Η Ινδία και το Πακιστάν έχουν εμπλακεί σε τέσσερις πολέμους για το Κασμίρ από το 1947. Εκτός από τους πλήρως ανεπτυγμένους συμβατικούς πολέμους, το Πακιστάν έχει χρηματοδοτήσει και υποστηρίξει μια εξέγερση μέσω πληρεξουσίων στο Κασμίρ τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Ο πόλεμος μέσω πληρεξουσίων ξεκίνησε υποστηρίζοντας τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το Μέτωπο Απελευθέρωσης Τζαμού-Κασμίρ (JKLF) και η Χιζμπούλ Μουτζαχεντίν (HM). Ωστόσο, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, ο πόλεμος μέσω πληρεξουσίων έχει εξελιχθεί και έχει γίνει εξαιρετικά εξελιγμένος και πολύπλοκος: η ταχεία εξάπλωση του διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων οδήγησε τους σχεδιαστές εντός της Δια-Υπηρεσιακής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ISI) του Πακιστάν να συνειδητοποιήσουν τις δυνατότητες των επαναστάσεων της τεχνολογίας πληροφοριών στο Κασμίρ.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν δεν μπορούν να κατηγορηθούν άμεσα για όλες τις κυβερνοεπιθέσεις στις οποίες στοχεύουν αξιωματούχους, επιχειρηματικές ομάδες και άτομα, καθώς και ξένους κρατικούς θεσμούς. Αντίθετα, προτιμούν να λειτουργούν με ομάδες-μπροστά. Η Netscout, μια αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας, εντόπισε έξι ινδικές και τρεις πακιστανικές ομάδες προηγμένων μόνιμων απειλών (APT), οι οποίες, σύμφωνα με τα ευρήματα της εταιρείας, ήταν χάκερ που υποστηρίζονταν από το κράτος. Οι APT που συνδέονται με την Ινδία περιλάμβαναν τις Lucky Elephant, Donot Team, Patchwork Group και Sidewinder Group, ενώ η πακιστανική ομάδα ονομαζόταν Transparent Tribe. Σύμφωνα με πληροφορίες, και οι δύο πλευρές έκαναν μαζική χρήση ηλεκτρονικού “ψαρέματος” (phishing) για να παρασύρουν στόχους στο άνοιγμα μολυσμένων email, μηνυμάτων και αρχείων με σκοπό την κλοπή διαβαθμισμένων πληροφοριών. Το 2019, όταν η ένταση μεταξύ των δύο πυρηνικών αντιπάλων ήταν στο αποκορύφωμά της, τέτοιες επιθέσεις αυξήθηκαν πολλαπλά.
Αρχή της Εποχής του Διαδικτύου στο Κασμίρ
Μέχρι το 2010, το Κασμίρ ήταν λίγο πολύ ένα τοπικό θέατρο σύγκρουσης που απέφυγε με επιτυχία τη διεθνοποίηση για δεκαετίες, χάρη στον επιδέξιο χειρισμό των ινδικών υπηρεσιών πληροφοριών και την απουσία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, μέχρι το 2007-2008, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γίνονταν γρήγορα δημοφιλή μεταξύ των απλών πολιτών στο Κασμίρ. Ως αποτέλεσμα, το Facebook, το YouTube και το Twitter έγιναν τα νέα κανάλια για να εκφράσουν την απογοήτευση, τη δυσαρέσκεια και τον θυμό. Όλα αυτά συνέπεσαν με την Αραβική Άνοιξη στη Μέση Ανατολή, η οποία ανέτρεψε πολλές δικτατορίες και έδωσε στις ισλαμιστικές δυνάμεις μια νέα πνοή. Τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή έφτασαν στο Κασμίρ μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και επηρέασαν σημαντικά τη λαϊκή συνείδηση. Μεταξύ των ινδικών αρχών ασφαλείας, είναι ευρέως αποδεκτό ότι από το 2010 και μετά, το Κασμίρ γνώρισε τα υποκείμενα ρεύματα διεθνοποίησης με διάφορους τρόπους. Το Ισλάμ του Ουαχάμπι αναδείχθηκε ως σημαντική δύναμη που αντικατέστησε τις μετριοπαθείς τοπικές εκδοχές του Ισλάμ. Τοπικές παρακλάδια του AQ και του ISIS εμφανίστηκαν στο τζιχαντιστικό τοπίο του Κασμίρ. Η μαχητικότητα του Κασμίρ γινόταν γρήγορα έντονα ισλαμιστική. Σε όλα αυτά, η επανάσταση του διαδικτύου έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Έχοντας συνειδητοποιήσει τις δυνατότητες του κυβερνοχώρου, το Πακιστάν άρχισε να επενδύει σε μεγάλο βαθμό στον κυβερνοχώρο στις επιχειρήσεις του στο Κασμίρ.
