Η συγγραφέας του Diplomat, Mercy Kuo προσελκύει τακτικά εμπειρογνώμονες σε θέματα, επαγγελματίες πολιτικής και στρατηγικούς στοχαστές σε όλο τον κόσμο για τις διαφορετικές απόψεις τους σχετικά με την πολιτική των ΗΠΑ για την Ασία. Αυτή η συνομιλία με τη Δρ. Sarah Kirchberger – επικεφαλής Στρατηγικής και Ασφάλειας Ασίας-Ειρηνικού στο Ινστιτούτο Πολιτικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Κιέλου (ISPK). Αντιπρόεδρος στο Γερμανικό Ναυτικό Ινστιτούτο· και συνεκδότης με τους Svenja Sinjen και Nils Wӧrmer του “Russia-China Relations: Emerging Alliance or Eternal Rivals?” (Springer 2022) – είναι το 332ο στη “The Trans-Pacific View Insight Series”.
Χαρακτηρίστε συνοπτικά τις μεταβαλλόμενες αντιλήψεις για τη συνεργασία Ρωσίας-Κίνας.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, οι δυτικοί αναλυτές έτειναν κυρίως να υποβαθμίζουν τις προοπτικές της Ρωσίας και της Κίνας να σχηματίσουν έναν πραγματικά στρατηγικό τύπο εταιρικής σχέσης. Αυτή η αντίληψη άρχισε να αλλάζει λίγο πριν την πανδημία, όταν η Κίνα και η Ρωσία ενίσχυσαν σημαντικά τη στρατιωτική τους συνεργασία. Οι ενέργειες και των δύο χωρών κατά τη διάρκεια της πανδημίας έκαναν στη συνέχεια όλο και πιο ορατές τις συνέργειες μεταξύ της Ρωσίας του Πούτιν και της Κίνας του Σι.
Εξηγήστε τις στρατιωτικές, οικονομικές και συστημικές διαστάσεις των σχέσεων Ρωσίας-Κίνας.
Σε αρκετούς τομείς της συνεργασίας τους, η Ρωσία και η Κίνα έχουν συμβατούς στόχους, παρόμοιες αντιλήψεις απειλών και συνεργικά συμφέροντα. Ένας τέτοιος τομέας είναι η στρατιωτική ασφάλεια, όπου τα κοινά μακρά χερσαία σύνορά τους καθιστούν ελκυστική την κατανόηση καλής γειτονίας, καθώς αυτό μειώνει το στρατιωτικό βάρος της ασφάλειας αυτών των συνόρων. Στη συνέχεια, τα στρατεύματα μπορούν να αναπτυχθούν αλλού. Για τις ρεβιζιονιστικές φιλοδοξίες και των δύο χωρών ̶ της Ρωσίας στην Ευρώπη και της Κίνας στην Ταϊβάν και κοντά στα ινδικά σύνορα ̶ αυτό είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Αυτή τη στιγμή, βλέπουμε τα αποτελέσματα αυτού, καθώς η Ρωσία δεν θα ήταν σε θέση να ρίξει τόσες δυνάμεις στον πόλεμο της Ουκρανίας εάν η Κίνα εξακολουθούσε να θεωρείται στρατιωτική απειλή.
Στην οικονομική συνεργασία, οι ικανότητες και οι ανάγκες και των δύο χωρών είναι συμβατές, παρόλο που και οι δύο είναι εξαιρετικά ασύμμετρες όσον αφορά την οικονομική τους ισχύ, όπου η Κίνα είναι πολύ ανώτερη. Η Ρωσία είναι κυρίως εξαγωγέας φυσικών πόρων και τεχνολογιών όπλων, για τις οποίες η Κίνα είναι η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο, ενώ η Κίνα με τη σειρά της είναι σε θέση να εισφέρει απεγνωσμένα κεφάλαια σε ρωσικά επενδυτικά έργα, π.χ. κατά μήκος της ακτής της Αρκτικής, όπου οι δυτικοί επενδυτές έχουν αποσυρθεί. Η Κίνα μπορεί επίσης να παράσχει στη Ρωσία βοήθεια για τη ρύθμιση του εγχώριου Διαδικτύου με βάση τη δική της εμπειρία στο «Μεγάλο Τείχος προστασίας» και προσφέρει στη Ρωσία κάποια ανακούφιση από τα πακέτα κυρώσεων της Δύσης που επιβλήθηκαν μετά τους διάφορους γύρους επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας από το 2014.
