H οικονομολόγος του Bloomberg, Σέλβα Μπαζίκι, υπολόγισε ότι η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (TCMB) πούλησε περίπου 199 δισεκατομμύρια δολάρια σε ξένο νόμισμα από τον Δεκέμβριο του 2021 έως το τέλος Μαΐου 2023, ως μέρος των παρασκηνιακών παρεμβάσεων της με στόχο τη διατήρηση σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Στην ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Μπαζίκι ανέφερε ότι αυτό το ποσό σημαίνει ότι πωλούνταν περίπου 12 δισεκατομμύρια δολάρια το μήνα. Με τον πιθανό αντίκτυπο των εκλογών (που έγιναν στα μέσα Μαΐου), εκτίμησε ότι το σύνολο για τον Απρίλιο-Μάιο θα έφτανε τα 52 δισ. δολάρια.
Η σημαντική αντίθεση μεταξύ της μείωσης των καθαρών αποθεματικών κατά 9 δισεκατομμύρια δολάρια (εξαιρουμένων των swaps) και των ουσιαστικών καθαρών ροών των 190 δισεκατομμυρίων δολαρίων υποδηλώνει μια αξιοσημείωτη αύξηση της παρέμβασης, συνολικού ύψους περίπου 199 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ταυτόχρονα, η τουρκική λίρα παρουσίασε υποτίμηση πάνω από 40 τοις εκατό έναντι του δολαρίου καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου, φθάνοντας στα χαμηλότερα επίπεδά της στην πρόσφατη ιστορία.
Η οικονομική διοίκηση της Τουρκίας προσπαθεί να συγκρατήσει την υποτίμηση της τουρκικής λίρας με παρασκηνιακές πωλήσεις συναλλάγματος και διάφορες μη εμπορικές ρυθμίσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες ανεβαίνουν μετά τις εκλογές και κάθε εβδομάδα σημειώνουν ρεκόρ όλων των εποχών.
Καθώς οι πωλήσεις εξάντλησαν γρήγορα τα αποθέματα, η TCMB εφάρμοσε μια πρόσθετη στρατηγική πώλησης χρυσού για να ενισχύσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα τους τελευταίους μήνες.
Μετά τις εκλογές, ο πρόεδρος παρέδωσε την οικονομική διοίκηση στον πρώην τσάρο οικονομίας του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) Μεχμέτ Σιμσέκ. Επίσης, η Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν διορίστηκε επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας. Ωστόσο, οι “νέοι” δεν έχουν χαράξει ακόμη μια νέα πορεία παρά τις ασταθείς συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Ξεπούλημα χρυσού
Έχοντας αγοράσει περισσότερο χρυσό από οποιαδήποτε άλλη κεντρική τράπεζα το 2022, η Τουρκία ξεκίνησε ένα ξεπούλημα χρυσού, πουλώντας 81 τόνους τον Απρίλιο και 15 τόνους τον Μάρτιο. Τα τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού (WGC) έδειξαν ότι η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας αποχωρίστηκε 63 τόνους χρυσού τον περασμένο μήνα, σύμφωνα με ρεπορτάζ της
Άννα Γκολούμποβα.
Κατά τους ανοιξιάτικους μήνες, τα επίσημα αποθέματα χρυσού της Τουρκίας μειώθηκαν κατά 159 τόνους σε 428 τόνους: “Αυτό θα έχει σίγουρα σημαντικό αντίκτυπο στη συνολική δραστηριότητα της κεντρικής τράπεζας τον Μάιο”, δήλωσε ο ανώτερος αναλυτής του WGC, Krishan Gopaul.
Οι πωλήσεις της Τουρκίας είναι μέρος μιας αξιοσημείωτης επιβράδυνσης των επίσημων αγορών χρυσού που έχουν σπάσει ρεκόρ παγκοσμίως.
