Ο τούρκος Πρόεδρος εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις να χάνει από σχεδόν οποιονδήποτε αντίπαλο αλλά η αντιπολίτευση έχει δομικές αδυναμίες και δεν έχει ακόμη ηγέτη.
Η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση με δείγμα 5521 άτομα σε 27 περιφέρειες, δηλαδή σχεδόν διπλάσιο δείγμα από όλες τις άλλες δείχνει ότι το κόμμα του Ερντογάν (ΑΚΠ)συγκεντρώνει 35,2%, το κόμμα του Κιλιτσντσάρογλου (CHP)26,9%, το κόμμα της Ακσενέρ( ΙΥΙ) 12,6%, το φιλοκουρδικό κεντροαριστερό ΗDP 10,2%, το ακροδεξιό – νεοφασιστικό του Μπαχτσελί MHP 7,9% (συγκυβερνήτης του Ερντογάν) , λοιπά κόμματα 7,9%.
H λεγομένη συμμαχία του «Tραπεζιού για 6» ή «Εθνική Συμμαχία» περιλαμβάνει το CHP, το IYI και το ακροδεξιό SP του Καραμολλάογλου (μία έδρα στη Βουλή), το κεντροδεξιό GP του πρώην πρωθυπουργού Νταβούτογλου (χωρίς έδρα στη Βουλή), το κεντροδεξιό DEVA του πρώην υπουργού Οικονομικών Μπαμπατσάν (μία έδρα στη βουλή) και επιχειρείται εδώ και μήνες να σχηματίσουν συμμαχία.
Όμως, σταδιακά σύμφωνα με την δημοσκόπηση που γίνεται κάθε έξι μήνες οι 6 χάνουν τη δυναμική τους.
Η ιδέα ήταν του Κιλιτσντσάρογλου, οποίος ουσιαστικά θέλει να είναι επικεφαλής της και αντίπαλος του Ερντογάν, αλλά ακόμη δεν υπάρχει συμφωνία ποιος θα ηγηθεί. Ο αποκλεισμός του δημοφιλούς Δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, που θα μπορούσε να είναι το αντίπαλον δέος στον Ερντογάν, από τις εκλογές μετά την απόφαση του Δικαστηρίου που τον καταδίκασε σε τριετή φυλάκιση με στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων, με «δάκτυλο Ερντογάν», διευκολύνει τον Τούρκο πρόεδρο. Για να τεθεί σε ισχύ η απόφαση πρέπει να επικυρωθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο, που πιθανολογείται ότι θα συγκληθεί και θα αποφασίσει πριν από τις εκλογές του Ιουνίου. Ο Ερντογάν δεν βιάζεται. Τους κρατά σε ομηρία. Αν ανακοινωθεί ο Ιμάμογλου ως επικεφαλής, πολύ απλά θα υπάρξει σύντομα δικαστική επικύρωση. Αν, όχι, μπορεί το Δικαστήριο να συνεδριάσει μετά τις εκλογές.
Ο Ιμάμογλου, όπως και ο Δήμαρχος της Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, προέρχεται από το κόμμα του Κιλιτσντσάρογλου, CHP.
Οι επικεφαλής της Συμμαχίας θεωρούν απίθανη τη νίκη με επικεφαλής τον Κιλιτσντσάρογλου τον οποίο θέλουν – το έχουν δηλώσει- ως αντίπαλο – πελάτη, οι Ερντογάν και Μπαχτσελί. Ο Κιλιτσντσάρογλου δεν έχει καμία εμπειρία διακυβέρνησης όπως οι δύο δήμαρχοί του ενώ είναι Αλεβίτης κάτι που μπορεί να συγκρατήσει τους Σουνίτες μουσουλμάνους της Τουρκίας από το να τον επιλέξουν ως ηγέτη της χώρας τους.
Η ιδανική περίπτωση για τους 6 ήταν ο Ιμάμογλου που θεωρείται πολιτική αλεπού όπως ο Ερντογάν. Αλλά, ούτε ο Κιλιντσάρογλου θέλει να ηγηθεί της συμμαχίας ο Ιμάμογλου. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την απόφαση του Δικαστηρίου που διοργάνωσαν οι 6 σε μια σπάνια επίδειξη ενότητας ο Κιλντσάρογλου έδειξε στην ομιλία του πως προτιμά να παραμείνει δήμαρχος ο Ιμάμογλου. Ο Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης δηλώνει την υποστήριξή του στον πρόεδρό του αλλά ταυτόχρονα έχει πει πως είναι απόφαση των 6 ηγετών ποιος θα ηγηθεί.
Γιατί οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ήττα Ερντογάν;
Τα δημοσιεύματα στην Ελλάδα αναφέρουν ότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ο Ερντογάν χάνει. Είναι λανθασμένα; Προφανώς όχι!
Όμως, αφενός έχει σημασία το μέγεθος τους δείγματος. Το εύρος του στατιστικού σφάλματος και η μέθοδος της δειγματοληψίας.
Το κυριότερο είναι πως ο Ερντογάν μετριέται με έναν πιθανό αντίπαλο και όχι τον ανθυποψηφιό του. Ουδείς γνωρίζει ακόμη ποιος θα είναι απέναντί του. Άρα, είναι εικασίες.