Υπάρχει επίσης μια συστημική διάσταση στη συνεργασία Ρωσίας-Κίνας που βασίζεται στα κοινά συμφέροντα επιβίωσης δύο αυταρχικών κυβερνήσεων που αισθάνονται ότι απειλούνται από «έγχρωμες επαναστάσεις». Η Ρωσία του Πούτιν και η Κίνα του Σι απορρίπτουν τον δυτικό παρεμβατισμό ως «ιμπεριαλισμό», απορρίπτουν τα καθολικά ανθρώπινα δικαιώματα ως δυτική έννοια που στερείται εφαρμογής σε πολιτισμικά ρωσικές ή κινεζικές κοινωνίες και διεκδικούν το δικαίωμά τους να επιλύουν εδαφικές διαφορές με στρατιωτική βία. Υπό αυτή την έννοια, στέκονται ενωμένοι σε αντίθεση με τη δυτική τάξη που βασίζεται σε κανόνες και εργάζονται για τον λεγόμενο «εκδημοκρατισμό των διεθνών σχέσεων», που ουσιαστικά σημαίνει απόρριψη της ηγεσίας των ΗΠΑ στις παγκόσμιες υποθέσεις.
Αναλύστε τον «ουκρανικό παράγοντα» στη στρατιωτική-τεχνολογική συνεργασία Ρωσίας-Κίνας.
Πριν από το 2014, η Ρωσία και η Ουκρανία βρίσκονταν σε μια συμβίωση όπλων-βιομηχανίας, καθώς και οι δύο είχαν κληρονομήσει τμήματα του σοβιετικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος. Η Κίνα ήταν ένας σημαντικός πελάτης όπλων και των δύο. Είναι ενδιαφέρον ότι ιστορικά η Ουκρανία ήταν συχνά πρόθυμη να παράσχει κρίσιμες τεχνολογίες στην Κίνα που η Ρωσία δίσταζε να προμηθεύσει. Το πιο κραυγαλέο παράδειγμα θα ήταν το κύτος του πρώτου κινεζικού αεροπλανοφόρου, του Liaoning.
Μετά το 2014, όταν η Ουκρανία άρχισε να στρέφεται σθεναρά προς την Ευρώπη και τη Δύση, ενώ η βιομηχανική της σχέση όπλων με τη Ρωσία σταμάτησε, η Κίνα επωφελήθηκε με δύο τρόπους: η Ρωσία, τώρα υπό κυρώσεις, ήταν λιγότερο απρόθυμη να μοιραστεί την κατάστασή της. τεχνολογίες όπλων αιχμής με την Κίνα παρά ορισμένους κινδύνους, όπως η κινεζική αντίστροφη μηχανική, ο αυξημένος ανταγωνισμός στις εξαγωγικές αγορές και ο κίνδυνος ανταλλαγής στρατιωτικών μυστικών με έναν πιθανό αντίπαλο. Η Ουκρανία, από την άλλη πλευρά, ήταν απελπισμένη μετά το 2014 να ενισχύσει τη διεθνή υποστήριξη στη σύγκρουσή της με τη Ρωσία, γεγονός που έκανε την Κίνα ελκυστικό εταίρο και επίσης ικανό δυνητικό επενδυτή στις ουκρανικές βιομηχανίες όπλων που δεν είχαν χρήματα.
Ποιος είναι ο αντίκτυπος της εσωτερικής πολιτικής στις σχέσεις Κίνας-Ρωσίας;
Ιστορικά, υπήρχαν αμοιβαίες προκαταλήψεις και αρνητικά στερεότυπα ο ένας για τον άλλον ως αποτέλεσμα μιας ιστορίας γεμάτη συγκρούσεις και προδοσίες. Μια μελέτη του Marcin Kaczmarski στο βιβλίο μας, ωστόσο, δείχνει ότι στη Ρωσία, ομάδες ενδιαφερομένων με επιρροή κοντά στο Κρεμλίνο έχουν ήδη αναπτύξει μια θετική άποψη για ολοένα στενότερη προσέγγιση με την Κίνα.