Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης είχαν εργαστεί υπερωρίες για να δυσφημίσουν τους S-400 (κωδική ονομασία ΝΑΤΟ SA-21 «Growlers») κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης Ουκρανίας-Ρωσίας. Ωστόσο, η πρόσφατη στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν ήταν μια μεγάλη νίκη για τους S-400, καθώς αναχαίτισε βλήματα μεγάλου βεληνεκούς που εκτοξεύτηκαν από το Πακιστάν με 100% αποτελεσματικότητα.
Ο πύραυλος εδάφους-αέρος S-400 κατέρριψε πολλούς πακιστανικούς πυραύλους κρουζ και drones που εκτοξεύτηκαν από αέρος και απέδειξε την πραγματική του αξία κατά τη διάρκεια του σύντομου πολέμου Ινδίας-Πακιστάν.
Η Ινδία αγόρασε πέντε μονάδες S-400 από τη Ρωσία σε μια συμφωνία αξίας 5,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ που ξεκίνησε ο πρώην υπουργός Άμυνας Manohar Parrikar.
Καθώς επιβλήθηκαν παγκόσμιες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, οι ΗΠΑ προσπάθησαν να αποτρέψουν την Ινδία από το να προχωρήσει με τη συμφωνία. Οι παραδόσεις πραγματοποιήθηκαν ακόμη και όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν ακόμη αποφασίσει για απαλλαγή για την Ινδία βάσει του Νόμου για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής μέσω Κυρώσεων (CAATSA).
Η EurAsian Times έμαθε από αξιόπιστες πηγές ότι το ινδικό S-400 έχει δημιουργήσει παγκόσμιο ρεκόρ εξασφαλίζοντας την μεγαλύτερη δυνατή εξόντωση από ένα SAM, χτυπώντας έναν εναέριο στόχο στα 314 χιλιόμετρα. Με την εκτόξευση, το SAM εξουδετέρωσε έναν πολλαπλασιαστή ισχύος του ιπτάμενου ραντάρ Saab Erieye-2000 της Πακιστανικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Αυτή είναι η δεύτερη απώλεια του ιπτάμενου ραντάρ Saab Erieye-2000, δήλωσε η πηγή στην EurAsian Times, υπό τον όρο της ανωνυμίας, καθώς δεν είναι εξουσιοδοτημένη να μιλήσει στα μέσα ενημέρωσης.
Το κορυφαίο μέσο ενημέρωσης της Ινδίας, Hindustan Times, φαίνεται να επικυρώνει τους ισχυρισμούς της πηγής για κατάρριψη AWACS από S-400.
Νωρίτερα, ο Πακιστανός Στρατάρχης Αεροπορίας Masood Akhtar (εν αποστρατεία) αποκάλυψε ότι η Πακιστανική Πολεμική Αεροπορία (PAF) έχασε ένα αεροσκάφος AWACS κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Sindoor» της Ινδίας τη νύχτα της 9ης προς 10η Μαΐου από μια πυραυλική επίθεση BrahMos.
«(Οι ινδικές δυνάμεις) εκτόξευσαν τέσσερις διαδοχικούς πυραύλους εδάφους-επιφάνειας Brahmos… εδάφους-επιφάνειας ή αέρος-επιφάνειας, δεν είμαι σίγουρος. Οι (Πακιστανοί) πιλότοι έσπευσαν να ασφαλίσουν το αεροσκάφος τους, αλλά οι πύραυλοι συνέχισαν να έρχονται και, δυστυχώς, ο τέταρτος χτύπησε το υπόστεγο στο Bholari (αεροπορική βάση), όπου βρισκόταν ένα από τα AWACS μας. Υπέστη ζημιές και αναφέρθηκαν επίσης θύματα…» είπε σε μια συνέντευξη.