Κρυπτογραφημένες εφαρμογές επικοινωνίας και τρομοκρατικές ομάδες
Για τους αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών του Πακιστάν, ο κυβερνοχώρος είχε πολλαπλές χρήσεις, που κυμαίνονταν από εξαιρετικά μυστικές επικοινωνίες τρομοκρατικών ομάδων σε κρυπτογραφημένες εφαρμογές έως μαζικές εκστρατείες παραπληροφόρησης και δραστηριότητες κατασκοπείας. Οι τρομοκρατικές ομάδες του Κασμίρ ήταν πάντα δεκτικές και προοδευτικές στην υιοθέτηση τεχνολογικών εξελίξεων. Ακόμα και τη δεκαετία του 1990, τα δορυφορικά τηλέφωνα και οι ασύρματες συσκευές χρησιμοποιούνταν ευρέως από τρομοκρατικά στελέχη που εκτρέπονταν από το αφγανικό θέατρο επιχειρήσεων στο Κασμίρ. Οι τρομοκράτες είχαν αξιοποιήσει καλά τα κινητά τηλέφωνα. Ωστόσο, οι υπηρεσίες ασφαλείας μπορούσαν να τα θέσουν υπό παρακολούθηση μέσω τηλεφωνικών υποκλοπών με την πάροδο του χρόνου. Η άφιξη εφαρμογών κρυπτογραφημένης επικοινωνίας όπως το WhatsApp, το Telegram και το Signal ήταν σαν μια επανάσταση που έκανε τις τρομοκρατικές ομάδες αδύνατες και παρουσίασε μια σημαντική πρόκληση για τις Δυνάμεις Ασφαλείας (SFs). Η ιχνηλάτηση των τοποθεσιών τους και οι επιτυχημένες συναντήσεις έγιναν δύσκολες μέχρι που οι ινδικές υπηρεσίες έλαβαν τον Pegasus από το Ισραήλ. Αυτό οδήγησε στη μαζική χρήση τεχνικών πληροφοριών (TECHINT) σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις που παραδοσιακά εξαρτώνταν σε μεγάλο βαθμό από την ανθρώπινη νοημοσύνη (HUMINT). Η πρόσβαση σε τέτοιες τεχνολογικές εξελίξεις άλλαξε εντελώς τη φύση της αντιτρομοκρατίας στο Κασμίρ. Το ποσοστό επιτυχίας στις συναντήσεις αυξήθηκε σημαντικά και, αν μετρηθεί αποκλειστικά με βάση τον δείκτη του αριθμού των τρομοκρατών που εξουδετερώθηκαν, οι SF σημείωσαν τεράστια επιτυχία από το 2016 και μετά. Ωστόσο, τα παραδοσιακά εργαλεία που βασίζονται στο HUMINT, όπως η διείσδυση και η απεγκλώβιση, εξασφάλιζαν πάντα μια καλύτερη κατανόηση της εσωτερικής δυναμικής των τρομοκρατικών ομάδων, η οποία τώρα έλειπε.
