Σχεδόν διπλάσια, με αύξηση 91,5% στη δεκαετία, είναι πλέον τα ενοίκια φοιτητικών κατοικιών στις φοιτητουπόλεις ανά την Ελλάδα με τις τιμές ειδικά στην Αθήνα να εμφανίζονται υπερδιπλάσιες με άνοδο που αγγίζει το 116%. Σε σχέση με πέρυσι, οι τιμές πανελλαδικά είναι αυξημένες σε ποσοστό πάνω από 15% καθώς η ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης φαίνεται να διευρύνεται.
Τα στοιχεία προέρχονται από το τελευταίο Παρατηρητήριο φοιτητικών κατοικιών της γνωστής εταιρείας συμβούλων ακινήτων GEOAXIS, σύμφωνα με το οποίο η Αθήνα αποτελεί την πόλη με τα υψηλότερα ενοίκια και η Κομοτηνή, αντίστοιχα, την πόλη με τις χαμηλότερες τιμές ενοικίασης τυπικών, παλαιών, φοιτητικών διαμερισμάτων. Στην έρευνα καταγράφονται οι τιμές και η πορεία της αγοράς σε 6 φοιτητικές πόλεις και συγκεκριμένα στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, το Ηράκλειο, το Βόλο και την Κομοτηνή.
Ενδεικτικά, η μέση τιμή στην Αθήνα φέτος αντιστοιχεί στα 10,7 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, από 9,2 ευρώ πέρυσι, και κάτω των 5 ευρώ μια δεκαετία πριν, το 2015. Στην πιο φθηνή Κομοτηνή, το μέσο ενοίκιο φέτος αγγίζει τα 8 ευρώ από σχεδόν 7 ευρώ το 2023 και 5 ευρώ μεσοσταθμικά το 2015. Όπως επισημαίνεται στο Παρατηρητήριο «η απουσία νέων κατασκευών προσιτού επιπέδου ενοικίασης και το φαινόμενο των βραχυχρόνιων μισθώσεων επιδρούν εξαιρετικά αρνητικά στην προσφορά, ενώ στις νέες, ανερχόμενες τάσεις συγκαταλέγονται οι ιδιωτικές φοιτητικές εστίες και η διάθεση για συγκατοίκηση».
Μέση ηλικία και επιφάνειες
Τα φοιτητικά σπίτια είναι κατά κύριο λόγο παλιά, αφού ένα τυπικό φοιτητικό διαμέρισμα έχει μέση ηλικία από 30 μέχρι 45 έτη: Το παλιότερα σε ηλικία φοιτητικά διαμερίσματα καταγράφονται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης με διάμεση ηλικία τα 53 έτη, ακολουθεί η Αθήνα με διάμεση ηλικία τα 47 έτη, ο Βόλος με 39 έτη, η Πάτρα με 36 έτη και το Ηράκλειο στην Κρήτη με 29 έτη. Τη μικρότερη διάμεση ηλικία καταγράφει η Κομοτηνή με 21 έτη.
Ένα τυπικό φοιτητικό διαμέρισμα έχει επιφάνεια από 40 μέχρι 50 τ.μ.: Τα μεγαλύτερα σε επιφάνεια φοιτητικά διαμερίσματα καταγράφονται στην πρωτεύουσα, με διάμεση ηλικία τα 52 τ.μ., ενώ οι μικρότερες διάμεσες επιφάνειες φοιτητικών διαμερισμάτων καταγράφηκαν στην Πάτρα με 41 τ.μ..
Προοπτική της αγοράς
«Η διατήρηση της ανόδου των ενοικίων στα φοιτητικά διαμερίσματα λόγω της περιορισμένης προσφοράς είναι δεδομένη», σύμφωνα με την έρευνα αποτελώντας από μόνη της μια πολύ ενδιαφέρουσα επενδυτική εξέλιξη τόσο σε πανευρωπαϊκό όσο και σε εγχώριο επίπεδο. Άλλωστε, τα φοιτητικά σπίτια μαζί με τις αποθήκες, τα logistics, τα data centers και τους οίκους ευγηρίας έχουν αποδειχθεί σε πανευρωπαϊκό πλαίσιο τα πλέον ανθεκτικά ακίνητα στη μείωση αξιών ακινήτων λόγω COVID-19. Στον αντίποδα βρίσκονται τα καταστήματα, τα εμπορικά κέντρα και τα γραφεία χαμηλών προδιαγραφών.