Ο ινδικός πύραυλος εδάφους-αέρος S-400 κατάφερε επίσης να καταρρίψει πολλούς πυραύλους κρουζ που εκτοξεύτηκαν από αέρος και drones που εκτοξεύτηκαν από το Πακιστάν.
Η Ινδία έχει ήδη αναπτύξει τρεις μονάδες – δύο στο δυτικό μέτωπο και μία στο ανατολικό μέτωπο. Αναμένει την παράδοση δύο ακόμη μονάδων από τη Ρωσία, η οποία καθυστέρησε λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Ajit Doval θα επισκεφθεί σύντομα τη Μόσχα και η πρόωρη παράδοση των υπόλοιπων δύο μονάδων λέγεται ότι είναι στην ημερήσια διάταξη.
Παραμένει σαφές ότι, αν και αποτελεσματικό, η Ινδία θα χρειαζόταν περισσότερες μονάδες S-400 για να εξασφαλίσει τον εναέριο χώρο της για μια πιθανή διμέτωπη αντιπαράθεση.
Αναφέρεται ότι, βλέποντας την επιτυχία του συστήματος, η Ινδία μπορεί να παραγγείλει περισσότερες μονάδες S-400 και μπορεί να επιλέξει τον πιο προηγμένο S-500 «Προμηθέας».
Το S-500 Prometheus είναι το σύστημα πυραύλων εδάφους-αέρος και αντιβαλλιστικών πυραύλων επόμενης γενιάς της Ρωσίας. Αναπτύχθηκε από την Almaz-Antey, διαθέτει επιχειρησιακό βεληνεκές έως και 600 χλμ. και μπορεί να αναχαιτίσει υπερηχητικά όπλα, βαλλιστικούς πυραύλους, ακόμη και δορυφόρους χαμηλής τροχιάς. Η ικανότητά του να εξουδετερώνει δορυφόρους χαμηλής τροχιάς το καθιστά στρατηγικό πλεονέκτημα.
Μια συμφωνία κοινής παραγωγής για το S-500 θα μπορούσε να προσελκύσει την Ινδία, καθώς θα φέρει κάθε γωνιά του Πακιστάν εντός του βεληνεκούς της, κάτι που θα αποτελούσε πλήγμα για τα μαχητικά αεροσκάφη του Πακιστάν σε μελλοντικούς πολέμους. Έχουν προκύψει αναφορές ότι η Κίνα επιταχύνει την παράδοση stealth J-35 στο Πακιστάν, και μάλιστα σε πολύ χαμηλότερη τιμή.
S-400 «Growler»
Το S-400 έχει σχεδιαστεί για να εμπλέκεται σε στόχους σε απόσταση έως και 400 χλμ. χρησιμοποιώντας πυραύλους 40N6, αλλά αναπτύσσει επίσης τον πύραυλο 48N6 με βεληνεκές 250 χλμ. Το S-400 εκτιμάται για την ικανότητά του να εμπλέκεται ταυτόχρονα σε έως και 80 στόχους, και την υψηλή επίγνωση της κατάστασης που παρέχει η χρήση πολλαπλών συμπληρωματικών ραντάρ, τα οποία του επιτρέπουν να εμπλέκεται αξιόπιστα σε stealth στόχους.
Το κινητό σύστημα αεράμυνας είναι εξαιρετικά ευέλικτο και έχει αποτρέψει με επιτυχία την προσπάθεια του Πακιστάν να το κατακλύσει.
Οι εκτοξευτές, τα ραντάρ και τα κέντρα διοίκησης του S-400 μπορούν να αναδιαταχθούν γρήγορα μετά την πυροδότηση, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολο να εξουδετερωθούν. Αυτό το πολυεπίπεδο σύστημα επέτρεψε στις ινδικές δυνάμεις να δημιουργήσουν δύσκολες στη διείσδυση ζώνες αντιαεροπορικής άρνησης (A2AD).