Μετά την έρευνα Pulwama, στην οποία οι αμερικανικές υπηρεσίες βοήθησαν τις ινδικές υπηρεσίες να ανακτήσουν μηνύματα WhatsApp από στελέχη της Jaish που εμπλέκονταν στην επίθεση Pulwama, ορισμένες τρομοκρατικές ομάδες έγιναν επιφυλακτικές απέναντι στο WhatsApp. Στράφηκαν σε πιο ασφαλείς εφαρμογές όπως το Telegram και το Signal. Στη συνέχεια, στράφηκαν σε προηγμένες προσαρμοσμένες εφαρμογές που σχεδιάστηκαν από τις υπηρεσίες πληροφοριών του Πακιστάν. Πολλές από αυτές, όπως το “Calculator” και το “Skipe”, δεν έχουν διαδικτυακή παρουσία στο Google Play Store, καθιστώντας τες ακόμη πιο σκιώδεις και παράνομες. Το Skipe είναι εξοπλισμένο με προηγμένες λειτουργίες όπως το Voice over Internet Protocol (VoIP), το οποίο επιτρέπει στον χρήστη να πραγματοποιεί τακτικές κλήσεις σε άλλους αριθμούς. Αφού τα ξένα τρομοκρατικά στελέχη περάσουν στο Κασμίρ, έρχονται σε επαφή με τους χειριστές τους, τους διανομείς όπλων και τους συντονιστές τους, οι οποίοι τεχνικά αναφέρονται ως Over Ground Workers (OGWs), οι οποίοι βοηθούν τους ξένους μαχητές και τα τοπικά στελέχη να κατεβάσουν τέτοιες προσαρμοσμένες εφαρμογές επικοινωνίας. Μετά από αυτό, όλη η επικοινωνία με τους χειριστές με έδρα το Πακιστάν γίνεται μέσω αυτών των προσαρμοσμένων εφαρμογών. Αυτές οι εφαρμογές διαθέτουν ισχυρά χαρακτηριστικά ασφάλειας και κρυπτογράφησης. Μόνο εάν κάποιος έχει πρόσβαση σε διακομιστές μπορεί να ανακτήσει τις συνομιλίες. Εάν οι διακομιστές βρίσκονται σε μια χώρα με αμφίβολους δεσμούς με τρομοκρατικές οργανώσεις, καθίσταται σχεδόν αδύνατο να αποκωδικοποιηθούν αυτές οι συνομιλίες.
Για παράδειγμα, πρόσφατα, οι Κασμίριοι έχουν κατεβάσει το BiP, μια τουρκική εφαρμογή κρυπτογραφημένης επικοινωνίας. Η Τουρκία πάντα υποστήριζε το Πακιστάν στο Κασμίρ και οι υπηρεσίες πληροφοριών της έχουν δεσμούς με παγκόσμιες τζιχαντιστικές οργανώσεις. Πρόσφατα, πολλοί αυτονομιστές του Κασμίρ έχουν βρει καταφύγιο και εργασία στην Τουρκία. Οι τουρκικές κρατικές οντότητες φιλοξένησαν ηγέτες της Jamaat-i-Islami, μιας ισλαμιστικής οργάνωσης που έχει υποστηρίξει την ένταξη του Κασμίρ στο Πακιστάν και, στη λαϊκή ορολογία, του πνευματικού βραχίονα της Hizbul Mujahedeen, μιας τρομοκρατικής οργάνωσης του Κασμίρ. Δεδομένων των φερόμενων διασυνδέσεων της Τουρκίας με τις αυτονομιστικές και τζιχαντιστικές ομάδες του Κασμίρ, μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο για τις ινδικές υπηρεσίες ασφαλείας να ανακτήσουν τέτοιες συνομιλίες, εάν χρειαστεί.
Μετά την απαγόρευση του διαδικτύου μετά την κατάργηση του Άρθρου 370 της Ινδίας, δηλαδή σχετικά με το ειδικό καθεστώς του Κασμίρ, οι τρομοκρατικές ομάδες παρέκαμψαν την απαγόρευση χρησιμοποιώντας εικονικά ιδιωτικά δίκτυα (VPN). Με την πάροδο του χρόνου, πολλές άλλες καινοτομίες έγιναν μέρος της ρουτίνας χρήσης, όπως εφαρμογές που βασίζονται στο The Onion Router (TOR), όπως το Conion. Επιπλέον, οι τρομοκρατικές ομάδες εξερευνούν όλο και περισσότερο τη χρήση του σκοτεινού ιστού, γεγονός που καθιστά δύσκολη την παρακολούθησή τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένα ξένα τρομοκρατικά στελέχη χρησιμοποιούν το Satsleeve, μια συσκευή που μπορεί να συνδέσει το τηλέφωνό κάποιου με έναν δορυφόρο, μετατρέποντας ένα κανονικό τηλέφωνο σε δορυφορικό τηλέφωνο.
