Με ταχύτητα τρέχουν οι εξελίξεις όσον αφορά στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, σε μία γεωπολιτική αλλαγή που θα αλλάξει το status quo δεκαετιών. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι μέχρι πρότινος δεν υπήρχε καμία συζήτηση για να μπουν οι δύο αυτές Σκανδιναβικές χώρες στη Βορειοατλαντική Συμμαχία -αν και πρακτικά εδώ και χρόνια ανήκουν στη δυτική σφαίρα επιρροής-. Όλα όμως άλλαξαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο.
Χθες Κυριακή η κυβερνήσεις των δύο χωρών εξέφρασαν με τον πιο επίσημο τρόποο την επιθυμία τους να μπουν στο ΝΑΤΟ και μάλιστα το συντομότερο , ενω οι χώρες – μέλη της Συμμαχίας, μέσα από την άτυπη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών τους στο Βερολίνο, έδωσαν ουσιαστικά «πράσινο φως» να εγκαταλείψουν την ουδετερότητά τους και να περάσουν στο «στρατόπεδο» της Δύσης.
Ελσίνκσι και Στοκχόλμη υπογραμμίζουν ότι πλέον επιλέγουν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ για λόγους ασφάλειας με όλα τα μέλη της Συμμαχίας να δηλώνουν ανοιχτά την σλυμφωνη γνώμη τους εκτός από την Τουρκία, που εκφράζει αντιρρήσεις.
Από την άλλη πλευρά, οι ρωσικές αντιδράσεις μέχρι στιγμής είναι μάλλον μετριοπαθείς παρά το γεγονός πως ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που ήθελελε να αποφύγει ο Πούτιν ήταν η επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ρωσικά σύνορα. Σύμφωνα με τα όσα μετέδωσε ο Θανάσης Αυγερινός στο OPEN, εδώ και χρόνια οι δύο σκανδιναβικές χώρες συμμετέχουν σε νατοϊκές δραστηριότητες και σε κοινές ασκήσεις. Επομένως η κόκκινη γραμμή για τη Μόσχα δεν είναι η ένταξη στο ΝΑΤΟ αλλά η αλλαγή του μη πηρυνικού καθεστώτος τον δύο χωρών.
Αυτό το καθεστώς δεν αλλάζει αυτομάτως με την ενταξιακή διαδικασία αλλά αν οι δύο χώρες αποφασίσουν να τοποθετήσουν στο έδαφός τους πυρηνικούς πυραύλους τότε η Μόσχα θα απαντήσει άμεσα.
Σουηδία: Σήμερα η διαδικασία στη Βουλή για να μπει στη συμμαχία
«Αύριο θα διασφαλίσω ότι υπάρχει ευρεία κοινοβουλευτική υποστήριξη στη Βουλή για την αίτηση ένταξης της Σουηδίας και στη συνέχεια θα λάβουμε μία κυβερνητική απόφαση», δήλωσε χθες η πρωθυπουργός της Σουηδίας, Μαγκνταλένα Αντερσον, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Στοκχόλμη. Μία κοινή υποψηφιότητα στο ΝΑΤΟ με τη Φινλανδία είναι το καλύτερο για τη Σουηδία και την ασφάλειά της, πρόσθεσε η πρωθυπουργός.
Οι ανάγκες ασφαλείας της Σουηδίας υπηρετούνται με το καλύτερο τρόπο από την ένταξη στο ΝΑΤΟ, δήλωσε η Μαγκνταλένα Αντερσον, αφού το κόμμα της, το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, άλλαξε την πολιτική του γραμμή εγκαταλείποντας την πάγια άρνησή του για ένταξη της χώρας στη Συμμαχία, στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. «Το καλύτερο για την ασφάλεια της Σουηδίας και του σουηδικού λαού είναι η ένταξη στο ΝΑΤΟ», δήλωσε η σουηδή πρωθυπουργός. «Πιστεύουμε ότι η Σουηδία χρειάζεται τις επίσημες εγγυήσεις ασφαλείας που συνοδεύουν την ένταξη στο ΝΑΤΟ», πρόσθεσε.
Υπέρ της ένταξης στο ΝΑΤΟ το κυβερνών κόμμα της χώρας
Το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Σουηδίας έδωσε την έγκρισή του στην υποψηφιότητα της χώρας για την ένταξή της το ΝΑΤΟ, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την υποβολή αίτησης ένταξης στη Συμμαχία από τη σουηδική κυβέρνηση, ταυτόχρονα με τη Φινλανδία.
