H Black Friday ή αλλιώς Μαύρη Παρασκευή, oρίζεται συνήθως την τέταρτη Παρασκευή του Νοεμβρίου, αλλά πάντα όμως ακολουθεί την ημέρα των Ευχαριστιών (24/11).
Πώς προέκυψε η «Black Friday»
Ξεκίνησε ως συνήθεια στις ΗΠΑ και εξαιτίας της επιτυχίας που γνώρισε, έγινε θεσμός που υιοθέτησαν και άλλες χώρες.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 τα λογιστικά φύλλα και οι αποδείξεις ήταν βεβαίως χειρόγραφα και τα καταστήματα είχαν δύο χρώματα μελανιού για να καταγράφουν τα στοιχεία.
Με κόκκινο γράφονταν οι ημέρες με αρνητικό ισολογισμό πωλήσεων και με μαύρο οι ημέρες με θετικό απολογισμό.
Καθιερώθηκε λοιπόν η τελευταία Παρασκευή του Νοέμβρη ως η πρώτη ημέρα των πωλήσεων της Χριστουγεννιάτικης περιόδου, με σημαντικά αυξημένους τζίρους, εξ’ ου και η ονομασία Black Friday.
Ο θεσμός τα τελευταία χρόνια έχει εξαπλωθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων σε Αγγλία, Γερμανία, Γαλλία, Δανία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, Φινλανδία, Πολωνία και κάθε χρονιά συμμετέχουν όλο και περισσότεροι λιανέμποροι.
Μετά την Black Friday, η Cyber Monday
Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τρεις ημέρες μετά την Black Friday, έρχεται η Cyber Monday, μια ακόμα ευκαιρία για φθηνές αγορές, που αφορά τις αγορές που γίνονται αποκλειστικά μέσω διαδικτύου.
Φέτος η black friday 2023 θα πέσει στις 24 Νοεμβρίου όπου όλες οι μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρονικών ειδών θα βάλουν σε προσφορά πολλούς κωδικούς προϊόντων.
Black Friday: «Χρυσός» οδηγός για ασφαλείς online αγορές
Η Ανοιχτή Γραμμή για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο υπενθυμίζει ότι οι οικονομικές απάτες αποτέλεσαν κατά το 2021 το 28% των συνολικών καταγγελιών που έλαβε η Γραμμή. Από αυτές, το 40% των καταγγελιών αφορούσε κάτι που συνέβη στο Instagram και το 39% κάποια ενέργεια στο Facebook.
Για τους λόγους αυτούς δημοσιεύει σειρά συμβουλών για ασφαλείς διαδικτυακές αγορές με αφορμή την Black Friday.
Η Ανοιχτή Γραμμή για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο υπενθυμίζει ότι οι οικονομικές απάτες αποτέλεσαν κατά το 2021 το 28% των συνολικών καταγγελιών που έλαβε η Γραμμή. Από αυτές, το 40% των καταγγελιών αφορούσε κάτι που συνέβη στο Instagram και το 39% κάποια ενέργεια στο Facebook.
Για τους λόγους αυτούς δημοσιεύει σειρά συμβουλών για ασφαλείς διαδικτυακές αγορές:
Διατηρείτε πάντα ενημερωμένη την ασφάλεια του υπολογιστή σας με λογισμικό προστασίας από κακοβουλο λογισμικό και ένα καλό τείχος προστασίας. Αγοράστε υπολογιστή και λογισμικό προστασίας malware μόνο από αξιόπιστες πηγές.
Χρησιμοποιήστε το λογισμικό ασφαλείας σας για να εκτελέσετε έλεγχο κακοβουλου λογισμικού εάν πιστεύετε ότι η ασφάλεια του υπολογιστή σας έχει παραβιαστεί.
Ασφαλίστε τα δίκτυα και τις συσκευές σας και αποφύγετε τη χρήση δημόσιων υπολογιστών ή σημείων πρόσβασης δημόσιων WiFi για ενέργειες που εμπεριέχουν πληκτρολόγηση προσωπικών δεδομένων.
Επιλέξτε κωδικούς πρόσβασης και PIN που θα ήταν δύσκολο να μαντέψουν οι άλλοι και αλλάζετέ τα τακτικά. Μην τα αποθηκεύετε στο τηλέφωνο ή τον υπολογιστή σας.
Να είστε προσεκτικοί με τις δωρεάν λήψεις και την πρόσβαση σε ιστότοπους, όπως μουσική, παιχνίδια, ταινίες και ιστότοπους για ενήλικες. Μπορεί να εγκαταστήσουν επιβλαβή προγράμματα χωρίς να το γνωρίζετε.
Έχετε πέσει θύμα;
Εάν έχετε πέσει θύμα απάτης, επικοινωνήστε αμέσως με το χρηματοπιστωτικό σας ίδρυμα ώστε να προβεί στα απαραίτητα βήματα μπλοκαρίσματος καρτών ή και άλλων ενεργειών. Επίσης αλλάξτε αμέσως τους κωδικούς πρόσβασής που χρησιμοποιείτε σε κάθε σημαντικό λογαριασμό σας και ενημερώστε το λογισμικό ανίχνευσης ιών προκειμένου να προστατέψετε τη συσκευή σας. Φροντίστε να κρατήσετε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία π.χ ηλεκτρονικά μηνύματα, αποδείξεις, αντίγραφο της διαφήμισης κ.α.