Ανατροπή, Σαμποτάζ και Κατασκοπεία
Οι κυβερνοεπιχειρήσεις του Πακιστάν δεν περιορίζονται σε μυστικούς τομείς επικοινωνίας εντός των τρομοκρατικών ομάδων. Οι κυβερνοεπιχειρήσεις έχουν εκπληρώσει αρκετούς άλλους στόχους, όπως δολιοφθορά, κατασκοπεία και ανατροπή. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Πακιστανοί κυβερνοτζιχαντιστές διαχειρίζονται έναν στρατό από ονομασίες μέσων κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούνται για τη διάδοση μίσους κατά της Ινδίας. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των συμπλοκών με μαχητές που κρύβονται σε ένα σπίτι σε οποιοδήποτε χωριό, ορδές μηνυμάτων και βίντεο γίνονται viral για να υποκινήσουν και να κινητοποιήσουν ανθρώπους στο σημείο της συμπλοκής για να διαταράξουν μια νόμιμη επιχείρηση ασφαλείας πετώντας πέτρες στις Ειδικές Δυνάμεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ίδια στρατηγική σχεδιάστηκε για να κινητοποιήσει τους ανθρώπους κατά της κατάργησης του Άρθρου 370 και να ενορχηστρώσει βίαιες πολιτικές αναταραχές, κατά το πρότυπο των πολιτικών αναταραχών του 2016 μετά τον θάνατο του τρομοκρατικού διοικητή Burhan Wani.
Επιπλέον, εάν μια μικρή ομάδα σαμποτέρ είχε υποκινήσει ανθρώπους σε μια πολιτική εξέγερση, οι Ειδικές Δυνάμεις θα έπρεπε να την καταστείλουν σκληρά, κάτι που θα μπορούσε να περιλαμβάνει δολοφονίες αμάχων. Αυτή η πιθανότητα ήταν ο λόγος που η κυβέρνηση επέλεξε τη ζωή έναντι της ελευθερίας και επέβαλε ένα μακρύ lockdown στις επικοινωνίες στο Κασμίρ μετά την απόφασή της στις 5 Αυγούστου 2019. Στρατοί τρολ χρησιμοποιούνται επίσης για να επιτεθούν σε αντι-αυτονομιστικές φωνές που ευνοούν την ανάπτυξη. Κατηγορούνται ότι είναι προδότες και ότι συνεργάζονται με τις ινδικές υπηρεσίες πληροφοριών, μετά την οποία στοχοποιούνται και δολοφονούνται από τρομοκρατικές ομάδες.
Οι κυβερνοτζιχαντιστές του Πακιστάν διαχειρίζονται επίσης διαδικτυακά ιστολόγια και ιστότοπους μεσολάβησης που δημοσιεύουν τακτικά αυτονομιστικό και εξτρεμιστικό υλικό. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η περίπτωση του ιστολογίου “Kashmir Fight”. Μέχρι πρόσφατα, πριν απαγορευτεί και συλληφθούν τα βασικά του πρόσωπα, είχε γίνει διαβόητο για την ενορχήστρωση δολοφονιών φιλοϊνδικών φωνών και την εμπλοκή του σε δολοφονίες αντι-αυτονομιστικών φωνών. Πιστευόταν ότι εάν το περιεχόμενο του ιστολογίου στόχευε οποιοδήποτε άτομο επειδή ήταν φιλοϊνδικό, πολύ σύντομα αυτό το άτομο θα σκοτωνόταν από τρομοκρατικές ομάδες. Το ιστολόγιο είχε σκορπίσει τον τρόμο μεταξύ των ακτιβιστών για τα πολιτικά δικαιώματα, των think tanks, των ακαδημαϊκών και των δημοσιογράφων που αντιτίθεντο στον μαχητισμό. Ο διάσημος δημοσιογράφος Shujaat Bukhari δολοφονήθηκε αφού το όνομά του εμφανίστηκε στο ιστολόγιο. Ο ακτιβιστής πολιτικών δικαιωμάτων και δικηγόρος Μπαμπούρ Κάντρι δολοφονήθηκε αφού κατηγορήθηκε ότι ήταν φιλοϊνδός σε αυτό το ιστολόγιο. Εκτός αυτού, οι κυβερνοεπιχειρήσεις διαμορφώνουν επίσης την παγκόσμια αφήγηση κατά της Ινδίας, δημοσιεύοντας επιλεκτικά προκλητικές φωτογραφίες, αναδημοσιεύοντάς τες και χρησιμοποιώντας hashtags.
