Κάτι που λατρεύουν όσοι Αθηναίοι επιλέγουν να ταξιδέψουν στην Εύβοια για τις θερινές τους διακοπές ή για μια ολιγοήμερη εκδρομή, είναι ότι αφήνουν πίσω τους την πρωτεύουσα με συνοπτικές διαδικασίες.
Περνώντας τη γέφυρα της Χαλκίδας και κατευθυνόμενοι προς τη νότια Εύβοια, θα «απογαλακτιστείτε» από την Αθήνα διασχίζοντας χωριά τα οποία κινούνται πλέον σε πυρετώδεις, άκρως καλοκαιρινούς ρυθμούς. Από τον Ωρωπό, πάλι, στα βόρεια της Αττικής, η μετάβαση στην απέναντι ακτή της Ερέτριας –όπου πολλοί κάτοικοι της πρωτεύουσας διατηρούν εξοχικά– γίνεται ταχύτατα χάρη στο φέρι μποτ, έχοντας ως έξτρα μπόνους το σύντομο θαλασσινό ταξιδάκι.
Σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, προς όποια πλευρά του νησιού κι αν διαλέξετε να κινηθείτε, θα έχετε αρχίσει τις διακοπές σας μέσα σε 1 ώρα και κάτι. Κι αυτό είναι ένα πραγματικά μοναδικό πλεονέκτημα για τον σύγχρονο άνθρωπο της πόλης, ο οποίος διψά για θάλασσα και για χαλάρωση.
Στην Ερέτρια
Σημείο αναφοράς της διάσημης κωμόπολης της κεντρικής Εύβοιας είναι ο παραλιακός της πεζόδρομος. Από τη μία πλευρά του είναι το λιμάνι με τις βαρκούλες και τα φέρι μποτ, τα οποία πηγαινοέρχονται ακατάπαυστα (και είναι ωραία η αίσθηση πως μπορείς να φύγεις όποτε θέλεις). Στη μέση, πάλι, βρίσκεται μια μεγάλη σειρά από ολοήμερα καφέ-μπαρ, εστιατόρια και ταβέρνες, με τραπεζάκια έξω που απολαμβάνουν θέα στη θάλασσα. Στη δε άκρη θα δείτε το πάλαι ποτέ «Νησί των Ονείρων» (Πεζονήσι), στο οποίο θα πάτε με τα πόδια, βρίσκοντας και μια μεγάλη παραλία που προσφέρεται για μπάνιο.
Ο πεζόδρομος συμπυκνώνει σε μία γραμμή όλα τα ωραία της καλοκαιρινής ελληνικής ζωής. Πίσω του, ωστόσο, η Ερέτρια δείχνει με έναν άνετο τρόπο την παλιά της, λαμπερή εικόνα, αλλά και το αρχαίο της παρελθόν: κάθε δεύτερο βήμα οδηγεί στα διάσπαρτα μα γοητευτικά του ίχνη.
Στη λεγόμενη «Οικία των Ψηφιδωτών» (κατασκευή 370 π.Χ., ανασκαφή από την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή το 1975) ζωντανεύει το λούσο και το καλό γούστο των πλούσιων που κατοικούσαν την πόλη πριν δύο χιλιετίες. Μαρμάρινα λουτρά με εγκατάσταση για τρεχούμενο νερό, κρεβατοκάμαρα, χώρος συνάθροισης για συμπόσια. Σε τρία δωμάτια, επιπλέον, το δάπεδο είναι διακοσμημένο με υπέροχες ψηφιδωτές παραστάσεις: μια Νηρηϊδα πάνω σε Ιππόκαμπο, μάχες Αριμασπών και Γρυπών, Σφιγγών και Λεφυτών, βοτσαλωτή απεικόνιση της θεάς Θέτιδας πάνω σε θαλάσσιο τέρας. Ζωντανά χρώματα, κίνηση, όλα σε κάνουν να χαίρεσαι, να ονειροπολείς και να χαλαρώνεις.