Στην Ελλάδα, την τελευταία δεκαετία είναι σαφώς λιγότερα τα διαθέσιμα φοιτητικά διαμερίσματα στην αγορά σε σχέση με το 2015, καθώς ένα ποσοστό ακινήτων περί το 15-20% έχει εισέλθει οριστικά σε καθεστώς βραχυχρόνιας μίσθωσης. «Η προσφορά φοιτητικών διαμερισμάτων αναμένεται να σημειώσει περαιτέρω μείωση λόγω αύξησης του τουρισμού. Ενδεικτικά στο Γουδή και στου Ζωγράφου υπήρξε μια αύξηση εγγεγραμμένων ακινήτων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης πάνω από 11% σε σχέση με το 2023».
Ως προς τις τάσεις της αγοράς, όλο και περισσότεροι ιδιοκτήτες προβαίνουν σε περιορισμένη επίπλωση διαμερισμάτων για να έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Από την πλευρά τους, οι ενοικιαστές, στην πλειοψηφία τους, επιλέγουν να ενοικιάσουν όσο το δυνατόν παλιότερα διαμερίσματα, ενώ καταγράφεται και αύξηση των φοιτητών που επιλέγουν να συγκατοικήσουν και να επιμερίζονται τα έξοδα. Αποτέλεσμα είναι τα μεγαλύτερα διαμερίσματα να εμφανίζουν σταδιακά χαμηλότερο ρίσκο διάθεσης.
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια έχει ενταθεί η προσπάθεια μεγάλων παικτών του real estate να δημιουργήσουν κατοικίες στα πρότυπα ιδιωτικών φοιτητικών εστιών καθώς είναι πλέον διαπιστωμένο ότι με την προσφορά επιπρόσθετων υπηρεσιών η συγκεκριμένη μορφή ανάπτυξης μπορεί να αποφέρει σημαντικά υψηλότερα έσοδα. Εξ’ ου και αναπτύσσεται σταδιακά μια νέα αγορά γύρω από ιδιωτικές φοιτητικές εστίες all inclusive, όπου τα πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τα τυπικά φοιτητικά διαμερίσματα είναι για παράδειγμα ότι στην τιμή συμπεριλαμβάνονται υπηρεσίες και λογαριασμοί νερού, ίντερνετ, κοινοχρήστων, ενώ η τυποποίηση των διαμερισμάτων και η μοναδική επιλογή της αποδοχής του πλήρους πακέτου παροχών διευκολύνει εξαιρετικά τη διαχείριση. Στα πλεονεκτήματα είναι και το γεγονός ότι τα διαμερίσματα είναι πλήρως ανακαινισμένα και επιπλωμένα, βρίσκονται πλησίον των σχολών ή πολύ κοντά σε μέσα μαζικής μεταφοράς, παρέχουν σε κάποιες περιπτώσεις τη δυνατότητα ευέλικτης μίσθωσης ανάλογα με την περίοδο φοίτησης κτλ.. Στην περίπτωση αυτή των ιδιωτικών φοιτητικών κατοικιών, το ποσοστό αυξημένο ενοικίου σε σχέση με τα τυπικά φοιτητικά διαμερίσματα κυμαίνεται μεταξύ 20 και 40% ανάλογα με την πόλη.
Με δεδομένο το μεγάλο έλλειμμα, η Πολιτεία με τη διαδικασία των ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) προωθεί ως γνωστόν τη δημιουργία νέων ή την ολική ανακαίνιση υφιστάμενων, φοιτητικών κατοικιών. Ωστόσο παρότι τα ΣΔΙΤ αυτά είναι απολύτως αναγκαία -καθώς η εξασφάλιση κατοικίας για τους φοιτητές που σπουδάζουν σε άλλη πόλη από αυτή της καταγωγής τους είναι …επίπονη- δεν υπάρχει ασφαλής πρόβλεψη για το πότε θα τεθούν σε τροχιά υλοποίησης και στη συνέχεια λειτουργίας. Οι σχετικές διαδικασίες, όπως επισημαίνεται, καθυστερούν για πολλούς λόγους μεταξύ των οποίων είναι:
-Το γνωστό εδώ και δεκαετίες πρόβλημα της γραφειοκρατίας που βάζει τα εμπόδια στον κατασκευαστικό κλάδο
–Η αδυναμία των πανεπιστημίων να τις υποστηρίξουν, μη διαθέτοντας τεχνικές υπηρεσίες
-Η ραγδαία αύξηση των πρώτων υλών και του ενεργειακού κόστους.