Σημαντικά μικρότερες επιβαρύνσεις θα έχουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι ατομικές επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι σε σχέση με το αρχικό σχέδιο που είχε ανακοινωθεί από την κυβέρνηση.
Η αλλαγή του τρόπου φορολόγησης, και συγκεκριμένα η εφαρμογή τεκμαρτού τρόπου προσδιορισμού του εισοδήματος, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στους 734.000 επαγγελματίες, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να προχωρήσει σε μικρές διορθώσεις, που όμως κάνουν το σύστημα δικαιότερο συγκριτικά με αυτό που είχε ανακοινωθεί αρχικά.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι φόροι που θα πληρώσουν το 2024 οι ανωτέρω θα είναι αυξημένοι, καθώς θα φορολογηθούν για εισοδήματα τουλάχιστον 10.920 ευρώ. Με στόχο να περιοριστούν οι επιβαρύνσεις και να αμβλυνθούν οι αντιδράσεις, το οικονομικό επιτελείο προχώρησε στη μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% για όλους, ενώ διεύρυνε τις εξαιρέσεις και τις μειώσεις από τον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης.
Παράλληλα, παρέχεται η δυνατότητα σε όλους τους επαγγελματίες να αμφισβητήσουν το ποσό που προκύπτει από το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ζητήσει κάποιος τη διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές για να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού.
Τέλος, τροποποιείται και η μέθοδος υπολογισμού του τεκμαρτού εισοδήματος στην περίπτωση που κάποια επιχείρηση δηλώσει υψηλότερα ακαθάριστα έσοδα από τον μέσο όρο του κλάδου (ΚΑΔ). Σύμφωνα με την τελική ρύθμιση, η προσαύξηση ανέρχεται στο 5% επί του ποσού, κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του ΚΑΔ.
Ιδού το αίσχος της φοροδιαφυγής: Δεκαέξι χιλιάδες κομμωτήρια δηλώνουν εισόδημα 162 ευρώ τον μήνα!
Μετά τις αλλαγές στις οποίες προχώρησε η κυβέρνηση, οι ελεύθεροι επαγγελματίες που δήλωναν εισοδήματα έως 5.000 ευρώ θα υποστούν τις μεγαλύτερες επιβαρύνσεις από την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των εισοδημάτων τους.
Το μεγαλύτερο τμήμα της κατηγορίας αυτής, όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΑΑΔΕ και του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αποκρύπτει τα πραγματικά εισοδήματα, εξέλιξη που οδηγεί την κυβέρνηση στη θέσπιση ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος 10.920 ευρώ, το οποίο θα φτάνει, ανάλογα με τα χρόνια της ατομικής δραστηριότητας, σε έως 14.196 ευρώ. Αντίθετα, για όσους δηλώνουν εισοδήματα υψηλότερα των τεκμηρίων προκύπτουν μειώσεις που ξεκινούν από 8,67% και φτάνουν στο 12,26%.
Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι το 71% των επαγγελματιών δηλώνει εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ, κάτι που δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για τον τρόπο διαβίωσής τους. Μάλιστα, το ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ είναι ότι οι ανωτέρω σταθερά δηλώνουν τα ίδια εισοδήματα από τα χρόνια των Μνημονίων, της πανδημίας έως και σήμερα.
Για παράδειγμα, οι μαραγκοί (που δήλωσαν κέρδη) δήλωσαν το 2019 κατά μέσο όρο ακαθάριστα έσοδα 56.340 ευρώ και καθαρά κέρδη 7.326 ευρώ. Το 2021 τα ακαθάριστα έσοδα διαμορφώθηκαν σε 55.734 ευρώ και τα καθαρά σε 7.993 ευρώ.
Οι ηλεκτρολόγοι δήλωσαν το 2019 καθαρά κέρδη 6.724 και το 2021 ελαφρώς υψηλότερα, και συγκεκριμένα 7.617 ευρώ. Η ίδια εικόνα εντοπίζεται στις περισσότερες κατηγορίες επαγγελματιών, δηλαδή δηλώνουν περίπου τα ίδια εισοδήματα ετησίως, με μικρές αυξομειώσεις.
Με τις αλλαγές που θα επέλθουν, όσοι δήλωναν μέχρι σήμερα εισοδήματα κάτω από 10.000 ευρώ θα δουν τον φόρο τους ακόμα και να διπλασιάζεται και, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αύξηση ξεπερνά το 133% του φόρου που κατέβαλαν.
Πώς θα φορολογηθούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες για τα εισοδήματα του 2023
1. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ατομικές επιχειρήσεις θα φορολογούνται πλέον με τεκμαρτό τρόπο. Το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα ανέρχεται στα 10.920 ευρώ και, ανάλογα με τα χρόνια δραστηριοποίησης, θα μεταβάλλεται.