Αφού ανέλαβε την εξουσία η κυβέρνηση Μόντι, οι κυβερνομαχητές του Ισλαμαμπάντ επικεντρώθηκαν επίσης στην απεικόνιση της τζιχάντ του Κασμίρ, που μέχρι πρότινος θεωρούνταν διμερής διαμάχη μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, στο πλαίσιο της πόλωσης μεταξύ Ινδουιστών και Μουσουλμάνων. Οι τρομοκρατικές ομάδες χρησιμοποιούν αποτελεσματικά αχαλίνωτες πράξεις κοινοτικής βίας και πόλωσης σε άλλα μέρη της Ινδίας για να ριζοσπαστικοποιήσουν τους ντόπιους Κασμίρ σε κοινοτικές και θρησκευτικές γραμμές. Στην Ευρώπη, οι υπηρεσίες πληροφοριών του Πακιστάν στόχευαν τους αντιφρονούντες μέσω εφαρμογών επικοινωνίας. Ένας αντιφρονών Μπαλούχ με έδρα το Παρίσι, κοντά σε έναν από τους αρχηγούς των φυλών του Μπαλούχιστάν, ενημέρωσε τον συγγραφέα ότι, όταν έλαβε ένα μήνυμα για να κατεβάσει μια εφαρμογή, την εφαρμογή messenger “Siko”, συνειδητοποίησε ότι ήταν παγίδα να υποκλέψει το τηλέφωνό του και να παρακολουθήσει την τοποθεσία και την κίνησή του. Αργότερα, διαπίστωσε ότι οι Δια-Υπηρεσιακές Υπηρεσίες Πληροφοριών (ISI) του Πακιστάν χρησιμοποιούσαν τέτοιες εφαρμογές για να παρακολουθούν τα τηλέφωνα όλων των αντιφρονούντων των Μπαλούχων που συμμετείχαν σε αντιπακιστανικές δράσεις στην Ευρώπη, για να τους εντοπίζουν και να τους εξαλείφουν.
Τέλος, αλλά εξίσου σημαντικό, οι κυβερνοεπιχειρήσεις στοχεύουν επίσης τις Ινδικές Ένοπλες Δυνάμεις. Αρκετά περιστατικά παγίδευσης μελιού και εκβιασμού που στοχεύουν εν ενεργεία και συνταξιούχους μέλη των Ινδικών Ένοπλων Δυνάμεων έχουν έρθει στο προσκήνιο. Τον Ιούλιο του 2019, μετά την ταυτοποίηση 100 μελών του προσωπικού που ήταν ύποπτα για παραβίαση, ο Ινδικός Στρατός απαγόρευσε στα μέλη του να εγγραφούν στο Facebook και το Twitter. Αν και οι περισσότερες από τις προσπάθειες αποτυγχάνουν, μικρές επιτυχίες σε μερικές περιπτώσεις βοήθησαν το Πακιστάν να λάβει κρίσιμες πληροφορίες για στρατιωτικά και στρατηγικά θέματα. Επίσης, το Πακιστάν σκοπεύει να υποκινήσει Σιχ στρατιώτες εναντίον της Ινδίας μέσω κυβερνοψυχολογικών επιχειρήσεων και φυτεύοντας ψευδείς πληροφορίες. Για παράδειγμα, τον Δεκέμβριο του 2018, μια επιστολή που έμοιαζε με επίσημο έγγραφο Στρατιωτικών Πληροφοριών κυκλοφόρησε στο WhatsApp και το Facebook από τον Gurupatmwant Singh Pannun των Sikhs For Justice (SFJ), μιας αυτονομιστικής οργάνωσης των Σιχ που υποστηρίζεται από το Πακιστάν. Η επιστολή ανέφερε ότι ο Ινδικός Στρατός παρακολουθούσε τις δραστηριότητες των Σιχ στρατιωτών του και των μελών των οικογενειών τους για να αποτρέψει τη διείσδυση στοιχείων Χαλιστάν ή Σιχ αυτονομιστών. Αργότερα, η επιστολή διαπιστώθηκε ότι ήταν πλαστή και φέρεται να επρόκειτο για περίπτωση κυβερνοανατροπής από το Πακιστάν. Μια τέτοια επιστολή καθίσταται εξαιρετικά ευαίσθητη δεδομένης της αναζωπύρωσης του αυτονομισμού των Σιχ στην Ινδία τα τελευταία επτά-οκτώ χρόνια.
Πληροφορίες nationalinterest