Ειδικότερα, με βάση τις διατάξεις του ν. 5045/2023, από την 1η-1-2024 περίπου 663.000 υπάλληλοι και λειτουργοί του Δημοσίου (πολιτικοί υπάλληλοι, στρατιωτικοί, αστυνομικοί, λιμενικοί, πυροσβέστες, δικαστικοί, πανεπιστημιακοί, ερευνητές, ιατροί του ΕΣΥ, διπλωματικοί υπάλληλοι κ.ά.) θα λάβουν οριζόντια αύξηση 70 ευρώ στους μικτούς βασικούς μισθούς τους. Επιπλέον, με τις διατάξεις του συγκεκριμένου νόμου, από το νέο έτος:
- Οσοι δημόσιοι υπάλληλοι και λειτουργοί κατέχουν θέσεις ευθύνης θα λάβουν πρόσθετες αυξήσεις αποδοχών, λόγω αύξησης κατά 30% των επιδομάτων ευθύνης.
- Στους υπαλλήλους και τους λειτουργούς του Δημοσίου που βαρύνονται με ανήλικα ή ενήλικα εξαρτώμενα τέκνα θα χορηγηθούν πρόσθετες αυξήσεις αποδοχών, από 20 έως 50 ευρώ τον μήνα, λόγω αυξήσεων στα επιδόματα οικογενειακής παροχής.
- Αυξάνονται τα επιδόματα παραμεθορίου των ενστόλων και οι αποζημιώσεις για μετακινήσεις εκτός έδρας όλων των υπαλλήλων και λειτουργών του Δημοσίου.
- Αναμορφώνεται πλήρως το μισθολόγιο των μελών Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού των ΑΕΙ.
Ειδικότερα, με τα άρθρα 20-42 του ν. 5045/2023 θα επέλθουν -από την 1η-1-2024- οι ακόλουθες αλλαγές στα μισθολόγια του Δημοσίου (επί των μικτών ποσών βασικών μισθών και επιδομάτων):
1 Θα αυξηθεί κατά 70 ευρώ μικτά κάθε βασικός μισθός. Η αύξηση χορηγείται τόσο στους πολιτικούς δημοσίους υπαλλήλους που εντάσσονται στο ενιαίο μισθολόγιο (463.000) όσο και σε εκείνους που εντάσσονται στα ειδικά μισθολόγια (200.000).
2 Η μηνιαία οικογενειακή παροχή, την οποία λαμβάνει το 50,3% των δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών (334.000), θα αυξηθεί κατά 20 έως 50 ευρώ. Η παροχή αυτή ανέρχεται σήμερα σε 50 ευρώ για υπάλληλο με ένα τέκνο, 70 ευρώ για δύο τέκνα, 120 ευρώ για τρία τέκνα, 170 ευρώ για τέσσερα τέκνα και συν 70 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο (μικτά). Από το νέο έτος, θα διαμορφωθεί σε 70 ευρώ για ένα τέκνο, 120 ευρώ για δύο τέκνα, 170 ευρώ για τρία τέκνα, 220 ευρώ για τέσσερα τέκνα και συν 70 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο. Συνεπώς, ένας υπάλληλος με ένα τέκνο θα λάβει επιπλέον αύξηση 20 ευρώ και με δύο και άνω παιδιά επιπλέον 50 ευρώ κ.ο.κ.
3 Το επίδομα θέσης ευθύνης, το οποίο λαμβάνουν περίπου 65.000 δημόσιοι υπάλληλοι και λειτουργοί, θα αυξηθεί κατά 30%. Αφορά τμηματάρχες, υποδιευθυντές, διευθυντές, γενικούς διευθυντές, ενώ αντιστοίχως αφορά και στα επιδόματα θέσεως ευθύνης των ενστόλων των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, των ιατρών του ΕΣΥ, των ερευνητών, των προϊσταμένων εκπαίδευσης κ.λπ. Ετσι, ένας τμηματάρχης θα λαμβάνει επιπλέον 87 ευρώ μικτά, ένας υποδιευθυντής 105 ευρώ, ένας διευθυντής 135 ευρώ και ένας γενικός διευθυντής 300 ευρώ περισσότερα τον μήνα.
