Στο πλαίσιο αυτό, μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες πρόκειται, σύμφωνα με πληροφορίες, να συγκληθεί γενική συνέλευση των μετόχων της εταιρείας, η οποία θα εγκρίνει την αλλαγή αρμοδιότητας, ώστε εν συνεχεία να μπουν σε τροχιά υλοποίησης τα επόμενα βήματα, με ένα από τα πρώτα να αφορά την αλλαγή διοίκησης και την αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή.
«Ο έλεγχος του υπουργείου Οικονομικών στην ΕΑΒ ήταν σχετικά χαλαρός, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις στις παραδόσεις αεροσκαφών και στην υλοποίηση του έργου που είχε αναλάβει έναντι της Πολεμικής Αεροπορίας. Μέσα στις προθέσεις μας είναι να δημιουργηθεί μια ακόμη πιο στενή διασύνδεση της ΕΑΒ με την Π.Α., μέσω της ανάπτυξης καινοτόμων προγραμμάτων αλλά και στενών συνεργιών ανάμεσα στα προγράμματα που τρέχει η εταιρεία και τα αντίστοιχα ερευνητικά κέντρα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Επίσης, επειδή το υπουργείο Εθνικής Αμυνας είναι ο βασικός πελάτης της ΕΑΒ, εφόσον η Βιομηχανία περάσει στην αρμοδιότητά του θα έχει τη δυνατότητα να τη συνδράμει ακόμα και με προσωπικό εάν απαιτηθεί, όπως και να υπάρξει άμεση διασύνδεση και εφοδιαστική υποστήριξη από τις Ε.Δ. σε επίπεδο ανταλλακτικών» , σημειώνουν κύκλοι του ΥΠΕΘΑ, συμπληρώνοντας πως ιδιαίτερη βαρύτητα πρόκειται να δοθεί στην ανάπτυξη συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου, στον τομέα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV), όπως και στην αντιμετώπισή τους. Εντός του Νοεμβρίου ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας πρόκειται να ενημερώσει σχετικά το Κοινοβούλιο, δίνοντας και στα κόμματα το στίγμα των αλλαγών στις οποίες πρόκειται να προχωρήσει.
Να σημειώσουμε πως ο κ. Δένδιας, κατά την παρουσία του την περασμένη Τετάρτη στη Σχολή Ικάρων και με αφορμή τον εορτασμό του προστάτη της Πολεμικής Αεροπορίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ, αφού αναφέρθηκε στα θετικά βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για τον εκσυγχρονισμό της Πολεμικής Αεροπορίας, μίλησε και για τα μεγάλα σφάλματα και τις καθυστερήσεις που υπάρχουν στην αμυντική βιομηχανία «δείχνοντας» ειδικά την ΕΑΒ.
«Αναφέρομαι στη δυνατότητα της χώρας να μπορεί να στηρίξει αποτελεσματικά και με ίδια μέσα το οικοδόμημα της Πολεμικής μας Αεροπορίας που χτίσθηκε και χτίζεται με το υστέρημα του ελληνικού λαού. Αναφέρομαι καταρχάς στην απολύτως προβληματική επί δεκαετίες Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία. Δεν έχω καθόλου την πρόθεση να παραμείνω σιωπηλός παρατηρητής της σημερινής κατάστασης. Οπως θα έλεγε και ο νομπελίστας ποιητής μας, δεν προτίθεμαι να καταστώ “κωπηλάτης των ματαίων λιμνών”. Η κυβέρνηση στην οποία ανήκω, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αντιλαμβάνεται την άμυνα της χώρας ως ολιστική δυνατότητα, ως δυνατότητα απαραίτητη για την εθνική μας επιβίωση. Ως πλήρες σύστημα μάχης, αλλά και πλήρες σύστημα υποστήριξης.
