Η Τουρκία ανακοίνωσε την επιβολή εμπάργκο εξαγωγών κατά του Ισραήλ σε 54 κατηγορίες προϊόντων, ως αντίδραση στις επιχειρήσεις του ισραηλινού στρατού στον πόλεμο της Γάζας. Στη σχετική ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εμπορίου αναφέρεται ότι «η Τουρκική Δημοκρατία αποφάσισε να περιορίσει τις εξαγωγές προϊόντων προς το Ισραήλ που ανήκουν στις ομάδες προϊόντων που αναφέρονται στο παράρτημα, ως πρώτη κίνηση, από τις 9 Απριλίου 2024. Οι πρόνοιες αυτής της απόφασης θα εφαρμοστούν άμεσα». Στο παράρτημα απαριθμούνται διάφοροι τύποι προϊόντων, κυρίως κατασκευαστικά υλικά, όπως αλουμίνιο και χάλυβας, χρώματα, ηλεκτρικά καλώδια, δομικά υλικά, καύσιμα και άλλα υλικά.
«Η απόφαση αυτή θα παραμείνει σε ισχύ έως ότου το Ισραήλ, στο πλαίσιο των υποχρεώσεών του που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο, κηρύξει άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και επιτρέψει την επαρκή και αδιάλειπτη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Λωρίδα της Γάζας» σημειώνεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Εμπορίου. Η Άγκυρα υποστηρίζει ακόμη ότι «δεν επιτρέπει την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή υπηρεσίας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς στο Ισραήλ» εδώ και πολύ καιρό.
Στην ίδια ανακοίνωση τονίζεται ότι «το Τελ Αβίβ πρέπει, «σε πλήρη συνεργασία με τον ΟΗΕ, να επιτρέψει την απρόσκοπτη παροχή όλης της βασικής ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζας, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών προμηθειών και των υπηρεσιών υγείας που χρειάζονται», προστίθεται στην ανακοίνωση. Χτες, Δευτέρα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Άγκυρα, είχε προαναγγείλει ότι η Τουρκία θα επιβάλει σειρά νέων κυρώσεων κατά του Ισραήλ, επειδή η ισραηλινή κυβέρνηση δεν επιτρέπει ρίψεις ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα από τουρκικά μεταγωγικά αεροσκάφη.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι «εδώ και αρκετό καιρό, η ανθρωπιστική βοήθεια παραδίδεται στη Γάζα με αλεξίπτωτα μέσω Ιορδανίας. Είχαμε υποβάλει το αίτημά μας να συμμετάσχουμε σε αυτή την επιχείρηση ανθρωπιστικής βοήθειας με τα φορτηγά αεροπλάνα της Πολεμικής μας Αεροπορίας. Μάθαμε σήμερα ότι το αίτημα αυτό, το οποίο έγινε δεκτό με ικανοποίηση από τις ιορδανικές αρχές, απορρίφθηκε από το Ισραήλ». Ο ίδιος υποστήριξε ότι «δεν μπορεί να υπάρξει καμία δικαιολογία για το Ισραήλ να εμποδίσει την προσπάθειά μας να παραδώσουμε από αέρος βοήθεια στους κατοίκους της Γάζας που παλεύουν με την πείνα».
Ενώπιον αυτής της κατάστασης, συνέχισε ο Χακάν Φιντάν, η Τουρκία αποφάσισε να λάβει μια σειρά νέων μέτρων κατά του Ισραήλ. Τα μέτρα αυτά, που εγκρίθηκαν από τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, «θα εφαρμοστούν βήμα προς βήμα χωρίς καθυστέρηση» έως ότου το Ισραήλ κηρύξει κατάπαυση του πυρός και επιτρέψει την απρόσκοπτη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, ανέφερε ο Τούρκος ΥΠΕΞ.
Αντίδραση Ισραήλ
Ο Ίσραελ Κατζ δήλωσε ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν «θυσιάζει και πάλι τα οικονομικά συμφέροντα του λαού της Τουρκίας για να υποστηρίξει την Χαμάς και εμείς θα απαντήσουμε αναλόγως».
Η Άγκυρα επέβαλε από σήμερα περιορισμούς στην εξαγωγή σειράς προϊόντων αντιδρώντας στον πόλεμο στην Γάζα και ανταποκρινόμενη στην αυξανόμενη οργή του τουρκικού πληθυσμού για την διατήρηση των εμπορικών σχέσεων ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ.