4 Θα αυξηθεί κατά 15 ευρώ το επίδομα ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που είναι έγγαμοι ή έχουν παιδιά. Πρόκειται για ειδικό επίδομα που το λαμβάνουν 112.000 δικαιούχοι. Το εν λόγω επίδομα θα αναπροσαρμοστεί από 55 ευρώ σε 70 ευρώ για τους έγγαμους χωρίς τέκνα και από 115 ευρώ σε 130 ευρώ για τους έγγαμους με τέκνα.
5 Θα αναπροσαρμοστεί κατά 30% το επίδομα παραμεθορίου. Το επίδομα, το οποίο χορηγείται σε 21.200 στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού, της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος, θα αυξηθεί από τα 100 στα 130 ευρώ.
6 Θα χορηγηθούν επιπλέον αυξήσεις μισθών στα μέλη ΔΕΠ (Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) και ειδικό επίδομα βιβλιοθήκης, με τη συνολική μεσοσταθμική αύξηση των αμοιβών τους να φθάνει το 10%. Συγκεκριμένα, θα αναπροσαρμοστεί, αναδρομικά από 07/10/2022, το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ (12.500 δικαιούχοι) σε συμμόρφωση με τις σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ. Η αύξηση αυτή είναι επιπλέον της αύξησης των 70 ευρώ και της οικογενειακής παροχής που θα λάβουν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι και αναλύθηκε παραπάνω.
7Θα αυξηθεί η χιλιομετρική αποζημίωση των υπαλλήλων από τα 0,15 ευρώ στα 0,20 ευρώ (κατά 33%) για μετακινήσεις που αφορούν υπηρεσιακές ανάγκες. Επιπλέον αναπροσαρμόζονται οι δαπάνες διανυκτέρευσης στο εσωτερικό από 25% έως 33%, καθώς και στο εξωτερικό κατά 10%. Αφορά το σύνολο των φυσικών προσώπων που μετακινούνται με εντολή Δημοσίου για υπηρεσιακές ανάγκες.
ΤΟ ΜΕΣΟ ΕΤΗΣΙΟ ΟΦΕΛΟΣ υπολογίζεται σε 800 ευρώ καθαρά
Σύμφωνα με τα όσα υποστηρίζει η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών:
1 Το μέσο ετήσιο όφελος για τον κάθε δημόσιο υπάλληλο, από τον συνδυασμό των αυξήσεων που θα καταβληθούν, ανέρχεται σε επιπλέον 1.292 ευρώ μικτά ή 800 ευρώ καθαρά.
2 Το μέσο ετήσιο όφελος ανά υπάλληλο αυξάνεται σε 2.084 ευρώ μικτά ή 1.476 ευρώ καθαρά, αν συνυπολογιστούν και οι επιπλέον αυξήσεις ή απαλλαγές που εφαρμόζονται από την 1η-1-2023 (κατάργηση ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, διευθέτηση μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, αύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί κ.ά.).
3 Με τις αυξήσεις που θα εφαρμοστούν από την 1η/1/2024 προκύπτει μεσοσταθμική αύξηση 6,5% στα μισθολόγια των δημοσίων υπαλλήλων και περίπου 10,5% αύξηση στις απολαβές τους από το σύνολο των παρεμβάσεων που υλοποιούνται την περίοδο από την 1η-1-2023 έως την 1η/1/2024. Από τον συνυπολογισμό όλων των παρεμβάσεων προκύπτει πως ο κάθε δημόσιος υπάλληλος θα έχει μεσοσταθμικά ετήσια καθαρή ωφέλεια της τάξεως των 1.476 ευρώ, δηλαδή πάνω από έναν επιπλέον μισθό κατ’ έτος.
4 Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των παρεμβάσεων που αφορούν τόσο το Ενιαίο όσο και τα Ειδικά Μισθολόγια ανέρχεται σε 857,5 εκατ. ευρώ μικτά ή 530 εκατ. ευρώ καθαρά (έπειτα από κρατήσεις και φόρο εισοδήματος) κατ’ έτος από το 2024 και εφεξής. Επιπλέον, υπάρχει επιπρόσθετο κόστος 49,8 εκατ. ευρώ για το 2023 που αφορά την αναδρομική αναπροσαρμογή μισθολογίου των μελών ΔΕΠ.
