Στο μικροσκόπιο της υπηρεσίας πληροφοριών του Βελγίου μπαίνει ο τεχνολογικός γίγαντας Huawei καθώς οι φόβοι για κινεζική κατασκοπεία αυξάνονται γύρω από τα κεντρικά γραφεία της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με εμπιστευτικά έγγραφα που είδε το Politico, αλλά και μιλώντας με τρία άτομα με γνώση του θέματος, η ΕΕ έχει αρχίσει έρευνα για διάφορους λομπίστες στο γραφείο της Huawei στις Βρυξέλλες αλλά και γενικότερα έλεγχο των δραστηριοτήτων της κινεζικής εταιρείας τεχνολογίας στο Βέλγιο εν μέσω ανησυχίας για παρείσφρηση κινεζικών κατασκοπευτικών λογισμικών στα ευρωπαϊκά δίκτυα.
Υπενθυμίζεται πως Βρετανοί, Ολλανδοί, Βέλγοι, Τσέχοι και Σκανδιναβοί αξιωματούχοι – καθώς και στελέχη της ΕΕ – έχουν κληθεί να αφαιρέσουν το TikTok από τα εταιρικά τηλέφωνα για ανησυχίες παρόμοιες με αυτές που αφορούν την Huawei, δεδομένου οτι η κινεζική νομοθεσία ασφαλείας υποχρεώνει τις κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας να παραδίδουν δεδομένα χρηστών.
Ο έλεγχος έρχεται επίσης εν μέσω αυξανόμενων ενδείξεων για την επιρροή ξένων κρατών στη λήψη αποφάσεων στην ΕΕ – ένα φαινόμενο που αποκαλύφθηκε έντονα από το πρόσφατο σκάνδαλο Qatargate, όπου το κράτος του Κόλπου προσπάθησε να επηρεάσει τις Βρυξέλλες μέσω δωροδοκιών για να αποσπάσει ευνοϊκά σχόλια για τις συνθήκες εργασίας στην χώρα. Οι βελγικές υπηρεσίες ασφαλείας είναι επιφορτισμένες με την επίβλεψη των επιχειρήσεων υπό την ηγεσία ξένων παραγόντων γύρω από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Ωστόσο, η Υπηρεσία Κρατικής Ασφάλειας του Βελγίου (VSSE) αρνήθηκε να σχολιάσει όταν ρωτήθηκε από το Politico, για τη συλλογή πληροφοριών.
Ένας εκπρόσωπος της Huawei είπε ότι η εταιρεία δεν γνώριζε ότι το προσωπικό του γραφείου της εταιρείας στις Βρυξέλλες ανακρίθηκε από την υπηρεσία πληροφοριών.
Ψάχνουν τους δεσμούς με την Κίνα
Οι Βέλγοι αξιωματικοί των πληροφοριών θέλουν να προσδιορίσουν εάν υπάρχουν άμεσοι δεσμοί μεταξύ του κινεζικού κράτους και του γραφείου της Huawei στις Βρυξέλλες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν εκπρόσωποι της Huawei που μπορεί να είχαν στο παρελθόν θέσεις σε ιδρύματα των Βρυξελλών με πρόσβαση σε ένα δίκτυο επαφών της ΕΕ.
Ο πυρήνας των δυτικών ανησυχιών γύρω από την Huawei – η οποία έχει την έδρα της στο Shenzhen της Κίνας – είναι εάν η εταιρεία μπορεί να εργαλειοποιηθεί, να πιεστεί από την κινεζική κυβέρνηση για να αποκτήσει πρόσβαση σε κρίσιμα δεδομένα δυτικών χωρών.
Ισχυρό το λόμπι της Huawei
Τα γραφεία λόμπι της Huawei στην ΕΕ – το ένα βρίσκεται ανάμεσα στα κτίρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου και το άλλο είναι ένα «κέντρο διαφάνειας στον κυβερνοχώρο» κοντά στην πρεσβεία των ΗΠΑ – ήταν μια σημαντική δύναμη πίεσης στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ την τελευταία δεκαετία. Οι πιο πρόσφατες εταιρικές δηλώσεις τοποθετούν την εταιρεία μεταξύ των κορυφαίων 30 εταιρειών που δαπανούν περισσότερο για λόμπι στην ΕΕ στις Βρυξέλλες, με δηλωμένη μέγιστη δαπάνη 2,25 εκατ. ευρώ ετησίως. Το 2018 – ακριβώς στην αρχή της γεωπολιτικής καταιγίδας που έπληξε την εταιρεία – μπήκε στο top 10 των δαπανών λόμπι στις Βρυξέλλες.
Τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στο Shenzhen ενίσχυσαν επίσης τον έλεγχo της εταιρείας στις δραστηριότητες του γραφείου της στις Βρυξέλλες την τελευταία δεκαετία. Το 2019 αντικατέστησε τον τότε επικεφαλής του γραφείου της στην ΕΕ, Τόνι Γκρατσιάνο – ο οποίος είχε μακρά εμπειρία στο lobbying στην ΕΕ και ηγείτο του γραφείου της Huawei στις Βρυξέλλες από το 2011 – με τον Abraham Liu, έναν πιστό της εταιρείας που είχε ανέβει στις τάξεις των διεθνών της επιχειρήσεις. Ο Liu αντικαταστάθηκε αργότερα με τον Tony Jin Yong , επί του παρόντος τον κύριο εκπρόσωπο της Huawei στην ΕΕ. Επίσης, προσελκύει συνεχώς κινεζικό προσωπικό για να υποστηρίξει τις δραστηριότητές της στον τομέα των δημοσίων υποθέσεων.