Ειδικότερα:
– Για τα τρία πρώτα χρόνια δραστηριοποίησης δεν θα υπάρχει τεκμαρτό εισόδημα.
– Τον τέταρτο χρόνο θα είναι μειωμένο κατά 67%.
– Τον πέμπτο μειωμένο 33%.
– Στον έκτο χρόνο το τεκμαρτό εισόδημα θα φτάσει τα 10.920 ευρώ, ενώ έπειτα από τρεις τριετίες (πάνω από 12 χρόνια) θα ανέλθει στα 14.196 ευρώ.
Σημειώνεται ότι η ελάχιστη αμοιβή και έως του ποσού των 14.196 ευρώ αφορά το 84% των επαγγελματιών οι οποίοι δεν έχουν εργαζομένους.
2. Το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Σύμφωνα με την τελική ρύθμιση, η προσαύξηση ανέρχεται στο 5% επί του ποσού, κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του ΚΑΔ στον οποίο ο υπόχρεος πραγματοποιεί τα υψηλότερα έσοδα. Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο τζίρο 35.000 ευρώ υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του ΚΑΔ όπου πραγματοποιεί τα υψηλότερα έσοδα κατά 10.000 ευρώ (ετήσιος τζίρος 35.000 ευρώ – μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών ΚΑΔ 25.000 ευρώ = 10.000 ευρώ). Επομένως, η προσαύξηση 5% θα εφαρμοστεί επί του ποσού των 10.000 ευρώ.
3. Οι επαγγελματίες που θα φορολογηθούν για τα φετινά (2023) εισοδήματα με το τεκμήριο θα πληρώσουν το 2024 μειωμένη κατά 50% προκαταβολή φόρου, υπολογιζόμενη πάνω στη διαφορά τεκμαρτού και δηλωθέντος κέρδους.
Ποιοι εξαιρούνται από το τεκμήριο
1. Επαγγελματίες που απαλλάσσονται από το τεκμαρτό εισόδημα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν:
– Οι νέοι επαγγελματίες για τα πρώτα 3 χρόνια από την έναρξη της δραστηριότητάς τους.
– Οι αγρότες.
– Όσοι αμείβονται με “μπλοκάκι” και έχουν έως 3 εργοδότες.
– Οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
2. Επαγγελματίες για τους οποίους το τεκμήριο είναι μειωμένο κατά 50%. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται επαγγελματίες:
– Που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%.
– Που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους.
– Που είναι γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα.
– Που είναι γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%.
– Που είναι γονείς πολύτεκνων οικογενειών.
3. Επαγγελματίες με εποχική δραστηριότητα. Για επιχειρηματικές δραστηριότητες όπου εκ του νόμου μπαίνουν χρονικοί περιορισμοί λειτουργίας εντός του φορολογικού έτους το τεκμαρτό εισόδημα θα υπολογίζεται με βάση τους μήνες λειτουργίας της επιχείρησης, δηλαδή με δωδεκατημόρια. Για παράδειγμα, αν μια επιχείρηση είναι ανοιχτή 8 μήνες τον χρόνο, το ελάχιστο εισόδημα θα περιορίζεται στα 8/12.
4. Επαγγελματίες που αμφισβητούν το τεκμήριο. Το τεκμήριο είναι μαχητό και οι φορολογούμενοι μπορούν να το αμφισβητήσουν στις εξής περιπτώσεις:
α) Στρατιωτική θητεία.
β) Φυλάκιση.
γ) Νοσηλεία σε νοσοκομείο ή κλινική.
δ) Αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική νομοθεσία.
ε) Εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.
στ) Ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους.
ζ) Απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον.
η) Άλλοι λόγοι ανωτέρας βίας που εμποδίζουν την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Πέραν των παραπάνω, ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει επιπλέον τη δυνατότητα να αμφισβητήσει το ποσό που προκύπτει από το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ζητήσει τη διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές για να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού.
Τέλος επιτηδεύματος
Το φορολογικό νομοσχέδιο που συζητείται στη Βουλή και αναμένεται να ψηφιστεί την επόμενη εβδομάδα ξεκαθαρίζει ποιοι θα πληρώσουν το επόμενο έτος το μισό τέλος επιτηδεύματος και ποιοι θα επιβαρυνθούν με ολόκληρο το ποσό. Όπως προκύπτει, τα φυσικά πρόσωπα που αμείβονται με “μπλοκάκι” και έχουν έως τρεις εργοδότες θα συνεχίσουν να πληρώνουν στο ακέραιο το τέλος επιτηδεύματος, όπως έκαναν και φέτος, καθώς εξαιρούνται από το σύστημα τεκμαρτού προσδιορισμού του εισοδήματός τους.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, το 2024 το τέλος επιτηδεύματος διαμορφώνεται ως εξής:
– 800 ευρώ για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους.
