Γράφει ο Χρήστος Μέγας-ieidiseis
Η ανεργία, έστω οριακά, μειώθηκε, ο τουρισμός αυξάνεται, το ΑΕΠ βελτιώνεται. Τότε πού είναι τα λεφτά;
Το φετινό καλοκαίρι έχει ένα, εκ πρώτης όψεως, παράδοξο: Οι τζίροι στην αγορά είναι, σχετικά, αυξημένοι, αλλά δεν υπάρχουν χρήματα. Ούτε διαθέσιμοι εργαζόμενοι για συγκεκριμένες ειδικότητες. Οι χαμηλοί μισθοί, τα ενοίκια λειτουργούν αποτρεπτικά…
Μπορεί ο κ.Μητσοτάκης να θριαμβολογεί για το μονοψήφιο ποσοστό ανεργίας (9,% τον Ιούνιο), αλλά οι μισθοί είναι χαμηλοί. Τα χρήματα δεν φτάνουν καθώς έχει δημιουργηθεί ένα φτωχό στρώμα εργαζομένων.
Επιπλέον, έχουμε ένα ποσοστό ανέργων το οποίο μοιάζει οριστικά αποκλεισμένο από την αγορά εργασίας. Είτε στερείται δεξιοτήτων, είτε τον φοβάται τα ακριβά ενοίκια και δεν αναζητά εργασία σε άλλη περιοχή.
Ως προς την έλλειψη ρευστότητας το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το τεράστιο χρέος της χώρας και αυτό είναι όλο στο εξωτερικό.
Δηλαδή συγκεντρώνονται κεφάλαια από τη φορολογία και πηγαίνουν στους δανειστές στο εξωτερικό.
Επίσης, η χώρα δίνει λεφτά έξω για να φέρει μέσα (εισάγει) τα πάντα: από τρόφιμα μέχρι καύσιμα και μηχανήματα.
Και αυτά τα χρήματα που δεσμεύονται ή χάνονται πώς θα μπορούσαν να αναπληρωθούν;
-Με δανεικά. (Κάτι σαν αυτά που πληρώνουμε τώρα).
Καλύτερα βέβαια από το εξωτερικό για να υπάρχει ισορροπία στη χώρα. Να καλυφθεί η εκροή από την χαίνουσα πληγή του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών.
Αλλά, σε κάθε περίπτωση, οι τράπεζες δεν δανείζουν. Ούτε νοικοκυριά (στεγαστικά ή καταναλωτικά δάνεια), ούτε μικρές επιχειρήσεις οι οποίες βρίσκονται τα τελευταία χρόνια εκτός τραπεζικού συστήματος.
Δείτε την περίπτωση του Ταμείου Ανάκαμψης. Λειτουργεί με τραπεζικά κριτήρια (οι τράπεζες κρίνουν ποιες επιχειρήσεις θα επιλεγούν) και πάλι είναι χαμηλή η απορροφητικότητα. Οι δε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις έχουν αποκλειστεί…
Συγκεκριμένα:
1.Η αυξημένοι τζίροι μέσω POS περνούν από την εφορία. Αν συνυπολογίσει κανείς 24% ΦΠΑ και 22% φόρο κερδών (άνω των 10.000 ευρώ ετησίως), φαίνεται ότι τα περιθώρια στενεύουν.
Εξάλλου, ένας έμμεσος φόρος 24% είναι τεράστια επιβάρυνση για τον καταναλωτή. Αν πληρωθεί στο 90% από τον λήπτη (επιχειρηματία), είναι τεράστιο μέγεθος. Μόνο η παραοικονομία κάνει πιο υποφερτό ένα τέτοιο ποσοστό ΦΠΑ, καθώς ενισχύει τα περιθώρια κέρδους…
2.Δεν υπάρχει γκρίζα απασχόληση. Μόνο ένα μέρος των αποδοχών δίνονται ακόμη «μαύρα» για να «αποφευχθούν» οι ασφαλιστικές εισφορές. (Ειδικά η εργασία το Σαββατοκύριακο η οποία δεν υπολογίζεται σαν ένσημα, καθώς το ασφαλιστικό σύστημα δέχεται έως 25 ημέρες ασφάλισης το μήνα για 5νθημερη εργασία. Μόνο ο μισθός λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης).
Κατά συνέπεια, ένα μεγάλο μέρος των εισπράξεων χωρίς απόδειξη κατευθύνεται και σε κάποιες επιπλέον (εκτός ΕΦΚΑ-εφορίας) αμοιβές.
3.Οι λογαριασμοί, ειδικά ρεύματος, απορροφούν τεράστια ποσά.
4.Η πληρωμή με κάρτες καθυστερεί το «γύρισμα» του χρήματος. Είναι διαφορετικά η πρωινή είσπραξη να γίνει και πληρωμή του προμηθευτή την ίδια ημέρα και εντελώς διαφορετικό η ενημέρωση του τραπεζικού λογαριασμού μετά από 1-2 ημέρες. Και ακολούθως η πληρωμή της (νέας) παραγγελίας. Ειδικά για οριακά λειτουργούσες επιχειρήσεις…
5.Το δημόσιο αντλεί ρευστότητα μέσω της υπερφορολόγησης και την κατευθύνει στην αποπληρωμή του χρέους στο εξωτερικό. Ειδικά στη χώρα μας που το σύνολο σχεδόν του χρέους είναι στους θεσμούς του εξωτερικού (κράτη, κεντρικές τράπεζες, ESM).Από φέτος και για καθένα από τα επόμενα 30-40 χρόνια η χώρα θα πρέπει να παρουσιάζει πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 2,1% του ΑΕΠ. Άρα, με φετινούς απολογισμούς, 4,5 δισ. ευρώ αντλούνται από την αγορά και δεν επιστρέφουν… Ας πούμε να γίνουν Δημόσια Έργα (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων), έστω προσλήψεις ή αυξήσεις στο δημόσιο, παρά φεύγουν στην αλλοδαπή…
6.Το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωτών είναι η πιο σημαντική πληγή φυγής χρημάτων στο εξωτερικό. Η διαλυμένη παραγωγική βάση της χώρας αδυνατεί να ανταποκριθεί σε εξαγωγές, δεν μπορεί να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες. Με αποτέλεσμα, να αυξάνονται και οι εισαγωγές. Παρά την καθήλωση των εισοδημάτων των μισθωτών, ο κόσμος της εργασίας αναγκάζεται να στερηθεί άλλα αγαθά προκειμένου να αγοράσει τα χρειώδη, για παράδειγμα οικιακές συσκευές κ.α. Οι οποίες είναι πανάκριβες ως εισαγόμενες, αλλά δεν υπάρχει εναλλακτική από την εσωτερική αγορά…
7.Εξαντλήθηκαν οι αποταμιεύσεις (εντός και εκτός τραπεζικού συστήματος). Η χρόνια πολυ-κρίση έχει «στέγνωσει» τα νοικοκυριά… Και με τις σημερινές απολαβές δεν περισσεύουν χρήματα να αναπληρώσουν τις καταναλωθείσης αποταμιεύσεις…