουν επίσης απορρίψει τις προτάσεις να μεταφέρει η Πολωνία τα μαχητικά αεροσκάφη Mig-29 στην Ουκρανία για να μπορέσει να κάνει περισσότερα για να αμφισβητήσει τους ουρανούς.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν χαρακτηρίσει το σχέδιο ως «μη βιώσιμο» λόγω του αυξημένου κινδύνου ανοικτής σύγκρουσης μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας. Ο κ. Μάγιερ, ωστόσο, δήλωσε ότι η μεταφορά Mig-29 ή παρόμοιων μαχητικών αεροσκαφών από τους συμμάχους των ΗΠΑ -με την ευλογία της κυβέρνησης- θα ήταν ένας αποτελεσματικός τρόπος για να βοηθηθεί η Ουκρανία να αγωνιστεί για τον έλεγχο του ουρανού της.
Σημείωσε ότι η Σοβιετική Ένωση παρείχε τόσο αεροσκάφη όσο και πιλότους στο Βόρειο Βιετνάμ για να επιχειρήσουν εναντίον αμερικανικών αεροσκαφών χωρίς να ξεκινήσει μια ευρύτερη αντιπαράθεση.
Τι έχουν κάνει άλλες χώρες;
Οι ΗΠΑ δεν είναι οι μόνες που παρέχουν στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Τουλάχιστον 30 άλλες χώρες έχουν παράσχει βοήθεια, συμπεριλαμβανομένων 500 εκατ. ευρώ (551 εκατ. δολάρια) από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια ιστορική πρωτιά.
Ωστόσο, μετά την ανακοίνωση του νέου πακέτου βοήθειας από τις ΗΠΑ, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι απαιτείται επειγόντως «περισσότερη υποστήριξη». «Ακόμη περισσότερη από ό,τι παίρνουμε τώρα», είπε, ζητώντας «συστήματα αεράμυνας, αεροσκάφη [και] αρκετά φονικά όπλα και πυρομαχικά για να σταματήσουμε τους Ρώσους κατακτητές».
Ο κ. Μάγιερ δήλωσε ότι πιστεύει ότι οι προμήθειες όπλων που έχουν υποσχεθεί οι ΗΠΑ μέχρι σήμερα είναι ίσως αρκετές μόνο για να επιτρέψουν στους Ουκρανούς να «πεθάνουν ηρωικά».
«Πρέπει να είμαστε πιο επιθετικοί στο να τους δώσουμε αυτά που έχουμε», είπε. «Θα πρέπει τουλάχιστον να τους δώσουμε την ίδια ποιότητα, και την ίδια ποσότητα, πραγμάτων που έδωσε η Σοβιετική Ένωση στο Βόρειο Βιετνάμ κατά τη διάρκεια του πολέμου μας μαζί του».
Ο κ. Herbst δήλωσε ότι θα χρειαστούν «πιθανότατα» πρόσθετα πακέτα βοήθειας στο μέλλον – και ότι θα είναι αποτελεσματικά μόνο αν επιτρέψουν στην Ουκρανία να αμφισβητήσει την πολεμική αεροπορία της Ρωσίας. «Το κλειδί για μένα είναι αν στέλνουμε κάτι που να πλήττει τα ρωσικά εναέρια μέσα στα 30.000 πόδια και πάνω», είπε.
Ενώ δεν έχουν γίνει μέχρι στιγμής σταθερές ανακοινώσεις, ο πρόεδρος Μπάιντεν υποσχέθηκε ότι θα υπάρξει περισσότερη βοήθεια – και ότι οι ΗΠΑ εργάζονται για να βοηθήσουν την Ουκρανία να αποκτήσει τα συστήματα αεράμυνας μεγαλύτερου βεληνεκούς που χρειάζεται, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες.