Καύσωνας Κλέων: «Πυρακτωμένη» όλη η Ελλάδα από τις υψηλές θερμοκρασίες. Υποχώρηση της ζέστης την Κυριακή και νέο κύμα από 40άρια μετά την Πέμπτη. Τι αναφέρουν οι μετεωρολόγοι και το επικαιροποιημένο δελτίο ακραίων φαινομένων της ΕΜΥ.
«Λιώνει» η Ελλάδα από τον καύσωνα «Κλέων» ο οποίος τόσο την Παρασκευή, όσο και σήμερα Σάββατο (15/7) δείχνει τα… δόντια του και «ψήνει» κάτω από τον καυτό ήλιο σχεδόν όλη την επικράτεια. Είναι ενδεικτικό ότι στην Αττική έχουν καταγραφεί πέντε περιστατικά θερμοπληξίας, ενώ υπάρχουν και αρκετά λιποθυμικά επεισόδια.
Ήδη οι αρχές και τα αρμόδια υπουργεία έχουν προχωρήσει στη λήψη μέτρων έτσι ώστε οι πολίτες, εργαζόμενοι, τουρίστες κλπ., να προστατευτούν από την ακραία ζέστη. Το θετικό είναι πως από την Κυριακή θα υπάρξει μίνι υποχώρηση των υψηλών θερμοκρασιών, όμως, οι άνεμοι που θα αρχίσουν να πνέουν κάνουν εξαιρετικά επικίνδυνη την κατάσταση αναφορικά με τις πυρκαγιές.
Σε κάθε περίπτωση, όλοι οι μετεωρολόγοι αλλά και η ΕΜΥ με το επικαιροποιημένο δελτίο ακραίων καιρικών φαινομένων, συνηγορούν πως η υποχώρηση του καύσωνα θα είναι πρόσκαιρη. Από την Πέμπτη αναμένεται το θερμόμετρο να σκαρφαλώσει ξανά πάνω από τους 40 βαθμούς, προκαλώντας νέα «ασφυξία» σε όλη τη χώρα.
Με ανάρτησή του στη σελίδα του στο Facebook ο μετεωρολόγος του Open, Κλέαρχος Μαρουσάκης, εξήγησε την ως τώρα πορεία του καύσωνα. Επιπλέον, ανέφερε πως από την Πέμπτη θα υπάρξουν ξανά υψηλές θερμοκρασίες. Μάλιστα, ανέφερε πως η διάρκεια του νέου θερμού κύματος ίσως να είναι και λίγο μεγαλύτερη, ενώ ο καιρός θα έχει περισσότερα χαρακτηριστικά καύσωνα από αυτά που παρατηρούνται τα τελευταία 24ωρα.
Όσα έγραψε ο Κλέαρχος Μαρουσάκης:
Με το πρώτο ισχυρό κύμα ζέστης για το φετινό καλοκαίρι να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, κυλούν τα τελευταία 24ωρα όπου χτες καταγράψαμε τις υψηλότερες θερμοκρασίες του 2023 οι οποίες τοπικά προσέγγισαν και τους 43 βαθμούς κελσίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τις βραδινές ώρες ο υδράργυρος υποχωρεί αρκετούς βαθμούς με εξαίρεση τα μεγάλα αστικά κέντρα όπου τη νύχτα που προηγήθηκε η κατάσταση ήταν αρκετά επιβαρυμένη.
Για να το καταλάβουμε καλύτερα αναφέρουμε ένα παράδειγμα.
Στη Σπάρτη χτες είδαμε τον υδράργυρο αργά το μεσημέρι κοντά στους 43° βαθμούς. Τώρα νωρίς το πρωί η θερμοκρασία έπεσε κοντά στους 19° με 20°. Αντίστοιχη εικόνα συναντάμε και στη Θήβα όπου χτες ξεπεράσαμε αργά το μεσημέρι για λίγο και τους 43° βαθμούς, ενώ τώρα νωρίς το πρωί η θερμοκρασία έπεσε κοντά στους 23° με 24°. Επίσης στο Άργος χτες φτάσαμε περίπου τους 41° και τώρα το πρωί ξεκινάμε περίπου από τους 24°.
Δεν έχουμε όμως αυτή την ιδανική για τον ανθρώπινο οργανισμό εξέλιξη αν πάμε στο λεκανοπέδιο της Αθήνας όπου χτες φτάσαμε τοπικά τους 41° βαθμούς και τώρα νωρίς το πρωί ξεκινάμε περίπου από τους 28° με 30°.
Βέβαια αν πάμε πίσω στο χρόνο θα εντοπίσουμε πολύ πιο δύσκολες καταστάσεις και αυτό οφείλεται σε αυτό που τονίζαμε εδώ και ημέρες ότι ναι μεν έχουμε να κάνουμε με ένα ισχυρό θερμό κύμα, από την άλλη όμως δεν έχει μεγάλη διάρκεια για να κουράσει τον ανθρώπινο οργανισμό συν του ότι δεν έχει προηγηθεί κάποιο έτσι ανάλογο ισχυρό θερμό κύμα.
Τώρα σε ότι αφορά τα θερμοκρασιακά νέα αυτά είναι αρκετά ευχάριστα μιας και από σήμερα κιόλας τα μελτέμια αναλαμβάνουν δράση ρίχνοντας τον υδράργυρο και από βορρά προς νότο. Πιθανόν να δούμε και σήμερα θερμοκρασίες κοντά στους 40° ή και λίγο πιο πάνω εκεί προς την κεντρική Στερεά ή και την ανατολική νοτιοανατολική Πελοπόννησο όχι όμως στην έκταση και τη διάρκεια της χθεσινής ημέρας.
ΕΡΧΕΤΑΙ ΝΕΟ ΙΣΧΥΡΟ ΚΥΜΑ ΖΕΣΤΗΣ???
Προσεγγίζοντας πάλι με ψυχραιμία την κατάσταση αλλά και τηρώντας τους κανόνες της επιστημονικής πρόγνωσης του καιρού μπορούμε να σημειώσουμε τα παρακάτω με τη βοήθεια και του μετεωρολογικού διαγράμματος που περιλαμβάνει ένα σύνολο σεναρίων.
Από σήμερα και κυρίως αύριο το ισχυρό αυτό κύμα ζέστης υποχωρεί και δίνει τη σκυτάλη στα δυνατά μελτέμια. Άρα μέχρι και την άλλη Τετάρτη με Πέμπτη περίπου θα έχουμε δυνατά μελτέμια στα ανατολικά και το Αιγαίο, ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς και μια αντιπροσωπευτική θερμοκρασία γύρω στους 36° με 38° με τα άνω όρια προς τα δυτικά ηπειρωτικά και το νότιο νοτιοανατολικό Αιγαίο και τα κάτω όρια προς τα ανατολικά και βόρεια.
Μετά και την Τετάρτη με Πέμπτη της άλλης εβδομάδας φαίνεται άνοδος και πάλι του υδραργύρου και περιορισμός των μελτεμιών. Το πιθανότερο είναι να ζήσουμε μια κατάσταση ανάλογη με την τωρινή με λίγο μεγαλύτερη διάρκεια (1 – 2 ημέρες παραπάνω). Πιθανόν αυτό το δεύτερο θερμό κύμα ζέστης να πληρεί περισσότερο τις προϋποθέσεις του όρου “καύσωνας” μιας και φαίνεται διάρκεια κοντά στις 4 ημέρες αλλά σαφώς οι ελάχιστες θερμοκρασίες θα είναι πιο υψηλές σε συνδυασμό με το πρώτο ισχυρό θερμό κύμα που ζούμε ήδη.
Μετά και τις 24 του μήνα φαίνεται να οδηγούμαστε και πάλι σε μια σταδιακή αποκλιμάκωση αν και η αβεβαιότητα αυξάνει και λογικά μιας και κοιτάμε για 10 ημέρες μετά.
Είναι μια φυσιολογική ροή που συναντάμε τον μήνα Ιούλιο με ένα κύμα ζέστης να έρχεται, μετά για λίγο να φεύγει με τη βοήθεια των μελτεμιών και μετά το ίδιο. Ευτυχώς τα κύματα ζέστης δεν δείχνει να έχουν διάρκεια αν και θα ξεφεύγουμε λίγο θερμοκρασιακά. Εκεί δηλαδή που φυσιολογικά θα βλέπαμε 37° με 38° στις θερμικές εξάρσεις, τώρα θα βλέπουμε 40° με 42°.
Αρναούτογλου: Νέα 40άρια την επόμενη εβδομάδα
Ο έμπειρος προγνώστης καιρού της ΕΡΤ, Σάκης Αρναούτογλου, από την πλευρά του προειδοποιεί πως ο καύσωνας θα έχε μεγάλη διάρκεια. Αυτό γιατί σύμφωνα με ανάρτηση που έκανε στη σελίδα του στο Facebook, οι θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών Κελσίου θα επανέλθουν από τα μέσα της επόμενης εβδομάδας.
Μάλιστα, δημοσίευσε και το σχετικό μετεώγραμμα, συμπεριλαμβάνοντας και οδηγίες για το πώς μπορεί κανείς να υπολογίσει τη θερμοκρασία στην περιοχή του.
«Ο χειρότερος καύσωνας των τελευταίων 30 ετών»
Ο Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, μίλησε στην ΕΡΤ και έκανε λόγο για έναν από τους χειρότερους καύσωνες των τελευταίων δεκαετιών. Ο κ. Λαγουβάρδος ανέφερε και αυτός με τη σειρά του πως θα υπάρξει νέα άνοδος της θερμοκρασίας από την Πέμπτη.
«Έχουμε μια μικρή κάμψη των πολύ υψηλών θερμοκρασιών το επόμενο τετραήμερο αν και σήμερα Σάββατο έχουμε αρκετή ζέστη σε πολλές περιοχές. Ήδη έχουμε θερμοκρασίες που πλησιάζουν τα 38 βαθμούς 9 η ώρα το πρωί σε περιοχές της νότιας Κρήτης και των Δωδεκανήσων. Μέσα στο λεκανοπέδιο οι πρώτες πρωινές θερμοκρασίες οι ελάχιστες ήταν στην Αττική περίπου στους 28 με 29 βαθμούς, πολύ υψηλές» είπε και συνέχισε: «Περιμένουμε και σήμερα και στην Αττική να έχουμε 40 βαθμούς. Εκτιμούμε όμως ότι δεν θα έχουμε τις θερμοκρασίες των 43 βαθμών που είδαμε χθες σε αρκετές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, κυρίως στη Βοιωτία, Φθιώτιδα και Λάρισα. Θα είναι όμως ζέστη μέχρι και την Τρίτη – Τετάρτη με θερμοκρασίες που θα είναι μέγιστες κοντά στους 39 με 40 βαθμούς σε αρκετές περιοχές με θερμοκρασίες καύσωνα, σε συνδυασμό μάλιστα και με πολύ ενισχυμένο μελτέμι κυρίως από την Κυριακή. Κυριακή και Δευτέρα θα έχουμε πολύ ισχυρό μελτέμι στο Αιγαίο και επομένως και στα ανατολικά τμήματα της χώρας. Και αυτό ανεβάζει πάρα πολύ τον κίνδυνο πυρκαγιάς το επόμενο τριήμερο, δεδομένου ότι έχουν ξεραθεί και τα πάντα στα δάση από τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες που έχουμε τις τελευταίες ημέρες».
«Φαίνεται από την Πέμπτη και μετά θα έχουμε εκ νέου άνοδο θερμοκρασίας. Είναι λίγο νωρίς για αυτό λέω μεγάλη πιθανότητα αλλά να το τονίσω ότι από την Πέμπτη και μετά και μέχρι την επόμενη Δευτέρα θα έχουμε εκ νέου πολύ υψηλές θερμοκρασίες, δηλαδή θα ξαναδούμε θερμοκρασίες πάνω από 42 43 βαθμούς. Αν αυτό επιβεβαιωθεί που έχει μεγάλη πιθανότητα να επιβεβαιωθεί, μιλάμε για έναν πολύ μεγάλης διάρκειας καύσωνα, έχει ξεκινήσει από την Τετάρτη που μας πέρασε και είναι πιθανό να αγγίξει με διάρκεια που θα ξεπεράσει 13 ημέρες με δύο πολύ θερμά επεισόδια αυτό που ζούμε τώρα και πιθανότατα αυτό που θα έχουμε από την επόμενη Πέμπτη και μετά. Επομένως μιλάμε μια κατάσταση πολύ δύσκολη», επεσήμανε.
Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο, ο καύσωνας «Κλέων» «θα είναι από τους μεγάλους καύσωνες των τελευταίων δεκαετιών, δεν θα είναι χειρότερος. Αλλά εκτιμώ ότι θα είναι μέσα στους 7 – 8 μεγάλους καύσωνες που έχουμε βιώσει τα τελευταία 30 χρόνια στη χώρα μας. Να υπενθυμίσουμε ότι το 2021 ήταν η χειρότερη χρονιά γιατί είχαμε δύο καύσωνες μεγάλης διάρκειας. Αν δει κανείς τη διάρκεια των θερμών ωρών μέσα σε ολόκληρο το καλοκαίρι του 2021 μέχρι τώρα, είναι αυτό το οποίο ξεπερνάει όλα τα προηγούμενα. Πιθανόν να συμβεί και κάτι φέτος. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει μέσα στον Αύγουστο. Αυτό είναι αδύνατο να το προβλέψουμε από τώρα».