Το S-400 αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του οπλοστασίου πυραύλων εδάφους-αέρος της Ρωσικής Πολεμικής Αεροπορίας. Είναι μακράν το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο σύστημα αεράμυνας μεγάλου βεληνεκούς σε οποιαδήποτε χώρα, με πάνω από 30 συντάγματα σε υπηρεσία αυτή τη στιγμή.
Η ανάπτυξη του S-400 ξεκίνησε το 1993. Ο πύραυλος χρησιμοποιεί μια κεφαλή κατακερματισμού υψηλής εκρηκτικότητας 143 κιλών, έχει βεληνεκές 250-400 χλμ. και είναι ένας αντιαεροπορικός πύραυλος με υψόμετρο 60 χλμ. Σχεδόν το 70-80% της τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων των δοχείων αποθήκευσης πυραύλων, των εκτοξευτών και των ραντάρ, προσαρμόστηκε από το S-300, το οποίο βρίσκεται σε υπηρεσία από το 2007. Το ίδιο θα ισχύει και για την αναβάθμιση από S-400 σε S-500.
Η Ρωσία έχει παραγγείλει δέκα τάγματα S-500 για να αντικαταστήσουν σταδιακά τα συστήματα S-300. Η πρώτη μονάδα που βρίσκεται σε στάδιο ανάπτυξης αναπτύχθηκε γύρω από τη Μόσχα τον Οκτώβριο του 2021.
S-400 – Καρπός Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού
Όταν ένας μεταλλουργός μηχανικός έγινε υπουργός Άμυνας της Ινδίας μεταξύ 2014 και 2017, έφερε μια νέα πνοή στο Υπουργείο.
Το τεχνικό υπόβαθρο του Parrikar τον βοήθησε να κατευθύνει τα σχέδια αμυντικών προμηθειών της Ινδίας με μεγαλύτερη σαφήνεια. Υποστήριξε προμήθειες υψηλού ρίσκου όπως οι S-400, παρά το γεγονός ότι αντιμετώπισε μεγάλη διπλωματική πίεση από τις ΗΠΑ.
Η Ινδία προχώρησε στη συμφωνία, επικαλούμενη στρατηγική αυτονομία.
Τα γεγονότα του Μαΐου 2025 δικαίωσαν το όραμα του Parrikar. Οι S-400 ήταν μία από τις πιο ακριβές προμήθειες αεράμυνας της Ινδίας, αλλά η απόδοσή τους στην πρόσφατη στρατιωτική αντιπαράθεση τους έκανε να αξίζουν κάθε δεκάρα.
Ο Parrikar ώθησε την IAF να αποκτήσει ένα κλιμακωτό σύστημα αεράμυνας τα επόμενα χρόνια. Όπως ανέφεραν νωρίτερα οι EurAsian Times, ο στόλος πυραύλων εδάφους-αέρος (SAM) της IAF ξεπέρασε τον αριθμό των μοίρων μαχητικών αεροσκαφών το 2023.
Η IAF διαθέτει επί του παρόντος σχεδόν 50 μονάδες SAM διαφόρων βεληνεκών. Εκτός από τους S-400, η IAF διαθέτει ρωσικής κατασκευής Pechora (SA3-Goa), OSA-AK και Igla, έναν πύραυλο εδάφους-αέρος μεσαίου βεληνεκούς (MRSAM) που κατασκευάστηκε με τη βοήθεια του Ισραήλ, και εγχώριας κατασκευής πυραύλους εδάφους-αέρος Akash.
Ο εκλιπών αεροπορικός στρατάρχης PK Barbora, πρώην υποδιοικητής της IAF, δήλωσε νωρίτερα στους EurAsian Times: «Στον πόλεμο Ουκρανίας-Ρωσίας, και οι δύο πλευρές κατάφεραν να καταρρίψουν αεροσκάφη χρησιμοποιώντας κάποια μορφή όπλων αντιαεροπορικής άμυνας. Τα SAM είναι πράγματι σημαντικά όπλα στο απόθεμα και θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στους πολέμους που θα ακολουθήσουν».