Μπορείτε να κάνετε καταγγελία στην Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, καθώς επίσης να αναφέρετε τις απάτες στην Γραμμή καταγγελιών παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο https://www.safeline.gr/μέσω της σελίδας αναφοράς απάτης ώστε να υπάρξουν προειδοποιήσεις για τρέχουσες απάτες.
Σε μια ειδικά διαμορφωμένη σελίδα στο site του SaferInternet4Kids.gr παρέχεται ενημέρωση γενικότερα για τις συχνότερες απαντώμενες απάτες στον κυβερνοχώρο αλλά για τους τρόπους αναγνώρισης και πρόληψης τους.
Προσοχή στο Phishing
Σε ό,τι αφορά τα μηνύματα Phishing υπογραμμίζεται: «Μην κάνετε κλικ σε συνδέσμους ή μην ανοίγετε συνημμένα από μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω messenger ή μέσω SMS που ισχυρίζονται ότι προέρχονται από την τράπεζά σας, από κάποια εταιρεία ή άλλον αξιόπιστο οργανισμό και σας ζητούν να ενημερώσετε ή να επαληθεύσετε τα στοιχεία σας. Επίσης, ιδιαίτερα διαδεδομένες αυτές τις ημέρες είναι οι απάτες μέσω πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης όπου καλούν τους υποψήφιους καταναλωτές να κάνουν κλικ σε phishing συνδέσμους».
Τι να προσέξετε πριν αγοράσετε – Οι 4 παγίδες
Eιδικότερα, οι τέσσερις πιο κοινές απάτες είναι οι εξής:
Να προσέχουν κατά την ηλεκτρονική εγγραφή τους σε ενημερωτικά δελτία (newsletters), με τα οποία καλούνται να δηλώσουν έγκαιρα τις προτιμήσεις τους σε συγκεκριμένα προϊόντα και να ενημερωθούν, έτσι, νωρίτερα για τις εκπτώσεις που θα γίνουν σε αυτά. Ιδίως, να είναι επιφυλακτικοί με τις προσωπικές πληροφορίες που χορηγούν μέσω αυτών των newsletters, δεδομένου ότι αποτελούν, στην ουσία, μορφή ηλεκτρονικού μάρκετινγκ και χρησιμοποιούνται κατά κόρον από τους προμηθευτές για τη δημιουργία προσωποποιημένων προφίλ πελατών και για τη διενέργεια εξατομικευμένων προωθητικών ενεργειών που τους ακολουθούν παντού κατά την πλοήγησή τους στο διαδίκτυο.
Να διαχωρίζουν τις αληθινές από τις εικονικές προσφορές, κάνοντας δική τους έρευνα αγοράς αρκετό διάστημα πριν για τα προϊόντα που τους ενδιαφέρουν, σε συνδυασμό και με τη χρήση ειδικών εργαλείων που διατίθενται από ηλεκτρονικές πλατφόρμες σύγκρισης προϊόντων και πραγματοποίησης αγορών, τα οποία αναπαριστούν τη διαχρονική διακύμανση των τιμών.
Κατά την τοποθέτηση των παραγγελιών τους, να δίνουν ιδιαίτερη έμφαση και σημασία, εκτός από την τιμή, και σε άλλες κρίσιμες πληροφορίες που σχετίζονται με την ταχύτητα παράδοσης των προϊόντων τους και συγκεκριμένα: (α) στη διαθεσιμότητα, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη εμπόδια και περιορισμούς που, σε διεθνές επίπεδο, επηρεάζουν την παραγωγή και διακίνηση των αγαθών, καθώς και (β) στον αναμενόμενο χρόνο αποστολής των προϊόντων μέσω των ταχυδρομικών παρόχων. Στόχος είναι οι καταναλωτές να μη βιώνουν αργότερα δυσαρέσκεια και απογοήτευση από τυχόν υπερβολικούς ή/και απροσδιόριστους χρόνους αναμονής.
Να αποφεύγουν την αγορά προϊόντων, ακόμα κι αν πωλούνται σε ιδιαίτερα συμφέρουσες τιμές, από ηλεκτρονικά καταστήματα που διαθέτουν αμφίβολης νομιμότητας ιστοσελίδες (πχ δεν περιλαμβάνουν πλήρη στοιχεία έδρας και επικοινωνίας, περιέχουν «νεκρές» συνδέσεις [links] ή συνδέσεις σε όρους χρήσης ή πολιτικής προστασίας απορρήτου με ασυνάρτητο περιεχόμενο, διοχετεύουν την επικοινωνία με τους καταναλωτές αποκλειστικά μέσω social media εφαρμογών, όπως viber, messenger, κ.λπ.)