Και δεν φιλοδοξούμε για την πατρίδα μας τον ρόλο της προθήκης μόνο αλλοδαπών εναέριων οπλικών συστημάτων. Το ισχυρό μυϊκό σύστημα της Πολεμικής μας Αεροπορίας χρειάζεται τη ραχοκοκαλιά που μπορεί να του παρέξει μια σοβαρή Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία. Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, λοιπόν, από τούδε θα εποπτεύεται και πάλι από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας και οφείλει να εξυγιανθεί», τόνισε χαρακτηριστικά ο υπουργός. Τα όσα ανέφερε περί εξυγίανσης πάντως ο κ. Δένδιας είχαν ως αποτέλεσμα την εσπευσμένη ανακοίνωση της ΕΑΒ, η διοίκηση της οποίας μία μόλις ημέρα μετά έδωσε στη δημοσιότητα και σειρά από οικονομικά στοιχεία της εταιρείας, χωρίς ωστόσο να έχει υπάρξει προηγούμενη έγκριση του Δ.Σ. ή απόφαση της γενικής συνέλευσης για να παρουσιαστούν αυτά τα στοιχεία.
Η ΕΑΒ ανήκει εξ ολοκλήρου στο Ελληνικό Δημόσιο και πέρασε στην εποπτεία του υπουργείου Οικονομικών κατά το πρώτο μνημόνιο, το 2010. Εκτοτε και κατά καιρούς είχαν γίνει αρκετές προσπάθειες εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή στον οποίο θα παραχωρούνταν μέχρι και το 49% των μετοχών της εταιρείας μαζί με τη διοίκηση, υπό την προϋπόθεση ότι ως αντάλλαγμα θα προχωρούσε σε σημαντικές επενδύσεις.
Στο σύνολό τους οι συγκεκριμένες προσπάθειες απέβησαν άκαρπες, δεδομένου ότι ο όποιος στρατηγικός επενδυτής θα έπρεπε να βάλει από την τσέπη του έως και 500 εκατ. ευρώ προκειμένου να καλυφθούν άμεσες δανειακές ανάγκες της εταιρείας και να δημιουργηθούν νέες αναπτυξιακές προοπτικές.
Μία από τις χειρότερες χρονιές της ΕΑΒ ήταν το 2018, όταν η εταιρεία παρουσίασε έντονα οικονομικά προβλήματα, σε βαθμό που δεν ήταν σε θέση να κάνει αγορές πρώτων υλών και υλικών με συνέπεια η παραγωγική διαδικασία να εισέλθει σε αδράνεια. Τρία χρόνια αργότερα, το 2021, σημειώθηκε η πιο πρόσφατη προσπάθεια εισόδου στρατηγικού επενδυτή στην εταιρεία, από τον τότε υπουργό Ανάπτυξης Αδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος είχε ως αρμοδιότητα το κομμάτι ανάπτυξης και επενδύσεων της εταιρείας. Στο πλαίσιο αυτό είχαν γίνει ορισμένες πρώτες διερευνητικές επαφές αναζήτησης κεφαλαίων από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Αναζήτηση κεφαλαίων
Η αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή πάντως, με το που θα ολοκληρωθεί η σχετική νομική διαδικασία μεταφοράς αρμοδιοτήτων, αναμένεται ότι θα είναι μία από τις πρώτες βασικές προτεραιότητες του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Το θέμα μάλιστα απασχόλησε και τις συνομιλίες που είχε ο κ. Δένδιας με Σαουδάραβες αξιωματούχους κατά τη διήμερη επίσκεψή του στο Ριάντ την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή.
«Είχα την ευκαιρία να προσκαλέσω τη Σαουδική Αραβία να συμμετάσχει στο νέο οικοσύστημα καινοτομίας και αμυντικών βιομηχανιών και επιχειρήσεων που οργανώνουμε στην Ελλάδα», ανέφερε σχετικά ο υπουργός Εθνικής Αμυνας αμέσως μετά τη συνάντηση που είχε με τον Σαουδάραβα ομόλογό του, τον πρίγκιπα Χαλίντ μπιν Σαλμάν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν αναθερμανθεί οι συζητήσεις ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και ξένους επενδυτές που έχουν εκφράσει ένα καταρχήν ενδιαφέρον να μπουν στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία. Μία από τις λύσεις που εξετάζονται είναι η δημιουργία ενός κονσόρτσιουμ εταιρειών από εκείνες που κατά καιρούς έχουν συνεργαστεί ή εξακολουθούν να συνεργάζονται με την ΕΑΒ, όπως είναι η Dassault, η Lockheed Martin, μαζί με την ελληνικών συμφερόντων EFA, που είναι και ο βασικός διαχειριστής των Αντισταθμιστικών της Ωφελημάτων, και η Airbus. Παράλληλα, τους τελευταίους μήνες εμφανίζεται να υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για είσοδο στην ΕΑΒ και από funds Χωρών του Κόλπου.
Οπως αναφέρουν κύκλοι της ΕΑΒ, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την Airbus, μέσα στις προθέσεις της εταιρείας είναι η δημιουργία ενός κέντρου συντήρησης ελικοπτέρων για τους τύπους Super Puma που διαθέτει η ελληνική Πολεμική Αεροπορία, NH-90 του Στρατού Ξηράς και Dauphin του Λιμενικού Σώματος.
Η εταιρεία πάντως που θεωρείται φαβορί για συμμετοχή στην ΕΑΒ είναι η Lockheed Martin, η οποία ήταν και από τους συνιδρυτές της πίσω στη δεκαετία του 1970. Η ΕΑΒ υλοποιεί εργασίες σε ποσοστό 80% της Lockheed Martin, ενώ εξάγει, ως υποκατασκευαστής της αμερικανικής εταιρείας, το 30% των F-16 και C-130 για την παγκόσμια αγορά.
Πρόσφατα, δε, υπέγραψε επέκταση αυτών των συμβάσεων κατά 190 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, οι δύο εταιρείες σε συνεργασία μεταξύ τους υλοποιούν το πρόγραμμα αναβάθμισης 83 μαχητικών αεροσκαφών F-16 σε επίπεδο Viper, από τα οποία έχουν παραδοθεί στην Πολεμική Αεροπορία τα 15, συγκροτώντας έτσι την πρώτη μάχιμη μοίρα στην 115 Π.Μ. στη Σούδα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης πως η αμερικανικών συμφερόντων εταιρεία αεροδιαστημικής είναι ο κατασκευαστής και των μαχητικών 5ης γενιάς F-35, τα οποία σχεδιάζει να αποκτήσει η χώρα μας, συγκροτώντας μία τουλάχιστον Μοίρα 20 αεροσκαφών μέχρι το 2030.
Πάντως, με βάση τις ανάγκες της Π.Α., εκτιμάται πως το επόμενο χρονικό διάστημα ιδιαίτερη βαρύτητα πρόκειται να δοθεί από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας στην επίσπευση της εκτέλεσης του προγράμματος συντήρησης των 7 αεροσκαφών C-130, το οποίο, παρά τις όποιες δυσκολίες του, προχωρά σχετικά ικανοποιητικά. Μέχρι τέλος του έτους εκτιμάται ότι θα αποδοθούν στην Π.Α δύο ακόμη C-130, ανεβάζοντας έτσι των αριθμό των συντηρημένων αεροσκαφών σε 4.
Από την άλλη πλευρά, με πιο αργούς ρυθμούς προχωρά η αναβάθμιση των 4 Αεροσκαφών Ναυτικών Επιχειρήσεων P-3 Orion, με αποτέλεσμα η παράδοση του πρώτου αντί για το 2023 να προγραμματίζεται για το 2024. Το πρώτο αεροσκάφος P-3 Orion βρίσκεται στο τελικό στάδιο ελέγχου εδάφους και μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να ξεκινήσουν οι έλεγχοι αέρος με στόχο μέχρι το 2026 να έχουν παραδοθεί στο Πολεμικό Ναυτικό και τα υπόλοιπα 3. Να επισημάνουμε πως στην ΕΑΒ απασχολούνται 1.850 εργαζόμενοι, ενώ με την περάτωση πλέον της τελευταίας τρέχουσας προκήρυξης ο αριθμός τους θα ξεπεράσει τους 2.000 στις αρχές του 2024. Αξίζει να σημειωθεί ότι τη δεκαετία του 2010 και εν μέσω της οικονομικής κρίσης ο αριθμός των απασχολουμένων στην ΕΑΒ είχε συρρικνωθεί στους 1.300, με αποτέλεσμα να μειωθεί ανάλογα και η παραγωγική της δραστηριότητα.