Ολόκληρη η ιστορία της γύρω περιοχής είναι συγκεντρωμένη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ερέτριας (2229 062206), δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο της πόλης. Τα εκθέματα ξεκινούν από την πρώιμη εποχή του Χαλκού και φτάνουν μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια. Ανάμεσά τους θα δείτε το γλυπτό σύμπλεγμα του Θησέα με την Αμαζόνα Αντιόπη κι έναν μικρό, πήλινο Κένταυρο –είναι η πιο παλιά απεικόνιση αυτού του μυθικού όντος. Μην προσπεράσετε εντωμεταξύ τον φούρνο (κλίβανο) στην άκρη της αυλής του Μουσείου. Είναι ένας μικρός, τετράγωνος ξυλόφουρνος, σαν κι αυτούς στους οποίους ακόμα ψήνονται υπέροχα φαγητά σε κάποια χωριά, δείχνοντας τη συνέχεια που υπάρχει μέσα στους αιώνες.
Να περάσετε ασφαλώς και από το εντυπωσιακό σπίτι του μπουρλοτιέρη Κωνσταντίνου Κανάρη, που το έφτιαξε ο ίδιος. Είναι πολύ όμορφο –«πύργο» το αποκαλούν οι ντόπιοι– μα στέκει δυστυχώς πολύ ερειπωμένο και δείχνει καταδικασμένο να καταρρεύσει. Βγάλτε πάντως μια φωτογραφία την επιγραφή που δοξάζει τον αγωνιστή του 1821. Ό,τι ήταν να δώσει ο Κανάρης, το έδωσε. Τι να το κάνουν το σπίτι του οι σημερινοί.
Περίπου 4 χιλιόμετρα έξω από την Ερέτρια απλώνεται το τουριστικό «φιλέτο» της Μαλακώντας, γεμάτο με μεγάλα, πολυτελή ξενοδοχεία σαν το πεντάστερο «Negroponte Resort Eretria» και τα τετράστερα «Amaronda Resort & Spa» και «Palmariva Beach Hotel». Εδώ σας περιμένουν τρεις διαδοχικές παραλίες: η ανοργάνωτη και ατμοσφαιρική Εύα με τους τεράστιους ευκάλυπτους (στην οποία κατεβαίνεις από λίγα πέτρινα σκαλάκια), ο μεγάλος σε έκταση και οργανωμένος Άγιος Ανδρέας και η μικρή, cosy Σουβάλα, κάτω ακριβώς από το οινοποιείο «Λύκος» (Lykos Wines). Εκεί θα βρείτε και τα φυσικά καλλυντικά Miss Nana Wolf, που παρασκευάζονται με βάση το σταφύλι.
Σημειώστε ότι το οινοποιείο είναι επισκέψιμο και καλά οργανωμένο, προσφέροντας τόσο ξενάγηση, όσο και γευσιγνωσία. Μπροστά του λειτουργεί το εστιατόριο «Λύκος» (229 068222), με μεγάλη δροσερή βεράντα, ελληνική κουζίνα, κρεατικά και ψαρικά της ώρας. Τηλεφωνήστε για το πρόγραμμα ξεναγήσεων, πριν πάτε στο οινοποιείο.
Πίσω στην Ερέτρια μπορείτε να αφιερώσετε μια ολόκληρη ημέρα για κολύμπι, φαγητό και καφέ. Περνώντας το γεφυράκι στη μία άκρη του λιμανιού θα βρεθείτε όπως είπαμε στο Πεζονήσι, που κάποτε ήταν γνωστό ως «Νησί των Ονείρων». Θα κολυμπήσετε ή θα αράξετε απλώς για ηλιοθεραπεία στην αριστερή του μεριά, που είναι πιο καθαρή, διότι από δεξιά είναι το λιμάνι με το πήγαινε-έλα των φέρυ μποτ.
