Την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή τα μέτρα του υπουργείου Υποδομών για τις ανατιμήσεις στα υλικά – Ανοικτό το ενδεχόμενο πρόσθετων παρεμβάσεων δήλωσε χθες ο υπουργός κ. Κώστας Καραμανλής.
Σφικτή παραμένει η θηλιά στο λαιμό των κατασκευαστικών εταιρειών από τις ανατιμήσεις στα υλικά πρώτων υλών που συνεχίζουν να επιβαρύνουν τα έργα και να εγκλωβίζουν τον τεχνικό κόσμο.
Την ώρα που το ανεκτέλεστο υπόλοιπο του top 5 των κατασκευών έχει σκαρφαλώσει στα 9,3 δισ. ευρώ με τον κλάδο να βιώνει συνθήκες πρωτοφανούς ευημερίας από πλευράς κατασκευαστικού αντικειμένου, η ενεργειακή κρίση και οι γεωπολιτικές εξελίξεις, συνεχίζουν να οδηγούν σε καλπασμό τιμών και να εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους.
Το εκρηκτικό κοκτέιλ των τιμών στις κατασκευές βρέθηκε και χθες στο επίκεντρο του 5ο συνεδρίου ICT για τις υποδομές και τις μεταφορές, με τους εκπροσώπους να επισημαίνουν ότι τα μέτρα που θέσπισε το υπουργείο δεν αρκούν για να μετριάσουν τις επιπτώσεις.
Σύμφωνα με τον εντεταλμένο σύμβουλο της ΤΕΡΝΑ κ. Α. Μιχαηλίδη, αν δεν λειτουργήσει άμεσα το Παρατηρητήριο Τιμών, χάρη στο οποίο θα καθορίζονται οι τιμές σε υλικά και την εργασία, οι εταιρείες θα είναι δύσκολο να υποβάλλουν προσφορές στα έργα που συμμετέχουν. «Η αναθεώρηση τιμών είναι ένα παραδοσιακό εργαλείο που είναι στη φαρέτρα μας. Πρέπει να γίνει το Παρατηρητήριο Τιμών για να μη γίνει τζόγος στα δημόσια έργα με χαμένο το Δημόσιο» δήλωσε.
Να καλυφθεί το πρόσθετο δημοσιονομικό κόστος
Άλλα πάντως στελέχη όπως ο πρόεδρος της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις κ. Χρίστος Παναγιωτόπουλος, επισήμαναν ότι το Παρατηρητήριο από μόνο του δεν μπορεί να δώσει άμεσα λύση (σ.σ ακόμη δεν έχει συσταθεί το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας που θα το συγκροτήσει). «Θα υποφέρουμε», είπε, και τόνισε ότι ήδη οι εταιρείες προσπαθούν να χρηματοδοτήσουν έργα με δικά τους κεφάλαια όταν είναι δύσκολο να απευθυνθούν στις τράπεζες, οι οποίες έχουν πάψει από καιρό να ενισχύουν με ρευστότητα και εγγυητικές τον κλάδο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα όπως ανέφερε είναι το έργο Βόνιτσα – Λευκάδα που είχε αναλάβει η ΑΚΤΩΡ τα προηγούμενα χρόνια με έκπτωση 50%. Σήμερα με την εκτίναξη τιμών στα υλικά το κόστος έχει αυξηθεί κατά 30% και αυτό σημαίνει ότι η εταιρεία θα χρειαστεί πρόσθετα κεφάλαια για να χρηματοδοτήσει το έργο.
Στο θέμα των τιμών και των θεσμικών παρεμβάσεων της κυβέρνησης στάθηκε χθες και ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΒΑΞ κ. Κ. Μιτζάλης λέγοντας πως οι παρεμβάσεις αυτές καλύπτουν μόνο ένα μέρος της αύξησης του κόστους και είναι αναγκαίο να επεκταθούν οι απολογιστικές πληρωμές και σε άλλα βασικά υλικά πέρα από την άσφαλτο και το PVC.
Ο ίδιος πάντως εκτίμησε ότι θα ήταν προτιμότερο να καλυφθεί το πρόσθετο δημοσιονομικό κόστος, που το υπολογίζει σε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για όλα τα έργα της χώρας ώστε να αντιμετωπιστούν οι αυξήσεις τιμών σε υλικά και ενέργεια και να προχωρήσουν κρίσιμα έργα. «Τώρα που είμαστε έτοιμοι να φουλάρουμε, δεν πρέπει να πατήσουμε φρένο» κατέληξε.
