Μετά από τρία χρόνια απώλειας συχνών ταξιδιών για να συναντήσει πελάτες και συναδέλφους στην Κίνα, ένας ανώτερος συνεργάτης υπεύθυνος για την αγορά μιας εταιρείας συμβούλων με έδρα τη Νέα Υόρκη ενθουσιάστηκε όταν η χώρα άνοιξε ξανά τα σύνορά της τον Ιανουάριο. Χάρη στις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ Στο Πεκίνο και στην Ουάσιγκτον, οι επιχειρήσεις του πρακτορείου του έχουν ακμάσει – πολλές εταιρείες που έχουν παγιδευτεί στη γεωπολιτική διασταύρωση πυρών αναζητούν υπηρεσίες και συμβουλές από την εταιρεία.
Και με την άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών για τον κορωνοϊό, ο σύμβουλος προέβλεψε ότι το πρώτο του ταξίδι μετά την πανδημία στην Κίνα θα ήταν τον Απρίλιο ή τον Μάιο.
Αλλά μια σειρά ενεργειών που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια που έλαβαν οι κινεζικές αρχές επιβολής του νόμου εναντίον συμβουλευτικών εταιρειών τον οδήγησαν σε παύση.
Τον Μάρτιο, οι αρχές έκαναν έφοδο στο γραφείο της αμερικανικής εταιρείας δέουσας επιμέλειας Mintz Group στο Πεκίνο και συνέλαβαν πέντε μέλη του προσωπικού. Τον Απρίλιο, η τοπική αστυνομία επισκέφτηκε το γραφείο του αμερικανικού γίγαντα συμβούλων Bain & Company στη Σαγκάη και ανέκρινε το προσωπικό του. Και τον Μάιο, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης αποκάλυψαν ότι οι αρχές είχαν κάνει έφοδο σε πολλά κινεζικά γραφεία της διεθνούς εταιρείας συμβούλων Capvision.
Τελικά, ο σύμβουλος ακύρωσε το ταξίδι του και αντ’ αυτού κανόνισε να έρθει ο αρχηγός της ομάδας του στην Κίνα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αρνούμενος να ταυτοποιηθεί λόγω της ευαισθησίας του θέματος, είπε ότι η εταιρεία του ήταν πολύ προσεκτική με τη συμμόρφωση στην Κίνα. Ωστόσο, ως κάτοχος αμερικανικού διαβατηρίου, εξακολουθεί να ανησυχεί, δεδομένης της κατάστασης μεταξύ των δύο χωρών. «Δεν είμαι 100 τοις εκατό σίγουρος αν θα είμαι ασφαλής στην Κίνα, επειδή η γραμμή που ορίζει τις νόμιμες πληροφορίες και τις πληροφορίες έχει μετακινηθεί. και προσπαθούμε να μάθουμε πού είναι η νέα γραμμή», είπε.
«Από τώρα, φαίνεται πράγματι ότι η Κίνα προσπαθεί να σκοτώσει το κοτόπουλο μόνο για να τρομάξει τον πίθηκο. Ναι, το έχουν πετύχει. Είμαι μια φοβισμένη μαϊμού».
Εν μέσω μιας επικίνδυνης οικονομικής ανάκαμψης μετά την πανδημία και των εντάσεων με τη Δύση, το Πεκίνο προσπαθεί να προσελκύσει περισσότερους ξένους επενδυτές και εταιρείες στην Κίνα, ενώ τους καθησυχάζει ότι η χώρα είναι ανοιχτή για επιχειρήσεις.
Οι πρώτες μέρες του πρωθυπουργού Li Qiang στην πρωθυπουργία τον οδήγησαν σε μια προσπάθεια να τονώσει την επιχειρηματική εμπιστοσύνη και υποσχέθηκε τον Μάρτιο, ενώ συναντούσε τους ηγέτες των παγκόσμιων εταιρειών ότι η Κίνα θα συνεχίσει να ανοίγει τις πόρτες της “πλατύτερα και ευρύτερα” – μια υπόσχεση που επαναλαμβάνεται συχνά που φτιάχνουν χρόνια και χρόνια κορυφαία στελέχη του κόμματος.