Τέλος, υποστήριξε πως «οι θερμοκρασίες των επιφανειών ανεβαίνουν πάρα πολύ και μπορεί να φτάσουν και 80 και 90 βαθμούς, εξαρτάται από το τι είναι η επιφάνεια την οποία η οποία εκτίθεται στην ηλιακή ακτινοβολία. Αλλά αυτό είναι γνωστό και δεν μας ανησυχεί. Αυτό που πρέπει να μας ανησυχεί είναι οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες του αέρα. Και φυσικά επειδή βλέπετε πολύ υψηλές θερμοκρασίες σε κάποιες επιφάνειες, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να κρατήσουμε όσο πιο σκιερό μπορούμε το σπίτι μας με τις τέντες».
Επικαιροποίησε το Έκτακτο Δελτίο η ΕΜΥ
Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Έκτακτο Δελτίο Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων (ΕΔΕΚΦ) που εκδόθηκε σήμερα Σάββατο 15 Ιουλίου 2023 από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), επισημαίνεται ότι από την Κυριακή (16-07-2023) έως και την Τετάρτη (19-07-2023) θα περιοριστούν σε γεωγραφική έκταση οι περιοχές που θα επηρεάζονται από υψηλές θερμοκρασίες και θα μειωθεί η ένταση της ζέστης. Παράλληλα προβλέπεται πτώση της θερμοκρασίας κατά 2 με 4 βαθμούς Κελσίου κυρίως στα ανατολικά και τα βόρεια. Οι Ετησίες άνεμοι (μελτέμια) θα φτάνουν τα 6 με 7 μποφόρ στο Αιγαίο, που σημαίνει ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς.
Την Πέμπτη (20-7-2023) οι άνεμοι θα εξασθενήσουν, η θερμοκρασία θα αρχίσει να ανεβαίνει και νέα θερμική έξαρση θα γίνει αισθητή στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Το φαινόμενο παρακολουθείται στενά και σε καθημερινή βάση θα γίνεται τοπική και χρονική επικαιροποίηση των θερμοκρασιών που θα επικρατήσουν καθώς και των περιοχών που θα επηρεαστούν.
Τι ανησυχεί τους επιστήμονες
Το φαινόμενο «hot, dry, windy» έχει θορυβήσει τους ειδικούς αφού οι υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με τα επίπεδα υγρασίας «κλέβουν την ανάσα μας». Πέρα από την ακραία ζέστη και την ταλαιπωρία των πολιτών, μεγάλη είναι η ανησυχία και για τις πυρκαγιές. «Ουσιαστικά έχουμε τον συνδυασμό θερμού – ξηρού καιρού μαζί με τον άνεμο. Δεν επιμένω πάρα πολύ στον άνεμο γιατί θυμηθείτε ότι το 2021 είχαμε τις μεγάλες φωτιές με ασθενείς ανέμους. Δεν είναι απαραίτητο δηλαδή να έχουμε άνεμο. Ωστόσο όταν έχουμε και τον άνεμο είναι ακόμη πιο επιβαρυμένο το πυρομετεωρολογικό περιβάλλον», ανέφερε μεταξύ άλλων στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο εντεταλμένος ερευνητής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) και μέλος της μονάδας ΜΕΤΕΟ/Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Θοδωρής Γιάνναρος.
Η πορεία του καύσωνα τις επόμενες ώρες
Μετρήσεις θερμοκρασίας με drone στην αστική θερμική νησίδα της Αθήνας
Πτήση με drone και θερμική κάμερα πραγματοποίησε η ομάδα UpStories πάνω από την πόλη της Αθήνας την Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023. Η θερμοκρασία του άερα σύμφωνα με τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ξεπέρασε τους 40 °C σε πολλές περιοχές της Αθήνας, ενώ στο έδαφος και σε κτίρια η θερμική κάμερα έδειξε τιμές θερμοκρασίας άνω των 60 °C και τοπικά άνω των 80 °C. Η αστική θερμική νησίδα είναι πεδίο μελέτης δύο εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη, του CLIMPACT-2 και του HEAT-ALARM.
