Γράφει ο Νίκος Μελέτης
Κινητοποίηση εκτός του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών και της ΜΙΤ προκαλεί η δημοσίευση, εκ μέρους της Ελλάδας, του χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ). Η δημοσίευση του χάρτη στις 16 Απριλίου είχε προκαλέσει την αντίδραση του τουρκικού ΥΠΕΞ. Ωστόσο, το γεγονός ότι πλέον και η ίδια η ΜΙΤ ασχολείται με το θέμα, δείχνει τη σοβαρότητα με την οποία η Άγκυρα αντιμετωπίζει το ζήτημα, καθώς ο ΘΧΣ, όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία κατάθεσής του στην Κομισιόν, θα αποτελεί μια ακόμη κατοχύρωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων βάσει του Διεθνούς Δικαίου.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του τουρκικού φιλοκυβερνητικού πρακτορείου DHA, η Τουρκική Εθνική Ακαδημία Πληροφοριών (MIA -Milli Istihbarat Akademisi) διοργάνωσε πάνελ με θέμα: «Χάρτης Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού: νομική φύση, αποτελέσματα και το μέλλον», με συμμετοχή του προέδρου της Ακαδημίας, αλλά και εξειδικευμένων επιστημόνων και τεχνοκρατών.
Ο πρόεδρος της MΙΑ, καθηγητής Τ. Κοσέ, δήλωσε, σύμφωνα με το DHA, ότι «οι περιοχές Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού που ανακοίνωσε η Ελλάδα συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με τις περιοχές της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ της Τουρκίας, τόσο στο Αιγαίο Πέλαγος όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο», και ότι αυτό αποδεικνύει πως παραβιάζονται οι περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας. Ο πρόεδρος της MΙΑ καλεί, μάλιστα, την Ε.Ε. «αντί να είναι εμπλεκόμενο μέρος στο ζήτημα, να υιοθετήσει μια αντίληψη που να συμβάλλει στη δίκαιη επίλυση του προβλήματος».
Στο επίκεντρο της εκδήλωσης της Ακαδημίας της ΜΙΤ βρέθηκε ο χάρτης του τουρκικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, που δημοσιεύθηκε από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας (DEHUKAM) λίγες ώρες πριν από την επίσημη ελληνική ανακοίνωση σχετικά με τον ΘΧΣ που θα κατατεθεί στην Κομισιόν. Ο ελληνικός χάρτης αποτυπώνει την πραγματικότητα επί του πεδίου όσον αφορά τη ζώνη των ελληνικών χωρικών υδάτων και την δυνητική ΑΟΖ βάσει του Δικαίου της Θάλασσας.
Στο πάνελ της Ακαδημίας της ΜΙΤ συζητήθηκαν οι περιοχές δικαιοδοσίας της Τουρκίας στις θάλασσες που περιβάλλουν τη χώρα, η ασφάλεια των ακτών και οι οικονομικές συνέπειες στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Στο πάνελ, που συντόνισε ο καθηγητής της ΝΙΑ Φετουλάχ Μπαϊρακτάρ, συμμετείχαν η καθηγήτρια Ν.Α. Ατεσόγλου, ο Γ. Ατσέρ (καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπεγιαζίτ της Άγκυρας), και ο Μουσταφά Μπασκαρά, διευθυντής του DEHUKAM, ο οποίος έχει σχεδιάσει τον τουρκικό χάρτη Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.
Ο πρόεδρος της MΙΑ, καθηγητής Ταλχά Κοσέ, έθεσε το πλαίσιο της συζήτησης, τονίζοντας ότι η «προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων της Τουρκίας σε χερσαίο, θαλάσσιο, εναέριο, διαστημικό και κυβερνοχώρο αποτελεί βασική προτεραιότητα». Τόνισε, μάλιστα, ως προτεραιότητα των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών την «αξιοποίηση στο μέγιστο βαθμό των νέων ευκαιριών, αλλά και την αντιμετώπιση των απειλών που ενδέχεται να προκύψουν στους πέντε αυτούς τομείς».
Ο Τ.Κοσέ δήλωσε ότι η Τουρκία κήρυξε «άκυρο» τον Χάρτη Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της Ε.Ε. για την Ελλάδα , που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2024, καθώς περιλαμβάνει περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου, το οποίο, όπως είπε, οι «πρόγονοί μας αποκαλούσαν “Θάλασσα των Νησιών”». Μια αναφορά που παραπέμπει στον τουρκικό αναθεωρητισμό, ο οποίος αποφεύγει να αναγνωρίσει ρητά την ελληνική κυριαρχία επί των νησιών, αμφισβητώντας ουσιαστικά το καθεστώς που έχει εδραιωθεί με τις Συνθήκες της Λωζάννης και των Παρισίων.
Ο πρόεδρος της Ακαδημίας Μυστικών Υπηρεσιών της Τουρκίας κατηγόρησε, μάλιστα, την Ε.Ε. ότι με τους χάρτες Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου, επιδιώκει να «αποκτήσει έλεγχο στον μεγαλύτερο δυνατό χώρο εντός της τουρκικής περιοχής αποκλειστικής δικαιοδοσίας στο Αιγαίο Πέλαγος και στην Ανατολική Μεσόγειο». Απέδωσε επίσης τη στάση της Ε.Ε. στην υιοθέτηση των «μαξιμαλιστικών» θέσεων των δύο κρατών-μελών της, στην προσπάθεια να επεκτείνει την κυριαρχία της στις θάλασσες και συγχρόνως να έχει λόγο σε περιοχές όπως η Ανατολική Μεσόγειος, όπου υπάρχει υπόγειος πλούτος, κυρίως φυσικό αέριο και πετρέλαιο.