Ωστόσο, οι πρόσφατες έρευνες συμβουλευτικών υπηρεσιών, μαζί με έναν νέο νόμο κατά της κατασκοπείας που θα τεθεί σε ισχύ τον Ιούλιο, ενδέχεται να υπονομεύουν τις προσπάθειες του Πεκίνου – υπογραμμίζοντας τον αγώνα της ηγεσίας να βρει μια ισορροπία μεταξύ της εθνικής ασφάλειας και της οικονομικής ανάπτυξης.
Αν και αναγνωρίζουν ότι οι χώρες έχουν νόμιμα δικαιώματα για την προστασία της εθνικής ασφάλειας, οι ξένες επιχειρηματικές κοινότητες λένε ότι η έλλειψη σαφήνειας και διαφάνειας στις πρόσφατες ενέργειες που ανέλαβαν οι κινεζικές αρχές, μαζί με την ασάφεια των κόκκινων γραμμών που σημειώνονται στο νέο νόμο, έχουν αυξήσει σημαντικά τους επιχειρηματικούς κινδύνους και αβεβαιότητες.
«Η έλλειψη σαφήνειας δημιουργεί σύγχυση και φόβο», είπε ο Μάικλ Χαρτ, πρόεδρος του Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στην Κίνα. «Η ξένη επιχειρηματική κοινότητα πιστεύει ότι υπάρχουν ανάμεικτα μηνύματα, επειδή υπήρξαν αυτές οι καταστολές και δεν είναι απολύτως σαφές για εμάς το γιατί».
Η συλλογή πληροφοριών και η δέουσα επιμέλεια είναι φυσιολογικά μέρη της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ειδικά για την είσοδο στην αγορά και τις συγχωνεύσεις και εξαγορές, και υπάρχει έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το τι έχουν κάνει συγκεκριμένα αυτές οι εταιρείες συμβούλων για να τεθούν σε διασταύρωση, πρόσθεσε ο Χαρτ.
«Τώρα υπάρχει ένα ερώτημα [για το εάν] οι πληροφορίες που συλλέγουμε δεν επιτρέπονται πλέον, ειδικά το είδος των πληροφοριών που σε οποιαδήποτε άλλη αγορά θα ήταν φυσιολογικό – όπως τα οικονομικά δεδομένα, θεωρούνται πλέον κρατικό μυστικό», ρώτησε. «Έχει αλλάξει ο αγωνιστικός χώρος;» Το Πεκίνο υπερασπίστηκε τις επιδρομές του ως «πιεστικές και αναγκαίες» για να κλείσει τα κενά στην εθνική ασφάλεια.
Σε σύγκριση με τις σπάνιες πληροφορίες που κυκλοφόρησαν για τις άλλες δύο επιδρομές, ο κινεζικός κρατικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός CCTV έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες για την έρευνα στη Capvision, μια ερευνητική εταιρεία που βοηθά τους πελάτες να δικτυωθούν με ειδικούς και η οποία έχει κεντρικά γραφεία στη Νέα Υόρκη και τη Σαγκάη.
Το CCTV είπε ότι η εταιρεία κατηγορήθηκε ότι βοήθησε στη διαρροή πληροφοριών σχετικά με τη στρατιωτική τεχνολογία σε ξένους, καθώς ορισμένοι Κινέζοι εμπειρογνώμονες – συμπεριλαμβανομένων υπαλλήλων κρατικών επιχειρήσεων – είχαν αποκαλύψει τις ευαίσθητες πληροφορίες κατά τη διάρκεια συνεντεύξεων με πελάτες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων με στενούς δεσμούς με ξένες κυβερνήσεις. στρατούς και υπηρεσίες πληροφοριών.
