Η κατάσταση των δημοσιογράφων στο Πακιστάν συνοψίζεται ως «μεταξύ ελευθερίας αναφοράς και απειλής για τη ζωή», αναφέρει η έκθεση.
Αποτελούν μέρος της παράπλευρης ζημιάς, καθώς οι πολιτικοί του Πακιστάν διαπληκτίζονται, και η οικονομική δυσπραγία και οι φυσικές καταστροφές όπως οι πλημμύρες που επισκέφθηκαν πέρυσι πολλαπλασιάζουν τη δημόσια δυστυχία. Καθ’ όλη τη διάρκεια, ο ισχυρός στρατός και οι πανταχού παρόντες «πρακτορεία» –πολιτικοί, στρατιωτικοί και αυτοί που προστατεύονται από τους ισλαμιστές– κάνουν τη «δουλειά» τους προς το «εθνικό συμφέρον».
Ο υπουργός Κοινοβουλευτικών Υποθέσεων Murtaza Javed Abbasi είπε στη Γερουσία (20 Ιανουαρίου 2023) ότι 42 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν στο Πακιστάν τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Η περίοδος καλύπτει κυρίως το καθεστώς του Πρωθυπουργού Imran Khan όταν ο Khan διεκδίκησε την «απόλυτη ελευθερία των μέσων ενημέρωσης» και επίσης λίγους μήνες της τρέχουσας κυβέρνησης του Shehbaz Sharif.
Ο τελευταίος διέταξε μια έρευνα, χωρίς απτά αποτελέσματα μέχρι στιγμής, για τον πυροβολισμό του κορυφαίου τηλεοπτικού παρουσιαστή Arshad Sharif. Εν μέσω μιας μαινόμενης πολιτικής κρίσης, ο γραφέας φέρεται να διέφυγε από το σπίτι στο Ντουμπάι και έπεσε στην Κένυα σε έναν «τυχαίο» πυροβολισμό σύμφωνα με τον ισχυρισμό της αφρικανικής κυβέρνησης.
Άλλα ονόματα των μέσων ενημέρωσης του Πακιστάν που αντιμετώπισαν διώξεις περιλαμβάνουν τους Anwar Jan Khetiran, Taha Siddiqui, Hamid Mir, Raza Rumi, Sajid Hussain, Saleem Shahzad και Daniel Pearl, μεταξύ άλλων που είτε έχουν σκοτωθεί, είτε έχουν γλιτώσει λίγο από το θάνατο είτε ζουν στην εξορία.
Ένας Αμερικανός υπήκοος, ο Περλ, ο οποίος έγραψε για τη Wall Street Journal, δολοφονήθηκε το 2002. Η καταδίκη των δολοφόνων του επικυρώθηκε από το ανώτατο δικαστήριο, αλλά μια άλλη έδρα την απέρριψε και άφησε ελεύθερους τους καταδίκους, παρά τις εκκλήσεις των ηλικιωμένων γονέων του.
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Πληροφοριών, 15 από τους δημοσιογράφους κατάγονταν από το Παντζάμπ, 11 από τη Σίντ, 13 από το Χάιμπερ Παχτούνχβα και τρεις από το Μπαλουχιστάν. Η αιτία θανάτου αυτών των δημοσιογράφων κυμαινόταν από πυροβολισμούς, στοχοποιήσεις, δολοφονίες από τρομοκράτες και πολλούς που δεν έχουν εντοπιστεί.