Κατά τη διάρκεια έκτακτης συνόδου την Κυριακή, 15 Μαΐου, η ηγεσία του αποφάσισε ότι το κόμμα «θα υποστηρίξει στην υποψηφιότητα της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ», αναφέρεται σε ανακοίνωση, ανατρέποντας την πολιτική γραμμή που ακολουθούσε ανέκαθεν. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα διευκρινίζει πάντως ότι είναι αντίθετο στην εγκατάσταση μόνιμων βάσεων του ΝΑΤΟ, καθώς και πυρηνικών όπλων στο έδαφος της Σουηδίας, δύο στοιχεία που δεν αποτελούν προϋποθέσεις για την ένταξη μίας χώρας στην Ατλαντική Συμμαχία. Οι εσωτερικές διαβουλεύσεις έφεραν στο φως και διαφορετικές γνώμες στους κόλπους του κόμματος, καθώς εκδηλώθηκαν επικριτικές φωνές που θεωρούν ότι η απόφαση είναι εσπευσμένη ώστε η Σουηδία να ακολουθήσει το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει η Φινλανδία. Η πρωθυπουργός και ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Μαγκνταλένα Αντερσον θα δώσει συνέντευξη Τύπου στη Στοκχόλμη.
Με την αλλαγή της πολιτικής γραμμής των σοσιαλδημοκρατών, διαμορφώνεται ευρεία πλειοψηφία υπέρ της ένταξης στο ΝΑΤΟ στο σουηδικό κοινοβούλιο. Η σουηδική δεξιά υποστήριζε ήδη την ένταξη στη Συμμαχία, ενώ οι ακροδεξιοί Δημοκράτες της Σουηδίας τάσσονταν επίσης υπέρ αν η κίνηση γινόταν από κοινού με τη Φινλανδία. Το Ελσίνκι ανακοίνωσε την Κυριακή (15/05) την ιστορική υποψηφιότητά του στο ΝΑΤΟ, η οποία κατατίθεται τη Δευτέρα (16/05) στο κοινοβούλιο της Φινλανδίας.
Τσαβούσογλου: Διαλλακτικός για τη Φινλανδία – «Πυρά» για «προκλητικές δηλώσεις» της σουηδής ΥΠΕΞ
Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου φάνηκε σήμερα διαλλακτικός έναντι της Φινλανδίας, όμως κατηγόρησε τη Σουηδία για «προκλητικές» δηλώσεις κατά τις συνομιλίες στο Βερολίνο για την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ.
«Οι δηλώσεις της υπουργού Εξωτερικών της Σουηδίας δεν είναι δυστυχώς εποικοδομητικές. Συνεχίζει να κάνει προκλητικές δηλώσεις», υποστήριξε ο Τσαβούσογλου μιλώντας σε τούρκους δημοσιογράφους στο Βερολίνο, στο περιθώριο της άτυπης συόδου των υπουργών Εξωτερικών της Ατολαντικής συμμαχίας.
Ο τούρκος υπουργός υιοθέτησε αντίθετα έναν πιο διαλλακτικό τόνο έναντι της Φινλανδίας, για την οποία δήλωσε πως δείχνει «μεγάλο σεβασμό» για τις «ανησυχίες» της Άγκυρας. «Όμως δεν βλέπουμε το ίδιο και από τη Σουηδία», επέμεινε.
Ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε την Παρασκευή την αντίθεσή του στην ένταξη αυτών των δύο χωρών, κατηγορώντας τις ότι χρησιμεύουν ως «πανδοχείο για τους τρομοκράτες του PKK», του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν που θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από την Τουρκία, αλλά και από την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
«Υποστηρίζουμε ανέκαθεν την πολιτική ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ. (…) Όμως το γεγονός ότι αυτές οι δύο χώρες είναι σε επαφή με τα μέλη μιας τρομοκρατικής οργάνωσης, το ότι η Σουηδία τους στέλνει όπλα και το ότι επιβάλλουν περιορισμούς στις εξαγωγές αμυντικού υλικού προς την Τουρκία, αντιβαίνουν στο πνεύμα της συμμαχίας», υποστήριξε ο Τσαβούσογλου.
