Υψηλόβαθμο της κυπριακής κυβέρνηση παραδεχόταν προ ημερών ότι “οι Τούρκοι αυτό που λένε το πράττουν” θέλοντας κατ’ αυτό τον τρόπο να ερμηνεύσει τις προθέσεις του Ερντογάν παραμονές της πρώτης αποστολής του Αμπντουλχαμίτ Χαν στην Ανατολική Μεσόγειο. Το γεγονός ότι ο τέταρτο τουρκικό γεωτρύπανο έμεινε εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας και σε απόσταση 55 χιλιομέτρων από τις τουρκικές αρχές, προσέφερε μια ανάσα σε Λευκωσία και Αθήνα. Ωστόσο, αυτό που θα πρέπει αμφότερες να προσέξουν είναι τα μακροπρόθεσμα σχέδια Ερντογάν που στηρίζονται σ’ ένα συγκεκριμένο στόχο, να καταφέρει το Αμπντουλχαμίτ Χαν να εξορύξει φυσικό αέριο.
Ακριβώς επειδή ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει να επιτυγχάνει τους στόχους που βάζει και στην προκειμένη περίπτωση είναι η εξόρυξη φυσικού αερίου, δείχνει να κινείται σε περιοχές όπου εκτιμάται ότι θα καταφέρει να βρει φυσικό αέριο. “Από την ώρα που θα εξορύξουμε το φυσικό αέριο, θα δείτε πως αλλάζει ο καιρός σε ολόκληρη την περιοχή”, τόνισε μια στόμφο ο Ερντογάν μιλώντας σε τελετή για τα εγκαίνια 34 υδροηλεκτρικών σταθμών.
Ο Τούρκος ηγεμόνας γνωρίζει πολύ καλά τη σημασία που έχει η εξόρυξη φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο και το πόσο θα αλλάξει τα δεδομένα για τον ίδιο και τη χώρα του σε περίπτωση που το Αμπντουλχαμίτ Χαν επιτύχει στην προσπάθειά του. Η αναφορά του Ερντογάν περί “αλλαγής του καιρού σε ολόκληρη την περιοχή” δεν ήταν τυχαία. Είναι ο στόχος που έχει θέσει.
Σε Λευκωσία και Αθήνα, αλλά και αλλού, παρακολουθούσαν με ιδιαίτερη προσοχή την τελετή απόπλου του Αμπτουλχαμίτ Χαν από το λιμάνι Τασουτζού της Μερσίνας. Η Άγκυρα είχε φροντίσει προηγουμένως να δημιουργήσει αρκετό μυστήριο γύρω από το που θα κατευθυνθεί το γεωτρύπανο. Βάζοντας κάτω τα δεδομένα από την περιοδεία του ερευνητικού Όρουτς Ρέις οι κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδας συμφωνούσαν ότι υπήρχαν εφτά πιθανά σημεία όπου μπορούσε το τουρκικό γεωτρύπανο να κινηθεί. Τα έξι εντός της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και ένα εκτός αυτής σε περιοχή μεταξύ Αδάνων και κατεχόμενης Κύπρου, εντός της τουρκικής ΑΟΖ.
Ακούγοντας τον Ερντογάν να στέλνει το Αμπντουλχαμίτ Χαν σε μια αποστολή μόλις 55 χιλιόμετρα από τα παράλια της Αττάλειας πήραν ανάσες όλοι σε Λευκωσία και Αθήνα καθώς αυτή τη στιγμή το τελευταίο που θα ήθελαν είναι μια ακόμα ένταση με την Τουρκία. Τουλάχιστον μέχρι και τον Οκτώβρη όπου εκτιμάται πως είναι αγκυροβολημένο το γεωτρύπανο στο Γιορουκλέρ-1 τα πράγματα θα κινηθούν σχετικά πιο ήρεμα στην Ανατολική Μεσόγειο, όσον αφορά τις τουρκικές κινήσεις.
Στο παρελθόν η Λευκωσία διαβαθμίζοντας τις τουρκικές προκλήσεις εντός της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης τοποθετούσε την πραγματοποίηση γεώτρησης και εξόρυξης στην κορυφή. Και το ότι το γεωτρύπανο του Αμπντουλχαμίτ Χαν κατεβαίνει σε καθαρά τουρκικά ύδατα και όχι σε μια περιοχή όπου η Τουρκία αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αυτό κάτι το ευχάριστο για τους κυβερνώντες στη Λευκωσία.
Δεν θεωρείται τυχαίο το γεγονός ότι από πλευράς Λευκωσίας δεν υπήρξε οποιαδήποτε αντίδραση σε σχέση με την τουρκική ενέργεια. Από την ώρα που το τουρκικό γεωτρύπανο κινείται εντός τουρκικής ΑΟΖ δεν υπάρχει κάτι για να λεχθεί, ήταν περίπου η προσέγγιση της κυπριακής κυβέρνησης.