«Η απόφαση αυτή θα παραμείνει σε ισχύ μέχρι το Ισραήλ να κηρύξει άμεση κατάπαυση του πυρός και να επιτρέψει την διαρκή ροή της ανθρωπιστικής βοήθειας προς την Γάζα», διευκρινίζει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εμπορίου της Τουρκίας.
Οι περιορισμοί αφορούν 54 προϊόντα, ανάμεσά τους κατασκευαστικά υλικά από χάλυβα, σίδηρο και αλουμίνιο, καθώς επίσης και καύσιμα αεροσκαφών.
Το υπουργείο διευκρινίζει επίσης ότι «η πώληση προϊόντων και υπηρεσιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το Ισραήλ για στρατιωτικούς σκοπούς» δεν επιτρέπεται «εδώ και καιρό».
Η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εμπορίου εκδίδεται αφού η Αγκυρα ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ εμπόδισε τουρκικό αίτημα για ρίψη ανθρωπιστικής βοήθειας στην Λωρίδα της Γάζας.
«Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την παρεμπόδιση από το Ισραήλ της προσπάθειάς μας να ρίξουμε βοήθεια στους πεινασμένους κατοίκους της Γάζας», δήλωσε χθες ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν προαναγγέλλοντας την επιβολή μέτρων κατά του Ισραήλ.
«Θα συνεχίσουμε την υποστήριξή μας (προς τους Παλαιστίνιους) μέχρι να σταματήσει η αιματοχυσία στην Γάζα και μέχρι οι παλαιστίνιοι αδελφοί μας αποκτήσουν ένα ελεύθερο παλαιστινιακό κράτος με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ», δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στο μήνυμά του για την γιορτή του Έιντ αλ-Φιτρ με την οποία τερματίζεται το ραμαζάνι.
Η τουρκική κυβέρνηση υπό πίεση
Ο πόλεμος στην Γάζα έδωσε τέλος στην εξομάλυνση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων το 2022 έπειτα από ένταση πολλών ετών.
Ο πρόεδρος Ερντογάν, μία από τις πλέον επικριτικές φωνές του πολέμου που διεξάγει το Ισραήλ κατά της Λωρίδας της Γάζας, έχει χαρακτηρίσει επανειλημμένα το Ισραήλ «τρομοκρατικό κράτος».
Ο Ερντογάν, ο οποίος ανακάλεσε στις αρχές του Νοεμβρίου τον πρεσβευτή της Τουρκίας στο Τελ Αβίβ, είχε ωστόσο δηλώσει ότι «η πλήρης ρήξη» των σχέσεων με το Ισραήλ είναι αδύνατη.
Ομως, κατά τις τελευταίες εβδομάδες, αυξήθηκαν στην Τουρκία οι επικρίσεις για την διατήρηση των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, η οργή αυτή συνέβαλε στην ιστορική συντριβή του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές.
Το τουρκικό ισλαμιστικό κόμμα Yeniden Refah εκμεταλλεύθηκε το θέμα και κατόρθωσε να αποσπάσει από το AKP δύο επαρχίες: την Σανλιούρφα (νοτιοανατολικά) και το Γιόζγκατ (κέντρο).
Διαδηλώσεις κατά της διατήρησης των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες ημέρες σε πολλές τουρκικές πόλεις, εκ των οποίων μία μεγάλη διαδήλωση το Σάββατο στην Κωνσταντινούπολη.
Η βίαιη διάλυση αυτή της διαδήλωσης προκάλεσε οργή στην κοινή γνώμη. Η σκηνή που μεταδόθηκε από τα μέσα ενημέρωσης κατά την οποία μία αστυνομικός χαστουκίζει διαδηλώτρια επικρίθηκε έντονα από την τουρκική αντιπολίτευση.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας Αλί Γερλίκαγιά ανακοίνωσε ότι έχει ξεκινήσει έρευνα, ενώ δύο αστυνομικοί έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα.
Οι εξαγωγές της Τουρκίας προς το Ισραήλ ήταν ύψους 5,43 δισεκατομμυρίων το 2023, έναντι 7,03 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2022 και 6,36 δισ. δολ το 2021, σύμφωνα με την Ενωση Τούρκων Εξαγωγέων και την τουρκική στατιστική υπηρεσία Turkstat.