Όσον αφορά τους δράστες, δεν έχουν υπάρξει καταδίκες στο 96 τοις εκατό των υποθέσεων. Στο Πουντζάμπ, τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι συνελήφθησαν επτά ύποπτοι, εκ των οποίων οι δύο ήταν επί του παρόντος ελεύθεροι με εγγύηση. Στη Σιντ, τέσσερις ύποπτοι είχαν συλληφθεί ενώ επτά ήταν αντιμέτωποι με δίκη. Στην Khyber Pakhtunkhwa, δύο ύποπτοι αθωώθηκαν, τέσσερις αντιμετώπιζαν δίκη και ένας ύποπτος βρισκόταν σε φυγή. Στο Μπαλουχιστάν, δύο ύποπτοι είχαν δραπετεύσει, ένας αντιμετώπιζε δίκη, ένας ύποπτος καταδικάστηκε και ένας ύποπτος αντιμετώπιζε έρευνα.
Παγκόσμια ΜΜΕ λένε ότι οι δημοσιογράφοι στο Πακιστάν δεν είναι ξένοι στις επικίνδυνες συνθήκες εργασίας. Το 2022, η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (IFJ) κατέταξε το Πακιστάν ως την πέμπτη πιο επικίνδυνη χώρα στην παγκόσμια έκθεση. Το 2021, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) ανέφεραν πτώση 12 μονάδων του Πακιστάν στον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου με τον Imran Khan να αποδίδεται στον τίτλο του «αρπακτικού του Τύπου».
Το Πακιστάν ήταν μία από τις πέντε πιλοτικές χώρες που εφάρμοσαν το Σχέδιο Δράσης των Ηνωμένων Εθνών για την ασφάλεια των δημοσιογράφων και το ζήτημα της ατιμωρησίας τον Οκτώβριο του 2013. Αργότερα, το Πακιστάν δεσμεύτηκε να εφαρμόσει τον νόμο περί προστασίας των δημοσιογράφων και των επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης του 2021.
Ωστόσο, τον περασμένο Οκτώβριο, η ετήσια έκθεση Ατιμωρησίας 2022 του Freedom Network, η οποία κυκλοφόρησε στο πλαίσιο της 10ετούς επετείου αυτού του Σχεδίου, έδειξε ότι δεν έχουν καταδικαστεί στο 96 τοις εκατό των υποθέσεων δολοφονίας δημοσιογράφων στο Πακιστάν μεταξύ 2012 και 2022. Σε δύο μόνο περιπτώσεις οι δράστες καταδικάστηκαν. Η έκθεση αποκάλυψε περαιτέρω ότι το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης απέτυχε να αποδώσει δικαιοσύνη για τους δολοφονημένους δημοσιογράφους και τις οικογένειές τους.
Το δημοσίευμα πρόσθεσε ότι περισσότεροι από τους μισούς δημοσιογράφους δεν ενημέρωσαν τους εργοδότες των μέσων ενημέρωσης, τη λέσχη τύπου, τα συνδικάτα ή τις τοπικές αρχές σχετικά με τη λήψη απειλών. Επιπλέον, λιγότερο από το 10 τοις εκατό των δημοσιογράφων που δέχτηκαν απειλές για θάνατο πριν δολοφονηθούν ενημέρωσαν τους εργοδότες των μέσων ενημέρωσης, τη λέσχη τύπου, τα συνδικάτα ή τις τοπικές αρχές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ακόμη και αν υπήρχε προειδοποίηση, το σύστημα και οι σχετικοί φορείς δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν τις δολοφονίες.
Ο θάνατος έρχεται κρυφά για τους Πακιστανούς γραφείς. Τα άγνωστα άτομα αποτελούσαν τον μεγαλύτερο ύποπτο παράγοντα απειλής για τους δημοσιογράφους στο Πακιστάν κατά την περίοδο 2012-2022, με 15 από τους 53 δημοσιογράφους (ή το 28%) που δολοφονήθηκαν την περίοδο αναφοράς να στοχοποιούνται από αυτούς, σύμφωνα με τα μέλη της οικογένειας ή τους συναδέλφους των θυμάτων. Το οργανωμένο έγκλημα και οι μαχητικές ομάδες ήταν οι δεύτεροι και τρίτοι πιο ύποπτοι δράστες δολοφονιών δημοσιογράφων, αντίστοιχα.