Για να διασφαλίσει περαιτέρω την εθνική ασφάλεια στο πλαίσιο των ολοένα και πιο τεταμένων σχέσεων Κίνας-ΗΠΑ, το Πεκίνο ψήφισε τον αναθεωρημένο νόμο κατά της κατασκοπείας τον Απρίλιο, διευρύνοντας το εύρος όσων θεωρούνται κατασκοπεία, ενώ παραχωρεί εκτεταμένη ερευνητική εξουσία στις υπηρεσίες εθνικής ασφάλειας.
Όσον αφορά τα άρθρα που θεωρούνται ότι σχετίζονται με δραστηριότητες κατασκοπείας, οι αλλαγές προσθέτουν «πληροφορίες και άλλα έγγραφα, δεδομένα, υλικά και αντικείμενα που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια και συμφέροντα» πέρα από τα υπάρχοντα «κρατικά μυστικά».
Οι ξένες επιχειρήσεις ενδέχεται να αντιμετωπίσουν απροσδόκητους κινδύνους σε σενάρια όπως η συλλογή επιχειρηματικών πληροφοριών, η ανταλλαγή δεδομένων σε διασυνοριακά συνεργατικά έργα και η πρόσληψη πρώην κρατικών εργαζομένων ή κυβερνητικού προσωπικού, σύμφωνα με τον Todd Liao, συνεργάτη στη δικηγορική εταιρεία Morgan Lewis στη Σαγκάη.
«Αυτή η διευρυμένη εξουσία που δίνεται στις υπηρεσίες εθνικής ασφάλειας βάσει του νέου νόμου κατά της κατασκοπείας έχει σημαντικές επιπτώσεις για τις πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα», είπε σε έκθεση του Μαΐου. «Αυτές οι εταιρείες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αυξημένο έλεγχο και πιθανές έρευνες από τις εθνικές υπηρεσίες ασφαλείας, ακόμη και σε καταστάσεις όπου δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία για δραστηριότητες κατασκοπείας.
«Επιπλέον, τα ασαφή κριτήρια για τον εντοπισμό «αγνώστων ατόμων με ύποπτες δραστηριότητες κατασκοπείας» ενδέχεται να οδηγήσουν σε υψηλότερο βαθμό αβεβαιότητας για τις επιχειρήσεις».
Ο Tao Jingzhou, ένας διεθνής διαιτητής που έχει ασκήσει το επάγγελμα στο Πεκίνο, το Χονγκ Κονγκ και το Λονδίνο, είπε επίσης ότι ο καθορισμός «πώς να γίνει διάκριση μεταξύ οικονομικής κατασκοπείας και κανονικής συγκέντρωσης οικονομικών πληροφοριών είναι σίγουρα ένα λεπτό ζήτημα».
Και επέστησε την προσοχή στη νομιμότητα των κρατήσεων και στη σημασία της νομικής εκπροσώπησης για άτομα που κατηγορούνται.
«Θα πρέπει να επιτρέπεται στους δικηγόρους να συμμετέχουν στο στάδιο της έρευνας της υπόθεσης και πρέπει να παρέχεται διαφανής χειρισμός της υπόθεσης», είπε. «Οι αυθαίρετες ερμηνείες του νόμου θα πρέπει να απαγορεύονται αυστηρά».
Ο Jens Eskelund, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Εμπορικού Επιμελητηρίου στην Κίνα, είπε ότι η κύρια ανησυχία στο πλαίσιο του νέου νόμου είναι ότι οι ξένες επιχειρήσεις δεν γνωρίζουν πραγματικά τι συνιστά κρατικό μυστικό.
«Τι είναι αυτό που πρέπει να προσέχουμε; Υπάρχει πολλή ασάφεια. Όλες οι εταιρείες μας θέλουν να συμμορφωθούν, θέλουν να κάνουν το σωστό. Αλλά μερικές φορές μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβουμε ακριβώς», είπε ο Eskelund.