Ο γενικός διευθυντής του τομέα έργων βιώσιμης ανάπτυξης της Mytilineos κ. Π. Γαρδελίνος, είπε ότι υπάρχουν σημάδια αισιοδοξίας για το μέλλον των κατασκευών αλλά η αντιμετώπιση των αυξήσεων στα υλικά συνιστά μια πρόκληση. Ο ίδιος ανέφερε δύο παραδείγματα έργων στο εξωτερικό που ανέλαβε η εταιρεία το τελευταίο δίμηνο σε Βρετανία και Πολωνία και στα οποία υπήρξε αναπροσαρμογή τιμών, σε σχέση με τον προϋπολογισμό. Όπως είπε το αρχικό τους κόστος ήταν 450 εκατ. αλλά εξαιτίας των ανατιμήσεων υπεγράφησαν συμβάσεις συνολικού ύψους 530 εκατ. ευρώ.
Σήμερα η αύξηση φτάνει το 174% στην άσφαλτο, το 80% στον σίδηρο, στο 160% στον μορφοσίδηρο, 60% στο πλαστικό, 200% στην ενέργεια, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Intrakat Πέτρος Σουρέτης. Το θέμα, τόνισε απαιτεί ουσιαστική λύση που να εξασφαλίζει τη γρήγορη υλοποίηση των έργων και πρόσθεσε αν είναι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα ας γίνουν ένα – δύο έργα λιγότερα.
Στο πλευρό του κλάδου το υπουργείο Υποδομών
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής από το βήμα του συνεδρίου, ανέφερε ότι η κυβέρνηση παρακολουθεί την πορεία των τιμών και αν χρειαστεί θα κάνει και πρόσθετες παρεμβάσεις για να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες αυξήσεις σε υλικά και ενέργεια. «Είμαστε από τις ελάχιστες χώρες στην ΕΕ που δεν έχουμε μηχανισμό ώστε αυτές μεταβολές τιμών να αποτυπώνονται» σημείωσε ο υπουργός και υπενθύμισε ότι σε συνεργασία με τους φορείς το υπουργείο έδωσε μια πρώτη ανακούφιση.
Την επόμενη εβδομάδα θα ψηφιστούν από τη Βουλή τα μέτρα για την αντιμετώπιση των κρίσης. Προβλέπουν αναθεώρηση συντελεστών, για περίπου 500 εργασίες, για το τέταρτο τρίμηνο του 2021 (ήδη ετοιμάζεται η αναθεώρηση για το πρώτο τρίμηνο του 2022), απολογιστικές πληρωμές ώστε ο ανάδοχος να πληρώνεται με βάση τις σημερινές τιμές για άσφαλτο και PVC (κυρίως σωλήνες). Προβλέπει επίσης και εξάμηνη παράταση των συμβάσεων αλλά και μπόνους 5% του προϋπολογισμού των έργων σε όσους εργολάβους δεν πάρουν παράταση και ολοκληρώσουν τα έργα εντός του αρχικού χρονοδιαγράμματος.
Ο κ. Καραμανλής επισήμανε επίσης την ανάγκη να τρέξουν πολύ γρήγορα τα έργα και να υπάρξει διάχυση του ανεκτέλεστου και στον υπόλοιπο κλάδο. Υπενθύμισε επίσης πως όταν ανέλαβε το υπουργείο οι τιμές σε πολλές εργασίες ήταν πολύ χαμηλότερες από αυτές με βάση τις οποίες δημοπρατούνταν τα έργα.
Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας κ. Γ. Στασινός στην χθεσινή του παρέμβαση στο συνέδριο, σημείωσε ότι το επόμενο δίμηνο πρέπει να έχει συγκροτηθεί το Παρατηρητήριο Τιμών, λέγοντας ότι αν είχε θεσμοθετηθεί σήμερα δεν θα αντιμετωπίζαμε προβλήματα.
Ο ίδιος επισήμανε ότι σημασία για τον κλάδο και τη χώρα δεν θα πρέπει να έχει τόσο το ανεκτέλεστο όσο το εκτελεσμένο έργο και ότι τα κέρδη στις κατασκευές χρειάζεται να προέρχονται από κανονικό έργο και όχι από προσδοκία. Ζήτησε επίσης να υπάρξει διακομματική συναίνεση για να προχωρήσουν όλες οι νέες συμβάσεις και να πάψουν οι εταιρείες να αλληλοσπαράζονται αφού πλέον υπάρχει αντικείμενο για όλους.