Τι αυξήσεις θα πάρουν «στο χέρι» οι πολιτικοί δημόσιοι υπάλληλοι
Αυξήσεις που θα είναι μικρότερες σε ποσοστά και σε ποσά από τις αναπροσαρμογές των μικτών αποδοχών τους θα λάβουν στα καθαρά ποσά των βασικών μισθών τους οι πολιτικοί δημόσιοι υπάλληλοι από τον Ιανουάριο του 2024.
Από το νέο έτος ενεργοποιείται το άρθρο 20 του μισθολογικού νόμου 5045/2020 και αυξάνονται οριζόντια κατά 70 ευρώ όλοι οι μικτοί βασικοί μισθοί των πολιτικών δημοσίων υπαλλήλων. Ωστόσο, τα τελικά ποσά αυξήσεων που θα πάρουν «στο χέρι» οι εργαζόμενοι θα είναι χαμηλότερα των 70 ευρώ το μήνα, που προβλέπει η συγκεκριμένη διάταξη ως οριζόντια αύξηση επί των μικτών βασικών μισθών. Αυτό θα οφείλεται στη σημαντική αύξηση της μηνιαίας παρακράτησης φόρου εισοδήματος η οποία θα προκύψει εξαιτίας της ανόδου των φορολογητέων αποδοχών σε υψηλότερα επίπεδα φορολογικών συντελεστών λόγω της μη τιμαριθμοποίησης των φορολογικών κλιμακίων.
Οπως προκύπτει από αναλυτικούς πίνακες ενδεικτικών παραδειγμάτων που δημοσιεύει ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, οι αυξήσεις κατά 70 ευρώ/μήνα στους μικτούς βασικούς μισθούς, που θα λάβουν από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι πολιτικοί δημόσιοι υπάλληλοι χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 5045/2023, θα προκαλέσουν:
1 Αυξήσεις από 3,25% έως 8,97% επί των μικτών βασικών μισθών. Επειδή η ονομαστική αύξηση των μικτών βασικών μισθών κατά 70 ευρώ το μήνα είναι οριζόντια για όλους, όσο πιο χαμηλοί είναι οι μισθοί αυτοί τόσο πιο μεγάλα θα είναι τα ποσοστά αυξήσεων. Ως εκ τούτου, τα μεγαλύτερα ποσοστά αυξήσεων θα προκύψουν για τις κατηγορίες Υποχρεωτικής και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΥΕ και ΔΕ) και για τα χαμηλά μισθολογικά κλιμάκια και τα μικρότερα ποσοστά για τις κατηγορίες Τεχνολογικής και Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΤΕ και ΠΕ) και για τα υψηλά μισθολογικά κλιμάκια.
Πιο αναλυτικά, τα ποσοστά αυξήσεων επί των μικτών βασικών μισθών θα κυμανθούν – από τα υψηλότερα προς τα χαμηλότερα μισθολογικά κλιμάκια:
α) από 5,40% έως 8,97% στην κατηγορία ΥΕ
β) από 4,44% έως 8,16% στην κατηγορία ΔΕ
γ) από 3,45% έως 6,75% στην κατηγορία ΤΕ
δ) από 3,25% έως 6,41% στην κατηγορία ΠΕ.
2 Αυξήσεις από 2,61% έως 8,97% σε ποσοστά ή από 38,81 έως 55,85 ευρώ επί των καθαρών βασικών μισθών, δηλαδή επί των ποσών που παίρνουν «στο χέρι» οι υπάλληλοι (αφού αφαιρεθούν οι κρατήσεις ασφαλιστικών εισφορών και φόρων εισοδήματος).
Σημειώνεται ότι επί των μικτών βασικών αποδοχών των πολιτικών δημοσίων υπαλλήλων επιβάλλονται οι ακόλουθες κρατήσεις:
ι) Ασφαλιστικές κρατήσεις
- 6,67% για κύρια σύνταξη
- 4% για εφάπαξ
- 3% για επικουρική για επικουρική σύνταξη
- 4% (κατά μέσο όρο) για Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ)
- 2,55% για περίθαλψη
ιι) Φορολογικές κρατήσεις
Κάθε μήνα παρακρατείται φόρος εισοδήματος, ο οποίος υπολογίζεται ως εξής:
- Προσδιορίζονται οι φορολογητέες μηνιαίες αποδοχές κατόπιν αφαίρεσης των ασφαλιστικών κρατήσεων από τις συνολικές μικτές αποδοχές.
