Η ελληνική αγορά εργασίας βρίσκεται μπροστά σε μια παραδοξότητα: παρόλο που η χώρα αντιμετωπίζει σχετικά υψηλή ανεργία οι κενές θέσεις εργασίας καταγράφουν ιστορικά υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Palmos Analysis, περισσότερες από μία στις τρεις επιχειρήσεις δηλώνουν ότι έχουν κενές θέσεις εργασίας, ενώ το φαινόμενο είναι πιο έντονο σε περιοχές όπως το Νότιο Αιγαίο και σε κλάδους όπως ο τουρισμός και η εστίαση. Αλλά τι ευθύνεται πραγματικά για αυτή τη δυσαρμονία; Ας εξετάσουμε τα αίτια και τις απόψεις ειδικών και εργοδοτών.
Κενές θέσεις εργασίας: Τι φταίει;
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια πραγματικότητα που πολλοί δυσκολεύονται να κατανοήσουν. Ενώ οι δείκτες ανεργίας παραμένουν υψηλοί, πολλές επιχειρήσεις αδυνατούν να βρουν το κατάλληλο εργατικό δυναμικό για να καλύψουν τις κενές θέσεις εργασίας. Αυτή η ανισορροπία προκαλεί ανησυχία, καθώς λειτουργεί ως τροχοπέδη για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Σύμφωνα με την έρευνα της Palmos Analysis για την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδας, πάνω από το 37% των επιχειρήσεων δηλώνουν πως έχουν κενές θέσεις εργασίας. Σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως η εστίαση, η μεταποίηση και οι κατασκευές, το ποσοστό αγγίζει ακόμα και το 55%. Οι κλάδοι αυτοί είναι από τους πιο κρίσιμους για την ελληνική οικονομία, και η έλλειψη προσωπικού σε αυτούς δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία τους.
Το πρόβλημα είναι πιο έντονο στις νησιωτικές περιοχές, και ειδικά στο Νότιο Αιγαίο, όπου σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις λειτουργούν με λιγότερο προσωπικό από όσο χρειάζονται. Παράλληλα, η Θεσσαλία αντιμετωπίζει επίσης υψηλά ποσοστά κενών θέσεων εργασίας. Η συγκέντρωση του προβλήματος σε συγκεκριμένες περιοχές υπογραμμίζει την ανάγκη για στοχευμένες λύσεις.
Κλάδοι που πλήττονται περισσότερο
Όπως προαναφέρθηκε, οι τομείς της εστίασης και του τουρισμού είναι από τους πιο επηρεασμένους. Ο τουρισμός αποτελεί τον κινητήριο μοχλό της ελληνικής οικονομίας, αλλά η έλλειψη προσωπικού δημιουργεί προβλήματα στην ποιότητα των υπηρεσιών. Επιπλέον, η μεταποίηση και οι κατασκευές, κλάδοι που παραδοσιακά προσφέρουν σταθερές θέσεις εργασίας, αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.
Η ανεργία στην Ελλάδα: Μια διαχρονική πρόκληση
Παρά την πρόοδο που έχει καταγραφεί τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα εξακολουθεί να κατατάσσεται δεύτερη στην Ευρώπη σε επίπεδα ανεργίας, μετά την Ισπανία. Με ποσοστά ανεργίας που αγγίζουν το 11,5%, η κατάσταση παραμένει ανησυχητική, ειδικά για τις ευπαθείς ομάδες, όπως οι νέοι και οι γυναίκες. Το ποσοστό ανεργίας για τους νέους ανέρχεται στο 22,5%, ενώ για τις γυναίκες φτάνει το 12,2%. Αυτά τα ποσοστά υποδηλώνουν ότι η αγορά εργασίας στην Ελλάδα χρειάζεται βαθιές και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις.
Γιατί οι θέσεις παραμένουν κενές; Η άποψη των εργοδοτών
Ένας από τους κύριους λόγους που οι θέσεις εργασίας παραμένουν κενές είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος από τους υποψηφίους. Σύμφωνα με την έρευνα, το 45% των εργοδοτών δηλώνει ότι δεν μπορεί να βρει άτομα που να ενδιαφέρονται για τη συγκεκριμένη εργασία, ενώ το 36% αναφέρει ότι οι υποψήφιοι δεν διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα και δεξιότητες. Αυτό το έλλειμμα σε ειδικευμένο προσωπικό αποτελεί πρόκληση για την ελληνική αγορά εργασίας και υπογραμμίζει την ανάγκη για επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση.
Ο καθηγητής εργασιακών σχέσεων Στέλιος Γκιάλης τονίζει ότι πολλές επιχειρήσεις αποτυγχάνουν να συνδέσουν την έλλειψη προσωπικού με την ποιότητα της προσφερόμενης εργασίας. Συχνά, οι θέσεις που προσφέρονται είναι χαμηλά αμειβόμενες, με ακατάλληλα ωράρια και ελάχιστα κίνητρα για τους εργαζομένους. Αυτή η κατάσταση οδηγεί πολλούς εργαζομένους να απορρίπτουν τέτοιες θέσεις, ακόμα και αν αναζητούν εργασία.
Ένας άλλος παράγοντας που αναφέρεται συχνά ως αιτία για τις κενές θέσεις εργασίας είναι η έλλειψη επαγγελματικής κατάρτισης. Ωστόσο, όπως υποστηρίζει ο κ. Γκιάλης, αυτό δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα. Οι απόφοιτοι των ΙΕΚ και άλλων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες, αλλά το πρόβλημα έγκειται στην ελκυστικότητα των θέσεων εργασίας και στις χαμηλές απολαβές.
Η φυγή του εργατικού δυναμικού
Ένα σημαντικό ζήτημα που επηρεάζει την ελληνική αγορά εργασίας είναι η φυγή του εργατικού δυναμικού στο εξωτερικό. Δεν φεύγουν μόνο επιστήμονες και καταρτισμένοι επαγγελματίες, αλλά και εργαζόμενοι με χαμηλές δεξιότητες, όπως ανειδίκευτοι εργάτες και αγρότες. Ειδικά σε περιοχές όπως το Νότιο Αιγαίο, πολλοί από τους παραδοσιακούς εργαζόμενους, ειδικά από την Αλβανία, έχουν μεταναστεύσει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αφήνοντας ένα κενό που οι τοπικές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να καλύψουν.