Κατά τη συνάντησή του με τους δύο υπουργούς, αυτοί οι τελευταίοι του έκαναν προτάσεις με στόχο να «απαντηθούν οι ανησυχίες της Τουρκίας», πρόσθεσε.
Ο Τσαβούσογλου διευκρίνισε πως περιμένει να δει «τις εγγυήσεις» που θα προταθούν από τις δύο χώρες.
«Πρέπει οπωσδήποτε να μπει ένα τέλος στην υποστήριξη των τρομοκρατικών οργανώσεων και να αρθούν οι περιορισμοί στις εξαγωγές προς την Τουρκία. Δεν το λέω για να κάνω παζάρι, αλλά επειδή αυτό σημαίνει να είναι κανείς σύμμαχος», επέμεινε.
Στόλτενμπεργκ και Μπλίνκεν σίγουροι για συναίνεση της Τουρκίας
Την πεποίθηση ότι η Τουρκία δε θα εμποδίσει την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, εφόσον υποβάλουν σχετικό αίτημα, εξέφρασε ο Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ.
«Η Τουρκία δεν σκοπεύει να εμποδίσει την ένταξη, επομένως είμαι βέβαιος ότι θα καταφέρουμε να ανταποκριθούμε στις ανησυχίες που έχει εκφράσει η ‘Αγκυρα κατά τρόπο ο οποίος δεν θα καθυστερήσει την διαδικασία ένταξης» των δύο χωρών, δήλωσε ο γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της άτυπης συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, στο Βερολίνο και πρόσθεσε: «Η Τουρκία είναι σημαντικός εταίρος. Έχει εκφράσει κάποιες ανησυχίες (…) Όταν ένας σύμμαχος εγείρει ανησυχίες, έχουμε αποδείξει εδώ και δεκαετίες ότι είμαστε σε θέση να καθίσουμε και να βρούμε συναινέσεις για να προχωρήσουμε. Αυτό σκοπεύουμε να κάνουμε και σε αυτή την περίπτωση. Διότι όλοι αναγνωρίζουν την ιστορικότητα της στιγμής».
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν διαβεβαίωσε την Κυριακή, 15 Μαΐου, πως οι ΗΠΑ «υποστηρίζουν σθεναρά» τα αιτήματα της Σουηδίας και της Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ενώ δήλωσε επίσης πως μίλησε με τον τούρκο ομόλογό του για τις ανησυχίες της Άγκυρας σχετικά με την ένταξη αυτών των δύο χωρών και είναι πεπεισμένος ότι μπορεί να επιτευχθεί συναίνεση.
«Δεν θέλω να χαρακτηρίσω τη συγκεκριμένη συζήτηση που είχαμε είτε με τον υπουργό Εξωτερικών είτε κατά τις συνεδριάσεις του ΝΑΤΟ, όμως μπορώ να πω το εξής: υπήρξε σχεδόν απ’ όλους στο τραπέζι πολύ ισχυρή υποστήριξη για την ένταξη (της Σουηδίας και της Φινλανδίας) στη συμμαχία», δήλωσε ο Μπλίνκεν στους δημοσιογράφους μετά τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στο Βερολίνο.
«Αν είναι αυτό που θα επιλέξουν να πράξουν, είμαι εντελώς πεπεισμένος ότι θα επιτύχουμε συναίνεση», πρόσθεσε ο υπουργός.
Οι πόρτες είναι ανοιχτές για τη Φινλανδία και τη Σουηδία διαμηνύουν ΝΑΤΟ και Γερμανία
«Οι πόρτες του ΝΑΤΟ είναι ανοιχτές και θα υποδεχτούμε τη Σουηδία και τη Φινλανδία με ανοιχτές αγκάλες», δήλωσε η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ και διαβεβαίωσε ότι οι σύμμαχοι θα φροντίσουν για την όσο το δυνατόν συντομότερη διαδικασία επικύρωσης.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε από την πλευρά του ότι όσο διαρκεί η διαδικασία, η Συμμαχία θα ενισχύσει την παρουσία της στην ευρύτερη περιοχή.
