Το χάσμα μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών μεταξύ εκατομμυρίων Κινέζων νέων μπορεί να σταθεί μεταξύ της χώρας του δράκου και της μελλοντικής οικονομικής ανόδου λόγω της αυξανόμενης αναντιστοιχίας μεταξύ θέσεων εργασίας και εκπαίδευσης.
Κάθε χρόνο που περνά αναγκάζει τους νέους να επιλέξουν μαθήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με βάση το χαμηλό τους εισόδημα. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε χαμηλότερες ακαδημαϊκές επιδόσεις. Ως αποτέλεσμα, το ερώτημα που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια νέοι στην Κίνα μετά την ολοκλήρωση του γυμνασίου είναι αν θα ακολουθήσουν ακαδημαϊκή ή επαγγελματική εκπαίδευση.
Η ακαδημαϊκή διαδρομή είναι πολύ ακριβή στη χώρα. Κοστίζει και χρόνο. Ωστόσο, οι επιστροφές δεν είναι πολύ ενθαρρυντικές, δεδομένου ότι πολλοί ειδικευμένοι νέοι με πτυχία κολεγίου ανταγωνίζονται για θέσεις εργασίας χαμηλού επιπέδου. Από την άλλη πλευρά, οι νέοι προτιμούν την επαγγελματική εκπαίδευση επειδή είναι προσαρμοσμένη στα σύνολα δεξιοτήτων που απαιτούνται για τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας στην αγορά εργασίας. Αλλά αυτές είναι χαμηλές αμοιβές και δεν έχουν ευκαιρίες για επαγγελματική ανάπτυξη. Έτσι, η νεολαία είναι πραγματικά κολλημένη σε ένα σχιστό ραβδί. Επιπλέον, οι νέοι που προέρχονται από τις αγροτικές περιοχές προτιμούν την επαγγελματική εκπαίδευση λόγω των χαμηλών ακαδημαϊκών τους βαθμολογιών. Αυτή η συνολική πρόκληση για την απασχόληση επιδεινώνεται από την παγκόσμια αβεβαιότητα, την αναντιστοιχία στην αγορά εργασίας και την υπερεκπαίδευση.
Η ειρωνεία είναι ότι εξακολουθεί να υπάρχει υπερπροσφορά αποφοίτων πανεπιστημίου και ελλιπής προσφορά ειδικευμένων εργαζομένων. Η νεολαία της Κίνας πρέπει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα ότι η εκπαίδευση δεν εγγυάται πλέον την ευημερία – αυτό είναι το μάντρα των ειδικών.
Ακολουθώντας την παγκόσμια τάση της ραγδαίας αύξησης των εγγραφών φοιτητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, «ο αριθμός των εγγραφών σε πανεπιστήμια και των αποφοίτων αυξήθηκε δραματικά στην Κίνα», σύμφωνα με μια ερευνητική εργασία. Η αύξηση ήταν τόσο σημαντική που τα στοιχεία της περιόδου 2015–2017 έδειξαν ότι «η αναλογία των αποφοίτων πανεπιστημίου ηλικίας 24–35 ετών αντιστάθμισε το μερίδιο των αποφοίτων κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης — σαφές σημάδι των συνεπειών της ταχείας ανάπτυξης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης».
Το έγγραφο αναφέρει ότι η μαζική εκπαίδευση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ποιότητα της εκπαίδευσης και μπορεί να προκαλέσει την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, εάν οι αυξανόμενες εγγραφές μαθητών δεν συνοδεύονται από ανάλογες αυξήσεις στην «ανθρώπινη, οικονομική και φυσική υποστήριξη». Το πρόβλημα μεγεθύνεται ακόμη περισσότερο όταν οι απόφοιτοι πανεπιστημίου πιστεύουν ότι «η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι «εκπαίδευση ελίτ» και δεν αναλαμβάνουν «δουλειές με μπλε γιακά» που προσφέρουν τις πιο ζωντανές ευκαιρίες στην Κίνα.
