20.1 C
Athens
Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου, 2024

Λάκης Παπαστάθης: Έχασε τη μάχη με το καρκίνο ο γνωστός σκηνοθέτης σε ηλικία 79 ετών

Περισσότερα Νέα

- Advertisement -

Έφυγε από τη ζωή τα ξημερώματα της Τετάρτης σε ηλικία 79 ετών, μετά από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο, ο βραβευμένος σκηνοθέτης, παραγωγός και συγγραφέας Λάκης Παπαστάθης. Ηταν ένας από τους κύριους εκπροσώπους του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, αλλά και ένας πολύπλευρα δημιουργικός άνθρωπος, ο οποίος άφησε το αποτύπωμά του σε ποικίλα είδη τέχνης και με διαφορετικά μέσα έκφρασης (κινηματογράφος, τηλεόραση, λογοτεχνία, κριτική κ.α.).

Πολυδιάστατη πνευματική προσωπικότητα, ο Παπαστάθης θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της γενιάς του και παράλληλα ένας από τους θεμελιωτές του πολιτιστικού ντοκιμαντέρ στην ελληνική τηλεόραση, κυρίως μέσω της εκπομπής «Παρασκήνιο» την οποία δημιούργησε μαζί με τον σκηνοθέτη Τάκη Χατζόπουλο το 1976.

Εως τις τελευταίες του στιγμές διατήρησε τον δυναμισμό και το πείσμα του, όπως και τη χαρακτηριστική υπερηφάνειά του. Εφυγε όπως έζησε: Με απόλυτη, αδιαπραγμάτευτη αξιοπρέπεια.

Ο Λάκης Παπαστάθης στην τελετή απονομής του 42ου φεστιβάλ κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη

Το βιογραφικό του Λάκη Παπαστάθη

Ο Λάκης Παπαστάθης γεννήθηκε στον Βόλο το 1943, τελείωσε το γυμνάσιο στη Μυτιλήνη και σπούδασε στο Κέντρο Σπουδών Κινηματογράφου (1963).

- Advertisement -

Από πολύ νωρίς στη σταδιοδρομία του σκηνοθέτησε μικρού και μεγάλου μήκους κινηματογραφικές ταινίες, οι οποίες απέσπασαν επαίνους από την κριτική για την αισθητική αρτιότητα και το βάθος του περιεχομένου τους, καθώς και πλήθος βραβείων.

Αρχισε τη διαδρομή του στον κινηματογράφο με ταινίες μικρού μήκους το 1963. Το 1972 το φιλμ «Γράμματα από την Αμερική» απέσπασε το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης της συγκεκριμένης χρονιάς.

Ο Λάκης Παπαστάθης υπήρξε ένας διακριτικός αλλά άοκνος και πρωτότυπος πνευματικός δημιουργός. Η πορεία του στο χώρο του κινηματογράφου επηρεάστηκε καθοριστικά από την «Ευδοκία», την περίφημη και ρηξικέλευθη ταινία του Αλέξη Δαμιανού. Στην «Ευδοκία» ο Παπαστάθης εκτέλεσε καθήκοντα βοηθού σκηνοθέτη και βασικού συντελεστή για την ολοκλήρωση της παραγωγής. Εκ των υστέρων μάλιστα και πρωτοπορώντας για τα ελληνικά δεδομένα, ο Λάκης Παπαστάθης εξέδωσε (Πατάκης 2006) μια εκτενή μονογραφία υπό τον τίτλο «Όταν ο Δαμιανός γύριζε την Ευδοκία», ειδικά αφιερωμένη στο παρασκήνιο μιας ταινίας-σταθμού στην ιστορία του νέου ελληνικού κινηματογράφου.

Ο Λάκης Παπαστάθης σκηνοθέτησε συνολικά τέσσερις μεγάλου μήκους ταινίες: «Τον καιρό των Ελλήνων» (1981), «Θεόφιλος» (1987), «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» (2001), «Ταξίδι στη Μυτιλήνη» (2010). Οι ταινίες του απέσπασαν πολλά κινηματογραφικά βραβεία στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων σκηνοθεσίας και καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και στα Κρατικά Βραβεία Κινηματογράφου, ενώ συμμετείχαν επίσης σε διεθνή φεστιβάλ.

Ενδεικτικά, το 1980 ο «Θεόφιλος» συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Βερολίνου, ενώ «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον», βασισμένο στο ομώνυμο διήγημα του Γεώργιου Βιζυηνού, αποτέλεσε μέρος του επίσημου προγράμματος στο Φεστιβάλ του Τορόντο το 2001.