«Η Σουηδία και η Φινλανδία είναι σαν να έχουν γίνει ήδη μέλη, απλώς δεν έχουν πάρει ακόμη την κάρτα μέλους», δήλωσε χαρακτηριστικά η κυρία Μπέρμποκ μετά το τέλος της άτυπης συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ που πραγματοποιήθηκε χθες, Σάββατο, και σήμερα στο Βερολίνο και τόνισε ότι η Ρωσία δημιούργησε ακριβώς την κατάσταση που προσπαθούσε να αποτρέψει – πιθανότατα θα ενταχθούν στο ΝΑΤΟ δύο χώρες οι οποίες πριν από την 24η Φεβρουαρίου δεν το είχαν σκοπό. «Εάν αυτές οι χώρες αποφασίσουν να ενταχθούν, θα πρόκειται για θεμελιώδη αλλαγή στην αντίληψη ασφάλειας και ειρηνευτικής τάξης στην Ευρώπη», πρόσθεσε.
Η υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωσε ακόμη ότι η Γερμανία θα κάνει το παν ώστε η ευαίσθητη μεταβατική φάση να διαρκέσει όσο το δυνατόν λιγότερο και να μην υπάρξει καθόλου «γκρίζα ζώνη». Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, εξήγησε, θα εφαρμόσει «ταχεία διαδικασία» (fast track) και το ίδιο εκτιμά ότι θα κάνει και το Κοινοβούλιο.
Ο κ. Στόλτενμπεργκ δήλωσε από την πλευρά του ότι όλα τα μέλη συμφωνούν ότι οι πόρτες του ΝΑΤΟ είναι ανοιχτές για τη Σουηδία και τη Φινλανδία και ότι η διαδικασία διεύρυνσης είναι επιτυχής. «Αν υποβάλουν αίτηση, θα πρόκειται για μια ιστορική στιγμή, για τις ίδιες, για το ΝΑΤΟ, για την Ευρώπη και για τον διατλαντικό δεσμό. Η ένταξή τους θα ενισχύσει την σταθερότητα της Φινλανδίας και της Σουηδίας, της Ευρώπης και του ευρωατλαντικού χώρου», πρόσθεσε.
Σε ό,τι αφορά τις απειλές της Ρωσίας προς τη Φινλανδία και τη Σουηδία, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ επισήμανε ότι έχει αυξηθεί η στρατιωτική παρουσία της Συμμαχίας στην ανατολική περιοχή και στη Βαλτική καθώς και η επιτήρηση του εναέριου χώρου και η ετοιμότητα για ενδεχόμενη υβριδική επίθεση ή κυβερνοεπίθεση. Η Φινλανδία και η Σουηδία ανησυχούν για την μεταβατική περίοδο από την υποβολή της αίτησης έως την επικύρωση του Πρωτοκόλλου Εισδοχής από όλους τους συμμάχους, σημείωσε ο κ. Στόλτενμπεργκ: «Θα προσπαθήσουμε να επιταχύνουμε τη διαδικασία, πολλά μέλη το δήλωσαν ήδη, αλλά σε κάθε περίπτωση θα υπάρξει ένα τέτοιο διάστημα. Η ένταξη των δύο χώρων έχει μεγάλη σημασία για το ΝΑΤΟ, το οποίο θα αυξήσει την παρουσία του στην περιοχή της Βαλτικής και γύρω από τις δύο χώρες, σε συνεννόηση βεβαίως μαζί τους», πρόσθεσε.
Σε ό,τι αφορά τις επιφυλάξεις που εξέφρασε η Τουρκία σχετικά με το ενδεχόμενο ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Συμμαχία, ο κ. Στόλτενμπεργκ σημείωσε ότι «η Τουρκία ξεκαθάρισε ότι δεν σκοπεύει να εμποδίσει την ένταξη» και δήλωσε βέβαιος ότι το ΝΑΤΟ θα καταφέρει να απαντήσει στις ανησυχίες της «κατά τρόπο ο οποίος δεν θα καθυστερήσει την διαδικασία ένταξης» των δύο χωρών. «Η Τουρκία είναι σημαντικός εταίρος. Έχει εκφράσει κάποιες ανησυχίες (…) Όταν ένας σύμμαχος εγείρει ανησυχίες, έχουμε αποδείξει εδώ και δεκαετίες ότι είμαστε σε θέση να καθίσουμε (στο τραπέζι) και να βρούμε συναινέσεις για να προχωρήσουμε. Αυτό σκοπεύουμε να κάνουμε και σε αυτή την περίπτωση. Διότι όλοι οι σύμμαχοι αναγνωρίζουν το ιστορικό μέγεθος της στιγμής».