Κατά το πρώτο τρίμηνο, οι κεντρικές τράπεζες πρόσθεσαν 228 τόνους στα παγκόσμια αποθέματά τους σε χρυσό , σημειώνοντας ρυθμό ρεκόρ για τους πρώτους τρεις μήνες του έτους από την έναρξη της συλλογής δεδομένων το 2000, σύμφωνα με την WGC. Ωστόσο, οι χορηγήσεις μειώθηκαν κατά 45% σε σχέση με τα στοιχεία του τέταρτου τριμήνου του 2022 και σημείωσαν ένα δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο πτώσης.
Πέρυσι οι κεντρικές τράπεζες αγόρασαν ένα ρεκόρ 1.078 τόνων χρυσού και η Τουρκία ήταν ο μεγαλύτερος αγοραστής χρυσού. Τα επίσημα αποθέματά της σε χρυσό αυξήθηκαν κατά 148 τόνους σε 542 τόνους πέρυσι, σημειώνοντας το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί.
Οι αναλυτές επεσήμαναν την αύξηση της εγχώριας ζήτησης και τον εθνικό περιορισμό των εισαγωγών χρυσού ως τους λόγους για το ξεφάντωμα των πωλήσεων. “Ο χρυσός πωλήθηκε στην εγχώρια αγορά για να καλύψει την τοπική ζήτηση”, δήλωσε ο Gopaul.
Η εγχώρια αγορά της Τουρκίας σημείωσε άνοδο της ζήτησης χρυσού το περασμένο έτος, καθώς οι πολίτες αγκάλιασαν το πολύτιμο μέταλλο ως αντιστάθμισμα έναντι του πληθωρισμού και της υποτίμησης του τοπικού νομίσματος. Κάποια στιγμή το 2022, ο πληθωρισμός ήταν πάνω από 85%, σύμφωνα με το μαγείρεμα της κυβέρνησης Ερντογάν που άρχισε πλέον να δημοσιεύει μέσους όρους τιμών και όχι τις πραγματικές τιμές των προϊόντων του καλαθιού του πληθωρισμού.
“Η τοπική ζήτηση για χρυσό στην Τουρκία είναι απλώς μια επιθυμία να προστατεύσουν την αγοραστική τους δύναμη από μια παραπαίουσα λίρα”, δήλωσε ο William Stack, οικονομικός σύμβουλος της Stack Financial Services LLC. “Ο χρυσός είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα που μπορείς να έχεις όταν βρίσκεσαι σε οικονομική κρίση γιατί μπορεί να πουληθεί όταν είναι απαραίτητο.”
Τον Φεβρουάριο, η Τουρκία εισήγαγε μέτρα για τον περιορισμό των αυξανόμενων εισαγωγών χρυσού για να βελτιώσει την κατάσταση του ελλείμματος στη χώρα, αφού η αυξανόμενη ζήτηση χρυσού προκάλεσε άλμα στις εισαγωγές χρυσού, γεγονός που επιβάρυνε σε μεγάλο βαθμό το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας.
Η απόφαση της Τουρκίας να πουλήσει χρυσό από τα αποθέματά της δεν είναι ένα σενάριο ήττας για την κεντρική τράπεζα, επεσήμανε ο Stack. “Ένας λόγος που πουλάει η Τουρκία είναι ότι ο χρυσός έχει κερδίσει 10% σε σχέση με ένα χρόνο πριν, σε όρους δολαρίων. Σε όρους λίρας, το κέρδος είναι πιο δραματικό – 70-85%”, εξήγησε. “Εάν η Τουρκία πουλούσε χρυσό διεθνώς, θα αποδυνάμωνε περαιτέρω τη λίρα. Αλλά όταν πωλούν χρυσό σε Τούρκους κατοίκους για λίρες, μειώνει την ποσότητα της λίρας στην αγορά, συμβάλλοντας έτσι στην ενίσχυση του νομίσματος”.
Πέτρος Κράνιας-Capital.gr