Ο κινεζικός γίγαντας τηλεπικοινωνιών πέρυσι άρχισε να μειώνει την παρουσία του στην ΕΕ, αναδιπλώνοντας τις δραστηριότητές του σε όλη την Ευρώπη στα περιφερειακά γραφεία του στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας, ανέφερε το POLITICO τον Νοέμβριο.
Η κινεζική νομοθεσία
Η Huawei τονίζει επανηλειμμένως ότι είναι ανεξάρτητη από το κινεζικό κράτος. «Η Huawei είναι μια εμπορική επιχείρηση», λέει ένας εκπρόσωπός της. Ερωτηθείς εάν η εταιρεία είχε πολιτική να ελέγχει ποιοι από το προσωπικό της είναι μέλη του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, ο εκπρόσωπος είπε: «Δεν ρωτάμε ούτε επεμβαίνουμε στις πολιτικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις των εργαζομένων. Αντιμετωπίζουμε κάθε εργαζόμενο το ίδιο ανεξάρτητα από τη φυλή, το φύλο, την κοινωνική τους θέση, την αναπηρία, τη θρησκεία ή οτιδήποτε άλλο».
Μια βασική ανησυχία που επισημάνθηκε από τις δυτικές αρχές ασφαλείας τα τελευταία χρόνια είναι ότι η Huawei ως εταιρεία με έδρα την Κίνα υπόκειται στον Εθνικό Νόμο Πληροφοριών του Πεκίνου του 2017, ο οποίος απαιτεί από τις εταιρείες να «υποστηρίζουν, να βοηθούν και να συνεργάζονται με τις εθνικές προσπάθειες πληροφοριών καθώς και προστατεύουν τα μυστικά εργασίας των εθνικών πληροφοριών που γνωρίζουν».
Εν ολίγοις να παραδίδουν δεδομένα χρηστών στην υπηρεσία πληροφοριών της Κίνας.
Ερωτηθείς πώς χειρίζεται νομικά αιτήματα από την κινεζική κυβέρνηση για παράδοση δεδομένων, ο εκπρόσωπος αναφέρθηκε στη σελίδα συχνών ερωτήσεων της εταιρείας για το θέμα, η οποία αναφέρει: «Η Huawei δεν έχει λάβει ποτέ τέτοιο αίτημα και θα αρνούμασταν κατηγορηματικά να συμμορφωθούμε. Η Huawei είναι μια ανεξάρτητη εταιρεία που εργάζεται μόνο για να εξυπηρετεί τους πελάτες της. Δεν θα θέλαμε ποτέ να υπονομεύσουμε ή να βλάψουμε καμία χώρα, οργανισμό ή άτομο, ειδικά όταν πρόκειται για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την προστασία του απορρήτου των χρηστών», υποστηρίζει στέλεχος τoυ κινεζικού κολοσσού.
Το βλέμμα στην ΕΕ
Το Βέλγιο — ενώ είναι μια μικρή αγορά — θεωρείται στρατηγικά σημαντικό για τους δυτικούς συμμάχους λόγω της παρουσίας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και της έδρας της υπερατλαντικής αμυντικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ, σημειώνει το Politico.
Το ενδιαφέρον της Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας του Βελγίου (VSSE) για την Huawei ακολουθεί το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες της Κίνας στην πρωτεύουσα της ΕΕ. Το 2022, η υπηρεσία δημοσίευσε μια έκθεση πληροφοριών που παρουσίαζε τα ευρήματά της σχετικά με τις εταιρείες λόμπινγκ που υποστηρίζονται από την Κίνα στις Βρυξέλλες. Σε αυτό το ζήτημα, η VSSE χτύπησε το κινεζικό κράτος επειδή λειτουργεί σε «μια γκρίζα ζώνη μεταξύ λόμπι, παρέμβασης, πολιτικής επιρροής, κατασκοπείας, οικονομικού εκβιασμού και εκστρατειών παραπληροφόρησης».
Σε απάντηση στη μελέτη, η κινεζική πρεσβεία στο Βέλγιο είπε ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών «συκοφάντησαν τη νόμιμη και νόμιμη επιχειρηματική λειτουργία κινεζικών εταιρειών στο Βέλγιο, επηρεάζοντας σοβαρά τη φήμη τους και προκαλώντας πιθανή βλάβη στην κανονική παραγωγή και λειτουργία τους».
Δεν είναι μόνο η Κίνα. «Η αδικαιολόγητη παρέμβαση που διαπράττεται από άλλες δυνάμεις συνεχίζει επίσης να αποτελεί κόκκινο πανί για το VSSE», ανέφερε η υπηρεσία πληροφοριών στην έκθεσή της. «Το πρόσφατο σκάνδαλο παρέμβασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα», καταλήγει το Politico.