Σήμερα διεξάγεται η πρώτη ψηφοφορία για τη διαδοχή της Λιζ Τρας και ενδέχεται να φανεί λευκός καπνός ακόμα και πριν το απόγευμα. Ο πρώην πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε ότι δεν θα είναι εκ νέου υποψήφιος για την αρχηγία των Συντηρητικών, γεγονός που αφήνει ως απόλυτο φαβορί τον πρώην υπουργό Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ.
Πίσω από αυτόν βρίσκεται η outsider υποψηφιότητα της Πένι Μορντόντ. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, εκείνη έχει στη διάθεσή της μονάχα 30 βουλευτές που στηρίζουν την υποψηφιότητά της, αν και μέχρι τις 16:00 το μεσημέρι (ώρα Ελλάδος) θα πρέπει να παρουσιάσει τουλάχιστον 100, αν θέλει να παραμείνει στη διαδικασία.
Με βάση τους κανονισμούς που ανακοίνωσε ο Γκράχαμ Μπρέιντι, επικεφαλής της «Επιτροπής 1922» που επιβλέπει τη διαδικασία, οι υποψηφιότητες θα πρέπει να κατατεθούν μέχρι τις 16:00 της Δευτέρας. Εάν μόνο ένας συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών, τότε θα ανακηρυχθεί νικητής τη Δευτέρα. Εάν οι επίδοξοι πρωθυπουργοί είναι δύο, τα μέλη του κόμματος θα αναδείξουν τον νικητή σε διαδικτυακή ψηφοφορία.
Με τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν αποκλείεται ακόμα και σήμερα ο Ρίσι Σουνάκ να ανακηρυχθεί αρχηγός του Συντηρητικού κόμματος και νέος πρωθυπουργός αν και το πότε θα γίνει αυτό επίσημα παραμένει άγνωστο καθώς θα χρειαστεί η εμπλοκή του βασιλιά Καρόλου οπότε εκτιμάται ότι αυτό θα γίνει μάλλον αύριο, Τρίτη (25/10).
Τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει
Στην περίπτωση αυτή, θα πέσει στα βαθιά, δίχως καμία περίοδο χάριτος. Ο ίδιος δηλώνει έτοιμος για τη δοκιμασία. Παρόλα αυτά, υπήρξε βουλευτής για μόλις επτά χρόνια και υπουργός μόνο για δύο, και ακόμη και οι συνάδελφοί του που τον υποστηρίζουν για την πρωθυπουργία παραδέχονται ότι δεν έχει ευρεία εμπειρία σε όλους τους τομείς, καθιστώντας δύσκολη την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που συσσωρεύονται σε όλα τα μέτωπα.
Ανάμεσά τους τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το εθνικό σύστημα υγείας της Βρετανίας με τον κορωνοϊό, η κατάσταση της οικονομίας, το ενδεχόμενο μπλακ άουτ στον τομέα της ενέργειας και ένας χειμώνας γεμάτος απεργίες, ένα φαινομενικά πολύ δύσκολο εξάμηνο, δηλαδή, για τη Μεγάλη Βρετανία.
Ανακοινώνοντας επίσημα την υποψηφιότητά του, την Κυριακή, ο Σουνάκ δήλωσε ότι «η επιδιόρθωση της οικονομίας» είναι η πρώτη προτεραιότητά του αν και έκτοτε δεν έχει παραχωρήσει κάποια συνέντευξη που να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες.
Οι συνάδελφοί του στους Συντηρητικούς τον αντιμετωπίζουν σαν τον «Μεσσία» καθώς, όπως σημειώνουν βρετανικά μέσα ενημέρωσης, είναι αυτός που εφάρμοσε το σύστημα των αναστολών την περίοδο του κορωνοϊού και προέβλεψε την καταστροφική αντίδραση των αγορών στις περικοπές φόρων που ανακοίνωσε η Τρας.
Μια πηγή κοντά στον Σουνάκ αποκάλυψε ότι παρότι όλα βαίνουν υπέρ του, εκείνος «δεν θεωρεί τίποτα ως δεδομένο». «Ο Ρίσι θα συνεχίσει να μιλά με συναδέλφους σήμερα το πρωί προτού δημοσιευτούν τα έγγραφα υποψηφιοτήτων για να κατανοήσει πώς θα ενώσει καλύτερα το κόμμα και να πάει τη χώρα μπροστά», είπε μία πηγή κοντά σε αυτόν. «Τώρα περιμένουν από αυτόν να κάνει κάτι σχεδόν αδύνατο: Να αναστρέψει τα χαμηλά ποσοστά των Συντηρητικών και να κερδίσει τις εκλογές απέναντι στον Κιρ Στάρμερ των Εργατικών σε δύο χρόνια» σημειώνει ο Guardian.