- Το κάθε φορολογητέο μηνιαίο ποσό αποδοχών ανάγεται σε φορολογητέο ετήσιο ποσό αποδοχών, αφού πολλαπλασιάζεται με το 12 που αντιστοιχεί στους 12 μηνιαίους μισθούς, οι οποίοι καταβάλλονται ετησίως στον υπάλληλο.
- Υπολογίζεται ο φόρος εισοδήματος επί του φορολογητέου ετησίου ποσού αποδοχών, που προέκυψε από το προηγούμενο βήμα. Ο υπολογισμός του φόρου εισοδήματος γίνεται βάσει φορολογικής κλίμακας στην οποία τα πρώτα 10.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος φορολογούνται με συντελεστή 9%, τα επόμενα 10.000 ευρώ, από τα 10.000,01 έως τα 20.000 ευρώ φορολογούνται με 22%, τα επόμενα 10.000 ευρώ, από τα 20.000,01 έως τα 30.000 ευρώ φορολογούνται με 28%, τα επόμενα 10.000 ευρώ από τα 30.000,01 έως τα 40.000 ευρώ φορολογούνται με 36% και το υπερβάλλον των 40.000 ευρώ ποσό με 44%.
Από το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση την παραπάνω κλίμακα αφαιρείται, ως ετήσια έκπτωση φόρου, ποσό 777 ευρώ για τον εργαζόμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, 900 ευρώ για τον εργαζόμενο με ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο, 1.120 ευρώ για δύο (2) εξαρτώμενα τέκνα, 1.340 ευρώ για τρία (3) εξαρτώμενα τέκνα, 1.580 ευρώ για τέσσερα (4) εξαρτώμενα τέκνα και 1.780 ευρώ για πέντε (5) εξαρτώμενα τέκνα. Για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο μετά το πέμπτο, η μείωση του φόρου αυξάνεται 220 ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο. Εάν το ποσό του φόρου είναι μικρότερο των ποσών αυτών, η μείωση του φόρου περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου.
Για ετήσιο φορολογητέο εισόδημα, το οποίο υπερβαίνει το ποσό των 12.000 ευρώ, το ποσό της έκπτωσης φόρου μειώνεται κατά 20 ευρώ ανά 1.000 ευρώ του φορολογητέου εισοδήματος.
- Το ποσό του φόρου που προκύπτει βάσει όλων των παραπάνω υπολογισμών διαιρείται στη συνέχεια με το 12 και έτσι προκύπτει το μηνιαίο ποσό φόρου εισοδήματος που πρέπει να παρακρατηθεί.
5 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1 Δημόσιος υπάλληλος με 2 παιδιά θα λάβει από την 1η-1-2024 αύξηση 70 ευρώ τον μήνα στον βασικό μισθό του και επιπλέον 50 ευρώ αύξηση στο επίδομα για τα δυο παιδιά (στην οικογενειακή παροχή). Το συνολικό ύψος των ετησίων μικτών αποδοχών του θα αυξηθεί κατά 1.440 ευρώ. Αν ο υπάλληλος αυτός κατέχει και την θέση τμηματάρχη τότε θα έχει επιπλέον αύξηση μικτών αποδοχών της τάξεως των 87 ευρώ τον μήνα λόγω της αναπροσαρμογής κατά 30% του επιδόματος θέσης ευθύνης. Το συνολικό ύψος των αυξήσεων που θα λάβει στις αποδοχές του σε ετήσια βάση ανέρχεται στα 2.484 ευρώ μικτά ή 1.540 ευρώ καθαρά. Στο συνολικό όφελος θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί που θα αποφέρει επιπλέον όφελος 220 ευρώ τον χρόνο.