Σχετικά με το ίδιο θέμα, η Αναλένα Μπέρμποκ επισήμανε ότι το ανεπίσημο σχήμα της συνάντησης του ΝΑΤΟ έχει εμπιστευτικό χαρακτήρα και περιορίστηκε να δηλώσει ότι πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών της Τουρκίας και της Σουηδίας και της Φινλανδίας και ότι θεωρεί ότι όλα τα μέλη αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για ιστορικής σημασίας θέμα.
Αναφερόμενη στον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, θέμα το οποίο απασχόλησε τη σημερινή συνάντηση των υπουργών, η κυρία Μπέρμποκ τόνισε ότι «δεν πρέπει να σταματήσουμε τις προσπάθειές μας για στήριξη της Ουκρανίας – για όσο μας χρειάζεται η ίδια η Ουκρανία προκειμένου να υπερασπιστεί τον εαυτό της» και προέβλεψε ότι αυτός ο πόλεμος δεν θα τελειώσει σύντομα.
Τι ζητά η Τουρκία για να συμφωνήσει στην ένταξη των δύο χωρών
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας δήλωσε σήμερα πως η Σουηδία και η Φινλανδία πρέπει να σταματήσουν να υποστηρίζουν τρομοκράτες στις χώρες τους, να παράσχουν ξεκάθαρες εγγυήσεις ασφαλείας και να άρουν απαγορεύσεις εξαγωγών προς την Τουρκία, εφόσον επιδιώκουν την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ.
Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μιλώντας σε τούρκους δημοσιογράφους μετά τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στο Βερολίνο, δήλωσε πως η Τουρκία δεν απειλεί κανέναν ούτε επιδιώκει να ασκήσει επιρροή, όμως διατυπώνει τη γνώμη της, ιδιαίτερα σχετικά με την υποστήριξη της Σουηδίας προς την κουρδική μαχητική οργάνωση PKK (Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν). Η Άγκυρα θεωρεί το PKK τρομοκρατική οργάνωση.
Η Φινλανδία επιβεβαίωσε σήμερα ότι θα ζητήσει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ και η Σουηδία αναμένεται ότι θα ακολουθήσει το παράδειγμά της, ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ωστόσο, όπως σημειώνει το Ρόιτερς, οι ανησυχίες της Τουρκίας μπορεί να αποτελέσουν εμπόδιο, καθώς οποιαδήποτε απόφαση για διεύρυνση του ΝΑΤΟ απαιτεί ομόφωνη έγκριση και από τα 30 κράτη μέλη.
Η Φινλανδία ανακοίνωσε ότι καταθέτει αίτημα για να μπει στο ΝΑΤΟ
Ο πρόεδρος της Φινλανδίας Σάουλι Νιινίστο ανακοίνωσε ότι η χώρα θα υποβάλει αίτημα για ένταξη στο ΝΑΤΟ, τονίζοντας ότι αυτό θα «μεγιστοποιήσει» την ασφάλεια της χώρας. «Είναι μία ιστορική ημέρα. Μια νέα εποχή αρχίζει», δήλωσε ο πρόεδρος Νιινίστο στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
«Μια προστατευμένη Φινλανδία γεννιέται ως μέρος μιας σταθερής, ισχυρής και υπεύθυνης σκανδιναβικής περιοχής. Κερδίζουμε ασφάλεια και την μοιραζόμαστε επίσης. Είναι καλό να έχουμε κατά νου ότι η ασφάλεια δεν είναι ένα παιχνίδι», υπογράμμισε ο ίδιος.
Η πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Σάννα Μαριν, υπογράμμισε ότι ελπίζει πως το κοινοβούλιο θα εγκρίνει την απόφαση της υποβολής αιτήματος στη Συμμαχία. «Η απόφασή μας είναι ιστορική», δήλωσε. «Ως μέλος του ΝΑΤΟ, θα είμαστε επίσης υπεύθυνοι για την ασφάλεια της συμμαχίας στο σύνολό της».
Έτσι πλέον με τον πιο επίσημο τρόπο, η χώρα εγκαταλείπει δεκαετίες στρατιωτικής ουδετερότητας σε μια ιστορική απόφαση που έρχεται ως αποτέλεσμα της ρωσική εισβολής στην Ουκρανία.