Στην τεταμένη επαύριο της τρομοκρατικής επίθεσης στο Παχαλγκάμ, καθώς εικόνες πένθους και στρατιωτικών κηδειών γεμίζουν οθόνες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι ΗΠΑ πρέπει να αναγνωρίσουν μια ανησυχητική αλήθεια: Οι κρίσεις ασφαλείας της Νότιας Ασίας δεν περιορίζονται πλέον από τη γεωγραφία. Τα κύματα σοκ της σύγκρουσης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν – μια αντιπαλότητα γεμάτη πυρηνικές χροιές – μπορούν να διαπεράσουν τις παγκόσμιες αγορές, τα διεθνή διπλωματικά πλαίσια και, κυρίως, τα ίδια τα χρηματοπιστωτικά συστήματα που αποσκοπούν στην προστασία του κόσμου από την τρομοκρατία.
Η τελευταία ώθηση της Ινδίας να επαναφέρει το Πακιστάν στην γκρίζα λίστα της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF) δεν είναι απλώς μια ακόμη διπλωματική ανταπόδοση. Είναι μια υπολογισμένη και στρατηγικά εξελιγμένη κίνηση σε έναν ευρύτερο οικονομικό πόλεμο κατά της τρομοκρατίας – μια κίνηση που η Δύση θα πρέπει να κατανοήσει, να υποστηρίξει και να ενσωματώσει στη δική της παγκόσμια αρχιτεκτονική καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Γκρίζα Λίστα: Ένα Αποδεδειγμένο Εργαλείο Αντιτρομοκρατίας
Όταν η Ινδία ζητά την επιστροφή του Πακιστάν στη γκρίζα λίστα της FATF, δεν το κάνει από περιφερειακή κακία, αλλά επειδή βλέπει μια σαφή συσχέτιση μεταξύ της οικονομικής αδιαφάνειας και της επιμονής της διασυνοριακής τρομοκρατίας. Η γκρίζα λίστα της FATF δεν είναι ένα τυπικό χαστούκι στον καρπό – είναι ένα συγκεκριμένο μέτρο με πραγματικά δόντια. Όταν το Πακιστάν ήταν προηγουμένως στη γκρίζα λίστα μεταξύ 2018 και 2022, η οικονομία του λυγίστηκε υπό το βάρος του αυξημένου ελέγχου. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις μειώθηκαν, οι εξαγωγές υποχώρησαν και τα παγκόσμια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αναγκάστηκαν να διεξάγουν πιο αυστηρό έλεγχο.
Αυτά δεν είναι απλώς οικονομικά δεδομένα. είναι άμεσοι δείκτες μειωμένης οικονομικής ευελιξίας για τα τρομοκρατικά δίκτυα που λειτουργούν εντός και από τα σύνορα του Πακιστάν. Μια οικονομική μελέτη εκτίμησε ότι οι επαναλαμβανόμενες γκρίζες λίστες του Πακιστάν μεταξύ 2008 και 2019 προκάλεσαν σωρευτικές απώλειες πραγματικού ΑΕΠ περίπου 38 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό είναι ένα συγκλονιστικό κόστος για μια χώρα με εύθραυστη οικονομία – και ακριβώς το είδος της πίεσης που επιβάλλει θεσμική μεταρρύθμιση, διαφάνεια και συμμόρφωση με τους παγκόσμιους κανόνες κατά της τρομοκρατίας.
Τα δυτικά έθνη, ιδίως εκείνα που έχουν ισχυρούς οικονομικούς και δεσμούς πληροφοριών τόσο με την Ινδία όσο και με το Πακιστάν, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η γκρίζα λίστα λειτουργεί. Ωθεί τα έθνη προς την λογοδοσία όταν άλλες μέθοδοι αποτυγχάνουν. Η τρέχουσα προσπάθεια της Ινδίας αφορά κάτι περισσότερο από τη γεωπολιτική – αφορά την αξιοποίηση οικονομικών μηχανισμών για τον περιορισμό των αρτηριών μέσω των οποίων χρηματοδοτείται η τρομοκρατία.