Η θερμότερη μέρα του καλοκαιριού και οι πρωτοφανείς ενδείξεις της Up’ο ψηλά
Τι είναι η αστική θερμική νησίδα
Σύμφωνα με το meteo, η αστική θερμική νησίδα αναφέρεται στο φαινόμενο όπου οι αστικές περιοχές παρουσιάζουν υψηλότερες θερμοκρασίες σε σύγκριση με τις γύρω μη δομημένες περιοχές. Προκαλείται κυρίως από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και το δομημένο περιβάλλον στις αστικές περιοχές.
Οι βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηματισμό μιας αστικής θερμικής νησίδας είναι:
Αστικοποίηση και υποδομή: Η κατασκευή κτιρίων, δρόμων και άλλων υλικών υποδομής, όπως σκυρόδεμα και άσφαλτος, μπορεί να απορροφήσει και να διατηρήσει τη θερμότητα. Αυτά τα υλικά έχουν υψηλότερες θερμικές ικανότητες από τις φυσικές επιφάνειες, όπως η βλάστηση και το έδαφος, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση θερμότητας κατά τη διάρκεια της ημέρας και την απελευθέρωση θερμότητας τη νύχτα.
Μειωμένη βλάστηση και χώροι πρασίνου: Οι αστικές περιοχές έχουν συχνά λιγότερα δέντρα και χώρους πρασίνου σε σύγκριση με τις αγροτικές περιοχές. Τα δέντρα παρέχουν σκιά, ψύξη με εξάτμιση μέσω της διαπνοής και μπορούν να μειώσουν τις επιφανειακές θερμοκρασίες. Η απουσία βλάστησης οδηγεί σε αυξημένη απορρόφηση θερμότητας και μειωμένα αποτελέσματα ψύξης, συμβάλλοντας σε υψηλότερες αστικές θερμοκρασίες.
Ανθρώπινες δραστηριότητες και χρήση ενέργειας: Δραστηριότητες όπως οι βιομηχανικές διεργασίες, η παραγωγή ενέργειας και τα μέσα μεταφοράς σε αστικές περιοχές απελευθερώνουν θερμότητα, αυξάνοντας περαιτέρω τις θερμοκρασίες. Η χρήση κλιματισμού και άλλων συστημάτων ψύξης στα κτίρια παράγει επίσης υπερβολική θερμότητα που απελευθερώνεται στο περιβάλλον, συμβάλλοντας στο συνολικό φαινόμενο της θερμικής νησίδας.
Χαμηλή ανακλαστικότητα: Οι αστικές επιφάνειες, όπως το σκυρόδεμα και η άσφαλτος, έχουν χαμηλότερη ανακλαστικότητα σε σύγκριση με τις φυσικές επιφάνειες. Αυτό σημαίνει ότι απορροφούν περισσότερο ηλιακό φως αντί να το αντανακλούν πίσω στο διάστημα. Η απορροφούμενη ηλιακή ακτινοβολία αυξάνει τις επιφανειακές θερμοκρασίες και συμβάλλει στο φαινόμενο.
Οι επιπτώσεις της αστικής θερμικής νησίδας:
Αυξημένη κατανάλωση ενέργειας: Οι υψηλότερες αστικές θερμοκρασίες απαιτούν μεγαλύτερη χρήση συστημάτων κλιματισμού και ψύξης, με αποτέλεσμα αυξημένες ενεργειακές απαιτήσεις και κόστος.
Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία: Οι αυξημένες θερμοκρασίες στις αστικές περιοχές μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένων ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη, θερμικού στρες, και αυξημένων ποσοστών θνησιμότητας κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα.
Επιπτώσεις στα αστικά οικοσυστήματα: Οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να διαταράξουν τα αστικά οικοσυστήματα, επηρεάζοντας τα φυτικά και ζωικά είδη, μειώνοντας τη βιοποικιλότητα και αλλάζοντας τις οικολογικές διαδικασίες.
Ζητήματα ποιότητας του αέρα: Η αστική θερμική νησίδα επιδεινώνει τα προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης αυξάνοντας τον σχηματισμό ρύπων, οδηγώντας σε χαμηλή ποιότητα του αέρα και σε συναφείς κινδύνους για την υγεία.
Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων των αστικών θερμικών νησίδων απαιτεί διάφορες στρατηγικές, όπως η αύξηση των χώρων πρασίνου και της βλάστησης, η εφαρμογή τεχνολογιών ψυχρής στέγης και οδοστρώματος, η ενίσχυση των πρακτικών αστικού σχεδιασμού και σχεδιασμού και η προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων των αστικών θερμικών νησιών και τη δημιουργία πιο βιώσιμων πόλεων.