Είπε ότι ενώ οι ξένες επιχειρήσεις κατανοούν την ανάγκη του Πεκίνου να προστατεύει την εθνική ασφάλεια, η κύρια ανησυχία τους είναι ότι η εθνική ασφάλεια έχει προτεραιότητα σε πολλούς τομείς στη χώρα, ειδικά σε οικονομικά θέματα.
«Πιστεύω ότι αυτού του είδους η ανησυχία θα κάνει τις εταιρείες να θέσουν περιορισμούς στον εαυτό τους από άφθονη προσοχή, και προχωρώντας περαιτέρω θα επηρεάσει την προθυμία τους να επενδύσουν και να αναπτυχθούν στην Κίνα», είπε.
Από τη δεκαετία του 1980, οι ξένες επενδύσεις διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο όσον αφορά την πρόσβαση της Κίνας στην τεχνολογία, τα κεφάλαια και την τεχνογνωσία διαχείρισης, και δεκαετίες ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης έχουν επίσης κάνει την Κίνα έναν από τους πιο ευνοημένους επενδυτικούς προορισμούς για πολυεθνικές εταιρείες.
Αλλά το αυξανόμενο κόστος εργασίας, μαζί με τις γεωπολιτικές εντάσεις και τις διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας που προκαλούνται από την πανδημία, ανάγκασαν πολλές ξένες εταιρείες να επανεξετάσουν την εξάρτησή τους από τη βιομηχανική αλυσίδα από την Κίνα.
Τους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους, η πραγματική χρήση των άμεσων ξένων επενδύσεων (FDI) από την Κίνα – η οποία μετρά το χρηματικό ποσό που έχει ήδη λάβει η χώρα όταν συνάπτει συμβόλαιο με ξένες εταιρείες – μειώθηκε κατά 5,6 τοις εκατό από ένα χρόνο νωρίτερα στα 84,4 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εμπορίου.
Το υπουργείο απέδωσε την πτώση στην υψηλή βάση από πέρυσι, καθώς και στις πρόσφατες διακυμάνσεις της ισοτιμίας συναλλάγματος, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την Πέμπτη.
Από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο, οι κινεζικές εξαγωγές σε δολάρια ΗΠΑ από ξένους κατασκευαστές μειώθηκαν κατά 13,7 τοις εκατό, σε ετήσια βάση, σε σύγκριση με αύξηση 2,5 τοις εκατό των συνολικών εξαγωγών, έδειξαν τα κινεζικά τελωνεία.
Και η υπερβολική έμφαση που δίνει η Κίνα στην ασφάλεια και την αυτοδυναμία θα επιταχύνει περαιτέρω την τάση, δήλωσαν ξένοι επιχειρηματικοί όμιλοι.
«Η αυτοδυναμία σημαίνει ότι η Κίνα πρέπει να γίνει εγχώρια πιο ικανή να ικανοποιήσει τις ανάγκες για ένα ευρύ φάσμα προϊόντων. Πώς συμβαδίζει αυτό με [όρκους ενίσχυσης των ΑΞΕ]; Λαμβάνουμε ανάμεικτα σήματα και νομίζω ότι αυτή τη στιγμή πολλές εταιρείες κάθονται στο φράχτη προσπαθώντας να καταλάβουν ποια είναι αυτή;». είπε ο Eskelund.
Για τις αμερικανικές εταιρείες, το αίσθημα αυξανόμενων κινδύνων και αβεβαιοτήτων σχετικά με τη λειτουργία τους στην Κίνα φαίνεται να είναι ισχυρότερο, καθώς όλες οι στοχευμένες εταιρείες συμβούλων ήταν αμερικανικές.
«Υπάρχει ξένο προσωπικό που φοβάται να έρθει στην Κίνα», είπε ο Χαρτ από το AmCham China. «Το πιο σημαντικό, ακούσαμε από ορισμένες από τις εταιρείες-μέλη μας ότι ζήτησαν από το κινεζικό προσωπικό τους να μην εργάζεται σε συγκεκριμένα θέματα, επειδή δεν ξέρουν αν θα είναι ευαίσθητοι».