Η φιλοσοφία αεράμυνας της IAF βασίζεται στην πολυεπίπεδη άμυνα περιοχής, η οποία μπορεί ενδεχομένως να εμπλακεί με εχθρικά αεροσκάφη ακόμη και πριν εισέλθουν στον εναέριο χώρο της Ινδίας.
Έτσι, μαχητικά αεροσκάφη αεροπορικής υπεροχής εξοπλισμένα με πυραύλους αέρος-αέρος αποτελούν το πρώτο επίπεδο του ADC. Τα κατευθυνόμενα όπλα εδάφους-αέρος (SAGW) είναι το δεύτερο, και τα συστήματα όπλων κοντινής εμβέλειας και τα αντιαεροπορικά πυροβόλα πυροβολικού παρέχουν την εσωτερική κάλυψη AD.
Το Δόγμα 2022 της IAF σημειώνει: «Ο έλεγχος του αέρα αποτελεί προτεραιότητα, καθώς είναι ζωτικής σημασίας για την εκτέλεση της συνολικής στρατιωτικής στρατηγικής. Αυτό επιτρέπει στις δικές της αεροπορικές και επιφανειακές δυνάμεις να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά στον χώρο της μάχης και να μην το επιτρέπουν στον εχθρό». Για να το πετύχουν αυτό, οι Ινδικές Ένοπλες Δυνάμεις εργάζονται για ένα Ολοκληρωμένο Σύστημα Αεροπορικής Άμυνας (IADS).
«Το IADS περιλαμβάνει όλα τα αεροπορικά και επιφανειακά οπλικά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας που αναπτύσσονται με επιθετική προοπτική. Αυτό επιτρέπει την αποτελεσματική εμπλοκή εχθρικών αεροσκαφών, βαλλιστικών πυραύλων/πυραύλων κρουζ και εναέριων όπλων πριν αυτά μπορέσουν να επηρεάσουν τις δυνάμεις του. Τα μαχητικά αντιαεροπορικής άμυνας, τα LRSAM, τα MRSAM, τα SRSAM και τα συστήματα CIWS (Συστήματα Οπλισμού Εγγύς Πλευράς) όλων των υπηρεσιών θα πρέπει να δικτυωθούν για να δημιουργήσουν μια ολοκληρωμένη ζώνη αντιαεροπορικής άμυνας. Το IADS θα αποτελείται κανονικά από δύο συμπληρωματικά στοιχεία, μαχητικά αεροσκάφη και άμυνες εδάφους-αέρος», σημειώνεται στο δόγμα.
Οι άμυνες εδάφους-αέρος επιτρέπουν «κατάσταση υψηλής ετοιμότητας» για παρατεταμένες περιόδους και επιτρέπουν την ταχεία αντίδραση. Επιπλέον, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την αντιμετώπιση βαλλιστικών πυραύλων. «Μια καλά δικτυωμένη, ολοκληρωμένη αμυντική ικανότητα περιοχής θα διασφαλίσει την προστασία στόχων υψηλής προτεραιότητας από πολλαπλά όπλα που παρέχουν άμυνα σε βάθος», υποστηρίζει το δόγμα.
Η Ινδία αντιμετωπίζει εκτεταμένες προκλήσεις ασφαλείας, καθώς ο Υβριδικός Πόλεμος έχει θολώσει τα όρια μεταξύ πολέμου και πολιτικής, μαχητών και πολιτών. Ο Υβριδικός Πόλεμος καθιστά το φάσμα του πολέμου «ασαφές», καθώς είναι ένας πόλεμος στον οποίο ένας από τους κύριους συμμετέχοντες δεν είναι κράτος, αλλά μάλλον ένας βίαιος μη κρατικός παράγοντας ή ένας μη κρατικός παράγοντας που χρηματοδοτείται από ένα κράτος.