Συμφέροντα της Αμερικής, Λογική της Ινδίας
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και άλλοι βασικοί παράγοντες της FATF έχουν καταδικάσει την επίθεση στο Παχαλγκάμ. Αυτή η καταδίκη πρέπει να μεταφραστεί σε δράση. Στόχος της Ινδίας δεν είναι να απομονώσει το Πακιστάν επ’ αόριστον, αλλά να αναγκάσει το χρηματοπιστωτικό του σύστημα να καθαρίσει τα πάντα, να διαλύσει τα παράνομα δίκτυα χρηματοδότησης και να εγκαταλείψει το διπλό παιχνίδι της λήψης δυτικής βοήθειας, ενώ παράλληλα να καλλιεργεί αποσταθεροποιητικούς παράγοντες πέρα από τα σύνορά της.
Εδώ είναι που η ηγεσία των ΗΠΑ είναι απαραίτητη. Ως το πιο ισχυρό μέλος της FATF στον κόσμο και βασικός αρχιτέκτονας των νόμων περί χρηματοδότησης της τρομοκρατίας μετά την 11η Σεπτεμβρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τόσο στρατηγική όσο και ηθική ευθύνη να υποστηρίξουν την έκκληση της Ινδίας. Με αυτόν τον τρόπο στέλνουν ένα σαφές μήνυμα: η υποστήριξη της τρομοκρατίας δεν είναι απλώς μια διπλωματική ευθύνη. είναι μια οικονομική θανατική καταδίκη.
Οι επικριτές μπορεί να υποστηρίξουν ότι το Πακιστάν είναι πολύ εύθραυστο για τέτοια πίεση – ότι μια άλλη γκρίζα λίστα θα μπορούσε να καταρρεύσει μια ήδη ταλαντευόμενη οικονομία. Αλλά η άβολη αλήθεια είναι η εξής: η αποφυγή της πίεσης είναι αυτή που επέτρεψε στην κρατική υποστήριξη των τρομοκρατικών ομάδων από το Πακιστάν να διαρκέσει για δεκαετίες. Η Δύση πρέπει να σταματήσει να αντιμετωπίζει το Πακιστάν ως πολύ ασταθές για να μεταρρυθμιστεί. Η ευθραυστότητα δεν μπορεί να γίνει μόνιμη δικαιολογία για ατιμωρησία.
Η βοήθεια χωρίς εποπτεία είναι συνενοχή
Η Ινδία δεν σταματά με την FATF. Αναμένεται επίσης να ασκήσει πιέσεις κατά του πακέτου διάσωσης 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου προς το Πακιστάν, επικαλούμενη ανησυχίες ότι τα χρήματα θα μπορούσαν να διατεθούν για τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών υποδομών. Και πάλι, το επιχείρημα της Ινδίας δεν είναι άνευ αξίας.
Χωρίς αυστηρή εποπτεία, η διεθνής βοήθεια μπορεί και έχει χρησιμοποιηθεί κατάχρηση. Για μια χώρα όπως το Πακιστάν – όπου η στρατιωτική επιρροή στην πολιτική παραμένει ανησυχητικά ισχυρή – τα δυτικά χρήματα δεν θα πρέπει να επιτρέπεται να γεμίζουν τα κενά που αφήνονται από τις καταστολές της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Αντίθετα, πρέπει να είναι υπό όρους, ανιχνεύσιμα και συνδεδεμένα με επαληθευμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Η Δύση έχει την επιρροή για να το διασφαλίσει αυτό. Διαθέτει την ικανότητα πληροφοριών, τα τραπεζικά δίκτυα και τις διπλωματικές συμμαχίες για να θέσει τη βοήθεια υπό όρους με την καλύτερη έννοια: όχι τιμωρητική, αλλά μετασχηματιστική. Εάν το Πακιστάν θέλει πρόσβαση σε κεφάλαια του ΔΝΤ, πρέπει να πληροί όχι μόνο μακροοικονομικούς δείκτες, αλλά και σαφή κριτήρια χρηματοδότησης κατά της τρομοκρατίας. Οτιδήποτε λιγότερο αποτελεί συνενοχή.
Ο Κίνδυνος Κλιμάκωσης – και η Ευθύνη της Συγκράτησης
Τίποτα από αυτά δεν υποδηλώνει ότι η οικονομική πίεση είναι χωρίς κινδύνους. Η αντίδραση του Πακιστάν στις κινήσεις της Ινδίας έχει ήδη συμπεριλάβει εμπρηστική ρητορική, κατηγορώντας το Νέο Δελχί ότι εμπλέκεται σε οικονομικό πόλεμο.