Υφίσταται ωστόσο το ερώτημα, γιατί ο Ερντογάν να στείλει το Αμπντουλχαμίτ Χαν στο Γιορουκλέρ-1, 55 χιλιόμετρα από την περιοχή Γκαζιπασά και όχι σε κάποιο από τα άλλα πιθανά σημεία εξόρυξης σε περιοχή που αμφισβητεί την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι κυβερνώντες σε Κύπρο και Ελλάδα ενδεχομένως να δηλώσουν πως έπαιξαν ρόλο οι παρασκηνιακές τους κινήσεις κυρίως μέσω Γερμανίας και Γαλλίας. Ίσως να έπαιξαν κάποιο ρόλο, πλην όμως κανείς δεν μπορεί να φανταστεί ότι το σημείο που θα πήγαινε το τουρκικό γεωτρύπανο είχε επιλεγεί την τελευταία στιγμή και μετά τις όποιες υποδείξεις είχαν γίνει από πλευράς Γερμανών και Γάλλων.
Αναλύοντας κάποιος τις κινήσεις της τουρκικής πλευράς θα προσέξει πως, σε αντίθεση με κάποιες πράξεις στο παρελθόν, αυτή τη φορά έχουν γίνει προσεκτικά βήματα. Η απάντηση στο “γιατί εκεί και όχι κάπου αλλού” βρίσκεται στην αναφορά Ερντογάν πως “από την ώρα που θα εξορύξουμε το φυσικό αέριο, θα δείτε πως αλλάζει ο καιρός σε ολόκληρη την περιοχή”.
Είναι πολύ εμφανές πως η Τουρκία θέλει να παίξει με πιο σίγουρες και αποτελεσματικές κινήσεις στην σκακιέρα των ενεργειακών της Ανατολικής Μεσογείου. Κινείται σε ένα σημείο όπου οι δικές τις μελέτες (τις οποίες κανείς άλλος δεν φαίνεται να γνωρίζει) δείχνουν πως οι πιθανότητες εξόρυξης φυσικού αερίου είναι πολύ μεγαλύτερες από κάπου αλλού.
Γιατί αυτό που ενδιαφέρει τον Ερντογάν αυτή τη στιγμή είναι να καταφέρει να βρει και να εξορύξει φυσικό αέριο κάπου στην Ανατολική Μεσόγειο. Και επέλεξε ένα σημείο όπου υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες και δεν πρόκειται να τον ενοχλήσει κανένας, καθώς θα σχεδιάζει τις επόμενες του κινήσεις.
Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο ήρθε να αλλάξει το γεωστρατηγικό παιχνίδι της περιοχής (game-changer, όπως χαρακτηρίζεται στη διπλωματική γλώσσα). Και είναι ακριβώς γι’ αυτή την αλλαγή δεδομένων που αναφέρεται ο Ερντογάν μιλώντας για “αλλαγή του καιρού σε ολόκληρη την περιοχή”. Και χρειάζεται να κοιτάξει κανείς το τι έπεται από μια επιτυχή αποστολή του Αμπντουλχαμίτ Χαν στο Γιορουκλέρ-1.
Πρώτον, εσωτερικά η Τουρκία θα έχει ακόμα μια σημαντική ενεργειακή πηγή η οποία σε συνδυασμό με τις εξορύξεις στην Μαύρη θάλασσα θα της προσφέρουν μια πολύ σημαντική οικονομική ανάσα μειώνοντας τις εισαγωγές φυσικού αερίου, και κατ’ επέκταση το αρνητικό οικονομικό ισοζύγιο στη χώρα. Η οικονομία αποτελεί αυτή τη στιγμή το σημαντικότερο πρόβλημα για τον Ερντογάν στην προσπάθειά του να κερδίσει τις εκλογές του 2023. Και είναι σίγουρο ότι θα προβεί σ’ εκείνες τις κινήσεις που θα του διασφαλίζουν μια καλύτερη οικονομική κατάσταση στη χώρα.
Δεύτερον, εάν η αποστολή στο Γιορουκλέρ-1 στεφθεί με επιτυχία τότε η Τουρκία στέλνει και προς την Ευρώπη και το διεθνή παράγοντα ένα ισχυρό μήνυμα για τα ενεργειακά αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου. Έχοντας στη διάθεσή του ένα υπερσύγχρονο γεωτρύπανο με τεράστιες δυνατότητες ο Ερντογάν θα έχει κάθε λόγο να το διαφημίσει στην Ευρώπη και κυρίως να τους πείσει πως αυτή τη στιγμή η Τουρκία είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που μπορεί αποτελεσματικά να εξορύξει το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου.