Για πρωινό, καφέ, γλυκό, ποτό, κοκτέιλς και φαγητό σε fusion ύφος δοκιμάστε το πολύ μοντέρνο και καλόγουστο «Riviera Restobar» (694 481 0302), με ομπρέλες και ξαπλώστρες. Ή πηγαίντε στο beach bar-πολυχώρο «Τρελή Ροδιά» με τις χορτάρινες ομπρέλες, τις ξαπλώστρες, τις αιώρες, το γήπεδο βόλεϊ και τις ωραίες μουσικές. Για φαγητό συστήνεται το εστιατόριο «Remezzo» πάνω στην παραλία (2229 061446), το οποίο προσφέρει θαλασσινή κουζίνα.
Για διασκέδαση με επίκεντρο τον οίνο, από το απόγευμα και μέχρι όπου πάει υπάρχει το «Lykos wine bar» (2229301455). Μοντέρνο και αεράτο, με διακοσμητικά στοιχεία από ξύλο, σίδερο και μπαμπού, ψηλά τραπέζια με τα ανάλογα στουλς και τραπεζάκια με πολυθρόνες. Εδώ θα δοκιμάσετε κρασιά του ελληνικού αμπελώνα αλλά και διεθνείς ετικέτες, με συνοδεία τυριών και αλλαντικών, σαλατών και πίτσας με τρούφα από τρουφοκυνηγό της Σέτας. Θα ακούσετε jazz και θα ρομαντσάρετε έχοντας θέα στο λιμάνι και στη νυχτερινή θάλασσα από τα τραπεζάκια στο ντεκ.
Η Αμάρυνθος απέχει 9 χιλιόμετρα από την Ερέτρια. Ο δρόμος είναι όλο στροφές και θα σας πάει ανάμεσα σε πικροδάφνες, κυπαρίσσια, ελιές και μυρτιές, που κάπου σε αφήνουν να βλέπεις τη θέα και κάπου μόνο να μαντεύεις τη θάλασσα που βρίσκεται δίπλα σου.
Η Αμάρυνθος έχει λεπταίσθητη ατμόσφαιρα. Σχεδόν εύθραυστη, έστω κι αν κρύβεται πίσω από την εκρηκτική διάθεση του καλοκαιρινού πλήθους. Τη διασχίζει ένας κεντρικός δρόμος, στον οποίον προβάλλουν όμορφα παλιά σπίτια, μια αμμώδης παραλία και η γαλάζια, διάφανη θάλασσα. Στις τριγύρω καταπράσινες εξοχές, εντωμεταξύ, πάνω στους λόφους που την περιβάλλουν, κοιτάζουν μεσαιωνικοί πύργοι και γραφικά βυζαντινά εκκλησάκια βγαλμένα από το βαθύ παρελθόν, πάντα με φόντο τον νότιο Ευβοϊκό. Η Άνω Βάθεια, το χωριό Γυμνό, η Σέτα με το σπήλαιό της, αλλά και το οροπέδιο της Σκοτεινής, είναι όλα σημεία που αξίζει να επισκεφθείτε.
Μέσα στην Αμάρυνθο, η οποία κινείται γενικά σε χαμηλούς τόνους, ο στιβαρός, σκουρόχρωμος Μητροπολιτικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου δημιουργεί μια μεγάλη αντίθεση. Φτιαγμένος από σμιλευτή πέτρα, διακοσμείται με εντυπωσιακή αγιογράφηση.
Βγαίνοντας από την πόλη με κατεύθυνση προς το Αλιβέρι οδηγείσαι στη θάλασσα μέσα από συνεχή, μικρά δρομάκια γεμάτα με πικροδάφνες. Γύρω στα 3-4 χιλιόμετρα από την Αμάρυνθο μια ανηφόρα βγάζει στον λόφο Παλαιοχώρα, όπου ανιχνεύεται ένας προϊστορικός οικισμός: τα ευρήματα των ανασκαφών σε αυτόν εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ερέτριας. Οι πιο πρόσφατες έρευνες, επίσης, επιβεβαίωσαν την ύπαρξη ναού της ύστερης Αρχαϊκής εποχής, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στην Αμαρυνθία Αρτέμιδα. Σώζονται μόνο τα θεμέλιά του, πλέον.