Η κατάσταση στην αγορά εργασίας που αντιμετωπίζουν οι νέοι στην Κίνα αμφισβητείται από την ανεπαρκή προσφορά ειδικευμένων εργαζομένων. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, «σε όλους τους εργαζόμενους ηλικιωμένους, περίπου το 30 τοις εκατό ολοκλήρωσε την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, το 14 τοις εκατό ολοκλήρωσε την ακαδημαϊκή ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και μόνο το 9 τοις εκατό ολοκλήρωσε την επαγγελματική ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση». Έχει σημειωθεί μια σημαντική «μετάβαση από μια οικονομία στην οποία κυριαρχούν εργαζόμενοι με χαμηλότερη εκπαίδευση σε άτομα με υψηλότερη εκπαίδευση, αντανακλώντας μια συνολική βελτίωση στην ποιότητα της προσφοράς εργασίας».
Γίνεται γνωστό ότι υπήρξε επίσης «αύξηση των αποφοίτων επαγγελματικής ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και των αποφοίτων επαγγελματικών πανεπιστημίων» στις νεότερες γενιές. Αλλά η αύξηση είναι περισσότερο «αποτέλεσμα της κυβερνητικής πολιτικής που στοχεύει στην εξισορρόπηση των επαγγελματικών εγγραφών και των ακαδημαϊκών εγγραφών σε εθνικό επίπεδο» παρά μεμονωμένες αποφάσεις. Οι μαθητές απλώς διστάζουν να επιλέξουν το επαγγελματικό κομμάτι.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι «η Κίνα έχει μια μακροχρόνια κουλτούρα υποβάθμισης των αποφοίτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και αποθάρρυνσης των γονέων από το να στέλνουν τα παιδιά τους σε επαγγελματικά ιδρύματα». Στην αγορά εργασίας, οι εργοδότες «παρασύρονται από την άφθονη προσφορά υποψηφίων πανεπιστημίου με υψηλά προσόντα και δεν έχουν κίνητρα να αυξήσουν τους μισθούς για αποφοίτους επαγγελματικής εκπαίδευσης» οποιουδήποτε επιπέδου. Ωστόσο, η ανεπαρκής προσφορά ειδικευμένων εργαζομένων σε συνδυασμό με την υπερπροσφορά αποφοίτων πανεπιστημίου έχει συρρικνώσει τις μισθολογικές διαφορές μεταξύ των αποφοίτων ανώτερης δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης και των αποφοίτων πανεπιστημίου.
Η κινεζική κυβέρνηση αντιμετωπίζει σήμερα μια κρίσιμη κατάσταση: η υπερπροσφορά αποφοίτων πανεπιστημίου και η ανεπαρκής προσφορά ειδικευμένων εργαζομένων έχουν επιδεινώσει το πρόβλημα αναντιστοιχίας της αγοράς εργασίας. Τα άτομα με υψηλή ειδίκευση πρέπει να ταιριάζουν προς τα κάτω με θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης και να αρπάξουν ευκαιρίες από λιγότερο ανταγωνιστικούς επαγγελματικούς αποφοίτους. Αυτό μειώνει την ελκυστικότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και υποτιμά περαιτέρω την αξία των πτυχίων καθώς περισσότεροι φοιτητές στρέφονται στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση.
Υπάρχει επίσης το πρόβλημα της μισθολογικής διαφοράς μεταξύ των φύλων που επικρατεί μεταξύ των αποφοίτων επαγγελματικών και ακαδημαϊκών. Στην ανώτερη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, «οι άνδρες αμείβονται σταθερά 11–14 τοις εκατό περισσότερο από τις γυναίκες». Στο ίδιο φύλο, οι αποδόσεις στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι περισσότερο από 20 τοις εκατό υψηλότερες από τις αποδόσεις στην επαγγελματική εκπαίδευση. Ωστόσο, οι επιστροφές στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι παρόμοιες με τις επιστροφές στην επαγγελματική εκπαίδευση στο ίδιο επίπεδο.