Το στοιχείο που έκανε το κινηματογραφικό βλέμμα του σκηνοθέτη εντελώς μοναδικό και ευδιάκριτο, ήταν η στενή σχέση του σινεμά με τη λογοτεχνία. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Λάκης Παπαστάθης ήταν ένας σκηνοθέτης λέξεων και κειμένων ή, κατ’ απόλυτη συμμετρία, ένας λογοτέχνης της εικόνας. Εν τέλει, ο Λάκης Παπαστάθης υπήρξε ο δημιουργός ενός εντελώς ιδιαίτερου κινηματογραφικού ιδιώματος, συνδυάζοντας τα κινηματογραφικά πλάνα με τα κείμενα και τους συγγραφείς που ο ίδιος αγαπούσε.

Παράλληλα, τo πιο σημαντικό ίσως κεφάλαιο της καλλιτεχνικής του ζωής ήταν η πολιτιστική εκπομπή «Παρασκήνιο» την οποία δημιούργησε μαζί με τον σκηνοθέτη Τάκη Χατζόπουλο και η οποία άρχισε να προβάλλεται στην ΕΡΤ το 1976. Ο Παπαστάθης σκηνοθέτησε ο ίδιος δεκάδες επεισοδίων του «Παρασκηνίου», τα οποία απαθανάτισαν σπουδαία πρόσωπα της πνευματικής ζωής της χώρας και αποτελούν διαχρονικά μείζον τμήμα του ιστορικού αρχείου της ελληνικής τηλεόρασης. Ξεχωρίζουν -μεταξύ πολλών άλλων- τα ντοκιμαντέρ του Λάκη Παπαστάθη για τον ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, με τον οποίο τον συνέδεε στενή φιλία.

Ως τον Ιούνιο του 2013, όταν έκλεισε η ΕΡΤ και διακόπηκε η εκπομπή, το «Παρασκήνιο» είχε ξεπεράσει τα εννιακόσια θέματα (δεκαοκτάλεπτα, ημίωρα ή διάρκειας 52 λεπτών). Κατά καιρούς στο «Παρασκήνιο» εργάστηκαν περί τους διακόσιους σκηνοθέτες καθώς και σημαντικοί δημοσιογράφοι, μελετητές και τεχνικοί του κινηματογράφου.

Ο Λάκης Παπαστάθης σκηνοθέτησε επίσης ιστορικά ντοκιμαντέρ στο πλαίσιο της σειράς «Αναζητώντας τη Χαμένη Εικόνα», η οποία στηρίχθηκε αποκλειστικά σε κινηματογραφικά ντοκουμέντα. Το κύκνειο άσμα του στη μικρή οθόνη ήταν η σκηνοθεσία εκπομπών στο πλαίσιο της σειράς «Υστερόγραφο» της ΕΡΤ, έως και το 2022.

Κάποτε, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον Ιάσονα Τριανταφυλλίδη, ο Λάκης Παπαστάθης είχε εξομολογηθεί ότι «το ‘Παρασκήνιο’ ήταν καθοριστικό γεγονός στη ζωή μου. Κάθε μέρα σκεφτόμασταν την επόμενη εκπομπή. Νομίζω, με επηρέασε σε δύο πράγματα: πρώτον, στην καθυστέρηση να κάνω σινεμά γιατί ήταν κατά κάποιον τρόπο μια αναπλήρωση, είχα μια καθημερινή ενασχόληση με τη δημιουργία. Και, δεύτερον, κάλυπτε τη σχέση μου με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Το ‘Παρασκήνιο’ έκανε τον δικό μου κινηματογράφο να θέλει μια αχλή παρελθόντος, γιατί είχα χορτάσει τη σχέση με τη σύγχρονη πνευματική ζωή. Ίσως γι’ αυτό οδηγήθηκα στις αρχές του αιώνα, που είναι μια εποχή που αγαπάω, που μπορείς να τη δεις όχι σαν ιστορικός, αλλά ποιητικά. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου έζησαν θηρία της ελληνικής πνευματικότητας»

Η προσέγγιση αυτή του Λάκη Παπαστάθη στην τέχνη δεν ήταν, βεβαίως, τυχαία. Εξάλλου ο ίδιος, εκτός από σκηνοθέτης υπήρξε λογοτέχνης, με ευρύ και πρωτότυπο συγγραφικό έργο. «Ξεκίνησα κάνοντας σινεμά επηρεασμένος από τη λογοτεχνία και τώρα γράφω λογοτεχνικά κείμενα που τα έχει καθορίσει ο τρόπος αφήγησης του κινηματογράφου» είχε πει σε μια συνέντευξή του στο «Βήμα» το 2011. Εκτός από το βιβλίο για την «Ευδοκία», έγραψε τέσσερις συλλογές διηγημάτων: «Η νυχτερίδα πέταξε» (εκδ. Νεφέλη, 2002), «Η Ήσυχη και άλλα διηγήματα» (εκδ. Νεφέλη, 2005), «Το καλοκαίρι θα παίξει την Κλυταιμνήστρα» (εκδ. Πόλις, 2011) και «Ο δάσκαλος αγαπούσε το βωβό σινεμά» (εκδ. Πόλις, 2014).