Σε 2.500 χρόνια απόσταση από τον αρχαίο ναό μα σε σχεδόν μηδενική απόσταση όσον αφορά τον χώρο βρίσκονται δύο μονόκλιτα, σταυρεπίστεγα εκκλησάκια: της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην κορυφή του λόφου και της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος λίγο χαμηλότερα: πράσινο, ελιές, ευκάλυπτοι, αγριόχορτα και θέα στον νότιο Ευβοϊκό. Στους ανθρώπους άρεσε πάντα να φτιάχνουν τους ναούς τους σε υψώματα, καθώς πίστευαν πως έτσι βρίσκονται πιο κοντά στους ουρανούς, όπου κατοικούν οι θεϊκές υπάρξεις.
Το Γυμνό –περίεργο όνομα για ένα ωραιότατο και καταπράσινο μέρος– στέφεται στην κορυφή του από έναν ενετικό πύργο, δίπλα στον οποίον έχει χτιστεί εκκλησία αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Από τους πρόποδες του Ευβοϊκού Ολύμπου, όπου βρίσκεται χτισμένο το χωριό, η θέα στην καταπράσινη κοιλάδα, στον καταγάλανο Ευβοϊκό και στους απέναντι ορεινούς όγκους της Αττικής είναι συναρπαστική.
Εφόσον βρεθείτε στην Αμάρυνθο, ίσως σας ενδιέφερε και μια επίσκεψη στο μεσαιωνικό μοναστήρι του Αγίου Νικολάου. Βρίσκεται σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από αυτήν, σε ένα ξέφωτο στους πρόποδες του βουνού Κοτύλαιο (Σερβούνι), μέσα στο δάσος. Κατά την παράδοση ιδρύθηκε γύρω στο 1455, λίγο μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, από τον καθηγούμενο Nεόφυτο και τους ιερομόναχους Δαβίδ & Παρθένιο. Εκτός από την ιστορικότητα του χώρου, η δροσιά και η ησυχία κάτω από τον θεόρατο πλάτανο στο μέσο του προαυλίου θα σας γαληνέψει.
Τελειώνοντας την περιήγησή σας στα θαυμαστά της Αρχαιότητας και της Ορθοδοξίας, θα επιστρέψετε στη σύγχρονη Αμάρυνθο για καφέ και φαγητό. Πολύ καλή ιδέα είναι η ψαροταβέρνα «Το Λιμανάκι» (6932418209). Τραπεζάκια στη δροσερή βεράντα και πάνω στην προβλήτα, στην άκρη της θάλασσας, μαστοριά στα ψητά και στα τηγανητά, αλλά και pasta fresca, εξαιρετικά ωμά και θαυμάσιες γαριδομακαρονάδες. Για ποτό, καφέ, κοκτέιλς, σαλάτες και πλατό με ντόπια τυριά και αλλαντικά, δοκιμάστε το καλαίσθητο καφέ-μπαρ «Βάρκα Γιαλό» (2229 036300). Ένα παραδοσιακό σπιτάκι σε ώχρα, με μπαλκονάκι πάνω στη θάλασσα και μουσικές σε ethnic, jazz και blues ύφος.
Τέλος, δεν χρειάζεται να απομακρυνθείτε από την Αμάρυνθο για να κολυμπήσετε. H παραλία της πόλης, η Αλάμπεη, με την άμμο και το ψιλό βοτσαλάκι, έχει ήσυχα, γαλάζια νερά και πολλά δέντρα για σκιά. Προσθέστε μια ολόκληρη σειρά από ταβέρνες, ουζάδικα, καφετέριες, μπαρ και τα συναφή και έχετε όλο το πακέτο των κλασικών καλοκαιρινών διακοπών. Κι αν βαρεθείτε την Αλάμπεη, μπορείτε να πάτε για κολύμπι λίγα χιλιόμετρα παρακάτω (προς το Αλιβέρι), στη θέση Παλαιοχώρα, στον οικισμό Γαλάζια Νερά.