2 Αντισυνταγματάρχης του Στρατού Ξηράς με 2 παιδιά θα λάβει 70 ευρώ τον μήνα αύξηση στον μικτό βασικό μισθό και επιπλέον 50 ευρώ αύξηση στο μικτό ποσό της οικογενειακής παροχής για τα δυο τέκνα. Επιπλέον, θα λάβει αύξηση 180 ευρώ τον χρόνο στο μικτό ποσό του επιδόματος ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και αύξηση 144 ευρώ στο μικτό ποσό του επιδόματος θέσης ευθύνης. Αν ο συγκεκριμένος αξιωματικός υπηρετεί στην παραμεθόριο τότε θα λάβει επιπλέον ετήσια αύξηση της τάξεως των 360 ευρώ στις μικτές αποδοχές του λόγω της αναπροσαρμογής κατά 30% του επιδόματος παραμεθορίου. Το συνολικό ύψος των αυξήσεων σε ετήσια βάση θα ανέλθει σε 2.124 ευρώ μικτά ή 1.316 ευρώ. Στο συνολικό όφελος θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί που θα αποφέρει επιπλέον όφελος 220 ευρώ τον χρόνο.
3 Υπάλληλος πανεπιστημιακής εκπαίδευσης σε θέση διευθυντή με 1 παιδί θα λάβει αύξηση 70 ευρώ τον μήνα στον μικτό βασικό μισθό του και επιπλέον 20 ευρώ τον μήνα αύξηση στην οικογενειακή παροχή για το παιδί. Επιπλέον θα πάρει 30% αύξηση στο επίδομα θέσης ευθύνης που λαμβάνει, δηλαδή επιπλέον 135 ευρώ τον μήνα στις μικτές αποδοχές του. Η συνολική αύξηση των ετήσιων αποδοχών του θα ανέλθει σε 2.700 ευρώ μικτά ή 1674 ευρώ καθαρά.
4 Υπάλληλος υποχρεωτικής εκπαίδευσης με 2 παιδιά θα λάβει 70 ευρώ τον μήνα αύξηση μικτού βασικού μισθού και επιπλέον 50 ευρώ αύξηση της οικογενειακής παροχής για τα δυο τέκνα. Η συνολική αύξηση των αποδοχών του σε ετήσια βάση θα φθάσει τα 1.440 ευρώ μικτά ή 893 ευρώ καθαρά.
5 Λέκτορας με 2 παιδιά με αποδοχές 1.889 ευρώ (μέχρι 31/12/2022) θα δει αύξηση του μικτού βασικού μισθού του στις 2.208 ευρώ λόγω και της επιπλέον αύξησης που θα λάβει κατ’ εφαρμογή των σχετικών αποφάσεων του ΣτΕ, αλλά και της θέσπισης του επιδόματος βιβλιοθήκης. Στην αύξηση αυτή συμπεριλαμβάνεται η οριζόντια αύξηση 70 ευρώ στον μικτό βασικό μισθό καθώς και η αύξηση της οικογενειακής παροχής για τα δυο παιδιά (επιπλέον 50 ευρώ).
ΝΕΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΟΡΙΑ ΑΠΟΔΟΧΩΝ
Σύμφωνα με το νέο μισθολογικό νόμο 5045/2023, τα ποσά των ανωτάτων ορίων αποδοχών και προσθέτων απολαβών διαμορφώνονται από 1-1-2024, ως εξής:
- I) Το ύψος του (γενικού) ανωτάτου ορίου αποδοχών που αντιστοιχεί στις αποδοχές Γενικού Γραμματέα Υπουργείου, διαμορφώνεται σε 5.121 ευρώ.
- II) Το ύψος του ανωτάτου ορίου αποδοχών των Δικαστικών Λειτουργών και του κύριου προσωπικού του Ν.Σ.Κ. διαμορφώνεται σε 8.426,56 ευρώ.
III) Το ύψος του ανωτάτου ορίου αποδοχών των Ιατρών του Ε.Σ.Υ. διαμορφώνεται σε 6.454 ευρώ.
- IV) Το ύψος του ανωτάτου ορίου αποδοχών των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας διαμορφώνεται σε 5.615 ευρώ.
- V) Το ύψος του ανωτάτου ορίου αποδοχών των μελών Δ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι. διαμορφώνεται σε 5.269,88 ευρώ. Υπογραμμίζεται ότι ειδικά για τα μέλη Δ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι από 7.10.2022 και έως 31.12.2023 το ανώτατο όριο διαμορφώνεται στο ποσό των 5.156,13 ευρώ