Ο αντιπαλός του δεν έχει αρθρώσει πολιτικό λόγο, ούτε η κοινή γνώμη έχει σχηματίσει εικόνα. Το μόνο μετρήσιμο αυτή τη στιγμή είναι η δύναμη των κομμάτων. Και εδώ στην μεγαλύτερη σε δείγμα έρευνα στην Τουρκία το κόμμα του Ερντογάν (35,2%)και το κόμμα του Μπαχτσελί (7,9%) συγκεντρώνουν 43,1%.
Το λάθος βήμα του Ερντογάν
Το εκλογικό σώμα δεν είναι βέβαιο πως δεν θα τιμωρήσει τον Ερντογάν αν δεν επιτρέψει στον Ιμάμογλου με δικαστική απόφαση να είναι υποψήφιος. Το έπραξε τον Μάρτιο του 2019 όταν ακύρωσε τις εκλογές στην Κωνσταντινούπολη, τότε που ο Ιμάμογλου κέρδισε οριακά, τον υποψήφιο του Ερντογάν, Γιλντιρίμ. Ο Ιμάμογλου στις επαναληπτικές κέρδισε με μεγαλύτερη διαφορά. Θα ξανακάνει το λάθος βήμα;
Ο Ερντογάν έχει δηλώσει πως «όποιος κερδίζει την Κωνσταντινούπολη, κερδίζει την Τουρκία». Άλλωστε ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος όταν αναπάντεχα κέρδισε το 1994 τις εκλογές, η θητεία του διεκόπη το 1998 όταν δικαστήριο τον καταδίκασε για υποκίνηση θρησκευτικού μίσους μετά την απαγγελία ενός ποιήματος – τότε το κοσμικό κεμαλικό κράτος ήταν ισχυρό-. Η καταδίκη πυροδότησε μεγάλη υποστήριξη προς τον Ερντογάν και η καριέρα του απογειώθηκε όταν το κόμμα του κέρδισε τις εκλογές το 2002.
Ο Ερντογάν γνωρίζει πως η καταδίκη του Δικαστηρίου τον έφερε στην εξουσία. Θα κάνει το ίδιο λάθος απέναντι στον αντίπαλό του;
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο έχει επισημανθεί από πολλά στελέχη του κόμματος του, ΑΚΡ. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση, σχεδόν το 29% των ψηφοφόρων του ΑΚΡ και σχεδόν το 40% των ψηφοφόρων του ΜΗΡ δηλώνουν ότι η καταδίκη του Ιμάμογλου ήταν πολιτική.
Εδώ και 20 χρόνια έχει δημιουργήσει ένα αυταρχικό καθεστώς ελέγχοντας απόλυτα την Δικαιοσύνη, τα Μέσα Ενημέρωσης, προκαλώντας πόλωση και κρίσεις με την Ελλάδα και τους γείτονες, και μετατρέποντας την χώρας του σε νέο-οθωμανικό κράτος.
Ο Ερντογάν μπορεί να χάσει εάν η αντιπολίτευση μπορεί να κερδίσει
Το φιλοκουρδικό κόμμα HDP μπορεί να είναι ο καταλύτης των εκλογών αφού ο Ερντογάν έχει φυλακίσει τον πρώην ηγέτη του Ντεμιρτάς από το 2016 και τον κρατά φυλακισμένο παρά τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Τουρκικού Ανώτατου Δικαστηρίου. Είχε κερδίσει 13% στις εκλογές του 2015 και ο Ερντογάν έχασε την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο. Γι΄αυτό τον τιμώρησε!
Το αποτέλεσμα των εκλογών στην Τουρκία τον Ιούνιο του 2023 θα εξαρτηθεί από την ικανότητα της αντιπολίτευσης να εκμεταλλευτεί στο έπακρο το πρόσφατο «λάθος βήμα» του Ερντογάν με τον Ιμάμογλου. Ίσως ανακοινώνοντας τον υποψήφιο.
Ωστόσο, για να μπορέσει μια τέτοια παρέμβαση να βλάψει τον Ερντογάν, το «τραπέζι των έξι» θα πρέπει να κινηθεί σε υψηλές ταχύτητες. Το ζήτημα του κοινού υποψηφίου θα πρέπει να επιλυθεί γρήγορα, ώστε να μπορέσει να αγγίξει τους ψηφοφόρους. Η αποτυχία επίλυσης του ζητήματος του ενιαίου υποψηφίου είναι εν μέρει ο λόγος για τον οποίο η αντιπολίτευση τους τελευταίους μήνες χάνει σταθερά έδαφος στις δημοσκοπήσεις έναντι του AKP και του κυβερνητικού συνασπισμού του Ερντογάν. Προβάλλει μια εικόνα διχασμού και ανικανότητας.
Η δέσμευση του «Τραπεζιού των Έξι» για τον τερματισμό της μονοπρόσωπης διακυβέρνησης του Ερντογάν με ένα «ενισχυμένο κοινοβουλευτικό σύστημα» φαίνεται αφηρημένη και μακρινή.
Η αντιπολίτευση πρέπει να συνθέσει το κοινό της όραμα σε ένα αφήγημα που θα προσφέρει λύσεις στα σοβαρά οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας και θα βοηθήσει το εκλογικό σώμα να φανταστεί ένα ελπιδοφόρο μέλλον.
Επιπλέον, το «Τραπέζι των Έξι» δεν έχει ακόμη ανακοινώσει σχέδιο για την αποφυγή νοθείας και της διαδικασίας καταμέτρησης των ψήφων, ούτε έχει εξηγήσει πώς σκοπεύουν οι ηγέτες να μοιραστούν την εξουσία σε περίπτωση νίκης τους.