Την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να επικυρωθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του Τομπρούκ το λεγόμενο Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο, το οποίο είχε υπογραφεί μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης το 2019. Η είδηση μεταδίδεται από τουρκικά μέσα ενημέρωσης, με τη φιλοκυβερνητική εφημερίδα “Γενί Σαφάκ” να κάνει λόγο για «μια υπογραφή που θα αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο».
Νόμιμα σύνορα και γεωπολιτική αναβάθμιση
Η τουρκική πλευρά εκτιμά ότι με την επικύρωση από το Τομπρούκ, καθιερώνει νόμιμα τα δυτικά της σύνορα στη Μεσόγειο, ενισχύοντας τη γεωπολιτική της θέση στην περιοχή. Η χρονική επίσπευση της διαδικασίας, η οποία πραγματοποιείται νωρίτερα από τις αρχικές εκτιμήσεις, ενδέχεται να προκαλέσει δυσκολίες στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς η Άγκυρα θεωρεί ότι η συμφωνία της δίνει δικαίωμα βέτο στην περιοχή της «Γαλάζιας Πατρίδας», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ίδια εφημερίδα.
Η συμφωνία ως στρατηγικό εργαλείο
Για την Τουρκία, η συμφωνία που υπογράφηκε με την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης (GNA) στις 27 Νοεμβρίου 2019 στην Κωνσταντινούπολη και καταχωρήθηκε στα Ηνωμένα Έθνη το 2020, αποτελεί στρατηγικό έγγραφο. Η Άγκυρα θεωρεί ότι το μνημόνιο ενισχύει τη θέση της σε ζητήματα ενεργειακών ερευνών, θαλάσσιας ασφάλειας και περιφερειακής επιρροής, καθιστώντας την έναν ισχυρό παίκτη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πρόσβαση στα λιβυκά ύδατα και ενεργειακές προοπτικές
Όπως αναφέρει το Bloomberg, η επικύρωση της συμφωνίας από το Κοινοβούλιο του Τομπρούκ θα δώσει στην Τουρκία απεριόριστη πρόσβαση στα ύδατα της Λιβύης, όπου η Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (TPAO) σχεδιάζει να ξεκινήσει γεωλογικές και γεωφυσικές έρευνες. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται σημαντικό ορόσημο για τις διπλωματικές προσπάθειες της Τουρκίας να ενοποιήσει τις δύο αντίπαλες κυβερνήσεις της Λιβύης, ενισχύοντας την επιρροή της στη χώρα.
Κίνδυνος νέων εντάσεων στην περιοχή
Ωστόσο, η επικύρωση του μνημονίου ενδέχεται να επιδεινώσει τις ήδη υπάρχουσες διαφορές στην Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά αν τουρκικά ερευνητικά σκάφη αποκτήσουν πρόσβαση σε εκτεταμένη ΑΟΖ της Λιβύης, η οποία επικαλύπτεται με τις αξιώσεις της Ελλάδας και της Κύπρου ως προς την περιοχή της θαλάσσιας δικαιοδοσίας τους. Το ενδεχόμενο αυτό δημιουργεί νέα δεδομένα και πιθανές προκλήσεις