Ξεχωριστό κεφάλαιο της ζωής του ήταν επίσης η στενή φιλία και η συνεργασία με τον Διονύση Σαββόπουλο. Τον Δεκέμβριο του 1973, ο Λάκης Παπαστάθης συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τον Σαββόπουλο αναλαμβάνοντας την κινηματογραφική σκηνοθεσία για το μουσικό πολυθέαμα του τραγουδοποιού με τίτλο «Θίασος Σκιών» στη μπουάτ «Κύτταρο». Αμέσως μετά τη δικτατορία, ο Λάκης Παπαστάθης σκηνοθέτησε την εκπομπή «Χαίρω πολύ Σαββόπουλος», την πρώτη εμφάνιση του Σαββόπουλου στην ελληνική τηλεόραση. Η τελευταία τους συνεργασία έγινε το 1999 με τη σκηνοθεσία του video clip του τραγουδιού «Πρώτη του Δύο Χιλιάδες» από τον δίσκο «Ο Χρονοποιός».

Στο χώρο του θεάτρου, τέλος, ο Λάκης Παπαστάθης συνεργάστηκε με τη θρυλική ομάδα του «Ελεύθερου Θεάτρου», σκηνοθετώντας φιλμάκια μικρού μήκους τα οποία εντάχθηκαν στις παραστάσεις «Μια ζωή Γκόλφω» (1974) και «Το τραμ το τελευταίο» (1976).

Ο Λάκης Παπαστάθης ήταν παντρεμένος με την ηθοποιό Υβόννη Μαλτέζου. Μαζί απέκτησαν έναν γιο.

- Advertisement -

ΑΠΑΝΤΗΣΤΕ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

Ροή ειδήσεων

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Καλύτερος αρτοποιός στην Ευρώπη ο Πρόεδρος της ΣΑΑΠΠ Παναγιώτης Σαχινίδης, στο 21ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Γαστρονομίας & Οινολογίας

Ο Πρόεδρος της Συντεχνίας Αρτοποιών Αθηνών, Προαστίων & Περιχώρων (ΣΑΑΠΠ) Παναγιώτης Σαχινίδης βραβεύτηκε ως καλύτερος αρτοποιός, κατά τις εργασίες του 21ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Γαστρονομίας...

Αμαλιάδα: Νέες μαρτυρίες-σοκ έφεραν στο «φως» νέα στοιχεία – «Η Ειρήνη εκβιάζει και απειλεί» – Πέφτει σε αντιφάσεις η Μουρτζούκου

Μαρτυρίες-σοκ που έφεραν στο φως νέες στοιχεία για την υπόθεση των πέντε νεκρών βρεφών στην Αμαλιάδα, παρουσίασε η εκπομπή «Φως στο Τούνελ». Η Σία, φίλη...

Γεωργία Μπίκα: Ανατροπή στην πολύκροτη υπόθεση βιασμού – Παραπέμπεται σε δίκη με τον σύντροφό της

Η υπόθεση της Γεωργίας Μπίκα, που βρέθηκε στο επίκεντρο διαμάχης σχετικά με καταγγελίες για βιασμό την Πρωτοχρονιά του 2022, λαμβάνει νέα τροπή. Πρόσφατα, η...

Αγρίνιο: Προφυλακίστηκε ο δολοφόνος της Δώρας – Ζητά εκ νέου συγγνώμη η αδερφή του – «Δεν γεννήθηκε δολοφόνος»

Προσωρινά κρατούμενος κρίθηκε, μετά την απολογία του στην ανακρίτρια του Αγρινίου, ο 30χρονος άνδρας, ο οποίος κατηγορείται για τον φόνο της 43χρονης πρώην συντρόφου...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ

Φέτβα κατά των VPN: Μια απειλή για την ψηφιακή ελευθερία στο Πακιστάν

Σε έναν ταχέως εξελισσόμενο ψηφιακό κόσμο, όπου η τεχνολογία ενσωματώνεται ολοένα και περισσότερο σε κάθε πτυχή της ζωής μας, το Διαδίκτυο θεωρείται συχνά ως...

Fatwa against VPNs: A threat to digital freedom in Pakistan

In a rapidly evolving digital world, where technology is increasingly integrated into every aspect of our lives, the internet is often viewed as a...

Σε κίνδυνο τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Πακιστάν

Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Πακιστάν (HRCP) ολοκλήρωσε την 38η Ετήσια Γενική Συνέλευση με μια αυστηρή έκκληση για επείγουσα δράση για την αντιμετώπιση της...

Οι απεργίες και οι διαδηλώσεις αυξάνονται στην Κίνα λόγω των απλήρωτων μισθών και του κλεισίματος των εργοστασίων

Απεργίες και διαμαρτυρίες από εργάτες και εργάτες της βιομηχανίας έχουν εμφανιστεί στην Κίνα όπου τέτοια περιστατικά απαγορεύονται αυστηρά. Η πλειονότητα των διαμαρτυριών διεξήχθη πριν...