Και καθώς η Ευρώπη θα μπαίνει στον χειμώνα ο οποίος εκτιμάται ότι θα είναι πάρα πολύ δύσκολος λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και τις ρωσικές αντιδράσεις, θα είναι πολύ πιο εύκολο να πειστεί από μηνύματα όπως αυτά που θα θελήσει να στείλει ο Ερντογάν. Ότι δηλαδή η χώρα που θα μπορεί να συμβάλει στην “ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης” είναι η Τουρκία και κανείς άλλος. Γι’ αυτό και δεν βιάστηκε να στείλει στο Αμπντουλχαμίτ Χαν έξω από τα τουρκικά νερά. Το παιχνίδι τακτικής που παίζει αυτή τη στιγμή εκτιμά ότι θα αποβεί πιο κερδοφόρο στο μέλλον. Φτάνει το Γιορουκλέρ-1 να του δώσει μια ικανοποιητική δόση φυσικού αερίου.
Κινήσεις αναλόγως εξελίξεων
Αυτό που πρωτίστως ενδιαφέρει τον Ερντογάν είναι οι εκλογές του 2023 και το κατά πόσο θα καταφέρει να κρατηθεί στην εξουσία. Και οι κινήσεις στις οποίες αναμένεται ότι θα προβαίνει μέχρι τις εκλογές θα έχουν ως βασικό στόχο την κοινή γνώμη στο εσωτερικό.
Περισσότερο ασχολούνται σε Κύπρο και Ελλάδα με τις ρητορικές τους εξάρσεις παρά στο εσωτερικό της Τουρκίας που βλέπουν την κατάσταση της οικονομίας να πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Οι απειλές κατά της Ελλάδας και η αμφισβήτηση της Κύπρου δεν αλλάζουν την οικονομική κατάσταση του μέσου Τούρκου πολίτη ο οποίος σε μερικούς μήνες θα πάει να ψηφίσει.
Γι’ αυτό και ο Ερντογάν θέλει να κάνει κινήσεις οι οποίες θα τον εμφανίζουν μεν ισχυρό στον έξω κόσμο αλλά θα του αποδίδουν ψήφους στο εσωτερικό. Και το φυσικό αέριο είναι ένα ισχυρό χαρτί για να πετύχει ο Ερντογάν αυτό το διπλό του στόχο: να είναι ισχυρός στην περιοχή και αρεστός στην πατρίδα του.
Τους έκανε το χατίρι και περιμένει ανταπόδοση
Είναι πολύ καλά γνωστό ότι κάνοντας ή δείχνοντας ότι έχει πρόθεση να κάνει το χατίρι σε κάποιον ο Ερντογάν αναμένει και την ανάλογη ανταπόδοση, την οποία ο ίδιος φροντίζει να καθορίσει εκ των προτέρων. Κάπως έτσι κινείται και τώρα με την αποστολή του Αμπντουλχαμίτ Χαν.
Αν και οι λόγοι που κράτησε το Αμπντουλχαμίτ Χαν κοντά στις τουρκικές ακτές να είναι πιο ουσιαστικοί στο τέλος της ημέρας, εντούτοις δεν αφήσει να πάει χαμένο το χαρτί των παρεμβάσεων ενόψει συνέχειας.
Ηνωμένες Πολιτείες και Γερμανία έπαιξαν το δικό τους ρόλο με παρεμβάσεις προς την τουρκική κυβέρνηση προκειμένου να κρατηθεί το γεωτρύπανο εκτός αμφισβητούμενων περιοχών. Και αυτή τη στιγμή ο Ερντογάν εμφανίζεται ότι τους κάνει το χατίρι και τάχατες μένει εντός τουρκικής ΑΟΖ αποφεύγοντας να κινηθεί σε περιοχές όπου θα μπορούσε να προκληθεί ένταση.
Είναι σίγουρο ότι αναμένει και την ανάλογη ανταπόδοση τόσο από τους Αμερικανούς όσο και από τους Γερμανούς. Πρώτα και κύρια στον τομέα της αμυντικής θωράκισης. Η λίστα απαιτήσεων της Τουρκίας βρίσκεται ήδη από καιρό ενώπιον των κυβερνήσεων στην Ουάσιγκτον και το Βερολίνο και θα πρέπει να βρουν τρόπο να τον ικανοποιήσουν.
Για τον Ερντογάν τα πράγματα είναι πολύ απλά “αυτοί του χρωστάνε όχι αυτός”.
Αλλά στο μυαλό του Ερντογάν δεν είναι μόνο οι εξοπλισμοί. Θα επιχειρήσει να διασφαλίσει και ένα διαβατήριο ελεύθερης διακίνησης στην Ανατολική Μεσόγειο. Εξασφαλίζοντας την ανοχή των Αμερικανών και την έμμεση στήριξη των Γερμανών ξέρει πολύ καλά πως μπορεί να κάνει ό,τι θέλει πέριξ της Κύπρου χωρίς κανένα κόστος.
Πηγή: philenews.com