– 1.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους.
– 325 ευρώ για τους επιτηδευματίες και ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα.
– 300 ευρώ για κάθε υποκατάστημα ετησίως, αν συστήνεται από επιτηδευματία και ασκούντα ελεύθερο επάγγελμα, και 600 ευρώ ετησίως, αν συστήνεται από νομικό πρόσωπο που ασκεί εμπορική επιχείρηση. Ως υποκατάστημα νοείται κάθε επαγγελματική εγκατάσταση του επιτηδευματία στην ημεδαπή, εκτός της έδρας της επιχείρησης, στην οποία ενεργείται παραγωγική ή συναλλακτική δραστηριότητα.
Δεν λογίζονται ως υποκαταστήματα, για την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος, οι προσωρινοί εκθεσιακοί χώροι και οι πρόσκαιρες επαγγελματικές εγκαταστάσεις που λειτουργούν για χρονικό διάστημα μέχρι 30 ημέρες, οι επαγγελματικές εγκαταστάσεις που στεγάζονται σε διαφορετικούς ορόφους, συνεχόμενους ή μη, του ίδιου κτιριακού συγκροτήματος, οι εγκαταστάσεις τουριστικών καταλυμάτων εντός παραδοσιακών κτισμάτων, σύμφωνα με το Π.Δ. 33/1979 (Α’ 10), που λειτουργούν σε ξεχωριστά κτίρια, αλλά με ενιαία άδεια λειτουργίας, η οποία εντάσσεται ως ενιαία εγκατάσταση στην ίδια τουριστική μονάδα, καθώς και οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις της περίπτωσης.
– 400-500 ευρώ για τα φυσικά πρόσωπα που το εισόδημά τους προέρχεται από ατομική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα και έχουν έγγραφη σύμβαση με μέχρι τρία φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα, ή 75% των ακαθάριστων εσόδων τους προέρχεται από ένα φυσικό ή/ και νομικό πρόσωπο.
Από το οικονομικό έτος 2013 και εφεξής εξαιρούνται από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος τα πρόσωπα που ασκούν ατομική εμπορική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
Παραδείγματα
Φορολογούμενος με 15 χρόνια λειτουργίας δηλώνει σήμερα εισοδήματα 3.000 ευρώ. Ο φόρος που πληρώνει ανέρχεται στο ποσό των 270 ευρώ και 650 ευρώ τέλος επιτηδεύματος. Συνολικά πληρώνει 920 ευρώ στην εφορία. Με τις αλλαγές ο φόρος εκτινάσσεται στα 1.823,12 ευρώ και το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται στα 325 ευρώ. Συνολικά θα πληρώσει φόρο 2.148,12 ευρώ, αυξημένο κατά 133,5%.
Φορολογούμενος με έξι χρόνια λειτουργίας και εισόδημα 5.000 ευρώ. Σήμερα πληρώνει συνολικά 1.100 ευρώ. Με την αλλαγή του συστήματος ο φόρος θα φτάσει στα 1.427,30 αυξημένος κατά 29,8%.
Φορολογούμενος με επτά χρόνια λειτουργίας και εισόδημα 15.000 ευρώ. Σήμερα πληρώνει 2.000 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος επιτηδεύματος. Συνολικά 2.650 ευρώ. Με τις αλλαγές ο φόρος διατηρείται στα ίδια επίπεδα και μειώνεται κατά 50% –και συγκεκριμένα στα 325 ευρώ– το τέλος επιτηδεύματος. Συνολικά θα πληρώσει φόρο 2.325 ευρώ, μειωμένο κατά 12,26%.
Φορολογούμενος με επτά χρόνια λειτουργίας δηλώνει σήμερα στην εφορία 10.000 ευρώ και πληρώνει φόρο 1.550 ευρώ. Ωστόσο έχει έναν εργαζόμενο ο οποίος αμείβεται με το ποσό των 15.000 ευρώ ετησίως. Αυτομάτως το τεκμαρτό εισόδημα θα διαμορφωθεί στα 15.000 ευρώ συν 10%, δηλαδή στα 16.500 ευρώ. Ο φόρος που θα πληρώσει θα φτάσει τα 2.655 ευρώ (φόρος και τέλος επιτηδεύματος), αυξημένος κατά 71,2%.
Πηγή: capital