Όπως σημειώνει ο Guardian αρκετά από τα διλήμματα με τα οποία ήρθε αντιμέτωπη η Λιζ Τρας παραμένουν: Θα επιμείνει για την ανάπτυξη υποστηρίζοντας την μετανάστευση ή θα στηρίξει τις υποσχέσεις για αυστηρότερα μέτρα μετά το Brexit; Μπορεί να υλοποιήσει τη δέσμευση Τζόνσον το 2019 ότι η Βρετανία δεν θα επιστρέψει στη λιτότητα ή θα υποστηρίξει ότι δεδομένης της κατάστασης των αγορών οι περικοπές είναι απαραίτητες; Θα καλέσει τους πολίτες να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας για να αποφευχθούν τα μπλακ άουτ ενόψει του χειμώνα; Θα είναι συμφιλιωτικός απέναντι στα αιτήματα των δημοσίων υπαλλήλών ή θα μετατρέψει το θέμα αυτό σε πολεμική με τους Εργατικούς;
Το πιθανότερο είναι ότι αν ο Σουνάκ κερδίσει τότε θα υπάρξει μια περίοδος χάριτος από τους βουλευτές των Τόρις «αλλά ως μέλος της κυβέρνησης που συνέβαλε στα περισσότερα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Βρετανία αυτό το “παράθυρο ευκαιρίας” θα είναι μικρό και οι αντιδημοφιλείς αποφάσεις που θα κληθεί να πάρει θα είναι πολλές για να αντιστρέψει την εικόνα των Τόρις».
Ο ρόλος της αποχώρησης Τζόνσον
Η εξέλιξη αυτή, πάντως, έρχεται, μετά την αναγκαστική απόσυρση του Μπόρις Τζόνσον, τον οποίο στήριξαν μονάχα 59 βουλευτές. Προηγουμένως ο Μπόρις Τζόνσον είχε συνεχείς επαφές για να εξασφαλίσει την στήριξη 100 βουλευτών προκειμένου να θέσει υποψηφιότητα για την αρχηγία των Τόρις, προσδοκώντας ότι θα επανέλθει στην πρωθυπουργία. Γνωστές προσωπικότητες των Τόρις, που είχαν υποστηρίξει τον Τζόνσον στην ανέλιξή του στην εξουσία, τάχθηκαν εντέλει υπέρ του πρώην υπουργού Οικονομικών Σούνακ, εν όψει της πρώτης ψηφοφορίας των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος σήμερα.
Ο υφυπουργός Στιβ Μπέικερ δήλωσε χθες το πρωί ότι θα ψηφίσει τον Σούνακ διότι «η χώρα δεν μπορεί να αντέξει μια επιστροφή στη σαπουνόπερα» που εκτυλίχθηκε νωρίτερα φέτος, πριν ο Τζόνσον εξαναγκαστεί σε παραίτηση εν μέσω σειράς σκανδάλων. «Δεν είναι η ώρα για το στιλ του Μπόρις», δήλωσε ο Μπέικερ στο Sky News. Τελικώς επιβεβαιώθηκε η εκτίμηση πολλών βρετανικών μέσων ενημέρωσης ότι ο Μπόρις Τζόνσον θα έκανε πίσω, λόγω των αντιδράσεων που συγκέντρωσε η υποψηφιότητα του.
Ο Μπέικερ δήλωσε ότι η χώρα χρειάζεται μια περίοδο σταθερότητας, μετά την αναταραχή που προκάλεσε στις χρηματοοικονομικές αγορές η Τρας, και αυτό σημαίνει να μην ψηφίσει κάποιος και πάλι τον Τζόνσον. «Αυτό που δεν επιτρέπεται να κάνουμε είναι να τον βγάλουμε ξανά πρωθυπουργό σε συνθήκες δύσκολες είναι βέβαιο ότι θα καταρρεύσει, παρασύροντας μαζί ολόκληρη την κυβέρνηση», δήλωσε ο ίδιος.