Γράφει ο Σάι Γκαλ, Israel Hayom
Το πλαίσιο ανακωχής του Τραμπ δεν είναι το τέλος του πολέμου· είναι το άνοιγμα ενός πολιτικού πεδίου μάχης. Τα όπλα σωπαίνουν, αλλά ο αγώνας για το μέλλον της Γάζας άρχισε — ποιος θα το διαμορφώσει και ποιος θα μείνει απέξω.
Η Τουρκία και το Κατάρ δεν αποτελούν μέρος της λύσης· είναι μέρος του προβλήματος. Κράτη που δημιούργησαν τη Γάζα της 6ης Οκτωβρίου δεν μπορούν να τους εμπιστευθούν για να διαμορφώσουν τη Γάζα της 8ης Οκτωβρίου.
Για πάνω από μια δεκαετία, το Κατάρ φιλοξενούσε το πολιτικό γραφείο της Χαμάς στη Ντόχα. Αυτό που ξεκίνησε ως «ανθρωπιστική διαμεσολάβηση» μετεξελίχθηκε σε πολιτική και χρηματοδοτική υποδομή: ρέυσαν χρήματα, η ηγεσία άνθισε και ο κόσμος γύρισε το κεφάλι. Η Τουρκία, από την πλευρά της, χορήγησε διαβατήρια σε στελέχη της Χαμάς και μετέτρεψε την Άγκυρα σε καταφύγιο για ένα κίνημα που καλεί στην καταστροφή του Ισραήλ.
Το υπουργείο Παιδείας της Τουρκίας χαρακτήρισε την 7η Οκτωβρίου «Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την Παλαιστίνη», διατάσσοντας τις 81 επαρχίες να συμμορφωθούν. Στα σχολεία διδάχτηκε «συνείδηση, δικαιοσύνη και ανθρωπιά», αλλά η συνείδηση ήταν τουρκική — μετατρέποντας το σφαγείο σε «δίκαιη απελευθέρωση της Γάζας». Ο υπουργός Γιουσούφ Τεκίν το τοποθέτησε λεπτά: «Πρέπει να αναβιώσουμε τη συνείδηση της ανθρωπότητας στα παιδιά μας». Στην πράξη, όμως, αυτό σήμαινε την αλλαγή της 7ης Οκτωβρίου από ημέρα πένθους σε γιορτή για δολοφονημένους Ισραηλινούς. Εκείνη την εβδομάδα, η Άγκυρα υπερηφανεύτηκε για «επαφή» με τους κρατούντες ομήρους της Χαμάς — όχι με τις οικογένειες, αλλά με τους απαγωγείς. Αυτό χειροκροτήθηκε ως διπλωματία, μολονότι η γραμμή μεταξύ Άγκυρας και Χαμάς δεν έχει ποτέ σπάσει. Όχι παράσημο τιμής — αποτύπωμα κράτους δεμένου με τους απαγωγείς που προσποιείται πως διαμεσολαβεί, ταυτότητα κράτους συνεργού στην τρομοκρατία. Μια χώρα που διδάσκει στα παιδιά της ότι ο δολοφόνος είναι ήρωας δεν μπορεί να επιβλέπει την αποόπλιση της τρομοκρατίας.
Η ισραηλινή επιδρομή στη Ντόχα έσπασε την ασυλία του Κατάρ. Δεν κατάφερε να σκοτώσει τους ηγέτες της Χαμάς, αλλά διέλυσε την ψευδαίσθηση ότι η Ντόχα μπορεί να φιλοξενεί τρομοκρατία και ταυτόχρονα να μεσολαβεί. Ο πρόεδρος Τραμπ, δημόσια «πολύ ανήσυχος» για μια επίθεση σε φιλικό κράτος, ιδιωτικά αναγνώρισε το στρατηγικό μοχλό που δημιουργήθηκε: μια ευκαιρία να επιβάλει λογαριασμό. Από εκεί και πέρα, το Κατάρ αναγκάστηκε να επανεκτιμήσει τα όριά του. Δεν άλλαξε πλευρά, άλλαξε ωστόσο το βάρος του — από προστατευόμενο διαμεσολαβητή σε εύθραυστη κόμβο στο χάρτη πίεσης.
Τώρα που οι κάρτες εμφανίστηκαν και οι μάσκες έπεσαν, η Ιερουσαλήμ δεν θολώνει τις γραμμές. Όσοι φιλοξένησαν τη Χαμάς και διδάξανε γενιές να βλέπουν τη σφαγή ως «αντίσταση» δεν μπορούν να αποτελούν μέρος της δομής που προορίζεται να αποτρέψει την επιστροφή της. Όσοι τάισαν το τέρας δεν εμπιστεύονται να το κρατήσουν δεμένο. Άγκυρα και Ντόχα εκτός.
Ο Τραμπ μετέφρασε αυτή την αντίληψη σε πολιτική — μια διευθέτηση βασισμένη στην ευθύνη, όχι στο συναίσθημα. Η Αίγυπτος μεσολαβεί μέσω του νότιου διαδρόμου, οι ΗΠΑ εποπτεύουν από ψηλά, το Κατάρ ορίζεται στη συμφωνία ως «ανθρωπιστικός, τεχνικός και υποστηρικτικός δίαυλος» και η Τουρκία παραμένει σε περιφερειακή εμπλοκή χωρίς επιχειρησιακό έλεγχο. Όμως και οι δύο πρωτεύουσες λένε διαφορετική ιστορία: η Ντόχα μιλά για «κεντρικό ρόλο στην ανοικοδόμηση», η Άγκυρα για «εμπλοκή στη διαδικασία ειρήνευσης». Στην πράξη, η συμφωνία τους περιορίζει σε συμβολικούς ρόλους, και από αυτό το όριο δεν πρέπει να υπάρξει απόκλιση: όσοι έδωσαν καταφύγιο στη Χαμάς δεν θα λάβουν τα κλειδιά της ανοικοδόμησης της Γάζας.
Η Άγκυρα στυλώνει τη συμμετοχή της με λέξεις όπως «ειρηνευτικές δυνάμεις» και «ανθρωπιστική ευθύνη». Η πρόσοψη δεν είναι ούτε νέα ούτε αξιόπιστη. Το 1974 η Τουρκία ξεκίνησε εκείνο που ονόμασε «Επιχείρηση Ειρήνης» στην Κύπρο — εισβολή που κατέληξε στην κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού, την εκδίωξη περίπου 150.000 Ελληνοκυπρίων και τη δημιουργία μαριονετικού καθεστώτος που διατηρείται με τουρκικά στρατεύματα. Χρησιμοποιήθηκε ηθικολογική ρητορεία για να δικαιολογήσει και να καλύψει εδαφικό και πολιτικό έλεγχο. Η ίδια μέθοδος συνεχίζεται σήμερα. Υπό λάβαρα όπως «ζώνες ασφάλειας» και «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις», η Άγκυρα εισέβαλε επανειλημένα σε κουρδικά εδάφη — Ασπίδα του Ευφράτη, Κλάδος Ελιάς, Ανοιξη Ειρήνης — ξαναχαράσσοντας σύνορα, εκτοπίζοντας αμάχους και κυβερνώντας μέσω τοπικών εκπροσώπων. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγράψει καταχρήσεις στην Αφρίν και αλλού, ενώ εκλεγμένοι κουρδικοί αξιωματούχοι φυλακίστηκαν ή απομακρύνθηκαν. Αυτό δεν είναι εξαίρεση αλλά δόγμα: η ρητορική της ειρήνης ως καμουφλάζ για την καταπίεση.
Σήμερα, όταν η Άγκυρα μιλά για «διάλογο με τη Χαμάς για χάρη της ειρήνης», επαναλαμβάνει το ίδιο σενάριο — όχι ουδέτερη διαμεσολάβηση αλλά σαφής ταύτιση. Αυτό δεν είναι γλωσσική απόχρωση· είναι πολιτική. Η ίδια ρητορική που κάποτε έντυνε μια κατοχή με συμπόνια τώρα ντύνει την χορηγία μιας τρομοκρατικής οργάνωσης με διπλωματική γλώσσα. Δεν είναι πολιτική μεγαλοφυΐα· είναι σκεπτόμενη τακτική κυριαρχίας μέσω βίαιων αντιπροσώπων — πολιτική σχεδιασμένη να εδραιώνει έλεγχο, όχι να ξεριζώνει την τρομοκρατία.
Ο πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου Michael Rubin έγραψε στο Middle East Forum ότι το αρχείο της Τουρκίας μιλάει από μόνο του: το 2012, μισθοφόροι με τουρκική στήριξη επιτέθηκαν στο αμερικανικό προξενείο στη Βεγγάζη, σκοτώνοντας τον Πρέσβη Κρις Στίβενς, ενώ Τούρκοι διπλωμάτες έκλειναν τα μάτια. Το ίδιο μοτίβο διατρέχει από το Αφγανιστάν ως τη Λιβύη, όπου η Άγκυρα ενίσχυσε ισλαμιστικές φατρίες υπό τη σημαία της «ανοικοδόμησης» και της «ειρηνευτικής αποστολής». Ο Rubin προειδοποιεί ότι η παραχώρηση βάσης στον Ερντογάν στη Γάζα δεν θα οικοδομήσει ειρήνη αλλά θα επανεξοπλίσει τη Χαμάς — μια ακόμη στροφή στη χρήση ισλαμιστικών αντιπροσώπων από την Άγκυρα για την επέκταση του ελέγχου πίσω από ηθική ρητορεία.
Η επόμενη φάση δεν είναι στρατιωτική αλλά νοητική. Η Ιερουσαλήμ ορίζει την πραγματικότητα πριν η Ντόχα και η Άγκυρα την ξαναγράψουν στη γλώσσα της Χαμάς. Αν τους επιτραπεί να καθίσουν στο τραπέζι, η παύση θα γίνει ήττα· αν αποκλειστούν, μπορεί να αναδυθεί μια νέα τάξη: σαφής νίκη, κυριαρχία χωρίς ενδιάμεσους και αποτροπή που διαρκεί. Αυτό δεν είναι απομόνωση. Είναι ο καθαρισμός της αρένας από εκείνους που επινόησαν τη Χαμάς — και τώρα επιδιώκουν να την αναστήσουν.